Ο νέος Spider-man και το μέλλον των ελληνικών κινηματογραφικών αιθουσών

Η πρώτη αράχνη που δεν την πιάνει το μπαιγκόν της οικονομικής και τρομοφοβικής κρίσης είναι το Spider-Man: No way Home. Θα πιάσει στον ιστό της το σύνολο των κινηματογραφικών ταινιών, που κινδυνεύουν να οδηγήσουν σε καταστροφή το σύνολο των Ελλήνων αιθουσαρχών, σώζοντας τη σαιζόν, ή σαν «μαύρη χήρα» θα κατασπαράξει ότι μπορεί, τρώγοντας στο τέλος τον εραστή της, δηλαδή το κινηματογραφόφιλο κοινό.

Του Α. Ρ. Λιζάρδου

Το Box Office αυτής της εβδομάδας είναι σίγουρα ένα εργαλειακό μέσο για να ερμηνεύσουμε ή να προβληματιστούμε για το μέλλον των ελληνικών κινηματογραφικών αιθουσών που, με το συμπάθιο, πάνε κατά διαόλου.

Τα νούμερα εισπράξεων που έφερε η νέα ταινία του Spider-Man έχουν να μας πουν συγκεντρωμένα κάποιες πληροφορίες που φανταζόμασταν, αλλά ήμασταν αβέβαιοι για την ισχύ τους. Σε μόλις (χωρίς καμία πρόθεση αστεϊσμού) 187 αίθουσες, σε ένα τετραήμερο, η πολυαναμενόμενη ταινία έκοψε 150.813 εισιτήρια, αριθμό σχεδόν διπλάσιο και από το αντίστοιχο άνοιγμα της μέχρι στιγμής πιο εμπορικής ταινίας της σαιζόν, το «No Time to Die» (είχε ανοίξει με 80.120 το πρώτο τετραήμερο προβολής).

Βέβαια το πραγματικό νούμερο είναι υπερδιπλάσιο, γιατί η ταινία του Bond πρώτον διαφημιζόταν επί σχεδόν 2 χρόνια (να θυμηθούμε ότι η ημερομηνία εξόδου είχε αλλάξει ήδη 3 φορές), και δεύτερον εμφανίστηκε την περίοδο που θερινοί και χειμερινοί κινηματογράφοι ήταν παράλληλα ανοιχτοί, σε εποχή που οι covid-free χώροι ήταν ελάχιστοι, άρα το κοινό που μπορούσε να την παρακολουθήσει ήταν εν δυνάμει το 100% των ενεργών σινεφίλ· των πεινασμένων ενεργών σινεφίλ, που επί δύο χρόνια δεν είχαν δει μια ταινία δράσης χωρίς «παραγωγικές εκπτώσεις».

Η αντίστοιχη ταινία της Marvel, το Eternals σχεδόν ενάμισι μήνα νωρίτερα (4 Νοεμβρίου), είχε ανοίξει το πρώτο τετραήμερο με 27.000 εισιτήρια. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι ούτε τα κινηματογραφικό bains mixtes (covid-free / μεικτές αίθουσες) δεν βοήθησαν την ταινία, που έφτασε στη χώρα μας πρώτον με μέτριες κριτικές και δεύτερον ως αμάλγαμα ποιότητας και εμπορικότητας (κάτι που δεν εκτιμά ούτε η μία ούτε η άλλη μερίδα κοινού, αφού καμία από τις δύο δεν ικανοποιείται στο έπακρο).

Ο νέος Spider-Man ανήκει στο στούντιο της Sony και πιο συγκεκριμένα είναι ίσως το τελευταίο δυνατό χαρτί του οποίου έχει εξασφαλίσει τα copyright η γνωστή εταιρία. Κόντρα στο πολύ-υπερ-ηρωϊκό σύμπαν της Marvel (που φροντίζει να το πληθαίνει χρόνο το χρόνο και ταινία την ταινία η Disney), η Sony αξιοποίησε όλη τη δυναμική του ενός ήρωα που της απομένει σε πολλαπλές διαστάσεις (κυριολεκτικά και μεταφορικά), αφού οι τρείς τύποι Σπάιντερ-Μαν θα συναντηθούν με τους αντίστοιχους κακούς και θα θυσιάσουν εαυτόν και φήμη προς το συμπαντικό καλό.

Ιδιαίτερα αυτή η τελευταία σημείωση κοντράρει το ιδεολογικό σύστημα της Disney, που η απληστία της και ο συγκεντρωτισμός της δείχνει να ξεπερνάει και αυτόν του Σκρουτζ (μέρες που είναι). Βέβαια, η Disney βλέπει ως εχθρό μονάχα τη Warner και το σύμπαν της DC, όχι τα αδελφά προϊόντα των αδελφών στούντιο (Disney και Sony, σε πολλά territories, καλή ώρα όπως και στη χώρα μας, βρίσκονται κάτω από την ίδια ομπρέλα μιας εταιρίας)· όμως τους «συγγενείς» να φοβάσαι όταν πρόκειται για κληρονομιά.

