Η έκθεση “Ξόμπλια”. Πλουμίδια & στολίσματα”, με έργα εμπνευσμένα από τη Λαογραφική Συλλογή του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου, μεταφέρεται στην ιστορική οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, στην Ύδρα, και θα διαρκέσει έως τις 31 Οκτωβρίου 2019.
Τ΄ ακούω το βράδυ
καθώς αγγίζει το ένα το άλλο
παιδιά της μνήμης ηχηρά
αναζητώντας τα χέρια
λένε το γλέντι εκείνο
πριν το χαμό.
Γιώργος Βέης, «Ασημένια Βραχιόλια, Aττική, 19ος αιώνας»
To σκίρτημα στη θέα μιας παλαιάς σωζόμενης χρυσοκλωστής και η επιτακτική ανάγκη της διάσωσης της ωραιότητας της, η συγκίνηση μπροστά στην ανεπανάληπτη φόρμα και την επινοητικότητα ενός ευκίνητου χρυσού, αργυρού ή χειροποίητου χάρτινου μέλους, ο ενθουσιασμός μπροστά σε μια οργανική όσο και αναπάντεχη σύνθεση υλικών, αποτέλεσαν το εναρκτήριο λάκτισμα, την καθαρή κεντρική ιδέα αλλά και την αναζήτηση της πρώτης ύλης της έκθεσης.
Η κατανόηση της αφετηρίας της έμπνευσης και η απόλαυση της υλοποίησής της, αποτελούν αντίστοιχα ένα από τα ωραιότερα στάδια συνύπαρξης του ιστορικού της τέχνης με τον δημιουργό.
Η έκθεση “Ξόμπλια”, που παρουσιάστηκε από τις 19 Δεκεμβρίου 2018 έως και τις 2 Ιουνίου 2019 στις αίθουσες της Λαογραφικής Συλλογής με τις σπάνιες και ανεκτίμητες Φορεσιές του Εθνικού Ιστορικού Μουσείου και με τη συμμετοχή του ανθού των Ελλήνων δημιουργών που αντλούν έμπνευση από τη διαχρονία του παραδοσιακού ελληνικού ενδύματος, των οργανικών υλικών του και των μονάκριβων συνοδευτικών κοσμημάτων του, έχοντας σημειώσει ιδιαίτερη επιτυχία και αξιοσημείωτη επισκεψιμότητα στην Αθήνα, μεταφέρεται και εγκαινιάζεται στην ιστορική οικία Λαζάρου Κουντουριώτη στην Ύδρα.
Το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, στα 140 σχεδόν χρόνια της δράσης του, έχει συλλέξει μεγάλο αριθμό έργων της παραδοσιακής τέχνης, χειροποίητα καλλιτεχνήματα αντιπροσωπευτικά της εποχής τους (18ος-19ος αι.) και της συλλογικής νεοελληνικής ψυχής. Στη μόνιμη έκθεσή του στην Αθήνα, αλλά και στην ιστορική οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, του παραρτήματός του στην Ύδρα όπου και θα παρουσιαστεί η έκθεση έως και τον Οκτώβριο του 2019, παρουσιάζονται ορισμένα από αυτά, με κυρίαρχες τις παραδοσιακές φορεσιές από όλες τις περιοχές του Ελληνισμού.
Οι νυφικές και γιορτινές φορεσιές είναι κατά κανόνα καταστόλιστες με κεντήματα και κοσμήματα. Τα κεντήματα, έργα συνήθως ανωνύμων γυναικών, ξεχωρίζουν για τη χρωματική τους ποικιλία και αρμονία και τον πλούτο των διακοσμητικών τους θεμάτων. Τα ποικιλόμορφα κοσμήματα της φορεσιάς, σφυρήλατα, χυτά, εγχάρακτα, διάτρητα ή κοκκιδωτά, με σμάλτο ή σαβάτι, καλύπτονται με διάκοσμο που επιβίωνε από γενιά σε γενιά.
Κοσμήματα και κεντήματα που κάλυπταν ολόκληρο το σώμα επιτελούσαν μεταξύ άλλων κι έναν ουσιαστικό σκοπό, απόρροια αρχέγονων φόβων και ανάγκης∙ ήταν οι ευχές που συνόδευαν την κάτοχο στις σημαντικές στιγμές της ζωής της και ξόρκιζαν το κακό: σύμβολα ευζωίας, γονιμότητας και αφθονίας, όπως οι καρποί, τα ρόδια, τα δέντρα ζωής, αντικριστά πουλιά, καράβια, σύμβολα φυλακτικά, όπως οι σταυροί, και αποτρεπτικά του κακού όπως η γοργόνα, οι δράκοντες, ο δικέφαλος αετός, οι πολύχρωμες πέτρες αλλά και το κουδούνισμα από τις αλυσίδες, τα φλουριά και τα λογής λογής κρεμασίδια.
