Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 15 Απριλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η εξέλιξη των επιχειρήσεων στο Μικρασιατικό Μέτωπο οδηγεί στην απόφαση για νέα επιστράτευση, ενώ η κεμαλική προπαγάνδα στη Δύση συνεχίζεται ανενόχλητη δημιουργώντας θετικό μεταξύ των Συμμάχων κλίμα για την Άγκυρα. Την ίδια ώρα ο Γούναρης δέχεται κριτική για τις αντιφατικές δηλώσεις του, ενώ ο απολογισμός της εξάμηνης διακυβέρνησης δεν δικαιώνει τις προσδοκίες των ψηφοφόρων. Και ο διχασμός καλά κρατεί…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ο ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΞΑΜΗΝΟΥ

«Το κυβερνητικόν έργον και υπό την έποψιν της εξωτερικής παραστάσεως αυτού αλλά και καθ’ όσον αφορά την προσπάθειαν διά τον τερματισμόν του πολεμικού αγώνος δεν υπήρξεν αντάξιον των ελπίδων αίτινες εστηρίχθησαν υπό της πλειοψηφίας του Ελληνικού λαού εις τον αρχηγόν του Λαϊκού κόμματος»

• Η ΧΡΕΩΚΟΠΙΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑΣ ΜΑΣ

«Και ενώ ημείς εις πάσαν απόπειράν μας όπως δυσωπήσωμεν την Γαλλικήν εχθρότητα, ακούομεν την αυτήν πάντοτε συκοφαντικήν επωδόν περί δολοφονίας των Γάλλων ναυτών, οι πραγματικοί δολοφόνοι γίνονται αντικείμενον εκδηλώσεων συγκινητικού θαυμασμού […] Το γεγονός δε τούτο και μόνον είνε αρκετόν διά να καταδείξη την πλήρη χρεωκοπίαν της διπλωματίας μας και την μειονεκτικότητα αυτής απέναντι και της Βουλγαρικής τοιαύτης ακόμη»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Ο ΔΙΔΥΜΟΣ ΕΧΘΡΟΣ

«Διότι η Τουρκία του Σουλτάνου δεν παύει να είνε διάφορος της Τουρκίας του Κεμάλ. Αφότου ο τελευταίος διά της αντιπροσωπεύσεώς του εν τη Διασκέψει του Λονδίνου κατώρθωσε να πείση τους μουσουλμάνους ότι αγωνίζεται προς διάδωσιν του τουρκισμού από του κινδύνου της εξαφανίσεώς του, κοινόν είνε το αίσθημα και κοινός ο παλμός, όστις συγκλονίζει τας δύο Τουρκικάς πρωτευούσας»

• ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΠΡΟΔΟΤΗΝ ΙΔΟΥ Ο ΑΡΝΗΤΗΣ
• ΚΑΣΣΙΑΝΗ

ΕΘΝΟΣ

• ‘’ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ’’

«Εις τοιαύτας υψίστας διά το Έθνος στιγμάς καλλιεργείται δυστυχώς η διαίρεσις του λαού. […] Προ ημερών ενηργήθη απόπειρα προς δολοφονίαν του τέως επιτελάρχου κ. Παγκάλου. […] Εις επιφανής πολίτης, ο κ. Παπανδρέου, ρίπτεται εις άθλιον υπόγειον οχετόν, ένθα κινδυνεύει να χάση την όρασιν. Το ίδιον συνέβη με τον διευθυντήν εφημερίδος και πρασπιστήν μιας ιδεολογίας κ. Πετσόπουλον. […] Οι ‘’Ελευθερωταί’’ ούτως αντιλαμβάνονται το έργον της ‘’Ελευθερίας’’»

• ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ !
• Η ΑΝΕΠΑΡΚΕΙΑ ΤΩΝ ΝΑΩΝ

«Οι Αθηναίοι πηγαίνομεν εις την εκκλησίαν όπως και εις την αξοχήν που πηγαίνομεν την Καθαρά Δευτέραν και την παραμονήν της Πρωτομαγιάς. Όλον τον άλλον χρόνον και οι ναοί όπως και τα εξοχικά κέντρα έχουν κεσάτια»