Η Sony παίζει Χριστουγεννιάτικο μποναμά (ή για την ακρίβεια προπονείται σε αυτόν), αξιοποιώντας όλα τα μέσα της οργανωμένα και με σωστή σειρά. Το δεύτερο μέρος του Venom, αντι-ήρωα από το σύμπαν του Σπάιντερ-Μαν για παράδειγμα, ξεκίνησε στη χώρα μας να προβάλλεται σε 121 αίθουσες, πιάνοντας 31.650 εισιτήρια με πρεμιέρα μάλιστα την εβδομάδα που ανακοινώθηκαν τα νέα μέτρα (ενεργοποιώντας περισσότερο το δισταγμό στο κοινό να πάει σινεμά).

Γιατί όμως ο Spider-Man, πέρα από τη γιορτινή σαιζόν και το μπούχτισμα μέτρων και κανόνων, κάνει απανταχού φαν και μη να κλείνουν εισιτήρια ακόμα και 3 μέρες πριν για να τον παρακολουθήσουν μια καθημερινή ακόμα και σε έναν τοπικό κινηματογράφο; Πέρα από το ότι είναι ένας από τους πιο αγαπητούς χαρακτήρες των φαν των κόμικς, είχε τρία προσεγμένα και αξιοπρεπή κινηματογραφικά σύμπαντα να παρουσιάσει σε βάθος χρόνου σχεδόν 20 ετών. Αυτό μεταφράζεται και ως χτίσιμο ενός κινηματογραφικού θρύλου σε απομακρυσμένα χρονικά διαστήματα, άρα με πιο προσεγμένες καταγραφές, άρα με πιο ολοκληρωμένες ταινίες. Επίσης έχει δημιουργήσει ήδη δύο γενιές τουλάχιστον κινηματογραφόφιλων που αγαπούν τον θρύλο του, με πιο ενεργή ηλικιακή γκάμα από τον σημερινό προ-έφηβο στον 55άρη που διάβαζε τα κόμικς και περίμενε το επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς.

Δυστυχώς όμως, όλα δείχνουν ότι ο Spider-Man είναι η εξαίρεση του κανόνα, που ναι μεν θα ενδυναμώσει την τοπική αγορά τις γιορτινές μέρες, αλλά στην ουσία θα μας εισάγει σε ένα νέο κινηματογραφικό έτος χωρίς πολυαναμενόμενες ταινίες, έστω για την αρχή της χρονιάς (οι φετινές υποψηφιότητες για χρυσές σφαίρες το προδίδουν ξεκάθαρα), και σίγουρα με αιθουσάρχες να βαράνε μύγες, αφού ακόμα και τις τελευταίες θα τις έχει πιάσει το δίχτυ του Spider-Man.

Τί με κάνει τόσο απαισιόδοξο πέραν του προγραμματισμού που βλέπω; Το σινεφίλ κοινό είναι άκρως ενοχλημένο ιδεολογικά από την επιβολή του Covid-Free συστήματος και αποφεύγει τις κινηματογραφικές αίθουσες. Οι περισσότερες δε πολυαναμενόμενες καλλιτεχνικές ταινίες κάνουν πρεμιέρα σε πλατφόρμες μόλις λίγες εβδομάδες μετά τις κινηματογραφικές πρεμιέρες. Τα Blockbusters στην μετά-lockdown εποχή είναι «φθηνά» σε ουσία και πλούσια σε ψεύτικο περιβάλλον.

Στη μικρή αίθουσα πηγαίνει ο θεατής της γειτονιάς, αυτός που επηρεάζεται από όσα ακούει γύρω του, και πλέον θα δυσκολευτεί να ξαναμπεί για μια όποια μη «τύπου-Spider-Man» ταινία (αυτές που θα δυσκολευτεί να βρει εισιτήρια στους πολυκινηματογράφους). Και γενικά, όποιος μπει, δεν είναι σίγουρος ότι θα ξαναμπεί. Ο τοπικός αιθουσάρχης, βλέπετε, μέχρι πρότινος, είχε χτίσει το προφίλ της αίθουσας του με το είδος ταινιών που άρεσε στη γειτονιά και τους ενεργούς οικονομικά συντοπίτες του. Σπανιότερα, μεμονωμένες αίθουσες [καλή ώρα όπως παλιότερα το Αλφαβίλ ή το Άστυ, η Ανδόρα και η Ααβόρα (η τελευταία μάλιστα παραμένει κλειστή για ανακαίνιση)] προσέλκυαν κοινό από τις γύρω περιοχές, λόγω της καλλιτεχνικής ταυτότητας που είχαν χτίσει. Όταν ένας συνολικός φόβος σε κλείνει σπίτι του, όσο κινηματογραφόφιλος και αν είσαι, δεν θα ψάξεις τη σωτηρία στην αίθουσα που πλέον ορίζεται από κανόνες και κινήσεις πανικού ή επιβίωσης. Και όσο δεν υπάρχει ουσιαστική μέριμνα για την οικογενειακή καλλιτεχνικής κοπής επιχείρηση, θα οδηγούμαστε σταθερά στον γκρεμό, όπως -δυστυχώς- έγινε και με τις τελευταίες εναπομείνασες επιχειρήσεις Video-Club.

Μη σκοτώνετε λοιπόν τα «έντομα» γιατί, με σωστή κοινωνική πολιτική, κάποια από αυτά, θα φτιάξουν πεταλούδες. Και με πιο ουσιαστικό νοιάξιμο για τον πολιτισμό από την πολιτεία και τα δίχτυα των γενικευμένων αποφάσεων, αυτές οι πεταλούδες δεν θα ζήσουν μόνο για μία μέρα.