Σε μεγάλο βαθμό είναι αυτά τα στολίδια που διαφοροποιούν μια παραδοσιακή ενδυμασία ακόμα και μέσα στην ίδια περιοχή, ανάλογα με την ηλικία και την κοινωνική θέση του ανθρώπου που τη φορά. Τα στολίδια λοιπόν, αποτέλεσμα κοινωνικής επιταγής κι όχι προσωπικής επιλογής, λειτουργούσαν σαν ένα είδος κώδικα που έκανε αμέσως αντιληπτή τη θέση ενός ανθρώπου στην κοινωνία.
Σήμερα, σε μια τόσο διαφορετική εποχή από αυτή της δημιουργίας και της χρήσης τους, τα στολίδια της κάθε φορεσιάς αποκτούν μια μοναδική αυτόνομη αισθητική αξία, αντιληπτή από ευαίσθητους δέκτες. Είναι χαρά και τιμή για το Μουσείο αυτή η διαχρονική αξία να αναγνωρίζεται και να εμπνέει. Και ταυτόχρονα, μετά και την ενθουσιώδη υποδοχή της έκθεσης στην Αθήνα, ελπίζουμε και πιστεύουμε ότι είναι ένα κερδισμένο στοίχημα και μια μικρή γιορτή της ιστορίας και της καταγεγραμμένης μνήμης, της αισθητικής και των αισθήσεων.
Συμμετέχουν: Βάσια Αδάμου-Βανέζη, Χριστίνα Αθανασούλα-Μαντζαβίνου, Κατερίνα Αναστασίου, Νεκτάριος Αποσπόρης, Κώστας Αργυρίου, Άννυ Αρχιμανδρίτου, Άννα Αχιλλέως, Ειρήνη Βογιατζή, Μίκα Βογιατζή, Έλενα Βότση, Μάριος Βουτσινάς, B612, Μαίρη Γαλάνη-Κρητικού, Μαρία Γέρουλα, Μαρία Γιαννακάκη, Τάσσα-Θεοχάρις Γκανίδου, Πέννυ Γκέκα, Άκης Γκούμας, Γεωργία Γκρεμούτη, Μαρία Γρηγορίου, Χριστίνα Δάρρα, Μαρία Διακοδημητρίου, Άννα Θεοχαράκη, Κατερίνα Ιωαννίδη, Σταυρούλα Καζιάλε, Δέσποινα Καλλιγά, Βάσω Καλουδιώτη, Τίνα Καραγεώργη, Βούλα Καραμπατζάκη, Άννα Κίτσου, Μάρω Κορνηλάκη, Άγγελος Κωνσταντακάτος, Λούλα Λεβέντη, Εύα & Κατερίνα Μακρυγιάννη, Μαρία Μάστορη, Τάσος Μαντζαβίνος, Βαρβάρα Μαυρακάκη, Γεωργία Μπλιάτσου, Δημήτρης Ξανθούλης, Απόστολος Παπαγεωργίου, Γιάννης Παπαγιαννούλης, Σοφία Παπακώστα, Σοφία Πάσχου, Βάλια Πλαΐνη, Βαγγέλης Πολύζος, Γιώργος Πολύζος, Κλάρα Πουλαντζά, Αγγελική Πραγαλή, Παναγιώτης Προσαλέντης, Έφη Σδούκου, Ελένη Σιούστη, Χριστίνα Σούμπλη, Sugarline productions (Κατερίνα Γεωργουδάκη), Κωνσταντίνα Τζαβιδοπούλου, Γιάννης Τσαλαπάτης, Αλεξάνδρα Τσουκαλά, Threads of patience (Ειρήνη Γκόνου & Κλεοπάτρα Τσαλή), Λιλή Φραγκάκη, Κατερίνα Ψωμά.
Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
Συνεργασία: Ιφιγένεια Βογιατζή, υπεύθυνη Μονίμων Εκθέσεων, και Αγγέλα Βιδάλη, υπεύθυνη Λαογραφικής Συλλογής ΕΙΜ.
Ιστορική Οικία Λαζάρου Κουντουριώτη
Ύδρα
Τηλέφωνο: 22980 52421 & 210 3237617 (Εθνικό Ιστορικό Μουσείο, Αθήνα)
e-mail: lkhm@nhmuseum.gr, info@nhmuseum.gr
Ωράριο λειτουργίας: καθημερινά 10:00-16:00
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος