Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 15 Δεκεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η ονομαστική γιορτή του Ελευθέριου Βενιζέλου είναι η αφορμή για ευχές προς τον ηγέτη αλλά και αρνητικά σχόλια για τον ‘’μεφιστοφελικό σπορέα του μίσους’’. Και ενώ ο Δ. Γούναρης επικεφαλής της κυβερνητικής αντιπροσωπείας βρίσκεται στη Ρώμη, επόμενο σταθμό της πολύμηνης διπλωματικής περιοδείας στην Ευρώπη, πληθαίνουν οι φωνές που κρίνουν απαραίτητη την παραίτηση της κυβέρνησής του…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΞΟΑΝΟΥ

«Εορτάζει σήμερον ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο μεφιστοφελικός σπορεύς του μίσους και της διχονοίας, ο άνθρωπος που μετέβαλε την ειρηνικήν χώραν μας εις τόπον μαρτυρίου και οδύνης, ο άνανδρος πολιτικός, ο δραπετεύσας εν μέσω των προτεταμένων λογχών των σωματοφυλάκων του […] Και οι πιστοί γονυπετείς κόπτονται εν θρήνοις και σπαραγμοίς, ακριβώς όπως οι άγριοι της Πολυνησίας ενώπιον τερατώδους ξοάνου των»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΩΜΗΝ

«Ο κ. Γούναρης θα εκθέση τας αντιλήψεις της Ελλάδος μετά της ανεπιτηδεύτου ειλικρινείας. Αν οι εν Ιταλία ανταποκριθούν εις την Ελληνικήν προθυμίαν μετά του αυτού τόνου αι σχέσεις των δύο Κρατών θα εισέλθουν εις την οδόν της συνεργασίας και της κοινής δράσεως. Εν Ανατολή υπάρχει χώρος και διά τους δύο. Χάριν της συμφωνίας θα κάμωμεν πάσαν παραχώρησιν. Αλλ’ οι εν Ρώμη πρέπει να μη ζητούν θυσίαν των εθνικών μας δικαιωμάτων»

ΕΘΝΟΣ

• ΕΠΙ ΤΗ ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ

«Κλίνει βαρυαλγής ο Ελευθέριος Βενιζέλος την κεφαλήν εν τη μακρυνή γη της εξορίας. Τις οίδε τι οράματα περνούν από τα φωτεινά μάρια, που αντικατώπτρισαν την μεγάλην Ελλάδα. Σεβασθήτε τον πόνον του τον τρικυμιώδη… Σεβασθήτε την συντριβήν του την ασύλληπτον, διότι έπεσε και Αυτός υπό τα πλήγματα της Τραγικής Ελληνικής Ειμαρμένης. […] Μίαν ημέραν δεν θα υπάρχη Ελληνική γωνία, όπου να μην υψούται ο ανδριάς του. Μίαν ημέραν αυτός και το έργον του θα είνε θρύλοι. Αλλ’ η Ελλάς, και αν ακόμη εμφανισθή άλλος Βενιζέλος, τον ίδιον πάντοτε θα κυλά τραγικόν λίθον του Σισύφου. Ο Προμηθεύς, ο κατασπαρασσόμενος διά την Αλήθειαν, θα είνε το αιώνιόν της σύμβολον…»

• ΤΟ ΑΛΛΗΛΟΦΑΓΩΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΥΓΓΑΡΙΑΝ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο κ. ΜΠΟΥΓΙΟΝ ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ. ΕΠΕΣΚΕΦΘΗ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΥΣ
• ΕΥΓΝΩΜΟΣΥΝΗ

«Τι και αν είσαι εις το άλλον άκρον του κόσμου; Τι και αν η επίσημος Ελλάς σε αγνοή και δεν θέλη να σε ενθυμηθή; Όσω μακράν και αν είσαι, ο Ελληνισμός σοι απονέμει τον φόρον της αιωνίας ευγνωμοσύνης του. […] Τι και αν το είσημον Κράτος δεν θέλη να σε ενθυμηθή σήμερον; Πώς να σε ενθυμηθή, αφού είσαι η ζώσα υπόμνησις της ανεπαρκείας του; […] Αλλά κατά την στιγμήν αυτήν της υπερτάτης οδύνης και μέχρις ότου ο Ελληνισμός μαρμαρώση την ευγνωμοσύνην του προς σε, μακρυνέ παλαιστά, αισθάνεται την ψυχικήν ανάγκην να στραφή ολοψύχως προς σε και να σαλπίση : Ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπήρξεν άξιος της Πατρίδος»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΣΥΝΑΝΤΗΣΙΣ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΚΑΙ ΜΠΡΙΑΝ ΕΙΣ ΑΜΙΕΝΝΗΝ
• ΕΙΡΗΝΟΠΟΙΟΣ ΕΠΕΜΒΑΣΙΣ

