Ισπανία: Νέα δίκη του Λαϊκού Κόμματος για τα διπλά βιβλία & τα έργα στα γραφεία του

Μαδρίτη — Ανταπόκριση Δώρα Μακρή

Για τρίτη φορά το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα της Ισπανίας προσέρχεται, σήμερα, στα δικαστήρια. Αυτή την φορά στην Audiencia Nacional, το Ειδικό Δικαστήριο που ερευνά μεγάλες υποθέσεις διαφθοράς και, στην προκειμένη περίπτωση, τα κρυφά παράνομα βιβλία του κόμματος, με τα οποία φέρεται ότι χρηματοδοτήθηκαν τα έργα για την ανακαίνιση του κτηρίου του Λαϊκού Κόμματος στην οδό Χένοβα στη Μαδρίτη. 

Υπενθυμίζεται ότι τα βιβλία αυτά διατηρούσε ο πρώην ταμίας του Κόμματος Χοσέ Λουίς Μπάρθενας, ο οποίος έχει ήδη καταδικαστεί και εκτίει ποινή φυλάκισης 29 ετών για την υπόθεση Γκιούρτελ*. Το δικαστήριο θα κρίνει εάν το συμβαλλόμενο μέρος διέπραξε φορολογική παράβαση μη καταβάλλοντας φόρους για τις φερόμενες παράνομες δωρεές που έλαβε και εάν ο πρώην ταμίας κράτησε μέρος των χρημάτων που οι επιχειρηματίες συνεισέφεραν στο κόμμα.

Η δεύτερη φορά που βρέθηκε στα δικαστήρια το Λαϊκό Κόμμα ήταν στη δίκη για την καταστροφή των σκληρών δίσκων του πρώην ταμία του, αν και στην περίπτωση αυτή το κόμμα αθωώθηκε.

Ο πρόεδρος του Λαϊκού Κόμματος, Πάμπλο Κασάδο, ο οποίος ανέλαβε τα ηνία του κόμματος πριν από δύο χρόνια, διαχωρίζει την θέση του από τις υποθέσεις του παρελθόντος και τονίζει σε δηλώσεις του: «Ο Μπάρθενας είναι ήδη καταδικασμένος και προσωπικά δεν ασχολούμαι με εγκληματίες. Δεν έχουμε τίποτα να φοβόμαστε, είμαστε ήδη πολύ κουρασμένοι με τις υποθέσεις αυτές». Σε ό,τι αφορά στις δηλώσεις του Μπάρθενας, ότι θα φέρει στην δημοσιότητα νέα αποδεικτικά στοιχεία που εμπλέκουν πολλά υψηλόβαθμα στελέχη του Λαϊκού Κόμματος και ζητά να κληθούν για κατάθεση και οι δύο πρώην πρωθυπουργοί Χοσέ Μαρία Αθνάρ και Μαριάνο Ραχόι, ο Κασάδο απαντά: «Ένα άτομο που έχει αλλάξει την κατάθεσή του πολλές φορές ως τώρα δεν έχει αξιοπιστία. Και επιπλέον αυτό το Λαϊκό Κόμμα για το οποίο μιλάει ο Μπάρθενας δεν υπάρχει πιά». 

Στο μεταξύ, ο συνήγορος του Μπάρθενας, Γουστάβο Γκαλάν Αμπάντ, ζήτησε ήδη από το δικαστήριο να καλέσει ως μάρτυρα τον πρώην πρωθυπουργό Μαριάνο Ραχόι σε αντιπαράθεση με τον Μπάρθενας. 

Την περασμένη Πέμπτη ο Μπάρθενας, λίγο πριν από την έναρξη της δίκης, έστειλε επιστολή στην Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς, στην οποία ομολογεί γεγονότα που επηρεάζουν πρώην ηγέτες του PP, όπως τον Μαριάνο Ραχόι. Κατά τη διάρκεια των τεσσάρων μηνών που αναμένεται να διαρκέσει η δίκη θα καταθέσουν υψηλόβαθμα στελέχη του κόμματος, συμπεριλαμβανομένων των πρώην πρωθυπουργών Χοσέ Μαρία Αθνάρ και Μαριάνο Ραχόι.

