Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 21 Απριλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Το ‘’Βορειοηπειρωτικό’’ βρίσκεται στο προσκήνιο μετά και τις νέες προκλήσεις των Αλβανών κατά των Ελλήνων –κυρίως στην Κορυτσά- την περίοδο του Πάσχα. Κάποιοι θεωρούν τα επεισόδια υποκινούμενα ‘’υπό της Κεμαλικής και ξένης τινός προπαγάνδας’’,  μια προσπάθεια αντιπερισπασμού ενώ η Ελλάδα πολεμάει στο Μικρασιατικό Μέτωπο και προτείνουν δυναμική αντιμετώπιση. Άλλοι συνιστούν μετριοπαθή στάση αφού η Αλβανία είναι νέο κράτος οι ηγέτες της επομένως ‘’δύνανται ευκόλως να υποπέσουν εις αδεξιοτήτας και πολιτικά σφάλματα’’. Όλοι πάντως συμφωνούν ότι ένα νέο πρόβλημα για τη χώρα, έχει αρχίσει.

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΝΑ ΚΗΡΥΧΘΗ ΕΠΙΣΗΜΩΣ Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

«Αφού όμως το εχθρικόν κράτος φωράται τόσον ασυστόλως παραβιάζον τα συντεθειμένα, η εξακολούθησις της διεξαγωγής ακηρύκτου πολέμου προς μίαν δήθεν ανταρτικήν οργάνωσιν, καθ’ ον χρόνον απέναντί μας ευρίσκεται ολόκληρος η Τουρκία με όλας τας δυνάμεις της, ούτε δικαιολογείται ούτε επιτρέπει εις την Ελλάδα την χρησιμοποίησιν όλων εκείνων των μέσων, τα οποία θα μας ήγον εις την ταχείαν περίπτωσιν του πολέμου. […] Μία και μόνη οφείλει να είνε η απάντησις της Ελληνικής κυβερνήσεως. Η άμεσος κήρυξις του πολέμου κατά της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας»

• ΔΙΑ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΑΝ ΗΠΕΙΡΟΝ

«Τον Οκτώβριον του 1914 επετράπη η κατάληψις της Βορείας Ηπείρου υπό των Ελληνικών στρατευμάτων. Και κατά την αρχήν του παρελθόντος έτους, μετά την λύσιν του Αδριατικού ζητήματος, επετεύχθη συμφωνία και επί του Βορειοηπειρωτικού, ήτις επέτρεπεν εις την Ελλάδα να προβή εις προσάρτησιν ολοκλήρου της Βορείου Ηπείρου. Και τότε μεν ούτε η προσάρτησις ούτε η απλή καν κατάληψις απετολμήθη […] Επηκολούθησεν η συστηματική εξόντωσις των Ελλήνων της Βορείου Ηπείρου, διά της οποίας επιδιώκεται προδήλως η μεταβολή του εθνολογικού χαρακτήρος της χώρας. Ή Ελληνική Κυβέρνησις δικαιούται να βασίση την επέμβασίν της επί των υπαρχουσών συνθηκών»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΑΛΒΑΝΙΑ

«Η Ελληνική κυβέρνησις θα διαμαρτυρηθή βεβαίως προς τας Δυνάμεις διά τα γεγονότα της Κορυτσάς και τας καταπτώσεις του Ελληνικού στοιχείου. […] Το ζήτημα της Β. Ηπείρου είνε εναποτεθειμένον εις χείρας των Δυνάμεων, εξ ων βεβαίως θα προέλθη λύσις συμφώνως προς τους πόθους και τα δίκαια της Ελλάδος. Αι ανταρσίαι δεν είναι ικαναί να ματαιώσουν την λύσιν ταύτην. Η Αλβανία είναι νέον κράτος, ευκόλως δε οι ηγέται αυτού δύνανται να υποπέσουν εις αδεξιότητας και πολιτικά σφάλματα. […] Πριν δοκιμασθή η αποτελεσματικότης της μετριοπαθούς στάσεως ημών δεν είνε πολιτικώς σκόπιμον να προσφύγωμεν απ’ ευθείας εις την πειθώ της ισχύος»