• ΤΑ ΠΑΣΧΑΛΙΝΑ ΑΡΝΙΑ

«Θα έχωμεν δηλαδή εφέτος εις τα Πασχαλινά αρνιά παχείας τας τιμάς και ισχυρά τα βαλάντια»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΔΙΑΤΙ ΖΗΤΟΥΜΕΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΕΩΣ

«Είνε αληθές ή όχι, ότι το διπλωματικόν μας εν Ευρώπη ‘’μέτωπον’’ είνε ασθενέστατον και ότι αυτοί οι ιθύνοντες αναγνωρίζουσι την τραγικήν του ανεπάρκειαν; Διατί δεν καλούσι τότε τους καταλλήλους ν’ αντιπροσωπεύσωσσι τον μαχόμενον Ελληνισμόν; Διότι δεν δύνανται να θίξωσι φίλους μεθ’ ων τους συνδέουσι κοιναί ιδέαι, κοινά κομματικά συμφέροντα»

• ΤΟ ΑΣΜΑ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

«Ο πτωχός διάβολος, αφού εμελέτησεν εμβριθώς τα περί διαβήματος των επαγγελματικών ενώσεων προς την κυβέρνησιν, διά τας τιμάς των χρησίμων του βίου αι οποίαι διαρκώς ανεβαίνουν, κυρίως δε την απάντησιν, ότι, ‘’υπό τας περιστάσεις υφ’ ας η χώρα διατελεί, τόγε νυν έχον, ουδέν έτερον είνε δυνατόν να γίνη πλην τεσσάρων νέων υπουργείων’’ ανεστέναξε βαθέως. ‘’Η εξουσία’’, είπεν εις ύφος τελείως φιλοσοφικόν, είεν αεροπλάνον εν Ελλάδι. Παραλαμβάνει τους κυβερνώντας και τους χάνομεν εις τα νέφη. Από ψηλά ούτε βλέπουν, ούτε ακούνε πλέον’’»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ Η ΒΑΣΙΣ ΤΟΥ ΔΙΕΞΑΓΟΜΕΝΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

«Και διεξάγομεν σήμερον τον πόλεμον, όχι διά να ασφαλίσωμεν υπέρ ημών την πενιχράν λωρίδα της Ιωνικής παραλίας, την οποίαν άλλοτε είχεν επικυρώση εις ημάς η σχισθείσα συνθήκη των Σεβρών, αλλά διά να ιδρύσωμεν πολιτικόν κράτος μέχρι των εδαφών εκείνων, επί των οποίων θα κρίνωμεν ημείς ότι δυνάμεθα να διαχαράξωμεν όρια. […] Εις τον αγώνα τούτον δεν δύναται να έχη σημασίαν η κατάληψις πόλεων ή χωρίων, διότι δεν είνε αγών απωθήσεως ή διώξεως εχθρικών όγκων»

• ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ ΕΝ ΡΩΜΗ

«Η Κεμαλιστική προπαγάνδα κατώρθωσε να κάμη να πιστευθή ότι η πολιτική της Ελλάδος εμπνέεται από Ιταλοφοβίαν και ότι είνε ανίσχυρος στρατιωτικώς, γνωρίζετε δε ότι οι ανίσχυροι έχουν πάντοτε άδικον»

ΕΣΤΙΑ

• ΣΧΟΛΙΑ ΕΠΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΩΝ ΑΝΤΙΦΑΣΕΩΝ – ΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΓΑΛ. ΤΥΠΟΥ

«’’Ο κ. Γούναρης με το πολύτιμον φορτίον των θεωρητικών του γνώσεων, δεν θα έπρεπε να αγνή ότι, εάν εις τας Αθήνας η μέθοδος των αυτοαντιφάσεων είνε αβλαβής, εις την Αγγλίαν όμως και εις την Γαλλίαν παν άλλο ή εμπιστοσύνην παρέχει το θέαμα κυβερνητών προβαινόντων εις επισήμους δηλώσεις, τας οποίας οι ίδιοι γνωρίζουν ότι θα διαψεύσουν την επαύριον, είτε διά νέων δηλώσεών των ή και δι’ αντιθέτων ενεργειών ακόμη’’»

• ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΝ ΑΣΤΥ

«Και το αρχαίον Άστυ κατεβαίνει βαθύτερα εις την γην και αι νέαι Αθήναι, που θα ημπορούσαν να γείνουν ένας μεγαλειώδης ερειπιών, μοναδικός εις τον κόσμον, εξακολουθούν να σκεπάζουν και να εξαφανίζουν τας παλαιάς»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΤΩΝ ΤΕΣΣΑΡΩΝ ΝΕΩΝ ΗΛΙΚΩΝ

ΕΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΣΑΝ ΤΗΝ ΝΥΚΤΑ ΤΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΑΣΙΛΙΚΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ. ΠΡΟΣΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΗΛΙΚΙΑΙ ΕΦΕΔΡΩΝ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ

«Υπεγράφησαν και εδημοσιεύθησαν εις έκτακτον φύλλον της ‘’Εφημ. Της Κυβερνήσεως’’ διάταγμα περί προσκλήσεως υπό τα όπλα των ηλικών 1913^α, 1912, 1904 και 1903»

• ΑΙ ΑΠΟΡΙΑΙ ΤΟΥ

«Απορεί και ελπίζει ο κ. Δ. Γούναρης. […] Ο κ. Γούναρης ελπίζει πάντοτε. Χρυσή η ελπίς. […] Αλλά ταυτοχρόνως απορεί ο κ. Δ. Γούναρης. Απορεί, πώς συνήφθησαν αι συμφωνίαι με τον Κεμάλ. Απορεί πώς οι Σύμμαχοι δεν μας θεωρούν πλέον Συμμάχους. […] Ο κ. Γούναρης δεν εντρέπεται να διαλαλή τας απορίας του. Ο κατά τύχην Κυβερνήτης μιας Ελλάδος, την οποίαν δεν ωνειρεύθη ποτέ, λησμονεί, ότι οι Κυβερνήται δεν απορούν»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗ ΤΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΣ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΗΛΙΚΩΝ
• ΟΙ ΑΛΗΘΕΙΣ ΔΕΣΠΟΤΑΙ

«Προκαλούμεν, διχάζομεν, συκοφαντούμεν και προπαγανδίζομεν την ήτταν τόσον, ώστε η Προληπτική Λογοκρισία να μη ευρίσκη τι το μπεμπτόν εις τας στήλας μας! Αλλ’ έχουν πάντα οι αληθείς δεσπόται ανάγκην από προσχήματα…»

• ΜΕΣΑ ΕΙΣ ΕΝΑΝ ΟΧΕΤΟΝ

«Ο κ. Γ. Παπανδρέου, προφυλακισθείς είχε ριφθή εις το απαισιώτερον μπουδρούμι των φυλακών ‘’Αβέρωφ’’. Εις το υπόγειον, τρία μέτρα υπό την γην, χωρίς κανένα παράθυρον, με τοίχους και δάπεδον πρασινισμενα από την διαρκή υγρασίαν, δίπλα εις το αποχωρητήριον ακριβώς. Τιμητικήν θέσιν κατέλαβε εις την παραπλεύρως τρώγλην ο επίσης αναιτίως και αδικαιολογήτως διά τον Στρατιωτικόν νόμον συλληφθείς διευθυντής του ‘’Ριζοσπάστη’’ κ. Ι. Πετσόπουλος»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΜΕ ΤΗΝ ΑΤΑΡΑΞΙΑΝ ΤΗΣ ΘΕΛΗΣΕΩΣ

«Εις το εξωτερικόν υπάρχει αναμφιβόλως περιβάλλον, παρά τω οποίω τα Κεμαλικά ανακοινωθέντα είναι ευπρόσδεκτα. […] Αν, όμως, η δημοσία Ευρωπαϊκή γνώμη παρασύρηται εις τοιαύτας προσκαίρους εντυπώσεις, οι υπεύθυνοι κυβερνήται είναι εις θέσιν να γνωρίζουν καλύτερον την πραγματικότητα. […] Εκείνο, το οποίον επιβάλλεται εις ημάς, είναι η αντίταξις αταράχου απαθείας εις τας έξωθεν διοχετευομένας φήμας, αι οποίαι πηγάζουν εκ των Κεμαλικών ανακοινωθέντων»

