Το παραδοσιακό γκι

Εν όψει Χριστουγέννων και πιστοί στην παράδοση οι καλλιεργητές του δασικού συνεταιρισμού Καρυάς, ετοιμάζουν τα δεμάτια με το γκι, που θα στολίσει τα σπίτια, δίνοντας μια ξεχωριστή χρωματιστή πινελιά στις γιορτές.

Η ονομασία συχνά προκαλεί σύγχυση. Γνωστό ως ίληξ ή αρκουδοπούρναρο, ελαιόπρινο, λιόπρινο, ο αειθαλής θάμνος με τους κόκκινους καρπούς συχνά απαντάται με την ονομασία “ου” από το γαλλικό “Houx” δηλαδή πουρνάρι. Σε κίτρινη απόχρωση το γκι ή ιξός που σημαίνει την κολλώδη ύλη, είναι φυτό το οποίο παρασιτεί στα έλατα και στις βαλανιδιές και φτάνει σε ύψος 2-3 μέτρα.

Μειωμένη παραγωγή και κατανάλωση είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα μέλη του συνεταιρισμού. Ο Νίκος Αξούγκας, πρόεδρος δασικού συνεταιρισμού Καρυάς Ολύμπου, αναφέρει ότι ένα μεγάλο δεμάτι γκι, που πηγαίνει στους εμπόρους- ανθοπώλες τιμάται στα 50 ευρώ, ενώ τα μικρά μπουκέτα, που αγοράζει ο καταναλωτής κυμαίνονται στα 5 ευρώ.

Το ου ήταν το ιερό φυτό των Κελτών Δρυίδων, οι οποίοι διατήρησαν το όνομά τους από την ελληνική λέξη δρυς- βαλανιδιά. Έτσι ταυτίστηκε ο στολισμός του με τα Χριστούγεννα, κυρίως χρησιμοποιείτο από τα γερμανικά φύλλα της Ευρώπης, που συνδύασαν τις παγανιστικές τελετές στα δάση με την νέα θρησκεία. Ο Ιπποκράτης, ο Πλίνιος, ο Θεόφραστος και ο Παράκελσος το θεωρούσαν σημαντικό για την θεραπεία σοβαρών παθήσεων, ενώ οι Δρυίδες το χρησιμοποιούσαν για να παρασκευάσουν μαγικά φίλτρα.

Σύμφωνα με την παράδοση το κόκκινο ου φέρνει καλοτυχία και αυτός είναι ο λόγος που πλέκονταν στεφάνια που τα κρεμούσαν στις εισόδους των σπιτιών.

Ο στολισμός με γκι και ου παραπέμπει στην ρωμαϊκή γιορτή Saturnalia, προς τιμή του θεού Κρόνου, που λάμβανε χώρα στις 17 Δεκεμβρίου, σύμφωνα με το παλιό  ημερολόγιο. Η γιορτή συνοδευόταν από πλούσια συμπόσια, δώρα και τζόγο. Τα Saturnalia ήταν η εξέλιξη της αρχαίας γιορτής των Αθηναίων τα Κρόνια, που αντιπροσώπευαν την μυθική Χρυσή Εποχή της βασιλείας του Κρόνου στον κόσμο. Η αρχαία παράδοση υιοθετήθηκε από τους πρώτους χριστιανούς. Αν και η εκκλησία απαγόρευσε το ειδωλολατρικό έθιμο, που γιορτάζονταν περίπου μία  εβδομάδα πριν από τα Χριστούγεννα, εν τούτοις αυτό φάνηκε ισχυρότερο και επικράτησε.