Ισπανία και Pandora Papers: 600 Ισπανοί στις λίστες – Μεταξύ τους ο Ιγκλέσιας και η Σακίρα, μόνιμη κάτοικος Βαρκελώνης

Ανταπόκριση από τη Μαδρίτη: Δώρα Μακρή

Στην έρευνα για τα Pandora Papers συμμετείχαν και Ισπανοί δημοσιογράφοι από την πρώτη σε κυκλοφορία εφημερίδα El País και το ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι La Sexta. 600 δημοσιογράφοι από 117 χώρες μέλη της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ) ερεύνησαν την τελευταία διετία 11,9 εκατομμύρια έγγραφα από 14 δικηγορικά γραφεία, παρόχους υπηρεσιών για υπεράκτιες εταιρίες. Στην έρευνα συμμετείχαν δημοσιογράφοι από 150 μέσα ενημέρωσης ανά τον κόσμο.

Στα έγγραφα αυτά εμφανίζονται τουλάχιστον 600 ονόματα Ισπανών που άρχισαν από την Κυριακή να δημοσιοποιούνται. Συμμετείχαν σε εταιρίες μέσω των οποίων διακινήθηκαν μεγάλα ποσά ενώ οι ιδιοκτήτες τους απέκρυπταν την πραγματική περιουσιακή τους κατάσταση από τις φορολογικές αρχές της χώρας τους.

Από την πρώτη στιγμή της δημοσιοποίησης των Pandora Papers υπήρξαν αντιδράσεις αρχής γενομένης από την κυβέρνηση του Παναμά η οποία σε ανακοίνωσή της σημειώνει ότι από το 2016 έχει ανασταλεί η λειτουργία πάνω από 395.000 εταιρειών και ιδρυμάτων στη χώρα. «Ο Παναμάς του 2016 δεν έχει καμία σχέση με τον Παναμά του σήμερα» διαβεβαιώνει η κυβέρνηση στην επιστολή της, σύμφωνα με την El País. Άλλωστε τα Pandora Papers βλέπουν το φως της δημοσιότητας μόλις 5 χρόνια μετά από τα Panama Papers που προκάλεσαν μεγάλη αίσθηση.

Όπως δημοσιοποιεί η εφημερίδα El País η έρευνα φέρνει στο προσκήνιο τα οικονομικά μυστικά 35 αρχηγών και πρώην αρχηγών κρατών (14 στη Λατινική Αμερική) και περισσότερων από 330 ανώτερων αξιωματούχων και πολιτικών σε 91 χώρες.

Στα έγγραφα υπάρχουν συνολικά 601 άτομα ισπανικής υπηκοότητας και 751 υπεράκτιες εταιρείες που συνδέονται με ιδιοκτήτες ή εταιρείες με διευθύνσεις σε ισπανικό έδαφος. Εκτός από δεκάδες προσωπικότητες, υπάρχουν τουλάχιστον 54 υποθέσεις που σχετίζονται με υποθέσεις που ήδη απασχολούν την ισπανική Δικαιοσύνη. Οι περισσότεροι χρησιμοποίησαν δικηγόρους από την Ανδόρα και την Ισπανία ως μεσάζοντες για να δημιουργήσουν αδιαφανείς εταιρίες σε φορολογικούς παραδείσους, από το Μπελίζ έως τις Βρετανικές Παρθένους Νήσους, τις Μπαχάμες ή τα Νησιά Κουκ, μεταξύ άλλων.

Σύμφωνα με υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, το ισοδύναμο του 10% του ευρωπαϊκού ΑΕΠ εκτρέπεται μέσω αυτών των εταιριών από την ΕΕ. Οι Βρυξέλλες εκτιμούν ότι οι φόροι που χάνονται κάθε χρόνο ανέρχονται σε 46 δις ευρώ ετησίως, ποσό που ισοδυναμεί με οκτώ φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας στην Ισπανία. Ο ΟΟΣΑ υπολογίζει ότι τουλάχιστον 9,7 τρισεκατομμύρια ευρώ (εννέα φορές ο πλούτος που παράγει η Ισπανία σε ένα χρόνο) αποθηκεύονται υπεράκτια παγκοσμίως.

Στην Ισπανία, ένα χρόνο μετά τη δημοσίευση των πληροφοριών για τα Panama Papers, ο επίσημος οργανισμός για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες (SEPBLAC) είχε τη δυνατότητα πρόσβασης στις πληροφορίες 209 εταιρειών του Παναμά που μέχρι τότε ήταν απόρρητες.

Η Ισπανική Φορολογική Αρχή κατάφερε να ανακτήσει τουλάχιστον 140 εκατομμύρια ευρώ αφού ξεκίνησε έλεγχο σε 244 φορολογούμενους και, παγκοσμίως, ανακτήθηκαν τουλάχιστον 1,2 δις που είχαν ξεφύγει αδικαιολόγητα από την εφορία. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις χρησιμοποιήθηκαν εταιρείες των οποίων η χρήση, κατ ‘αρχήν, δεν ήταν παράνομη.