* «Υπόθεση Γκιούρτελ»

Η «υπόθεση Γκιούρτελ», ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα που έπληξε το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα στην Ισπανία, αφορούσε στο κρυφό ταμείο του κόμματος, το οποίο βρισκόταν υπό τον έλεγχο του πρώην ταμία του κόμματος Χοσέ Λουίς Μπάρθενας. Το Tribunal Supremo (Ανώτατο Δικαστήριο της Ισπανίας) σε τελεσίδικη απόφαση 1.843 σελίδων τον Οκτώβριο του 2020 οριστικοποίησε την προηγούμενη απόφαση του Ειδικού Δικαστηρίου (Audiencia Nacional) για την ύπαρξη των «εγγράφων του Μπάρθενας» και τα διπλό ταμείο που διατηρούσε το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα την περίοδο 1995-2005 στη Μαδρίτη, την Εστεπόνα και την Καστίγια και Λεόν. Υποχρέωσε δε το Λαϊκό Κόμμα να επιστρέψει ποσό 245.000 ευρώ, το οποίο έλαβε παράνομα από δημόσια κονδύλια χρησιμοποιώντας το σε προεκλογικές εκστρατείες.

Αξίζει να σημειωθεί ότι η αρχική απόφαση της Audiencia Nacional και οι καταδίκες 29 κατηγορουμένων οδήγησαν το 2018 στην πρόταση μομφής κατά της κυβέρνησης Μαριάνο Ραχόι και την άνοδο στην εξουσία του σοσιαλιστή Πέδρο Σάντσεθ. Tην ίδια χρονιά, σε συνέδριό του, το Λαϊκό Κόμμα ανέδειξε ως νέο ηγέτη του τον Πάμπλο Κασάδο. 

Το 2018, η Audiencia Nacional αποδέχτηκε τα χειρόγραφα «έγγραφα του Μπάρθενας» ως αυθεντικά στοιχεία και ικανά να τον οδηγήσουν σε αρχική ποινή φυλάκισής του 33 ετών. Μαζί με τον Μπάρθενας καταδικάστηκαν ακόμα 29 άτομα, μεταξύ αυτών επιχειρηματίες αλλά και στελέχη του κόμματος. Όπως είχε αποφανθεί το δικαστήριο, οι επιχειρηματίες χρηματοδοτούσαν με μετρητά κομματικά στελέχη, εξασφαλίζοντας έτσι την εύνοια του κόμματος στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες. Δεν επρόκειτο για απλές κομματικές εισφορές, που αποτελούν νόμιμη πράξη. Το σκάνδαλο είχε αποκαλύψει η εφημερίδα El Pais τον Ιανουάριο του 2013 και στη συνέχεια ακολούθησαν οι αποκαλύψεις από το σύνολο του ισπανικού Τύπου.

Στην απόφασή του το Ανώτατο Δικαστήριο αναγνώρισε ότι το Λαϊκό Κόμμα επωφελήθηκε μεν από το διεφθαρμένο δίκτυο, αν και δεν γνώριζε την παράνομη προέλευση των χρημάτων. Αναγνώρισε επίσης την ύπαρξη του κρυφού ταμείου, αν και, όπως επισήμανε, η παράνομη χρηματοδότηση του κόμματος δεν κρίθηκε από αυτό το δικαστήριο. Επίσης, το Ανώτατο Δικαστήριο τόνισε ότι οι εταιρείες του Ομίλου Correa (καταδικασθείς επιχειρηματίας), η ηγεσία αλλά και μέλη του Λαϊκού Κόμματος υιοθέτησαν μια δομή «σταθερής συνεργασίας» για τη διοργάνωση εκδρομών, εκδηλώσεων και συνεδρίων. Οι δικαστές επισήμαναν ότι «δημιουργήθηκε ένα αυθεντικό και αποτελεσματικό σύστημα διαφθοράς» μέσω μηχανισμών χειραγώγησης των δημοσίων συμβάσεων. Οι εταιρείες Correa, αλλά και άλλοι, εκμεταλλεύτηκαν την κατάσταση και απολάμβαναν «αυθαίρετη» ευνοϊκή μεταχείριση και «de facto κυριαρχία» επί των συμβάσεων που πραγματοποιήθηκαν από δημόσιους φορείς, που το δικαστήριο θεωρεί «παρασιτικές». 

