Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 5 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στην εκτίμηση ότι ‘’μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας ετέθησαν ήδη αι βάσεις συνεννοήσεως επί του Ανατολικού’’. Η περίπτωση να ζητηθεί από την Ελλάδα η εκκένωση της Σμύρνης μοιάζει ολοένα περισσότερο πιθανή. Και ‘’ο πίναξ των παραχωρήσεων’’ επανέρχεται στο προσκήνιο…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΑΞΙΩΣΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ

«Διά το Μικρασιατικόν ζήτημα δύο λύσεις παρουσιάζονται δυναταί. Η εξακολούθησις του πολέμου μέχρις οριστικής συντριβής του εχθρού. Ή η παραδοχή εκ μέρους της Ελλάδος όρων ικανοποιητικών διά την Κυβέρνησιν της Αγκύρας. Αναμφιβόλως εκατέρα των λύσεων τούτων παρουσιάζει και δυσχερείας σοβαράς εν τη εφαρμογή, αλλά και θα ευρεθή ίσως αντιμέτωπος της μιας ή της άλλης μερίδος της κοινής γνώμης. Εν τούτοις όμως πλην τούτων ουδεμία άλλη φαίνεται σήμερον κατορθωτή»

• Η ΕΥΡΩΠΗ ΕΙΣ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΑΔΙΕΞΟΔΟΝ. ΤΑ ΛΑΘΗ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

ΕΘΝΟΣ

• ΟΙ ‘’ΤΑΪΜΣ’’ ΔΙΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΟΤΟΥΡΚΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

ΤΙ ΠΡΟΒΛΕΠΟΥΝ – ΟΙ ΟΡΟΙ – ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ

«Πολλοί λόγοι υπάρχουν, οι οποίοι θα εξωθήσουν τους Έλληνας να αγωνισθούν υπέρ όρων, οι οποίοι δεν θα απέχουν και πολύ των αρχικών των αξιώσεων. Οι Κεμαλικοί, αφ’ ετέρου, είνε σήμερον ολιγώτερον διατεθειμένοι να τροποποιήσωσι τας αξιώσεις των παρ’ ότι ήσαν ότε οι αντιπρόσωποί των μετέσχον της πέρυσι κατά Μάρτιον Διασκέψεως του Λονδίνου. Δεν εζήτησαν Συμμαχικήν επέμβασιν, και ούτε υπάρχουν ενδείξεις, ότι θα την εδέχοντο προτεινομένην»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΚΕΜΑΛ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ ΠΡΑΞΙΚΟΠΗΜΑ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ. Θ’ ΑΠΟΚΛΕΙΣΗ ΤΟΥΣ ΣΤΟΛΟΥΣ
• ΚΑΤΑΓΓΕΛΛΟΥΝ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΕΝΟΥΣ ΛΑΟΥΣ ΤΑ ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΙΧΜΑΛΩΤΩΝ – ΤΡΑΥΜΑΤΙΑΙ ΚΑΤΑΚΡΕΟΥΡΓΗΜΕΝΟΙ – ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΩΝ

«Άς ερωτηθούν οι άλλοι Γάλλοι και Άγγλοι αιχμάλωτοι και τότε θα μάθουν πώς συμπεριφέρονται οι Τούρκοι στους στρατιώτας τους οποίους ο θεός του πολέμου ρίπτει εις χείράς των. Και ζητώ την μαρτυρίαν όλων αυτών, διότι είνε τόσον καταπληκτικά και αποτρόπαια και απάνθρωπα τα μαρτύρια εις τα οποία υποβάλλουν οι Τούρκοι τους αιχμαλώτους των και των οποίων ωχράν εικόνα θα επιχειρήσω να σας δώσω, ώστε φοβούμαι μήπως δεν γίνω πιστευτός, μήπως νομισθή ότι το φυλετικόν μίσος με οδηγεί εις την εξιστόρησιν τραγικών ανακριβειών»

ΕΜΠΡΟΣ

• Ένα ακόμη λογοκριμένο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας.

Από τις λιγοστές γραμμές που έχουν τυπωθεί, φαίνεται ότι ασκείται έντονη κριτική στον Δ. Γούναρη, για την άνευ όρων μεσολάβηση των Συμμάχων, όπως αναφέρει η εφημερίδα

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

«Αλλ’ εάν εις την πολιτικήν, η μεγίστη των αρετών είνε η τέχνη του υπομ΄νειν και η σιγή εν τη τέχνη αποτελεί χρυσόν, την τέχνην ταύτην και την σιγήν είδεν ο κόσμος εφαρμοζομένην υπό της Αγγλικής πολιτικής. Η Αγγλία υπέμεινε και εσίγα επί ολόκληρον έτος, όταν όμως ελάλησεν εις τας Κάννας αφώπλισεν ολοσχερώς την Γαλλίαν από των τόσων επιχειρημάτων της. […] Υπό τον νέον πρωθυπουργόν κ. Πουανκαρέ η Γαλλία δείκνυται πλέον διαλλακτική, πλέον σώφρων. […] Ή θα αποβή συνεργάτις της ειρήνης ή θα απομονωθή»

