Διακήρυξη της Ρώμης: Τι συμφωνήθηκε για τα εμβόλια στη Σύνοδο Κορυφής για την Παγκόσμια Υγεία

Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής

Η Σύνοδος Κορυφής για την Παγκόσμια Υγεία, η οποία έλαβε χώρα στη Ρώμη και πραγματοποιήθηκε κυρίως διαδικτυακά, αποτελεί ορόσημο για την αντιμετώπιση των μελλοντικών πανδημιών σε παγκόσμιο επίπεδο. 

Στο προ-Summit συμμετείχαν οι διευθύνοντες σύμβουλοι των φαρμακευτικών εταιρειών Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson. Όλοι οι διευθύνοντες σύμβουλοι δεσμεύτηκαν στην παροχή δόσεων εμβολίων στην παγκόσμια συμμαχία GAVI, και επίσης υπογράμμισαν τις προσπάθειές τους για αύξηση της παραγωγικότητας και της μεταφοράς τεχνολογίας/τεχνογνωσίας (tech transfer) ώστε να επιτραπεί η παραγωγή των εμβολίων στις εκάστοτε χώρες, με σημαντικό παράδειγμα την Αφρικανική Ήπειρο. 

Αξιοσημείωτη είναι η δέσμευση του Διευθύνοντος Συμβούλου της Pfizer κ. Μπουρλά ο οποίος ανακοίνωσε ότι δύο δισεκατομμύρια δόσεις θα διατεθούν σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος το 2021, με 1 δισεκατομμύριο “άνευ κέρδους” δόσεις με προορισμό τις φτωχότερες χώρες και 1 δισεκατομμύριο δόσεις χαμηλού κόστους με προορισμό χώρες μεσαίου εισοδήματος. Συνολικά, Pfizer, Moderna και Johnson & Johnson θα διαθέσουν 3,5 δισεκατομμύρια δόσεις στις φτωχές χώρες για την περίοδο 2021-2022. 

Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης, παρενέβη και ο Μπιλ Γκέιτς ως Πρόεδρος του Ιδρύματος που φέρει το όνομά του και αυτό της γυναίκας του. Ο Γκέιτς υπογράμμισε πως “Χρειάζονται δύο πράγματα σήμερα: 1. να μοιραστούν οι δόσεις των εμβολίων και 2. χρήματα”. Ο Αμερικανός μεγιστάνας επίσης τόνισε πως μόνο το 4% των διαθέσιμων δόσεων εμβολίου έχουν φτάσει σε χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος και ζήτησε δικαιότερη πρόσβαση σε όλα τα εμβόλια.

Ο Ιταλός Πρωθυπουργός πρότεινε την αναστολή των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας των φαρμακευτικών εταιρειών, το οποίο αποτελεί ένα “στοχευμένο μέτρο, περιορισμένου χρόνου και που δεν θέτει σε κίνδυνο το κίνητρο για καινοτομία για τις φαρμακευτικές εταιρείες”. Μια αρχική ιδέα του Αμερικανού Προέδρου Τζο Μπάιντεν η οποία άρεσε στον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν, στον Ισπανό Pedro Sanchez, και στην Καγκελάριο της Γερμανίας Άνγκελα Μέρκελ. Ένα μέτρο το οποίο εμπράκτως θα εφαρμοστεί αποκλειστικά σε εθελοντική βάση από τις φαρμακοβιομηχανίες. 

Εντέλει, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα δωρίσει 100 εκατομμύρια δόσεις μέσα στο 2021 και μέσω του προγράμματος Covax συν οικονομική υποστήριξη, με σημαντική συμβολή και της Ιταλίας, είπε ο Πρωθυπουργός Ντράγκι “για να βοηθήσει τις αναπτυσσόμενες χώρες, ιδίως στην Αφρική, για να παράγουν μόνα τους εμβόλια με τη συμβολή των ιταλικών φαρμακευτικών εταιρειών.” 

Όσον αφορά την χρηματική υποστήριξη, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (IMF) ανακοινώνει επίσης τη διάθεση 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων για την καταπολέμηση της πανδημίας, με επίσης σημαντική συμβολή της Κίνας, η οποία δεσμεύεται πως θα δώσει άλλα 3 δισεκατομμύρια δολάρια για βοήθεια για τα επόμενα 3 χρόνια. 

Όπως δήλωσε ο Πρωθυπουργός της Ιταλίας κ. Ντράγκι, η Διακήρυξη της Ρώμης αποτελεί “σημείο αρχής” και πως γι’αυτό δεν υπεγράφη κάποια συνθήκη. Η εν λόγω διακήρυξη (και οι αρχές της) “υπερασπίζεται σωστά τον ρόλο του πολυμερούς εμπορικού συστήματος και ιδίως τον κεντρικό ρόλο του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου (WTO), στον οποίο μάλιστα η Ευρωπαϊκή Ένωση θα καταθέσει πρόταση αρχες Ιουνίου.”

Ο κ. Ντράγκι τόνισε πως στο πλαίσιο της Διακήρυξης “πρέπει να συνεχίσουμε το εμπόριο πέρα από τα σύνορα και να εξαλείψουμε τα αδικαιολόγητα εμπορικά εμπόδια και τις γενικές απαγορεύσεις εξαγωγών” το οποίο και “είναι απαραίτητο εάν θέλουμε να αντιδράσουμε αποτελεσματικά στα σοκ.”

