Των Ελλήνων οι ενεργειακές κοινότητες (Video)

Πως θα σας φαινόταν αν οι ένοικοι μια πολυκατοικίας μπορούσαν καταναλώνουν την δική τους ηλεκτρική ενέργεια; Πως θα σας φαινόταν αν οι πολίτες μπορούσαν να διανέμουν και να πωλούν ενέργεια που παράγουν μόνοι τους;

Εδώ και 2 χρόνια στην Ελλάδα αυτό μπορεί να γίνει και μάλιστα η χώρα μας ήταν το πρώτο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που απέκτησε ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τη συμμετοχή των πολιτών στην ενεργειακή αγορά, μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων.

Οι ενεργειακές κοινότητες είναι τοπικοί αστικοί συνεταιρισμοί, μέσω των οποίων πολίτες και φορείς μπορούν να δραστηριοποιηθούν στον ενεργειακό τομέα, αξιοποιώντας τις καθαρές πηγές ενέργειας. Το ισχύον θεσμικό πλαίσιο διασφαλίζει ευνοϊκούς όρους για τη σύσταση και τη λειτουργία τέτοιων ενεργειακών κοινοτήτων, με στόχο την ενίσχυση όχι μόνο των οικογενειακών εισοδημάτων, αλλά και της τοπικής επιχειρηματικότητας, της αλληλέγγυας οικονομίας και την προώθηση της ενεργειακής δημοκρατίας, η οποία με τη σειρά της διασφαλίζει μια δίκαιη μετάβαση από τα ορυκτά καύσιμα στην καθαρή ενέργεια.

Μέχρι σήμερα στην Ελλάδα έχουν ιδρυθεί και δραστηριοποιούνται πάνω από 400 ενεργειακές κοινότητες, όπως ανέφερε ο Τάκης Γρηγορίου υπεύθυνο για θέματα ενέργειας και κλιματικής αλλαγής στο Ελληνικό Γραφείο της Greenpeace, με τις περισσότερες να βρίσκονται στην Κεντρική Μακεδονία. Λόγω του κλίματος, η ενέργεια που προτιμάται είναι η ηλιακή. Στην Ευρώπη που έχει μακρόχρονη παράδοση στις συμπράξεις πολιτών και τοπικών φορέων πρωτοβουλίες όπως αυτές των ενεργειακών κοινοτήτων είναι πλέον πολύ διαδεδομένες και μάλιστα στη Γερμανία το 34% της ανανεώσιμης και καθαρής ενέργειας που παράγεται, προέρχεται από πολίτες, που ενώθηκαν και δημιούργησαν τις δικές τους ενεργειακές κοινότητες.

Στην Ισπανία η ενεργειακή κοινότητα SOM ENERGIA που ιδρύθηκε το 2010 στην Καταλονία αριθμεί σήμερα πάνω από 35.000 μέλη και παράγει ηλεκτρική ενέργεια που παρέχει σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις και δήμους.

Σε ευρωπαϊκό επίπεδο η πρωτοβουλία REScoop Plus, η οποία χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει στόχο την αναβάθμιση των διαδικασιών παραγωγής και παροχής «πράσινης» ενέργειας από ενεργειακούς συνεταιρισμούς καθώς και την προώθηση καλών πρακτικών εξοικονόμησης ενέργειας στα μέλη τους. Στην πρωτοβουλία συμμετέχουν ερευνητικά κέντρα, ενεργειακοί συνεταιρισμοί και οργανισμοί από 8 χώρες μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα.

Ένα πρότυπο παράδειγμα ενεργειακής κοινότητας είναι αυτό της Καρδίτσας. Ιδρύθηκε το 2010 ως ενεργειακός συνεταιρισμός και το 2019 μετατράπηκε σε ενεργειακή κοινότητα. Σήμερα έχει 400 μέλη και η κύρια δραστηριότητά του είναι η επεξεργασία της δασικής βιομάζας από την οποία παράγονται έξι τόνοι πέλετ ημερησίως. Τα πέλετ διανέμονται στα μέλη του συνεταιρισμούς που μπορεί να είναι αγρότες ή άλλοι πολίτες ή ακόμα και συνεταιρισμοί ή ΟΤΑ. Όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας  της ενεργειακής κοινότητας Καρδίτσας Γιώργος Κονταξής, με τις ενεργειακές κοινότητες οι Δήμοι έχουν ένα σημαντικό εργαλείο για τον ενεργειακό συμψηφισμό, όταν έρθει στη χώρα.

Σύμφωνα με τον κ. Γρηγόριου πολλές ενεργειακές κοινότητες δεν βρίσκουν χρηματοδότηση μέσω τραπεζών, για αυτό και η Greenpeace δημιούργησε μια πλατφόρμα crowdfunding για να παρουσιάζονται προτάσεις ενεργειακών κοινοτήτων και αυτοπαραγωγής.

«Ο εικονικός συμψηφισμός είναι εργαλείο που απαντά στην ενεργειακή φτώχεια και εκμεταλλεύεται τον ενεργειακό πλούτο της χώρας μας» σημείωσε ο κ. Γρηγόριου. Υπενθυμίζεται ότι σύμφωνα με τον νόμο το ελάχιστο όριο για τη δημιουργία ενεργειακής κοινότητας είναι να υπάρχουν πέντε φυσικά πρόσωπα. Αν μια τέτοια ομάδα προσώπων εγκαταστήσει για παράδειγμα ένα φωτοβολταϊκό πάρκο έξω από την πόλη, θα μπορεί να κάνει εικονικό συμψηφισμό και η ενέργεια που παράγεται να αφαιρείται από το λογαριασμό ρεύματος.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ3 ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΕΥΤΕΡΠΗ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗ, ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΕΙΣ: ΝΙΚΟΣ ΠΙΤΣΙΑΚΙΔΗΣ