• ΞΕΝΥΧΤΙ

«Δεν γνωρίζομεν αν υπάρχη άλλο μέρος του κόσμου εις το οποίον οι κάτοικοι να ξενυχτούν εις το ύπαιθρον όπως οι Αθηναίοι, οι οποίοι ζουν και την νύκτα όπως και την ημέραν εκτός του οίκου των. […] Με άλλους λόγους το καλοκαίρι ζώμεν διπλά. Και πώς να κοιμηθή κανείς, διάβολε, κάτω από τον υπέροχον αυτόν ουρανόν τον αστροκέντητον;»

ΕΘΝΟΣ

• ΖΗΤΗΣΑΤΕ ΤΗΝ ΓΑΛΛΙΑΝ !

«Τα όργανα της Κυβερνήσεως αντικατέστησαν το γνωστόν δόγμα ‘’Ζητήσταε την γυναίκα’’ με ένα άλλο, ιδικής των εφευρέσεως : ‘’Ζητήσατε την Γαλλίαν’’. Ο,τιδήποτε και αν συμβή δυσάρεστον εις την Ελλάδα, απότοκον της πολιτικής μεταβολής της 1^ης Νοεμβρίου, την ευθύνην φέρει πάντοτε η Γαλλία. Η Γαλλία ! Ιδού ο εχθρός ! […] Είνε δυστυχώς γεγονός, ότι η Γαλλία διάκειται σήμερον απολύτως δυσμενώς προς την Ελλάδα, ή ακριβέστερον προς το εγκαθιδρυθέν νέον καθεστώς, το οποίον της εμπνέει προφανώς ακατανίκητον δυσπιστίαν και την ωθεί εις συνεννοήσεις και εις ενεργείας ακόμη, αίτινες θλίβουν βαθύτατα πάσαν Ελληνικήν καρδίαν»

• ΚΑΤΑΚΕΦΑΛΙΕΣ

«Οι Αλβανοί πρέπει να φάνε κατακεφαλιές. Εγκαίρως όμως, χωρίς αναβλητικότητες και δισταγμούς. Ας μη δώσωμεν και εις αυτούς καιρόν»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΠΕΡΙ ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΥ

ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ. Ο ΚΕΜΑΛ ΙΔΡΥΕΙ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΕΝ ΑΝΑΤΟΛΙΑ

«Χαρακτηριστική είνε επίσης και η στάσις του Νεοτουρκικού τύπου ο οποίος διά της αρθρογραφίας του και διά ψευδών ειδήσεων πε΄ρι διώξεων των Τούρκων του εσωτερικού υπό των Ελλήνων, εξάπτει τον φανατισμόν του Τουρκικού όχλου, απειλών συγχρόνως αιματηράς αντεκδικήσεις»

• ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥΡΚΩΝ

«Οι Τούρκοι και δη οι της Αγκύρας αγγέλλουσιν επισήμως την εξέγερσιν του Μουσουλμανικού πληθυσμού της υποδιοικήσεως Κατς Κερί της διοικήσεως Σεβαστείας […] Η εξέγερσις αύτη, κατόπιν συνδρομής Κούρδων ιππέων σπευσάντων εις ενίσχυσιν των στασιαστών (…) επεξετάθη […] Αι Κεμαλικαί Αρχαί προς καταστολήν της επεκτεινομένης εξεγέρσεως εκήρυξαν τον στρατιωτικόν νόμον κατά τα ανωτέρω σημειούμενα τμήματα. […] Η πρακτική σημασία ανευρίσκεται εν τη διαπιστώσει καταφώρως εμπράκτως του γεγονότο, ότι όλος ο Μουσουλμανικός πληθυσμός της Μικράς Ασίας δεν είνε τουρκικός, ως επιστεύθη και πιστεύεται υπό πολλών»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΔΡΑΜΑΤΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΟΥ ΛΟΝΔΙΝΟΥ
• ΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΒΟΡΕΙΟΝ ΗΠΕΙΡΟΝ

ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΚΗΣ ΥΠΟΘΕΣΕΩΣ

«Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ως οι Βούλγαροι διά των κομιτατζήδων των, και οι Αλβανοί, υποκινούμενοι υπό της Κεμαλικής και ξένης τινός προπαγάνδας, πιστεύουν ότι δύνανται να μας δημιουργήσουν αντιπερισπασμόν εις τα’ άκρα δυτικά σύνορα, καθ’ ον χρόνον η Ελλάς μάχεται εις την Μικρασίαν»

• Θ’ ΑΠΟΘΑΝΩΜΕΝ ΟΛΟΙ ΜΕΧΡΙΣ ΕΝΟΣ !

ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΑ ΧΑΡΑΚΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΗΡΩΩΝ

Η ΤΡΟΜΕΡΑ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΤΟΥΛΟΥ-ΜΠΟΥΝΑΡ

Ο ΑΝΕΚΛΑΛΗΤΟΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ

ΑΛΛΑ ΚΕΜΑΛ ΣΧΕΔΙΑΖΕΙ ΚΑΙ ΑΛΛΑ ΕΚΕΛΕΥΣΕΝ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΟΓΧΗ

«Η λόγχη θαυματουργεί και πάλιν, οι δε διοικηταί των ελληνικών ταγμάτων καταδιώκουν έφιπποι τον εχθρόν ο οποίος ζητεί την σωτηρίαν του εις την ταχύτητα των ποδών του»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΛΒΑΝΙΑΝ

«Τα έκτροπα της Κορυτσάς δεν είνε παρά μία λεπτομέρεια εις την όλην των ενέργειαν. […] Διά την διεκδίκησιν των δικαίων των οι Αλβανοί εφήρμοσαν την μόνην μέθοδον, την οποίαν είνε ικανοί να εφαρμόσουν : την βίαν. […] Εάν η Αλβανία είχε τα στοιχεία κράτους και ηδύνατο ν’ αποτελέση εθνότητα με πολιτικήν παράδοσιν, θα έπρεπε να ενθυμηθή ποίον ρόλον έπαιξεν η Ελλάς εις το Αλβανικόν ζήτημα»

• ΥΒΡΙΣΕ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ

«Καταπλητικήν πέρασιν έλαβε πάλιν εσχάτως η βιομηχανία υβριστών του Βασιλέως. Άνθρωποι έχοντες κάποιαν αφορμήν εναντίον του πλησίον των τον καταγγέλλουν, απλούστατα διότι ύβρισε τον Βασιλέα. Και οι δήθεν υβρισταί οδηγούνται κατά δεκάδας εις τα δικαστήρια»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΕΤΖΕΛΙ
• ΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ.

ΔΙΑΨΕΥΔΕΤΑΙ ΚΑΤΗΓΟΡΗΜΑΤΙΚΩΣ Η ΕΚΚΕΝΩΣΙΣ ΤΟΥ ΟΥΣΑΚ ΥΠΟ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Αι κατά τας τελευταίας ημέρας εκ κακοβούλων πηγών σπερμολογηθείσαι διαδόσεις περί εγκαταλείψεως του Ουσάκ υπό του ημετέρου Στρατού είναι τελείως ανυπόστατοι, κατά πληροφορίας εκ πηγής αυθεντικοτάτης. Αι εν τω εξβτερικώ εκ πηγής Κεμαλικής διαδοθείσαι φήμαι αναφέρονται προδήλως εις την προ εικοσαημέρου γενομένας επιχειρήσεις εναντίον της νοτίου Ελληνικής Στρατιάς, αίτινες κατέληξαν, ως γνωστόν, εις άτακτον μετά βαρυτάτων απωλειών φυγήν των Τούρκων»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΔΙΑ Ν’ ΑΠΟΦΥΓΩΜΕΝ ΤΟΝ ΕΜΦΥΛΙΟΝ ΣΠΑΡΑΓΜΟΝ

«Είνε όμως φανερόν ότι υπό τους όρους αυτούς, με γενικήν επιστράτευσιν, με νόμον στρατιωτικόν, με λογοκρισίαν προληπτικήν και με τόσο ανυπόφορον τρομοκρατίαν από μέρους των κυβερνητικών κατά της εκπεφρασμένης πλειονοψηφίας των Σπετσών και της Ροδόπης, το κόμμα των Φιλελευθέρων δεν δύναται να μετάσχη των επαναληπτικών εκλογών, χωρίς να διακινδυνεύση την ηθικήν και υλικήν ύπαρξιν των οπαδών του, κατά των οποίων η ενεργός ανάμιξίς του θα επολλαπλασίαζε την καταστρεπτικήν μανίαν των πολιτικών αντιπάλων του»

