Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι αλλαγές στη γαλλική πολιτική σκηνή, το ενδεχόμενο απουσίας συνεννόησης με την Αγγλία και η προοπτική παράτασης της επίλυσης του Ανατολικού, αποτελούν την αφορμή για σειρά σεναρίων και αναλύσεων. Οι συνθήκες υπό τις οποίες θα μπορέσει να επιτευχθεί συμφωνία, οι όροι, αλλά και το ενδεχόμενο εξακολούθησης του πολέμου, συνθέτουν έναν δυσεπίλυτο γρίφο…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΜΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ – ΠΩΣ ΕΔΗΜΙΟΥΡΓΗΘΗ Η ΑΠΟΜΟΝΩΣΙΣ – ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ κ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ Δ. ΡΑΛΛΗ
• ΑΙ ΓΝΩΜΑΙ ΤΟΥ κ. ΠΟΥΑΝΚΑΡΕ – ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ – ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Αλλ’ η Αγγλία ας μένη ήσυχος, θα είμεθα εκεί διά να αποκλείσωμεν τον δρόμον εις τους Τούρκους. Ουδείς των όρων των συμφωνιών μετά της Αγκύρας θίγει πράγματι τους Συμμάχους μας και είμεθα έτοιμοι να τοις παράσχωμεν την περί τούτου απόδειξιν»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

«Οφείλει εν τούτοις ν’ αναγνωρισθή ότι η εξακολούθησις του Μικρασιατικού πολέμου δυνατόν να επιβληθή εξ αναποτρέπτου ανάγκης. Άλλως τε δε και η λαϊκή θέλησις, αλλά και η απόφασις ιδία εκείνων, οίτινες θα κληθούν ν’ αντιμετωπίσουν νέους κινδύνους και να υποβληθούν εις νέας θυσίας, οι οποίοι έχουσιν αναμφιβόλως και την κρίνουσαν ψήφον επί του ζητήματος, δεν θα επιτρέψη ίσως την αποδοχήν υποχωρήσεων, δυναμένων ν’ αγάγωσιν εις συμβιβαστικήν λύσν»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΙΣ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ

ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ – ΟΙ ΕΘΝΙΚΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ – ΤΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΑ – Η ‘’ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΙΣ’’ – ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ

«Αρχηγός του κόμματος δεν δύναται σήμερον να υποδειχθή κανείς. Φυσιογνωμία, οία του αποσχόντος αρχηγού του κόμματος, αφίνει πολύ βαρείαν κληρονομίαν […] Γνωρίζω την ψυχικήν αγωνίαν εις ην ευρίσκεται ο φιλελεύθερος κόσμος, ιδία των επαρχιών, ενώπιον της απειλουμένης καταστροφής του μεγάλου έργου του κόμματός μας, είμεθα όμως δυστυχώς ανίσχυροι ν’ αποτρέψωμεν την καταστροφήν, ην προείδομεν και προείπομεν. Θα παραστώμεν μοιραίως θεαταί αυτής με το άλγος εις την ψυχήν και με μόνην ελπίδα, την εξ ύψους βοήθειαν»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΘΕΩΡΕΙ ΒΕΒΑΙΑΝ ΤΗΝ ΕΚΚΕΝΩΣΙΝ

«Αεροπλάνα κεμαλικά διεσκόρπισαν εις την ζώνην την κατεχομένην υφ’ ημών ιδίως μεταξύ Αφιόν-Καρά Χισάρ και Ουσάκ, προκηρύξεις συνιστώσας εις τους Έλληνας κατοίκους ν’ αποχωρήσωσιν εγκαίρως, διότι ουδείς θα ηδύνατο να παρεμποσίση την εξόντωσίν των, κατά την επανακατάληψιν των εδαφών τούτων υπό του τουρκικού στρατού

• ‘’ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ’’ ΠΕΡΙΠΛΑΝΗΣΙΣ

«Τρεις μήνες συνεπληρώθησαν από της ημέρας της αναχωρήσεως του κ. Πρωθυπουργού. […] Εκείνος όστος περιπλανάται δεν είνε ο κ. Γούναρης. Είνε η μετανοεμβριανή Ελλάς. Είνε το παλαιοκομματικόν ψεύδος. Είνε η Ελλάς της ‘’αυτοτελείας’’ […] Ο κ. Γούναρης δεν έχει να μας αναγγείλη τίποτε άλλο παρά ότι, αφού παρέδωσεν εις τους Αλβανούς την Β. Ήπειρον και εις τους Ιταλούς τα Δωδεκάνησα, πρόκειται να παραδώση την Μ. Ασίαν εις τους σφαγείς. Υπήρξε τούτο της ‘’αυτοτελείας’’ το τίμημα»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΗΛΕΓΡΑΦΗΜΑΤΑ ΜΕΤΑΞΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ-ΠΟΑΝΚΑΡΕ
• ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ !

«Εκείνο το οποίον ενδείκνυται είνε όσον το δυνατόν μεγαλειτέρα πύκνωσις, ουχί αραίωσις των στελεχών. Και εξύψωσις αυτών, ως ενιαίας πολεμικής δυνάμεως, εις το αυτό επίπεδον επαρκείας και σθένους και αντοχής, ουχί εξασθένησις δι’ ετεροβαρών μετατοπίσεων»

• ΤΟ ΝΕΟΝ ΦΑΡΜΑΚΟΝ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΦΘΙΣΕΩΣ

ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑΝ ΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ. ΒΕΒΑΙΟΥΝΤΑΙ ΚΑΤΑΠΛΗΚΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ. ΤΟ ΦΑΡΜΑΚΟΝ ΦΟΝΕΥΕΙ ΤΟΝ ΒΑΚΙΛΛΟΝ ΤΟΥ ΚΩΧ. ΑΝΑΦΕΡΟΝΤΑΙ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΠΛΗΡΟΥΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΛΑΟΣ ΔΕΝ ΛΗΣΜΟΝΕΙ

«Το έτος το παρελθόν, είνε αληθώς έτος παρακμής διά τον Βενιζελισμόν, αλλά παρακμής οικτράς και επονειδίστου. […] Τώρα φωνασκείκαι συκοφαντεί, όχι όπως οι κατάαδικοι, αλλ’ όπως οι υπόδικοι. Διότι υπόδικος είνε απέναντι της κοινής γνώμης. Εάν η Λαϊκή οργή τον εκρήμνισεν από της Κρατικής διαχειρίσεως, ο Λαός δεν τον εδίκασεν ακόμη. Το έτος τούτο, έτος οικτράς παρακμής διά τον Βενιζελισμόν, υπήρκε και έτος της υποδικίας του»

• ΠΩΣ ΑΠΕΣΥΝΕΘΕΣΕ ΤΟ ΕΘΝΟΣ

ΕΣΤΙΑ

• ΜΕ ΠΟΙΟΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ;

«Ο κ. Γούναρης κατηγορήθη πολλάκις επί αναποφασιστικότητι και αβουλία. Και διά δευτέραν φοράν προσπαθεί ν’ αποσείση το βάρος της κατηγορίας αυτής. Αλλά και διά δευτέραν φοράν το πείραμα γίνεται εις βάρος των συμφερόντων του Έθνους. […] Τώρα ομιλούν πλέον τα επίσημα έγγραφα. Και τα έγγραφα αυτά φέρουν παλαιοτάτας ημερομηνίας. Από του Νοεμβρίου η Ελλάς απεδέχθη την μεσολάβησιν των Δυνάμεων και έθεσεν εαυτήν ανεπιφυλάκτως εις τας χείρας των Συμμάχων»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΕΩΣ ΤΟΥ ΜΠΡΙΑΝ

«Η παραίτησις του κ. Μπριάν, ανεξαρτήτως προς την από εσωτερικής απόψεως σημασίαν της είνε μεγίστης διεθνούς σημασίας. Είνε το σύμπτωμα τεραστίας κρίσεως της κοινής γαλλικής γνώμης και ακριβέστερον του γαλλικού κοινοβουλίου. […] Ο κ. Μπριάν αποδεχόμενος τας παρεχομένας αγγλικάς εγγυήσεις, διηύθυνε την πολιτικήν του προς νέον θετικώτερον προσανατολισμόν. Ανατρέπουσα τον κ. Μπριάν η Γαλλική Βουλή, διεκήρυξε την εμμονήν της εις την μέχρι τούδε ασκουμένην πολιτικήν και την αδιάλλακτον εχθρότητά της προς πάσαν διάφορον κατεύθυνσιν»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

«Οι διπλωματικοί κύκλοι φρονούν, ότι το Ανατολικόν ζήτημα θα αναβληθή όπως συζητηθή μετά την επίσκεψιν του Βασιλέως του Βελγίου εις Ρώμην. Κατά τους αυτούς κύκλους η Γαλλία είνε διατεθειμένη να συζητήση την Γαλλ-Κεμαλικήν συμφωνίαν. Δεν θα δυνηθή όμως να προσχωρήση εξ ολοκλήρου εις την Αγγλικήν άποψιν, η Αγγλική δε Κυβέρνησις (…) δεν είνε διατεθειμένη να μταβάλη την γνώμην της. Συνεπώς η Διάσκεψις διά το Ανατολικόν ζήτημα θα είνε επίπονος»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΔΟΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ

«Επί τοιαύτη βάσει και χωρίς ποσώς η Ελλάς να φανή δύστροπος και κακόπιστος ηδύνατο να βασισθή εις μεταβολήν σκέψεων εκ μέρους των Συμμάχων, αφού η μεν Αγγλία επόθει την διατήρησιν της Συνθήκης, η δε Γαλλία και Ιταλία προφανώς είχον ανάγκην όπως μη αποσυρθή τότε ο στρατός εκ Μικράς Ασίας. Ιδού οι λόγοι διά τους οποίους ο Δημήτριος Ράλλης είχεν είπει κατά τας παραμονάς της πρώτσεώς του ότι ήρχιζε να υποφώσκη φως. Άλλως όμως έδοξε τω κ. Γούναρη. Ήθελεν ούτος να μεταβή εις την Διάσκεψιν και ήθελε να μη διέλθη εκ Παρισίων, όπου εγνώριζε ποία τον αναμένει υποδοχή, και έπρεπε να μη φανή ο Βενιζέλος ποδηγετών την αποστολήν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΣ

«Μετ’ ου πολύ ο κ. Γούναρης θα ευρίσκεται εν Αθήναις, κομίζων, ως ελπίζομεν και ως αναμένει το Έθνος, σαφή και οριστικά πλέον αποτελέσματα των ενεργειών της Ελληνικής Αντιπροσωπείας και εκθέτων την πραγματικήν θέσιν του εκκρεμούς ημών ζητήματος. Και τότε, επί ασφαλών πλέον δεδομένων, θα δύνανται να ληφθούν αι αποφάσεις της Ελλάδος»

• Η ΝΟΣΟΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ

Παντού εχθροί ! – Έλλειψις πολιτικών κεφαλών – Η διπλωματία και τα νοήματα

ΠΡΩΙΝΗ

• Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

«Αλλ’ εάν εις την πολιτικήν, η μεγίστη των αρετών είνε η τέχνη του υπομ΄νειν και η σιγή εν τη τέχνη αποτελεί χρυσόν, την τέχνην ταύτην και την σιγήν είδεν ο κόσμος εφαρμοζομένην υπό της Αγγλικής πολιτικής. Η Αγγλία υπέμεινε και εσίγα επί ολόκληρον έτος, όταν όμως ελάλησεν εις τας Κάννας αφώπλισεν ολοσχερώς την Γαλλίαν από των τόσων επιχειρημάτων της. […] Υπό τον νέον πρωθυπουργόν κ. Πουανκαρέ η Γαλλία δείκνυται πλέον διαλλακτική, πλέον σώφρων. […] Ή θα αποβή συνεργάτις της ειρήνης ή θα απομονωθή»

• ΑΠΟΡΙΑΙ ΕΞΗΓΟΥΜΕΝΑΙ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΩΣ ΘΑ ΣΩΘΗ Η ΕΙΡΗΝΗ

«Η διέξοδος οπωσδήποτε θα ευρεθή όταν κατανοηθή ότι αι εγγυήσεις πρέπει να είνε ευρείαι, διαρκείς, ειλικρινείς, αμοιβαίαι. Ότι η Γαλλία πρέπει να συμμαχήση όχι μόνον με την Αγγλίαν, αλλά και με την Ιταλίαν και άλλους Ευρωπαϊκούς λαούς. Και ότι διά την ασφάλειαν της Ιταλίας πρέπει να δώσουν εγγυήσεις η Αγγλία και η Γαλλία. Όταν κατανοηθή ότι η ιστορία συνίσταται εν τη εμπράκτω εφαρμογή του άρθρου δέκα της συμφωνίας της Κοινωνίας των Εθνών το οποίον εξασφαλίζει εις τα κράτη την διατήρησιν των εδαφών περί ων διαλαμβάνουν αι συνθήκαι»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΝΕΩΝ ΠΟΛΕΜΩΝ

«Ένας πόλεμος εις την Βαλκανικήν φαίνεται ακόμη αναγκαίος. Αι αστικαί κυβερνήσεις που κατέστρεψαν με την φιλοπόλεμον πολιτικήν των την πτωχήν οικονομίαν των χωρών των και αι δυναστείαι τας οποίας αι πολεμικαί και πολιτικαί περιπέτειαι εκλόνισαν, ζητούν διά νέων κατορθωμάτων να στερεωθούν επιβάλλουσαι η κάθε μία εις τους γείτονάς της τα έξοδα της αφροσύνης της. […] Απέναντι του κινδύνου αυτού οι λαοί της Βαλκανικής, αι πτωχαί λαϊκαί μάζαι της χερσονήσου, που ο πόλεμος την κατέστησεν απέραντον νεκροταφείον, δεν έχουν ν’ αντιτάξουν παρά την συνεννόησίν των διερμηνευομένην από την Βαλκανικήν Κομμουνιστικήν Ομοσπονδίαν των εργατών»

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΙ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΕΙΣ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ
• Η ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΚ ΤΑΥΤΗΣ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ

«Ή ότι ο πρωθυπουργός κ. Πουανκαρέ, λησμονών τον δημοσιογράφον και αντιπολιτευόμενον κ. Πουανκαρέ, θα τηρήση άλλην στάσιν και θα μετέλθη άλλην τακτικήν προς επίτευξιν του συμβιβασμού των διεστώτων, όπερ απίθανον (…) ή, το και μάλλον πιθανόν, θα επέλθη η ρήξις της Συμμαχίας, αναλαμβανούσης εκατέρας των δύο Μεγάλων Δυνάμεων ελευθερίαν ενεργείας επί των ενδιαφερόντων ζητημάτων. […] Εκ της τροπής ην έλαβον τα εν Γαλλία, μετά την παραίτησιν του κ. Μπριάν, παρέχονται αι βασιμώτεραι ελπίδες της προαγωγής των Ελληνικών συμφερόντων και της διευθετήσεως των εθνικών ζητημάτων, κατά τους πόθους και τας ευχάς του Ελληνικού Λαού»