Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 27 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η ημέρα της αναχώρησης του βασιλιά για το Μέτωπο πλησιάζει και το ηθικό στρατού και λαού είναι ακμαιότατο… Σύμφωνα με τα δημοσιεύματα…. Αυτά που θέλουν τα όνειρα να γίνονται κάποια στιγμή πραγματικότητα, κόντρα στην κάθε ρεαλιστική πορσέγγιση… Αυτά, που γιατί όχι, συντηρούν το θέμα των βενιζελικών αξιωματικών της Κωνσταντινούπολης -όποτε τα βολεύει-, αγνοούν επιδεικτικά την επιστολή Βενιζέλου προς ”τους εν Κωνσταντινουπόλει Έλληνας” και συνεχίζουν… Ανάλογα με το πού και σε ποιόν πρόσκειται η κάθε εφημερίδα ο αναγνώστης της θα έχει να διαβάσει αυτά ακριβώς που θέλει… Αυτά που εξυπηρετούν το συγκεκριμένο χώρο. Οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος, σχεδόν κάθε μέρα…. Η ίδια μέθοδος που θα επαναλαμβάνεται για χρόνια….

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Και εάν σήμερον εδημιουργήθη εν Κωνσταντινουπόλει κατάστασις θλιβερωτάτη και εγκλείουσα ίσως κινδύνους, τούτο οφείλεται κυρίως εις την καλοκάγαθον πολιτικήν της Κυβερνήσεως, η οποία εν τούτοις θα ηδύνατο επιδεικνύουσα σθεναρωτεραν στάσιν και μεταχειριζομένη τα μέσα, τα οποία ενεδεικνύοντο εκ των περιστάσεων, να εκμηδενίση τας ενεργείας των εκ του ασφαλούς αυτών ηρώων, οι οποίοι μας απειλούν καθ’ εκάστην ότι θα κατέλθουν εις τας Αθήνας διά να μας σφάξουν»

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΕΠΕΜΒΗ

«Δεν πρέπει δε κανείς να φαντάζεται, ότι οι εκλογείς της Ροδόπης θ’ ανεχθούν αδιαμαρτυρήτως τας επεμβάσεις και την βίαν την εκλογικήν, την οποίαν πειρώνται ν’ ασκήσουν οι υπάλληλοι της Κυβερνήσεως. Εάν δε αναγκασθούν αυτοδυνάμως ν’ αμυνθούν και να υπερασπίσουν την εκλογικήν των ελευθερίαν, είμεθα βέβαιοι ότι η Κυβέρνησις πρώτη θα μετανοήση»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΝΤΙΛΟΓΙΑΙ ΣΟΦΩΝ

«Αλλ’ αι λαϊκαί μάζαι δεν διατυπούν κανόνας. Αφίνουν να εκδηλούνται αι ροπαί αυτών άλλοτε ευδιακρίτως και άλλοτε ασαφώς, αναλόγως των συνθηκών υπό τας οποίας διατελούν. Εις τους αντιπροσώπους των απόκειται να διακρίνουν εξ αυτών τον βαθμόν της κοινωνικής αναπτύξεως ν’ ανεύρουν τας όπισθεν των ροπών της λαϊκής ψυχής διαπλαττομένας καταστάσεις και να προσαρμόσουν αυτάς εις θετικάς διατάξεις. […] Η εθνοσυνέλευσις δεν ειμπορεί να είνε ακαδημία σοφών. Εις αυτήν θα ήτο ανασχετική πάσης θετικής εργασίας η παρουσία σοφολογιοτήτων. […] Οι ακαδημαϊσμοί των είνε περιττοί. Και ουδείς έχει την όρεξιν να προσέξη εις αυτούς»

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΕΔΑΦΟΣ

«Διερχόμεθα τας κρισιμωτέρας στιγμάς της Εθνικής μας Ιστορίας. […] Δεν θέλομεν να διαταράξωμεν την κυβερνητικήν αισιοδοξίαν, αλλ’ έχομεν την υποχρέωσιν να καλέσωμεν τους κυβερνώντας να φροντίσουν εκ παραλλήλου μετά του πολεμικού και ΔΙΑ ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ έδαφος. Δεν δύνανται να παίζουν με την ζωήν του Ελληνικού λαού. Δεν παίζεται μόνον επί των Μικρασιατικών πεδίων η τύχη της Φυλής. Παίζεται και παρλα τας όχθας του Ταμέσεως και του Σηκουάνα, εκεί δε δυστυχώς δεν φθάνει η αθάνατος Ελληνική λόγχη»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΝΕΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΥ

«Απετολμήθη και τούτο : Νομοσχέδιον, δι’ ου ο διορισμός των κατωτέρων υπαλλήλων Υπουργείου γίνεται άνευ διαγωνισμού. […] Το νομοσχέδιον έρχεται να τροφοδοτήση τον κοινοβουλευτικόν και κομματικόν παρασιτισμόν, επί διαφθορά και εξαρθρώσει των δημοσίων υπηρεσιών. Έρχεται να ευρύνη την φαγέδαιναν»