• Η ΒΟΡΕΙΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ

«Δεινή φαίνεται η έκπληξις, την οποίαν εδοκίμασαν οι κυβερνητικοί κύκλοι εκ των αλλεπαλλήλων Αλβανικών πραξικοπημάτων των τελευταίων αυτών ημερών. […] Είναι όμως εκδήλωσις εσχάτης πολιτικής τυφλώσεως ο οπωσδήποτε συσχετισμός των Αλβανικών πραξικοπημάτων με την παρουσίαν ενός Γάλλου γερουσιαστού φιλέλληνος, εις την Κορυτσάν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΝΑΓΚΗ ΑΔΙΣΤΑΚΤΟΥ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΣΩΣΙΝ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΟΥ ΗΠΕΙΡΟΥ

«Κατόπιν των τελευταίων γεγονότων, το Ελληνικόν Κράτος οφείλει να σπεύση εις την διάσωσιν των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών και να ματαιώση συγχρόνως τας προσπαθείας των εν Κωνσταντινουπόλει και Αγκύρα και οιουδήποτε άλλου προς δημιουργίαν αντιπερισπασμού εις τα βορειοδυτικά αυτής σύνορα ενώ μάχεται εις την Μικράν Ασίαν. Δεν πρόκειται περί κηρύξεως πολέμου κατά της Αλβανίας […] Πρόκειται απλώς περί ταχείας ασκήσεως ενός πανθομολογουμένου δικαιώματος αλλά και καθήκοντος»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΝΕΑ ΙΟΥΛΙΑΝΑ ΑΙΣΧΗ ΕΝ ΜΕΣΩ ΚΑΘΕΣΤΩΤΙ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΩΣ ΕΙΣ ΤΑ ΓΡΑΦΕΙΑ ΤΗΣ ΟΔ. ΠΕΙΡΑΙΩΣ 40

ΚΑΙ ΠΩΣ Ο ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ΤΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ ΕΖΗΤΗΣΕ ΝΑ ΣΥΓΚΑΛΥΨΗ ΤΑΣ ΕΥΘΥΝΑΣ ΤΟΥ

ΕΛΕΕΙΝΗ ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΕΙΣ ΒΑΡΟΣ ΤΩΝ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΩΝ ΜΕ ΗΡΩΑ ΤΟΝ κ. ΓΑΣΠΑΡΗΝ

ΠΩΣ ΚΟΡΟΪΔΕΥΕΤΑΙ Ο ΛΑΟΣ, ΑΙ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ ΚΑΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ : ΑΜΕΣΟΣ ΠΡΟΣΑΡΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ

«Θα συνεχίσωμεν επί πολύ ακόμη την πολιτικήν του ‘’κάθε υποχώρησις είνε και μια νίκη’’ διά να ίδωμεν μετ’ ολίγον τους Αλβανούς κατερχομένους προς τα Ιωάννινα και την Φλώριναν, και τους Τούρκους της Κων/πόλεως μεταφέροντας κεμαλικάς δυνάμεις εκ της Μικρασιατικής ακτής προς ανάκτησιν της Θράκης, την εκκλενωσιν της οποίας ο Τεφήκ χθες άνευ όρων εζήτησεν;» […] Η μόνη απάντησις, την οποίαν ο Ελληνικός λαός, εάν ηρωτάτο σήμερον, θα έδιδεν εις την θρασυτάτην ταύτην πρόκλησιν, θα ήτο η άμεσος προσάρτησις της Ιωνίας, και η εκβίασις των κωμωδών της Κωνσταντινουπόλεως εις εκτέλεσιν των υποχρεώσεών των, τας οποίας δια της υπογραφής των υπεσχέθησαν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΟΡΙΖΟΝΤΑ

«Μία παρατήρησις απλώς ευσυνείδητος του διεθνούς ορίζοντος εις παν άλλο συντελεί παρά εις την μόρφωσιν της πεποιθήσεως ότι επετεύχθη το παγκόσμιον όνειρον της πραγματοποιήσεως της διεθνούς ειρήνης»