• ΑΠΟΡΙΑΙ ΕΞΗΓΟΥΜΕΝΑΙ

ΕΣΤΙΑ

• ΑΡΚΕΤΑ ΕΙΡΓΑΣΘΗ

«Και είνε καιρός ακόμη να υποδειχθή εντεύθεν προς τον κ. Δ. Γούναρην το καθήκον τούτο. Οφείλει άνευ αναβολής να θέση πρό της Εθνικής Αντιπροσωπείας ακριβώς και λεπτομερώς τα ζητήματα της Ελλάδος. Άς του χαρισθή η λογοδοσία. Δεν ήτο ικανός να πράξη τι περισσότερον των όσων έπραξεν. Αυτό μόνον επέτρεπον αι δυνάμεις του. Ουδείς όμως θα του χαρίση το δικαίωμα να προχωρήση ελαφρώς εις αποφάσεις δεσμευούσας την Ελλάδα. […] Γνωρίζομεν τώρα ποία λύσις απειλεί την Ελλάδα. […] Είνε καιρός ο κ. Πρωθυπουργός να επανέλθη, αν θέλωμεν να μη ευρεθώμεν ως μωραί παρθένοι, απροπαράσκευοι διά τούτο ή εκείνο το ενδεχόμενον. Αρκετά ειργάσθη εν Ευρώπη»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ Ο ΠΙΝΑΞ ΤΩΝ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΩΝ

«»Έχομεν υπ’ όψιν ημών ούτω δύο τινά. Πρώτον ότι η Αγγλογαλλική συμφωνία επί του Ανατολικού είχεν αποκρυσταλλωθή διά του πίνακος των παραχωρήσεων. Δεύτερον ότι εάν δεχθώμεν ως εκ νέου επιτευχθείσαν την αγγλογαλλικήν συνεννόησιν επί του Ανατολικού βεβαίως θα δεχθώμεν κατ’ ανάγκην ότι η συνεννόησις αύτη βασίζεται επί παρομοίων όρων ως οι διατυπωθέντες εις τον εν λόγω πίνακα. Θα επανέλθωμεν λοιπόν κατ’ ανάγκην εις τον πίνακα εκείνον, τον αποκρυσταλλούντα τον συγλερασμόν των αγγλογαλλικών βλέψεων επί του Ανατολικού»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

«Όσον αφορά το Ανατολικόν ουδέν εγνώσθη μέχρι τούδε, προποιωνίζον την τηρηθησομένην υπό της νέας Γαλλικής Κυβερνήσεως πολιτικήν. Και είμεθα υποχρεωμένοι να αναμείνωμεν τας επί τούτου δηλώσεις της, όπως μάθωμεν τίνες αι εμφορούσαι αυτήν αντιλήψεις, εν σχέσει προς την γαλλοκεμαλικήν συμφωνίαν, και αν υπέρ ταύτην, η νέα Γαλλική Κυβέρνησις θα θέση τα αναμφισβήτητα δίκαια και τας μεγάλας θυσίας της φίλης και συμμάχου της Ελλάδος, μόνης εκ των Συμμάχων απομεινάσης εν τω αγώνι υπέρ των ελευθεριών και του πολιτισμού, τον οποίον ακόμη διεξάγει»

• ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΓΝΩΜΑΙ ΕΠΙ ΤΗΣ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ ΚΡΙΣΕΩΣ
• ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΝΑΣ ΧΡΟΝΟΣ ΠΑΡΑΚΜΗΣ

«Ένας αφόρητος μεσαιωνισμός μας αποπνίγει. Έτσι παρουσιαζόμεθα ως ο πλέον ωπισθοδρομημένος λαός της Ευρώπης. Και διά να είνε αυτή η κατάστασις δυνατή, θα υπάρχουν ακόμη υπολείμματα μεσαιωνισμού εις την λαϊκήν ψυχήν. Αυτά εξέθαψεν ο παλαιοκομματισμός και τα εξεμεταλλεύθη, όπως και τον εκ του πολέμου κάματον. Έτσι, με την βοήθειαν και των αλλογενών στοιχείων του τόπου κατώρθωσε να εγκαθιδρύση έναν αφόρητον απολυταρχισμόν, ο οποίος κρατεί εις αδράνειαν τον λαόν, ενώ τα συμφέροντά του ενταφιάζονται, και τον κάμνει να βλέπη ησύχως τας αδικίας και τα εγκλήματα, τα οποία χωρίζουν το Έθνος»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΑΠΟΨΙΣ

«Και η Ελλάς, πριν αποδεχθή οιανδήποτε λύσιν, ην ήθελον συμφωνήσει οι Σύμμαχοι, δικαιούται, αλλά και καθήκον προς τους Μικρασιατικούς πληθυσμούς έχει να γνωρίση ποία μέσα επιβολής των αποφάσεών των είναι διατεθειμέναι και δύνανται να χρησιμοποιήσουν αι Δυνάμεις. Άνευ του ουσιωδεστάτου τούτου είναι ανωφελές να συζητώνται ή να σταθμίζωνται τα υπέρ και τα κατά τοιαύτης ή άλλης λύσεως»

