Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 2 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η ομιλία του Δ. Γούναρη, στην Εθνοσυνέλευση, με την οποία ο πρωθυπουργός δίνει το πλαίσιο του χαρακτήρα των ελληνικών στρατιωτικών επιχειρήσεων στο μικρασιατικό Μέτωπο, αποτελεί βασικό θέμα στην αρθρογραφία της ημέρας. Η κατάληψη του Αφιόν-Καραχισσάρ, αν και δεν θεωρείται στρατηγικής σημασίας, αποτελεί μία θετική εξέλιξη που τονώνει το ηθικό στρατευμάτων και λαού…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ. ΚΡΙΣΙΜΩΤΑΤΗ Η ΘΕΣΙΣ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ. ΤΙ ΤΗΛΕΓΡΑΦΕΙ Ο ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΗΣ ΤΗΣ ‘’ΤΡΙΜΠΟΥΝΑΣ’’. ΕΑΝ ΔΕΝ ΕΚΚΕΝΩΘΗ ΘΑ ΠΟΛΙΟΡΚΗΘΗ ΟΡΙΣΜΕΝΩΣ. Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΛΙΡΑ ΥΠΟΤΙΜΑΤΑΙ ΡΑΓΔΑΙΑΩΣ ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ

«Παρατηρούνται από χθες εκ μέρους των καλώς ενταύθα πληροφορημένων αγγλικών χρηματιστηριακών κύκλων, αθρόαι πωλήσεις συναλλάγματος εις Αγγλικάς λίρας. […] Το γεγονός είναι σοβαρώτατον, διότι η τοιαύτη αγγλική αισιοδοξία θα στηρίζεται επί στρατιωτικών δεδομένων και ουχί απλώς επί πληροφοριών»

• Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΡΑ ΤΗΣ ΕΠΙΘΕΣΕΩΣ. ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΜΕΤΑ ΜΙΚΡΑΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΝ ΥΠΕΧΩΡΗΣΑΝ ΠΡΟ ΤΗΣ ΣΤΕΝΩΠΟΥ ΤΟΥ ΧΑΝ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ

«Αλλ΄ η Ελλάς, η οποία προσέφερε την πολεμικήν της συμβολήν υπέρ του θριάμβου των αρχών της ελευθερίας και της δικαιοσύνης και εν ονόματι αυτών έλαβε παρά των Συμμάχων την εντολήν να υποτάξη εις τας θελήσεις της Ευρώπης τας αναθαρρησάσας συνεπεία της ασυμφωνίας των Συμμάχων τάσεις της τέως Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, δεν ηδύνατο να λησμονήση ούτε την εκπολιτιστικήν της αποστολήν ούτε το καθήκον της προς τους ομαίμονας πληθυσμούς. Διά τούτο, παραμείνασα αδιάφθορος εν τη ιδεολογία της, ανέλαβε μετά θάρρους την εξακολούθσιν του έργου, όπερ ενεπιστεύθη εις αυτήν, υπό ιδίαν της ευθύνην και εριδομένη επί των ιδικών της μόνον δυνάμεων»

• ΕΠΙ ΤΗ ΓΑΛΛΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΩ. ΤΙ ΔΙΕΚΗΡΥΣΣΕΝ Η ΓΑΛΛΙΑ ΠΡΟ ΕΚΑΤΟ ΕΤΩΝ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΚΑΤΕΛΑΒΟΜΕΝ ΤΟ ΑΦΙΟΝ-ΚΑΡΑΧΙΣΣΑΡ. Η ΠΡΟΕΛΑΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. Ο ΕΧΘΡΟΣ ΑΠΟΣΥΡΕΤΑΙ ΠΑΝΙΚΟΒΛΗΤΟΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ

«Τα κεμαλικά στρατεύματα υποχωρούντα προ της ορμής των επιτιθεμένων ελληνικών φαλάγγων, σπείρουν παντού τον όλεθρον. Καίουν τα χωρία και σφάζουν τους εκ των κατοίκων αυτών αρνουμένους να τους ακολουθήσουν»

• Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

«Εκ των χθεσινών ανακοινωθέντων και τηλεγραφημάτων εξάγεται, ότι αι ελληνικαί φάλαγγες εξηκολούθησαν τους τεταγμένους δι’ εκάστην ελιγμούς, αντιμετωπίζουσαι τας τοπικάς μικροαποστάσεις μετά γοργότητος, επιτυχίας και πάσης δυνατής φειδούς των ανδρών»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΕΧΘΡΟΣ ΑΠΟΣΥΡΕΤΑΙ ΕΙΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΝ. ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΣΟΒΑΡΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• Η ΘΕΩΡΙΑ ΠΕΡΙ ΑΦΟΠΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Ανταξία των ωραιοτέρων ανθρωπιστικών ιδανικών και των χριστιανικωτέρων εμπνεύσεων είνε η πρότασις την οποίαν ο Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής κ. Χάρντιγκ απηύθυνε προς τας μεγάλας Δυνάμεις εξ ονόματος του Αμερικανικού λαού, καλώς αυτάς εις Διάσκεψιν, ενώπιον της οποίας θα τεθή το ζήτημα του παγκοσμίου περιορισμού των εξοπλισμών. […] Αλλά τις θ’ αρχίση πρώτος την ελάττωσιν των εξοπλισμών και κατά ποίαν κλίμακα; Και πώς αι Δυνάμεις ήθελον βεβαιωθή ότι όλαι αφοπλίζονται πραγματικώς και ειλικρινώς; Διά τίνος είδους αυτοελέγχου;»