«Θα ήτο εξόχως ευκατίον χάριν του κύρους του τύπου εάν μία νηφαλιωτέρα αντίληψις του πατριωτικού καθήκοντος εκ μέρους των αδιαλλάκτων συναδέλφων επρολάμβανε την εισαγγελικήν επέμβασιν. Αλλ’ εφ’ όσον η αποχαλίνωσις, εις ήν εξετράπησαν κατέστησε ταύτην αναγκαίαν, ελπίζομεν ότι αι ορθαί συστάσεις του κ. Εισαγγελέως δεν θα πέσουν εις ώτα μη ακουόντων. […] Αξίωσις επιτακτική του Ελληνική Λαού (…) και αξίωσις των ηρωϊκών ανδρών του Μετώπου (…) είνε να σταματήση αυτή η δηλητηριώδης και επικίνδυνος ανάξεσις των πληγών του παρελθόντος διά των στηλών των εφημερίδων»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΜΑΣ

«Τόσον αι εκ του Λονδίνου, όσον και εκ Ρώμης ειδήσεις, φέρουν ως γεγονός, του οποίου πλησιάζει η πραγματοποίησις, την αναγνώρισιν του Βασιλέως. […] Την χαρμόσυνον εκείνην ημέραν ο Ελληνικός λαός θα εορτάση εξαιρετικώς και ως επισφράγισιν των αγώνων αυτού και ως ένδειξιν χαράς και ευγνωμοσύνης προς τους ισχυρούς φίλους και συμμάχους, οίτινες εν τω προσώπω του Βασιλέως θέλουν αναγνωρίσει τους τιμίους και ηθικούς αγώνας και ενός εναρέτου Βασιλέως και ενός γενναίου Λαού»

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Η Ελλάς ζητεί, κατά το Ελληνο – Αγγλικόν σχέδιον όπως ο Ελληνικός στρατός παραμείνη ως ο κυριώτερος παράγων προς επιβολήν εις τους Τούρκους πάσης συμφωνίας εις ήν θα κατέληγον τα δύο αντίπαλα σήμερον μέρη. […] Η Ελλάς επίσης ζητεί να δοθούν εις αυτήν όλα τα μέσα όπως καθίσταται αποτελεσματική πάσα εγγύησις αφορώσα την υπό των Τούρκων προστασίαν των μειονοτήτων εις όλα εκείνα τα μέρη, τα οποία ευρίσκονται πέραν της Ελληνικής ζώνης»

ΕΣΤΙΑ

• ΘΑ ΕΠΡΟΤΙΜΟΥΣΑΜΕΝ

«Ο πολιτικός, ο λαϊκός, ο δημοσιογραφικός συναγερμός, ο ζητών παρά της Κυβερνήσεως του κ. Δ. Γούναρη ν’ απομακρυνθή της διαχειρίσεως των κοινών, δεν αποτελεί, επί του παρόντος, παρά την πανηγυρικήν απόδειξιν του γεγονότος ότι η Κυβέρνησις είνε ετοιμόρροπος. […] Η απομάκρυνσις της Κυβερνήσεως Γούναρη από της διαχειρίσεως των εθνικών συμφερόντων επείγει. Επείγει όμως περισσότερον και πρέπει να προηγηθή αυτής η εξεύρεσις των προσώπων και της πολιτικής, με την οποίαν θα την αντικαταστήσωμεν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΑΙ ΕΥΧΑΙ ΤΩΝ ΠΙΣΤΩΝ ΣΟΥ