Σημαντικό σημείο των δηλώσεων του Πρωθυπουργού Ντράγκι είναι και ο ρόλος της γνώσης “για την αντιμετώπιση των τρεχουσών και μελλοντικών κρίσεων στον τομέα της υγείας” εφόσον “η επιστημονική ευφυΐα άνοιξε το δρόμο για την έξοδο από αυτήν την πανδημία.” 

Μάλιστα ο ίδιος υπογράμμισε πως “χρειαζόμαστε καλύτερη ανταλλαγή δεδομένων και μεταφορά τεχνογνωσίας για να επιτρέψουμε την ευρεία και δίκαιη κατανομή των καρπών της καινοτομίας.”

Ο κ. Ντράγκι υπενθύμισε πως “το πρώτο εμβόλιο υποβλήθηκε για έγκριση εννέα μήνες μετά τη δήλωση της ΠΟΥ για διεθνή κατάσταση έκτακτης ανάγκης για την υγεία – ένα πραγματικά ιστορικό επίτευγμα” και τόνισε πως “πρέπει να συνεχίσουμε να επενδύουμε στους επιστήμονες μας και να παρέχουμε κίνητρα σε ιδιωτικές εταιρείες για να κάνουν το ίδιο” και παράλληλα πως θα “πρέπει να διασφαλίσουμε ότι οι πληροφορίες κοινοποιούνται γρήγορα και ανοιχτά, διατηρώντας παράλληλα επαρκή προστασία για την πνευματική ιδιοκτησία.

“Μία Υγεία” – έτσι ονόμασε ο Μάριο Ντράγκι την προσέγγιση των αρχών της Διακήρυξης “για τη διατήρηση της ασφάλειας των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος, η οποία αποτελεί και  “θεμελιώδη προτεραιότητα της ιταλικής Προεδρίας της G20.” Σύμφωνα με τον Ντράγκι “η επιστημονική ομάδα εμπειρογνωμόνων ισχυρίστηκε ότι οι περισσότερες μολυσματικές ασθένειες προκαλούνται από παθογόνα που προέρχονται από ζώα. Η εμφάνισή τους οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην αποψίλωση των δασών, στην εκμετάλλευση άγριων ζώων και σε άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες.”

Μια αποτελεσματική δράση προστασίας του περιβάλλοντος “μπορεί να βοηθήσει στην υπεράσπιση της καλής μεταχείρισης των ζώων και τελικά να μετριάσει τον κίνδυνο νέων απειλών για την υγεία. Στην επιδίωξη μιας κοινής στρατηγικής για την πρόληψη μελλοντικών πανδημιών, πρέπει να παραμείνουμε δεσμευμένοι στον περιορισμό των περιβαλλοντικών ζημιών και στην αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης” συνέχισε ο Ντράγκι.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Ιταλός Πρωθυπουργός αναφέρθηκε και στο παγκόσμιο εμπόριο, το οποίο “είναι εξίσου σημαντικό. Η πανδημία μας έδειξε ότι η συνεργασία μεταξύ εταιρειών είναι θεμελιώδης για την προώθηση της καινοτομίας και την αύξηση της παραγωγής βασικών ιατρικών προϊόντων”.

Κατά την διάρκεια της τελικής συνέντευξης τύπου, στην οποία ήταν παρών και ο ανταποκριτής της ΕΡΤ Κρίστιαν Μαυρής, ο Πρωθυπουργός Ντράγκι και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης κα. φον ντερ Λάιεν εμφανίστηκαν θετικοί σχετικά με την τήρηση των δεσμεύσεων των διαφόρων Κρατών αλλά και των φαρμακευτικών βιομηχανιών. 

Η κα φον ντερ Λάιεν υπογράμμισε πως οι αποφάσεις που λήφθηκαν κατά την διάρκεια της Συνόδου είναι ‘πρωτοποριακές και ιστορικές’ και πως οι διασαφιστές “θεωρούνται υπεύθυνοι” των δηλώσεων τους εφόσον αυτές είναι “δημόσιες δεσμεύσεις”. 

Η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόνισε επίσης πως “δεν φτάνουν οι δωρεές των εμβολίων, αλλά απαιτούνται μακροπρόθεσμα εργοστάσια παραγωγής. Γι ‘αυτό και θα επενδυθούν 1 δισεκατομμύριο ευρώ για τη δημιουργία περιφερειακών hub σε διάφορα μέρη της αφρικανικής ηπείρου, υποδομές παραγωγής, με τη συμμετοχή φαρμακευτικών εταιρειών που θα μοιράζονται γνώσεις και διπλώματα ευρεσιτεχνίας. Είναι επίσης ένα ζήτημα να μεταφερθεί η τεχνολογία mRna στην Αφρική: αυτό είναι το σημαντικότερο βήμα”.

Το τελικό πεντασέλιδο κείμενο της Διακήρυξης της Ρώμης είναι διαθέσιμο εδώ (στα Αγγλικά).