• Η ΜΑΧΗ ΚΑΙ Η ΝΙΚΗ ΤΟΥ ΤΟΥΛΟΥ ΜΠΟΥΝΑΡ

ΠΩΣ ΑΝΕΤΡΑΠΗ ΤΟ ΤΟΛΜΗΡΟΤΑΤΟΝ ΚΕΜΑΛΙΚΟΝ ΣΧΕΔΙΟΝ

«Και όμως εις το Τουλού-Μπουνάρ, εξησφαλίσθη η στρατιωτική μας παραμονή εν Μικρασία. […] Αν ο Ελληνικός στρατός εκάμπτετο εις το ανωτέρω σημείον, προ της πενταπλασίας εχθρικής δυνάμεως, ο Κεμάλ θα ειμπορούσε να κατέλθη ακόπως μέχρι Σμύρνης! Το Κεμαλικόν σχέδιον, άριστον από τακτικής απόψεως, αυτόν είχε τον αντικειμενικόν σκοπόν»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ

«Η απαγόρευσις αύτη αποτελεί πρωτοφανή παραβίασιν και των στοιχειωδεστέρων ελευθεριών, και του στοιχειωδεστέρου δικαίου»

• Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ. ΟΙ ΕΡΓΑΤΑΙ ΕΝ ΕΞΕΓΕΡΣΕΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΙΝ

ΤΗΣ. ΘΑ ΚΗΡΥΧΘΗ ΠΑΝΕΡΓ. ΑΠΕΡΓΙΑ ΕΙΣ ΕΝΔΕΙΞΙΝ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΕΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΣΑΝ ΧΘΕΣ ΤΗΝ ΝΥΚΤΑ ΕΙΣ ΕΚΤΑΚΤΟΝ ΦΥΛΛΟΝ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΟΣ

ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΑ ΔΙΑΤΑΓΜΑΤΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΩΣ ΥΠΟ ΤΑ ΟΠΛΑ ΤΩΝ ΗΛΙΚΩΝ 1913^Α, 1912, 1904 ΚΑΙ 1903

• ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ Η ΑΛΗΘΕΙΑ

«Διά την Ελλάδα ο Κεμάλ υπήρξε ευθύς εξ αρχής κίνδυνος. […] Δεν συνετρίβη όταν ενεφανίζετο διά συμμοριών εκ της απρονοησίας επιπολαίων κυβερνητών. […] Θα ηδύνατο ο Μ. κεμάλ να μη αφεθή να συγκροτήση στρατόν και να διαλυθούν αι οργανώσεις του πέρυσιν ότε ευρίσκοντο εν τω συγκροτείσθαι και ότε αμαχητεί έφευγον εκ Προύσσης και Ουσάκ. […] Η επιστράτευσις σήμερον είναι ανάγκη. Ανάγκη εθνική και ανάγκη υλική»

• Η ΑΝΙΕΡΟΣ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΙΣ

«Χθες ωργίαζον πάλιν αι φήμαι διά δήθεν στρατιωτικάς μας αποτυχίας εν Μικρά Ασία. Οι διαδοσίαι αποβλέπουν κυρίως εις την επίδρασιν της ευαισθήτου χρηματιστικής ατμοσφαίρας προς εκμετάλλευσιν επί του συναλλάγματος»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟΝ

«’’Τετέλεσται’’ […] Η ρήσις του Χριστού υπήρξεν η μεγαλειτέρα έτι των προφητικών ρήσεων. Ο επί του Σταυρού μάρτυς ετελείωσε το έργον του. Η ανθρωπότης έστω και βραδύνουσα θα το ακολουθήση και θα το εκτελέση»

• Η ΘΕΙΑ ΑΠΟΓΟΗΤΕΥΣΗ

«Ποτέ ίσως άλλοτε τα θηριώδη ένστικτα του ανθρωπίνου κτήνους δεν είχον και έντασιν και την έκτασιν της σημερινής εποχής. […] Η Χριστιανική θρησκεία και αι εντολαί αι ευγενικαί και ιδεώδεις του γλυκυτάτου ονειροπόλου κατήντησαν ράκη, χρυσόχαρτα, τύποι σκιώδεις και αέρινοι»