 ΕΜΠΡΟΣ

• ΒΕΒΑΙΟΥΤΑΙ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΘΕΝ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣ. ΝΕΑ ΑΠΕΙΛΗΤΙΚΗ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟΝ ΓΚΟΥΡΩ
• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

«Η Ελλάς δεν ζητεί θυσίας αίματος ουδέ χρήματος παρά της Γαλλίας. Της φθάνει το αίμα των ηρωϊκών της τέκνων και το ξηρόν τεμάχιον άρτου του Ελληνικού λαού. Ζητεί μόνον δικαιωματικώς να της λύσουν τας χείρας και να την αφήσουν ελευθέραν να δράση εκεί όπου δύναται να κτυπήση κατακέφαλα τον εχθρόν, η συντριβή του οποίου διά του Ελληνικού βραχίονος, θα νεκρώση συγχρόνως και τον εχθρόν της Γαλλίας εις την Κιλικίαν και εις την Συρίαν, όστις δεν είνε άλλος από τον Κεμάλ, τον εχθρόν της Ελλάδος, της Αγγλίας και της ειρήνης»

 ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΟΦΕΙΛΟΜΕΝ ΝΑ ΚΑΤΑΛΑΒΩΜΕΝ ΤΑΧΕΩΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

«Συνεπώς ό,τι ενδιαφέρει πρωτίστως την Ελλάδα, ό,τι αποτελεί δι’ ημάς την καρδίαν του εχθρού, δεν είνε η Άγκυρα, αλλ’ η Κωνσταντινούπολις. Προς την Κωνσταντινούπολιν πρέπει να στρέψωμεν αποφασιστικώς, όχι τα βλέμματα, αλλά τα όπλα μας. Την Κωνσταντινούπολιν οφείλομεν να καταλάβωμεν ταχέως και να ιδρύσωμεν εν αυτή πολεμικόν ορμητήριον, από του οποίου θα παραλύσωμεν ταχέως την Τουρκίαν»

• ΙΤΕ ΠΑΙΔΕΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ! ΑΠΟ ΑΓΚΥΡΑΣ ΕΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ ΠΡΙΝ ΦΘΑΣΟΥΝ ΟΙ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΙ

«Η Ευρώπη διέπραξε πλειστάκις σφάλματα. Αλλά το μέγα σφάλμα της υπήρξεν ότι, αποδυθείσα εις μέγαν αγώνα, εις ον η Τουρκία υψώθη κατά της Ευρώπης, και έχουσα την ρωσσίαν τότε εν αποσυνθέσει, αφήκεν ελευθέραν την Τουρκίαν εις δράσιν ύπουλον από Κωνσταντινουπόλεως μέχρι Αγκύρας και εκείθεν μέχρι Μόσχας. Ήδη καλείται ο Ελληνισμός να διορθώση το σφάλμα τούτο»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΝ ΕΥΡΩΠΗ

«Η θύελλα παρήλθε. Τα σύννεφα ήρχισαν να διαλύωνται και ο Ευρωπαϊκός διπλωματικός ουρανός να αιθριάζη. Ο κίνδυνος της διαφωνίας μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας και της διασπάσεως της συμμαχίας των δύναταί τις να είπη ότι, εάν δεν εξέλιπε τελείως, ασφαλώς εμειώθη εις το ελάχιστον. […] οφείλω όμως να τονίσω ότι το Ελληνικόν Κοινόν δεν πρέπει να νομίση ότι η Γαλλία θα σπεύση να ριφθή εις τας αγκάλας του κ. Γούναρη. […] ‘’Η κατάστασις εν Ελλάδι, έγραφε προχθές ο εν Αθήναις ανταποκριτής της ‘’Εφημερίδος των Συζητήσεων’’, παρουσιάζει πρωτοφανές και αξιοπερίεργον θέαμα τελείας διαλύσεως και αποσυνθέσεως ενός προ ολίγων μηνών ανθούντος κράτους»

 ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ ΤΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ. ΤΙ ΘΑ ΖΗΤΗΣΗ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΑΣ Ο Λ. ΤΖΩΡΤΖ. ΠΟΤΕ ΘΑ ΑΦΗΣΗ ΤΗΝ ΟΥΔΕΤΕΡΟΤΗΤΑ Η ΑΓΓΛΙΑ
• Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΣ

«Βεβαίως η λήψις μέτρων υπό της Αγγλίας προς αποτελεσματικήν αντιμετώπισιν ενδεχομένων επικινδύνων πραξικοπημάτων εκ μέρους των Κεμαλικών, αποτελεί έργον στοιχειώδους προνοίας. Η αποστολή όμως διακοινώσεως εις την Άγκυραν, η ‘’προσφέρουσα εις τους τούρκους την ευκαιρίαν να ανακτήσουν την Αγγλικήν φιλίαν’’ (…) αποδεικνύουνότι η κατ’ εξοχήν υπολογιστική πολιτική της Μεγάλης Βρεττανίας πόρρω απέχει των εσχάτων αποφάσεων πόρρω απέχει εις την διαλάλησιν των οποίων εντρυφά εξαπατών τον λαόν ο κυβερνητικός τύπος των Αθηνών»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΑΚΑΛΥΠΤΟΣ ΥΠΟ ΤΑ ΒΕΛΗ ΤΩΝ, ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Σήμερον το Ανατολικόν πρόβλημα τίθεται και πάλιν ολόκληρον επί τάπητος. Ο Βενιζέλος, ο αρχικός ρυθμιστής του νέου Ανατολικού καθεστώτος, αποβαίνει εκ νέου πολύτιμος σύμβουλος διά τους παλαιούς συνεργάτας του. […] Ποίον θα είνε το ουσιαστικόν αποτέλεσμα της νέας παρά τον Τάμεσιν εργασίας του εξορίστου ‘’τυράννου’’; […] ΕΙΘΕ ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΝΑ ΜΗ ΕΞΟΥΔΕΤΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΤΟΥΣ ΚΟΠΟΥΣ ΤΟΥ, των οποίων την αιτίαν και την κατεύθυνσιν υποθέτομεν ότι καλώς ερμηνεύομεν»

• ΠΩΣ ΔΙΗΛΘΕΝ Η ΠΡΩΤΗ ΦΑΣΙΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΖΥΜΩΣΕΩΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ. ΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΠΡΟΣ ΣΥΝΤΡΙΒΗΝ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΣΜΟΥ
• ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΦΑΙΚΟΣ ΑΣΥΡΜΑΤΟΣ ΤΕΛΕΙΟΠΟΙΕΙ ΤΟ ΤΗΛΕΓΡΑΦΙΚΟΝ ΔΙΚΤΥΟΝ ΜΑΣ. ΜΕΓΑΛΗ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ‘’ΠΑΤΡΙΔΟΣ’’

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΘΑ ΔΙΑΛΥΘΗ Η ΨΥΧΡΟΤΗΣ

Αι βενιζελικαί εφημερίδες ας μη ομιλούν περί δυσπιστίας των Ελλήνων της Ελλάδος απέναντι των Ελλήνων της Κωνσταντινουπολεως. Ουδέποτε τοιαύτη δυσπιστία υφίστατο, αλλ’ απλώς μία ψυχρότης, της οποίας η πρώτη αφορμή εδόθη εκείθεν. Ήτο φυσικόν να παρεξηγήση ο λαός της Ελλάδος την τυφλήν εμπιστοσύνην των Ελλήνων αυτών εις ανθρώπους, των οποίων γνωσταί ήσαν εις ημάς αι βαθύτεραι προθέσεις. […] Η επιστολή του εξορίστου της ΝΙκαίας δεν θ’ απατήση πλέον τους αφελείς»

• ΤΟ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΝ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΠΡΟ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ

«Ο βασιλεύς αναχωρεί εις το μέτωπον μαζύ με το επιτελείον και τον Πρωθυπουργόν. Γίνεται έτσι φανερόν πλέον, ότι η κυβέρνησις απεφάσισε οριστικώς να διενεργήση την κατά του Κεμάλ επίθεσιν, ότι εννοεί να πάιξη και το τελευταίον τούτο παιχνίδι, από την έκβασιν του οποίου εξαρτά την τύχην της Ελλάδος»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΑΓΓΛΙΚΟΣ ΣΤΟΛΟΣ ΚΑΤΑΠΛΕΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ
• ΟΙ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ ΦΥΓΟΣΤΡΑΤΟΙ

«Το απελευθερωτικόν έργον του ελληνικού στρατού θα εξακολουθήση ιερόν, μεγαλοπρεπές και επιβάλλον μη έχον ανάγκην ουδενός τυχοδιώκτου ή δημοκόπου ενεργείας. Δια τους φυγάδας ή τους παράφρονας υπάρχουσιν αι φυλακαί και τα φρενοκομεία»

• ΑΙ ΚΡΙΣΕΙΣ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ. Ο ‘’ΗΜΕΡΗΣΙΟΣ ΤΗΛΕΓΡΑΦΟΣ’’ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΝΑ ΑΝΑΤΟΛΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ. Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΣΥΝΔΙΚΑΤΟΥ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ

«Το Συνδικάτον των Τραπεζών θα είνε το ‘’πάστώ’’ του Αρχιμήδους, από του οποίου το οικονομικόν πνεύμα της Ελλάδος θα κινή την οικονομικήν αυτής ζωήν, ήτις θα είνε η ψυχή της καθολικής ζωής του έθνους. Μη αφήσωμεν να ματαιωθή τόσον πολύτιμος ευκαιρία»

• ΕΚΘΕΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΕΝ ΒΕΛΓΙΩ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