«Πιθανόν και του Ελευθερίου Βενιζέλου η μοίρα να τω επιφυλάσση τοιούτον σκληρόν τέλος, μακράν της πεφικημένης του γης, αλλά πλείονα του ενός μνημεία ανάμεσα και των συγχρόνων ακόμη Ελλήνων θα ενθυμίζουν αυτόν και το μεγαλείόν του, ενώ η ιστορία θα συγγράφη δι’ αυτόν τας χρυσοτέρας δέλτους της. Αλλ’ όμως, κατά την επίσημον ταύτην ημέραν του μεγάλου εορτασμού, απομακρύνωμεν πάντα τοιούτον λογισμόν αφ’ ημών. Και όσοι πιστοί ευχηθώμεν ολοψύχως υπέρ μακροημερεύσεως και αυτυχίας αυτού επ’ αγαθώ της πατρίδος και του Έθνους…»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΨΥΧΙΚΗ ΕΝΩΣΙΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΓΑΛΗΝΗ

«Την νομιμοφροσύνην ενός πολιτικού κόσμου διδομένην με την προσθήκην ότι δεν αναγνωρίζει την ψήφον της λαϊκής πλειονότητος είμεθα, δυστυχώς υπόχρεοι να θεωρήσωμεν ως νομιμοφροσύνην η οποία αναιρεί αυτή εαυτήν και επομένως ως νομιμοφροσύνην ανύπαρκτον. […] Κράτος δ’ ευνομούμενον και κοινωνία ήρεμος υπάρχει μόνον τότε όταν οι πολιτικώς ηττημένοι συμμορφούνται με το πνεύμα της νίκης των αντιπάλων των. […] Και εξ ονόματος της λογικής του πολιτισμού, καλούμεν αυτούς εις αναγνώρισιν της Νοεμβριανής νίκης ουχί διά να ευφρανθώμεν τυχόν εκ της ταπεινώσεώς των, αλλά διά να λειτουργήσουν οι φυσικοί νόμοι οι εκ της κοινωνικής διαμάχης δημιουργούντες την κρατικήν ανανέωσιν και την πολιτικήν πρόοδον»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΦΑΙΝΟΜΕΝΟΝ ΑΞΙΟΣΗΜΕΙΩΤΟΝ

«Η ανατίμησις της σταφίδος, οφειλομένη κυρίως κατά την γνώμην των ειδότων, εις την άνοδον του συναλλάγματος, χωρίς να αποκλείεται και ο λόγος της ζητήσεως, επέφερεν εφέτος ανατίμησιν των αγροτικών κτημάτων και συνακολούθως και των αστυκών εν τη πόλει, εις βαθμόν υπερβαίνοντα τα δυνάμενα να προβλεφθώσιν όρια. […] Διά του τρόπου τούτου, περιορίζεται ικανώς η τάξις των ευρειών εκτάσεων ιδιοκτησίας κτηματοαγροτικής, αντικαθισταμένη κατά μέγα μέρος υπό της μικράς ιδιοκτησίας των αμέσων καλλιεργητών»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΠΙ ΤΗ ΟΝΟΜΑΣΤΙΚΗ ΤΟΥ ΕΟΡΤΗ

«Δεν άγομεν πολιτικήν εορτήν. Απλώς τιμώμεν το όνομα ενός πολιτικού μεγάλου, από έτους και πλέον αποφασίσαντος σταθερώς ν’ απόσχη της πολιτικής σκηνής […] Δεν θέλομεν να πειράξωμεν ουδενός τα νεύρα. Έχομεν βαθείαν την συνείδησιν της ογκώδους προσωπικότητος του Βενιζέλου εν τω Ελληνικών στερεώματι. […] Οι εχθροί του δεν διστάζουν να ομολογούν ότι πιστεύουν εις μίαν θρησκείαν μίσους εναντίον του Βενιζέλου. […] Αλλά δεν θα κατορθώσουν ποτέ να σβύσουν εις τα στήθη του Έθνους την πατριωτικήν φλόγα που ο βενιζέλος άναψεν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΞΗΓΗΤΟΝ

«Αλλά εις βάρος του ιδίου του έργου και της ιδίας του πατρίδος, ο κ. Βενιζέλος, εξασκεί από μακρού, όλον τον μηδενιστικόν εωσφορισμόν του διαρκώς και αλληλοδιαδόχως, φωτίζων και δηλητηριάζων συνειδήσεις, οικοδομών και καταρρίπτων εθνικά έργα, ενισχύων το έθνος και αντιδρών κατά του Έθνους. […] Προς το παρόν, δεν είναι ανεξήγητον, διατί εν τη συνειδήσει των ελλήνων, παλαιών και νέων, το έργον και το σύστημα το βενιζελικόν, επιβάλλει επιφύλαξιν, και προκαλεί ακόμη γενικήν την κατ’ αυτού αντίδρασιν»

ΠΡΩΙΝΗ

• ΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΗΣ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΕΩΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ
• ΝΙΚΗΤΑΙ ΚΑΙ ΗΤΤΗΜΕΝΟΙ

«Σήμερον ο Βενιζελικός Τύπος κραυγάζει προς ημάς, ‘’είσθε ηττημένοι’’. Ηττημένοι διατί; Διότι συνετρίψαμεν τον Βενιζελισμόν διά της δυνάμεως του Ελληνικού Λαού; Διότι ανετρέψαμεν μίαν τυραννικήν απολυταρχίαν; Διότι απεκαταστήσαμεν Θρόνον ανατραπέντα αυπ’ αυτών παρά παν θείον και ανθρώπινον δίκαιον; […] Αλλ’ οι Βενιζελικοί πλανώνται και προς το συμφέρον αυτών και το συμφέρον της Χώρας πρέπει να εξέλθουν της πλάνης των. […] Τα Εθνικά γεγονότα των προσεχών ημερών και η αναγνώρισις του Βασιλέως Κωνσταντίνου θα ξεκαθαρίσουν τα εξωτερικά ζητήματα της Ελλάδος. Και τότε θα μείνη καιρός εις πάντας διά να καταγίνωσι και εις την εσωτερικήν εκκαθάρισιν»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΦΙΛΟΤΟΥΡΚΙΣΜΟΣ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ

«Γνωρίζομεν και ημείς οι εν Ελλάδι ότι κύκλοι οικονομικοί σημαίνοντες και σπουδαία συμφέροντα έχοντες εν Τουρκία, εργάζονται παρά ταις γαλλικαίς Κυβερνήσεσι και τω τύπω υπέρ μιας τουρκοφίλου πολιτικής, δι’ ης ζητούσι διά παντός μέσου να προστατεύσωσι τα ίδια εαυτών συμφέροντα, καταβαραθρούντες τα ημέτερα. Απέναντι όμως των υποστηρικτών της τουρκοφίλου πολιτικής ταύτης έχει ευτυχώς η Ελλάς να παρατάξη λεγεώνας Γάλλων φιλελλήνων»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΦΙΚΕΤΟ ΕΙΣ ΡΩΜΗΝ
• ΚΑΘΕ ΠΡΑΓΜΑ ΣΤΟΝ ΚΑΙΡΟ ΤΟΥ

«Τα άλλα τροπάρια περί παλαιοκομματισμού και δεν συμμαζεύεται, τροπάρια ψαλλόμενα με την έρρινον και ύποπτον φωνήν της Βενιζελικής επιχειρηματολογίας, θα έχωμεν πάντοτε τον καιρόν να τα είπωμεν, άμα παύσουν απειλούμενα τα εξωτερικά μας συμμαςοντα από τους εχθρούς της Ελλάδος, και η εσωτερική μας γαλήνη από τους εχθρούς της ελευθερίας μας. Κάθε πράγμα στον καιρό του»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΔΙΑ ΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΝ
• ΣΟΒΑΡΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΙΝΤΣΚΕΪΠ

Το μέλλον της Αγγλίας εν σχέσει προς τα λοιπά κράτη. Πώς θα καλλιτερεύση η θέσις της ναυτιλίας

• ΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ

«Οι καλώς πληροφορημένοι κύκλοι εκφραζουν την γνώμην, ότι η γαλλία διά να επιτύχη ικανοποιητικήν λύσιν εις το ζήτημα των Γερμανικών επανορθώσεων, ενισχυομένη υπό της Αγγλίας, θα ευρεθή εις την αναπόδραστον ανάγκην να προβή εις γενναίας υποχωρήσεις επί του Ανατολικού ζητήματος»