Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 4 Ιουλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι συνεχιζόμενες στρατιωτικές επιχειρήσεις στο μικρασιατικό Μέτωπο, αποτελούν το βασικό θέμα της αρθρογραφίας στον ημερήσιο Τύπο. Η Κιουτάχεια δεν έχει ακόμη καταληφθεί από τα ελληνικά στρατεύματα, αν και σε καθημερινή βάση το κλίμα που δημιουργείται είναι ότι η ‘’πτώσις της πόλεως επίκειται από στιγμής εις στιγμήν’’. Με δεδομένο το δυσμενές για την Ελλάδα διεθνές διπλωματικό περιβάλλον, το ερώτημα που αρχίζει να διατυπώνεται είναι αν τελικά, το όφελος της χώρας θα είναι ανάλογο των θυσιών της…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΟΦΕΙΛΟΜΕΝ ΝΑ ΕΧΩΜΕΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ

«Ο λαός οφείλει να πιστεύη ακραδάντως εις την νίκην. Οφείλει όμως να διατηρήση την ψυχραιμίαν του και την νηφαλιότητά του ανεπηρέαστον από τας πενταρολογικών προθέσεων ανοήτους διαδόσεις, αίτινες παρά πάσαν προσδοκίαν αφίνονται ασύδοτοι από την λογοκρισίαν, την γνωρίζουσαν εν τούτοις εις άλλας περιπτώσεις να διϋλίζη τον κώνωπα»

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ. Η ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑ ΕΚΥΚΛΩΘΗ ΠΑΝΤΑΧΟΘΕΝ. ΑΠΕΚΟΠΗ Η ΥΠΟΧΩΡΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. ΑΝΑΜΕΝΕΤΑΙ Η ΠΤΩΣΙΣ ΤΗΣ ΑΠΟ ΩΡΑΣ ΕΙΣ ΩΡΑΝ

«Υπό τοιούτους όρους η κύκλωσις της Κιουταχείας δύναται να θεωρηθή πλήρης. Κατά την γνώμην των ειδικών, η πτώσις της πόλεως επίκειται από στιγμής εις στιγμήν, καθώς και η αιχμαλωσία ολοκλήρου του εν αυτή αμυνομένου στρατού»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΕΝΟΠΛΟΣ ΕΛΛΑΣ

«Μέχρι σήμερον η γαλλική επιχειρηματολογία εστηρίχθη εις την ύπαρξιν του κεμαλικού στρατού ως παράγοντος ειρήνης. Αλλ’ αύριον προ της νικηφόρου Ελλάδος η επιχειρηματολογία αύτη, δεν θα καταστή δυνατόν να είνε διάφορος. […] Το κεμαλικόν συγκρότημα θα υποστή πάντοτε την αναπόφευκτον κατάρρευσίν του η δε νικηφόρος και ένοπλος Ελλάς θα δυνηθή να επιτύχη την πλήρη τουρκικήν υποταγήν στρεφομένη και εις άλλο σημείον»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΝΙΚΗ

«Μετ’ ολίγον ακόμη θα έχη συντριβή ο στρατός των ληστανταρτών. Και οι εν τη Δύσει πρόθυμοι υπερασπισταί του Κεμάλ θα πεισθούν, ότι κύριοι της Ανατολής, δυνάμει ιστορίας, πολιτισμού και ισχύος, είνε οι Έλληνες. Η νίκη είνε πάντοτε συνοδός του εθνικού στρατού»

• ΩΣ ΒΕΛΙΣΣΑΡΙΟΣ

«Θέλουν να αρνηθούν εις τον θρυλικόν ναύαρχον Κουντουριώτην, τον εκπροσωπούντα την Ελληνικήν ανδρείαν, τα μέσα της ζωής. […] Ό,τι δεν μπορούν να κόψουν από τον Π. Κουντουριώτην είνε η κοινή – η παγκόσμιος συνείδησις, ότι χάρις εις αυτόν, τον διά της ορμής του κύριον των θαλασσών, εβασίσθη προ παντός ο θρίαμβος των Βαλκανικών πολέμων»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ Ο ΠΡΟ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΙΑΣ ΑΓΩΝ. Η ΕΧΘΡΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΣ ΚΑΜΠΤΕΤΑΙ. ΘΥΕΛΛΩΔΗΣ Η ΟΡΜΗ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ. Ο ΕΘΧΡΟΣ ΕΤΟΙΜΑΖΕΤΑΙ ΝΑ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΤΗΝ ΠΟΛΙΝ

«Αι διά της λόγχης επιθέσεις του πεζικού μας κατά των προ της Κιουτάχιας ωργανωμένων θέσεων του εχθρού συνεχίζονται. Ο εχθρός πανταχού ανατρέπεται υπό των ηρωϊκών στρατιωτών μας»

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

«Η Κιουτάχια ή πίπτει ή έπεσεν. […] Η κατάληψίς της δεν σημειοί ίσως την περάτωσιν του αγώνος, αλλ’ αποτελεί αποφασιστικόν βήμα προς αυτήν. […] Το πραγματικόν κέντρον της τουρκικής ζωής είνε ουχί η Άγκυρα, εις ην ο Μουσταφά κεμάλ επεχείρησε να την μετατοπίση τεχνητώς, αλλ’ η Κωνσταντινούπολις. Και εκείνην θα πλήξωμεν, όπως θέσωμεν οριστικόν τέρμα εις τον πόλεμον»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΕΧΘΡΟΣ ΔΙΕΣΠΑΣΘΗ ΝΟΤΙΑΝΑΤΟΛΙΚΩΣ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ. ΦΕΥΓΕΙ ΑΠΟΡΡΙΠΤΩΝ ΤΑ ΟΠΛΑ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΣΚΗ-ΣΕΧΗΡ. ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ ΚΑΙ Ο ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΗΣ ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ ΜΕΡΑΡΧΙΑΣ
• Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΠΥΡΓΟΣ ΤΟΥ κ. ΜΠΡΙΑΝ

«Ο κ. Μπριάν δεν ζητεί τίποτε ολιγώτερον, τίποτε περισσότερον παρά να εξαφανίση διά μιάς ηρωικής μονοκονδυλιάς όλον τον τετραετή πόλεμον με όλην την δόξαν του, με όλον το αίμα του, με όλα τα πένθη του, με όλην την Νίκην του, διά να επαναφέρη πάλιν την Τουρκίαν, ως να μην είχε συμβεί τίποτε εν τω μεταξύ, εις την προπολεμικήν της πολεμικήν και εδαφικήν ακεραιότητα, εις την Μικρασίαν, εις τα Στενά, εις την Θράκην!»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΙΣΧΥΡΟΙ ΣΗΜΕΡΟΝ. ΙΣΧΥΡΟΤΕΡΟΙ ΑΥΡΙΟΝ

«Και το δίκαιον θα επιβάλη η Ελλάς τότε μόνον όταν καταβάλη τελείως τον Κεμάλ και όταν εκδιώξη των θαλασσών και των εδαφών της τοους άρπαγας της Ρώμης και τους κεφαλαιοκράτας των Παρισίων. […] Η Ελλάς ισχυρά σήμερον, νικά και θριαμβεύει, ισχυροτέρα δε μεθαύριον, θα αποβή δύναμις σθεναρά, εγγυητική της ειρήνης και της ευημερίας των λαών της Ανατολής»

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Ωραίος είνε ο θάνατος όταν πίπτη κανείς διά την τιμήν και το μεγαλείον της Πατρίδος. Αλλ’ είνε ακόμη ωραιότερος όταν θνήσκη τις προ των ομμάτων του Βασιλέως του»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΥΠΟΘΕΣΙΣ ΚΟΥΝΤΟΥΡΙΩΤΗ

«Συμφωνεί άρα γε η Κυβέρνησις προς την πρότασιν και αποδέχεται την οικτράν μικρότητα των λαμπρών οπαδών της; […] Η πρότασις λέγει ότι δέο να αφαιρεθούν από τον ναύαρχον αι απονεμηθείσαι εις αυτόν τιμαί, διότι έλαβε μέρος εις το Κίνημα της Θεσσαλονίκης. […] Το Κίνημα εκείνο έθεσε τας βάσεις μιας πολιτικής, της οποίας οι καρποί ήλθαν γενναίοι και πλούσιοι διά την Ελλάδα. την πολιτικήν εκείνην δεν είχε το θάρρος να την εγκαταλείψη η Κυβέρνησις της 1ης Νοεμβρίου”

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Ουδέ αποβλέπει σήμερον ο Ελληνικός λαός εις την εφαρμογήν μόνον της συνθήκης των Σεβρών. […] Διά του νέου αγώνος δημιουργούν δικαιώματα επί των εδαφών, επί των οποίων σήμερον διεξάγεται ο αγών και δεν εννοεί ο Ελληνικός λαός να παραιτηθή των δικαιωμάτων τούτων. Οφείλει λοιπόν το ταχύτερον η Κυβέρνησις καταλίπουσα το πολεμικόν μέτωπον εις την ανδρείαν του στρατού, να στραφή προς το διπλωματικόν. Κάθε στιγμή παρερχομένη είναι πολύτιμος»