• Ο ΠΟΛΕΜΟΣ. Η ΚΑΤΑΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑ-ΧΙΣΑΡ. Η ΠΡΟΧΩΡΗΣΙΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΚΑΙ Η ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΟΠΛΩΝ

«Αντάξιαι του ύψους και της εκτάσεως των μεγάλων γεγονότων, άτινα γράφει με το αίμα του εν Μικρά Ασία ο στρατός μας, αι χθεσιναί δηλώσεις του Προέδρου της Κυβερνήσεως ενώπιον της Εθνοσυνελεύσεως, όπως σαφώς μορφωτικοί της καταστάσεως υπήρξαν οι χαρακτηρισμοί του κ. Δ. Γούναρη επί της φύσεως του διεξαγομένου αγώνος και των αντιλήψεων των εν Αγκύρα ιθυνόντων τας αποφάσεις και τας πράξεις των εχθρών μας. […] Το παν εξαρτάται εκ των όπλων μας. Και τα όπλα μας νικούν και θριαμβεύουν»

ΕΣΤΙΑ

• ΕΝ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ. Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΚΑΙ Ο ΤΥΠΟΣ ΔΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ

«Αλλά εις την σημερινήν ιστορικήν περίοδον (καθ’ ην στιγμήν ακριβώς οι ρήτορες του ευαγούς επί της οδού Σταδίου ιδρύματος κηρύσσουν τας περί αυτοτελείας θεωρίας των) κανέν από τα μεγάλα Ευρωπαϊκά κράτη δεν θέλει να ευρεθή απομεμονωμένον εις την πολιτικήν του. […] Και φαίνεται –λέγω φαίνεται- ότι η μέση λύσις, η οποία θα επικρατήση, θα είνε να μη προβούν εις κανέν νέον διάβημα οι Σύμμαχοι, μέχρι των αρχών Ιουλίου (ν.η.) ότι θα συνέλθη το Ανώτατον Συμβούλιον, είτε εν Βουλώνη είτε εν Παρισίοις»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. ΤΟ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΧΙΣΣΑΡ ΚΑΤΕΛΗΦΘΗ ΠΡΟΧΘΕΣ ΥΠΟ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Η ΠΡΟΕΛΑΣΙΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΘΡΙΑΜΒΕΥΤΙΚΗ ΚΑΘ’ ΟΛΟΝ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Ο κ. Γούναρης άμα τη λήψει της πρώτης ειδήσεως μετέβη μετά του υπουργού της Γεωργίας εις τον σταθμόν του ασυρμάτου του Θησείου και ήλθον εις επικοινωνίαν ραδιογραφικώς μετά της Σμύρνης ίνα λάβη πληρεστέρας πληροφορίας. […] Θεωρείται βέβαιον ότι η εφαρμογή του σχεδίου θέλει εξελιχθή μέχρι τέλους μετά της ιδίας μαθηματικής ακριβείας»

• ΤΟ ΑΓΡΟΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ ΚΟΜΜΑΤΑ

«Εις την Ελλάδα δυστυχώς το αγροτικόν ζήτημα υπήρξε πάντοτε ένα σοβαρόν πρόβλημα το οποίον όλα τα κόμματα υπέσχοντο ότι θα λύσωσιν, όλα επιχειρούν να το λύσουν ουδέν δε μέχρι σήμερον κατώρθωσε να δύναται να καυχηθή ότι το έπραξε»

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

«Ήδη εις την νοτίαν άκραν του διαρκώς κινουμένου μετώπου της μάχης αι φάλαγγές μας κατέλαβον το Αφιόν Καραϊσάρ. Και παρ’ όλον ότι το σημείον τούτο δεν είνε το κυριώτερον της εχθρικής παρατάξεως, όμως η σημασία της ταχείας πτώσεώς του είνε πλέον ή φανερά και δικαιώνει αμέσως τας ελπίδας τας οποίας το Έθνος στηρίζει εις την ορμητικότητα και την γενναίαν ψυχήν των ενόπλων του τέκνων»

• ΑΙ ΑΓΓΛΟΪΤΑΛΙΚΑΙ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ

«Εκ της όλης αρθρογραφίας του Ευρωπαϊκού Τύπου εξάγεται ότι η Αγγλία υπέβαλε προς την Ιταλικήν Κυβέρνησιν την πρότασιν όπως η Ιταλία υποστηρίξη την αγγλικήν πολιτικήν εν Ανατολή και ιδίως να συμπράξη ναυτικώς και στρατιωτικώς μετά των βρεττανικών δυνάμεων διά την ασφάλειαν των Στενών. Εις αντάλλαγμα δε η Αγγλία προσφέρεται να υποστηρίξη την Ιταλίαν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