Η Corinna Larsen, η ερωμένη του πρώην βασιλιά της Ισπανίας Χουάν Κάρλος, σχεδίαζε το 2007 ένα καταπίστευμα που λεγόταν Peregrine, από τη Νέα Ζηλανδία και οι διαχειριστές της σε περίπτωση θανάτου της θα παρέδιδαν στον πρώην βασιλιά το 30% ενώ το υπόλοιπο θα το κληρονομούσαν τα παιδιά της. Επρόκειτο για το «Hispano Saudi Investment Fund» που είχε υποστηρίξει ο πρώην αρχηγός κράτους και για το οποίο είχε εργαστεί. Τα ανυπόγραφα έγγραφα, που αντικατοπτρίζουν τις επιθυμίες της Λάρσεν , δημιουργήθηκαν στις 27 Μαρτίου 2007, 14 ημέρες πριν από την καταχώρηση του ισπανικού-σαουδαραβικού ταμείου που προωθήθηκε και από τις δύο χώρες στο Γκέρνσεϊ, φορολογικό παράδεισο των Νήσων της Μάγχης. Ο δικηγόρος της Λάρσεν διαβεβαιώνει ότι αυτά τα έγγραφα είναι ψευδή.

Ο Ισπανός τραγουδιστής Χούλιο Ιγκλέσιας έχει χρησιμοποιήσει πέντε εταιρείες που βρίσκονται στον φορολογικό παράδεισο των Βρετανικών Παρθένων Νήσων για να αποκτήσει ακίνητα στο Indian Creek, το νησί του Μαϊάμι γνωστό ως καταφύγιο των πλουσίων. Η τρέχουσα αξία των σπιτιών είναι 112 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με στοιχεία από το επίσημο μητρώο του Miami-Dade County. Ο τραγουδιστής συνδέεται με άλλες δεκαπέντε εταιρείες, τις οποίες διαχειρίζεται η Trident Trust, ένα από τα γραφεία στο κέντρο των Pandora Papers, σύμφωνα με την El País.

Ο Πεπ Γκουαρδιόλα, σύμβολο της ποδοσφαιρικής ομάδας “Μπάρτσα” και ένας από τους πιο επιτυχημένους προπονητές στον κόσμο, ήταν κάτοχος λογαριασμού στην Ανδόρα μέχρι το 2012, όταν εκμεταλλεύτηκε την φορολογική αμνηστία που εγκρίθηκε από την κυβέρνηση του Μαριάνο Ραχόι για να ρυθμίσει τα χρήματα στο λογαριασμό του στο Πριγκιπάτο της Ανδόρρας. Μέχρι τότε, ο σημερινός προπονητής της Μάντσεστερ Σίτι δεν είχε δηλώσει στο ισπανικό Υπουργείο Οικονομικών τα ποσά που διέθετε σε αυτόν τον λογαριασμό. Ο Lluis Orobitg, φορολογικός σύμβουλος του προπονητή, εξηγεί ότι ο Γκουαρδιόλα χρησιμοποίησε την Banca Privada de Andorra (BPA) για να καταθέτει τον μισθό που έπαιρνε ως παίκτης για την Al Ahli, την ομάδα του Κατάρ στην οποία αγωνίστηκε μεταξύ 2003 και 2005. Όταν δέχτηκε τη φορολογική αμνηστία, ο προπονητής ρύθμισε σχεδόν μισό εκατομμύριο ευρώ πληρώνοντας 10% επί των τόκων που είχαν δημιουργήσει τα κεφάλαιά του τα προηγούμενα τέσσερα χρόνια, τα οποία δεν είχαν παραγραφεί.

Η Κολομβιανή τραγουδίστρια Shakira η οποία διαμένει μόνιμα στην Βαρκελώνη, εμφανίζεται στα Pandora Papers με τρεις εταιρείες εγγεγραμμένες στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους, μια περιοχή της Καραϊβικής που συχνά χαρακτηρίζεται φορολογικός παράδεισος για το φορολογικό καθεστώς της και το απόρρητο που προσφέρει. Οι εταιρείες άνοιξαν τον Απρίλιο του 2019 μέσω του παναμέζικου δικηγορικού γραφείου OMC, όταν ο Τύπος είχε ήδη ανακοινώσει ότι οι ισπανικές φορολογικές αρχές ερευνούν τα οικονομικά της καλλιτέχνιδας. “Το γεγονός ότι υπάρχουν εταιρείες στο εξωτερικό βασίζεται σε καθαρά λειτουργικό και εμπορικό θέμα και σε καμία περίπτωση δεν απολαμβάνει φορολογικό πλεονέκτημα ή όφελος”, υποστηρίζουν οι νόμιμοι εκπρόσωποί της.

Η εφημερίδα El País και το τηλεοπτικό κανάλι La Sexta θα συνεχίσουν να δημοσιοποιούν νέα στοιχεία τις επόμενες ημέρες.