Το Ανώτατο Δικαστήριο τόνισε επίσης την ύπαρξη εγκληματικού δικτύου ως «μία δομημένη, ιεραρχική ομάδα, με στόχο το κέρδος από αγαθά και υπηρεσίες και στην εκτέλεση εγκληματικών πράξεων, παραβιάζοντας τη διοικητική νομοθεσία και τις αρχές της διαφάνειας που θα πρέπει να καθοδηγούν τη δημόσια διοίκηση».

Το Tribunal Supremo εξέτασε την απόφαση της Audiencia Nacional και προχώρησε σε μικρές διαφοροποιήσεις στις ποινές των 29 καταδικασθέντων. Οι ποινές αφορούν στη διάπραξη των ακόλουθων εγκλημάτων: δωροδοκίας (ενεργής και παθητικής), πλαστογράφησης εγγράφων, υπεξαίρεσης δημόσιων κεφαλαίων, απάτη κατά της δημόσιας διοίκησης, νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, εγκλήματα κατά των δημοσίων οικονομικών, άσκηση επιρροής, και κατάχρησης. Ο επικεφαλής του “δικτύου” επιχειρηματίας Φρανθίσκο Κορρέα καταδικάστηκε σε 51 χρόνια και 11 μήνες φυλάκισης, ο βοηθός του Πάμπλο Κρέσπο σε 36 χρόνια και 8 μήνες, ο πρώην ταμίας του Λαικού Κόμματος Χοσέ Λουίς Μπάρθενας σε 29 χρόνια και 1 μήνα και η σύζυγός του Ροσαλία Ιγκλέσιας σε 12 χρόνια και 11 μήνες. Ο ρόλος του πρώην ταμία του Λαϊκού Κόμματος και της συζύγου του θεωρήθηκαν από το δικαστήριο θεμελιώδες κομμάτι αυτού του διεφθαρμένου δικτύου, το οποίο θεωρεί επίσης αποδεδειγμένο ότι ο Μπάρθενας, «εκτός από την εγκληματική δραστηριότητα» που πραγματοποίησε από κοινού με άλλους κατηγορούμενους, ανέπτυξε και με την σύζυγό του παράλληλη δραστηριότητα που οδήγησε στον παράνομο πλουτισμό του. 

Η τελεσίδικη καταδίκη της συζύγου του Μπάρθενας συνεπάγεται την είσοδό της στη φυλακή, μια κατάσταση την οποία ο πρώην ταμίας ήθελε να αποφύγει με κάθε τρόπο. Μάλιστα, ο πρώην ταμίας είχε απειλήσει ότι αν η σύζυγός του οδηγηθεί στη φυλακή, τότε εκείνος θα φέρει στο φως νέα στοιχεία και έγγραφα που δεν έχουν εμφανιστεί ακόμα και ότι, σύμφωνα με τον πρώην ταμία, θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο ιστορικούς ηγέτες του κόμματος. Τον περασμένο Νοέμβριο, η Ροσαλία Ιγκλέσιας μπήκε στην φυλακή κι αυτό προκάλεσε τις σημερινές νέες αποκαλύψεις του Μπάρθενας.

Στο μεταξύ, αναμένεται το καλοκαίρι του 2021 η ολοκλήρωση της ανάκρισης για τη σχέση εισφορών διαφόρων επιχειρηματιών με το Λαϊκό Κόμμα και την ανάθεση δημοσίων έργων σε αυτούς από κυβερνήσεις του Λαϊκού Κόμματος.