• Η ΕΠΟΠΟΙΪΑ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ. Ο ΑΓΩΝ ΔΙΕΞΑΓΕΤΑΙ ΔΙΑ ΤΩΝ ΧΕΙΡΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΔΟΝΤΩΝ ΠΡΟ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ. Ο ΘΑΥΜΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΤΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΟΡΜΗΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ

«Ο Κωνσταντίνος, αρχηγός του στρατού, νικητής των Τούρκων και Βουλγάρων, στρατάρχης, μέγας στρατηγός, ως τον έπλασεν η φήμη των τελευταίων ετών, έχει καθήκον να ηγηθή του στρατού του και να νικήση μετ’ αυτό’υ ή να πέση εις το πεδίον των μαχών. Πάσα άλλη σκέψις είναι αδύνατος. Αι προφυλάξεις με τας οποίας η Κυβέρνησις θέλει να περιφρουρήση τον Βασιλέα κατά των κινδύνν του πολέμου, δεν είναι άξια του Βασιλέως, όπως τον ψάλλει ο λαός»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΙ ΔΙΕΚΔΙΚΗΣΕΙΣ

«Ουδείς αξιοί παρά της σημερινής Κυβερνήσεως να προσαρτήση εις την Ελλάδα το Ικόνιον και την Άγκυραν και την Σεβάστειαν… Εις την Κυβέρνησιν απόκειται να καθορίση τον σκοπόν διά τον οποίον μάχεται σήμερον ο Ελληνικός στρατός. Ο κ. Γούναρης δεν υπήρξε πολύ σαφής επί του σημείου τούτου»

• ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΝΙΚΟΜΗΔΕΙΑΣ

«Σήμερον η Ελλάς διατελεί υπό εξαιρετικώς δυσμενείς διπλωματικάς συνθήκας, στερείται δε εν τω εξωτερικώ και οργανώσεως προς καταπολέμησιν του θορύβου τον οποίον θα δημιουργήσωσιν οι Τουρκόφιλοι κύκλοι επ’ ευκαιρία των παρεκτροπών της Νικομηδείας»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΑΙ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ

«Παρ’ όλας τας περί του εναντίου διαβεβαιώσεις, δεν φαίνεται να βασιλεύη απόλυτος μεταξύ των Συμμάχων σύμπνοια εις το Ανατολικόν ζήτημα. […] Ο κεμαλικός παράγων μειούται πλέον και σχεδόν εκλείπει. Δεν είναι δε συνεπώς δυνατόν να βαρύνη επί της πλάστιγγος των πολιτικών αποφάσεων, όσον εβάρυνε μέχρι τούδε. Η Ελλάς διά της προσπαθείας της και των θυσιών της, δημιουργεί δι’ εαυτήν δικαιώματα, τα οποία δεν παρορώνται ευκόλως»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ

«Ο κ. Πρωθυπουργός διά του θαυμασίου λόγου του, διά της λιτότητος και της περιεκτικότητος συνάμα και σαφηνείας των εκφράσεών του εξέθηκεν ειλικρινώς και απεριφράστως όλην την κατάστασιν, έθεσεν όλα τα ζητήματα εις την πραγματικήν θέσιν των και εξέφρασε τους δικαίους πόθους και τα υψηλά ιδεώδη όλης της φυλής, ελευθέρας και αλυτρώτου, ην εκπροσωπεί επισήμως»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΒΑΡΑΘΡΟΝ

«Υπό το πρόσημα του πολέμου η Κυβέρνησις αντιμετωπίζει τας μεγάλας και αλογίστους στρατιωτικάς και πολιτικάς δαπάνας με δάνεια, δάνεια βαρύτατα, με βαρυτάτας υποχρεώσεις όχι μόνον διά το Κράτος, αλλά και διά την Κοινωνίαν και την καθ’ όλου Εθνικήν Οικονομίαν»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΓΙΓΑΝΤΟΜΑΧΙΑ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ ΑΠΕΛΗΣΕΝ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ. Ο ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΕΠΙΣΤΡΕΦΕΙ ΤΗΝ ΤΕΤΑΡΤΗΝ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ
• ΤΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑΝ

«Και τι θα εγένετο εάν μετά έν ή δύο ή τρία έτη, και πριν λάβη την οριστικήν του μορφήν το εν Μικρασία Ελληνικόν Κράτος, και πριν η Ελλάς προλάβη να δημιουργήση επιτόπιον άμυναν, ενεφανίζετο πάλιν αιφνηδίως ένας νέος Κεμάλ παρά την Άγκυραν; ‘Επρεπεν πάλιν η Ελλάς να προβή εις νέας θυσίας και νέους αγώνας, διά να αποσοβήση τον νέον κίνδυνον διά τον οποίον οι Σύμμαχοι θα ήσαν τελείως ανεύθυνοι; Βεβαίως δεν επιτρέπεται ουδεμία σκέψις τοιαύτη»