«Γενικώς δύναται να λεχθή, ότι ο εχθρός σοβαράν αντίστασιν δεν προέβαλε μέχρι τούδε, αποσυρόμενος συστηματικώς προς την κυρίαν γραμμήν της αμύνης του. Η εξέλιξις της ελληνικής επιθέσεως ενεργείται κανονικώς. Μετά παρέλευσιν ελαχίστων ημερών θα συγκροτηθή η πρώτη μεγάλη μάχη»

• ΕΝ ΠΟΡΕΙΑ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΑΙ ΑΜΦΙΒΟΛΟΙ ΛΥΣΕΙΣ

«Δεν μαχόμεθα κατά του Τουρκικού λαού. Μαχόμεθα κατά της παραμονής υπό τουρκικόν ζυγόν πληθυσμών χριστιανικών […] Μαχόμεθα υπέρ της χειραφεσίας όλων των Ανατολικών λαών. Μαχόμεθα υπέρ των αλυτρώτων Ελλήνων. Αλλά και υπέρ των αλυτρώτων Αρμενίων. Και αυτών των Κούρδων η έφεσις προς ελευθερίαν δεν αφίνει ασυγκινήτους τους Έλληνας. […] Όχι. Δεν θα επιτρέψωμεν την οπισθοδρόμησιν προς λύσεις αμφιβόλους. Εννοούμεν να είνε ο έσχατος αυτός των αγώνων μας και η ειρήνη την οποίαν θα θεμελιώσωμεν να είνε διαρκής και να είνε μόνιμος»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΑΥΤΟΥΣ ΚΑΤΕΓΓΕΛΛΟΜΕΝ

«Κατά τον πλέον βάρβαρον, τον πλέον βενιζελικόν τρόπον η λογοκρισία του κ. Γούναρη άσπρισε χθες ολόκληρον σχεδόν τον ‘’Ριζοσπάστην’’. […] Για να μας εμποδίσουν να καταγγείλωμεν προς τον λαόν τα εγκλήματά των […] Ο ‘’Ριζοσπάστης’’ δεν φοβείται τα στραπάτσα των. Οι τόμοι του φέρουν βαθειά τα ίχνη της βαρβαρότητος, την οποίαν οι άξιοι του βενιζελισμού διάδοχοι συνεχίζουν. Αλλοίμονον όμως εις αυτούς, όταν έλθη μεθαύριον η στιγμή που θα τους ζητήση ο λαός τον λόγον»

ΣΚΡΙΠ

• ΚΑΤΕΛΗΦΘΗ ΤΟ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΧΙΣΑΡ ΜΕΤΑ ΜΙΚΡΑΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΝ. ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΡΑΓΔΑΙΑ Η ΠΡΟΕΛΑΣΙΣ προς ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΝ. ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• ΟΠΟΥ ΕΝ ΑΣΜΑ ΚΡΗΜΝΙΖΕΙ ΜΙΑΝ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΑΝ

«Ώστε έπρεπε να κρημνισθή πρότερον το κατασκεύασμα αυτό της διπλωματίας. Έπρεπε να συντριβή η τουρκική δύναμις. Έπρεπε να κτυπηθή ο μουσουλμανικός φανατισμός και να πληγή η Τουρκική αυτοκρατορία, καθισταμένη ανίκανος διά πολλά έτη να απειλήση και να σφάξη! Αλλά ποίος έπρεπε να καταφέρη το κτύπημα; Η Ευρώπη εδίσταζε και η διπλωματία εβυσσοδόμει. […] Το έργον όπερ εφοβείτο ν’ αναλάβη η Ευρώπη, το έργον όπερ ηδυνάτει ν’ αναλάβη η διηρημένη Ελλάς, το ανέλαβεν ήδη ο εγερτήριος ήχος ενός άσματος. ‘’Του αητού ο γυιός’’ κρημνίζει σήμερον την τουρκικήν αυτοκρατορίαν»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΕΥΓΛΩΤΤΟΤΕΡΑ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΜΑΣ

«Η Ελλάς, η μικρά Ελλάς, μόνη έναντι του ταρταρίνου, τον οποίον ευσυνειδήτως ή ασυνειδήτως τόσον φοβούνται δύο εκ των Συμμάχων μας, τον αναγκάζει εις επαίσχυντον φυγήν, εν πλήρει πεποιθήσει εις τας ιδίας δυνάμεις και το θείον δίκαιον. Οι διπλωμάται φιλολογούν και η Ελλάς μάχεται τον τίμιον και ευγενικόν αγώνα»

• ΝΑΥΤΙΛΙΑ – ΕΜΠΟΡΙΟΝ. Κρίσεις διά την θέσιν της ναυτιλίας. Η επανάληψις των εργασιών των ανθρακωρύχων