ΠΡΩΙΝΗ

• ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΔΑΝΕΙΟΥ ΕΝ ΑΓΓΛΙΑ
• ΔΙΑΤΙ ΕΙΣΘΕ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΙ;

«Ο πόλεμος την Άνοιξιν θα καταφέρη κατά των Τούρκων αποτελεσματικά και θανάσιμα κτυπήματα, διότι μόνον δι’ αυτών θα φονευθή το τέρας του κεμαλισμού και θα εκριζωθή από της Ανατολής η εστία της ανταρσίας. […] Δεν πρέπει λοιπόν να απαισιοδοξή η κοινή γνώμη. Ουδέν μετεβλήθη εκ της γενικής καταστάσεως. Ο Κεμάλ είνε αδιάλλακτος και δεν θα ΥΠΟΧΩΡΗΣΗ οσασδήποτε αποφάσεις και εάν ελάμβανον ή πρόκειται να λάβουν οι Σύμμαχοι. Θα υποκύψη μόνον εις την βίαν. Και η ΒΙΑ ΑΥΤΗ ΘΑ ΕΠΙΒΛΗΘΗ διά του ελληνικού στρατού, είτε έχουν λάβει, είτε δεν έχουν λάβει αποφάσεις οι Σύμμαχοι»

• ΕΧΟΜΕΝ ΑΝΑΓΚΗΝ ΙΣΧΥΡΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΣΥΖΗΤΟΥΜΕΝΗ ΕΠΙΛΥΣΙΣ

«Μία λοιπόν ευρεία, ευρυτάτη αυτονομία, μία πλήρης τοπική αυτοδιοίκησις, μία οργάνωσις ενός Ελληνοαυτονομιακού καθεστώτος ασφαλίζονος την ελευθέραν ανάπτυξιν των ομοεθνών μας, αλλά και των αλλογενών καθορισθησομένης Μικρασιατικής ζώνης δεν είνε λύσις κατά της οποίας πρέπει να εξεγειρώμεθα. Κράτος σοβαρόν, κυβέρνησις σοβαρά δεν δύναται να παίζη τον ρόλον του Κεμάλ. Ούτε να ζητή τι πλέον εκείνου το οποίον δύναται να λάβη. Αν ο Κεμάλ εμμείνη εις την αδιαλλαξίαν του τόσον το χειρότερον διά τον λαμπρόν Μουσταφάν»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Η άνοδος των αδιαλλάκτων εις το Γαλλικόν Υπουργείον και η σύγχρονος σχεδόν δημοσίευσις εις το όργανον του Λόϋδ Τζωρτζ της προτάσεως που η αγγλική Κυβέρνησις έχει ετοιμάσει σχετικώς με το Μικρασιατικόν ζήτημα, περί εκκενώσεως δηλαδή της Σμύρνης υπό του ελληνικού στρατού δείχνουν καθαρά ποίαι είνε αι διαιρέσεις των Μεγάλων Δυνάμεων, και ποίαι θα είνε αι αποφάσεις των σχετικώς με το Μικρασιατικόν»

ΣΚΡΙΠ

• ΠΩΣ ΣΥΝΕΖΗΤΗΘΗ ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΩΝ ΜΕΓΑΛΩΝ

«Έχομεν το συναίσθημα ότι επράξαμε το καθήκόν μας απέναντι των μεγάλων. Άς πράξουν ήδη και αυτοί το καθήκόν των απέναντι ημών των μικρών, αποκαθιστώντες μίαν μεν χριστιανικήν εθνότητα εις τα ανθρώπινα δικαιώματά της, ένα δε φιλότιμον λαόν εις την ησυχίαν και την γαλήνην, την οποίαν υπονομεύουν διά τους σκοτεινούς σκοπούς των εκείνοι οίτινες είναι μυστικά και μίσθαρνα όργανα των αντιθέτων και εχθρών του Αγγλικού προγράμματος»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΚΙΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΤΕΛΩΝΕΙΟΥ ΠΕΙΡΑΙΩΣ

ΤΑ ΕΙΣΑΧΘΕΝΤΑ ΕΙΔΗ ΚΑΤΑ ΤΑ ΕΤΗ 1920 ΚΑΙ 1921

• ΕΠΕΙΓΕΙ Η ΛΥΣΙΣ

«Αι νεώτεραι εκ Παρισίων τηλεγραφικαί πληροφορίαι αγγέλλουν ότι τόσον ο Λόρδος Κώρζον, όσον και ο Πουανκαρέ έκριναν ότι επείγει η λύσις του Ανατολικού ζητήματος πρίν ή τακούν αι χιόνες, ούτως ώστε να προληφθή νέα σύρραξις και αιματοχυσία μεταξύ των αντιμετώπων Ελληνικού και Τουρκικού στρατού»