Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 31 Ιανουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Με τη Γαλλία και την Αγγλία να ‘’ευρίσκονται εις την ακμήν της έριδος’’, η νέα τροπή του Ανατολικού ζητήματος δεν προμηνύεται θετική για τα ελληνικά συμφέροντα, παρά τα όσα αισιόδοξα μηνύματα επιθυμούν να προωθούν οι αρθρογράφοι του φιλοκυβερνητικού Τύπου. Ο Δ. Γούναρης παραμένει στο εξωτερικό με την ελπίδα να εξασφαλίσει συμφωνία, τουλάχιστον για το δάνειο…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΟΥΤΕ Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ ΟΥΤΕ ΟΙ ΛΟΓΟΙ

«Είνε άρα γε αναπόφευκτον να περιμείνη τις την επάνοδον του κ. πρωθυπουργού, ίνα κρίνη ασφαλώς περί της τύχης των Ελληνικών υποθέσεων; […] Ουχί πλέον ο λαός αλλ’ η συνείδησις των ανθρώπων της ‘’Ηνωμένης’’ πρόκειται να κρίνη εάν έχωμεν τα εφόδια της εμπιστοσύνης, όπως αυτοί ηγηθώσι και της νέας περιόδου, εμπνεύσωσι δε αυτοπεποίθησιν και ενθουσιασμόν εις το έθνος. Αυτή είνε η ακριβής θέσις των πραγμάτων. Δεν θα μεταβάλωσι δ’ αυτήν ούτε η επάνοδος του κ. πρωθυπουργού ούτε οι λόγοι τους οποίους θα φιλοφρονήση»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ
• Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΑΝΕΒΑΛΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΟΔΟΝ ΤΟΥ – ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΛΑΜΒΑΝΕΙ ΝΕΑΝ ΤΡΟΠΗΝ – ΕΥΡΙΣΚΟΜΕΘΑ ΠΡΟ ΠΛΗΡΟΥΣ ΑΓΓΛΟΪΤΑΛΙΚΗΣ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΩΣ

«Ο κ. Γούναρης ανεκοίνωσεν εις τους περί αυτόν ότι αναβάλει την επιστροφήν του εις Αθήνας επ’ αόριστον. Οι λόγοι της αναβολής δεν είνε ξένοι προς την επικειμένην νέαν τροπήν του Ανατολικού. Όσον αφορά τας διαπραγματεύσεις του δανείου, υπάρχει η πληροφορία ότι κατέληξεν εις οριστικήν συμφωνίαν, η δε πρώτη καταβολή πραγματοποιείται εντός ολίγου ασφαλώς. Ο κ. Γούναρης είνε εις άκρον αισόδοξος, δεν είνε δε απίθανον να ευρισκώμεθα προ πλήρους Αγγλο-ιταλο-ελληνικής συνεννοήσεως, ήτις θα εκδηλωθή σαφώς κατά την Συνδιάσκεψιν της Γενούης»

• ΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΘΗ ΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ

«Και αποστρέφων από της ύβρεως το πρόσωπον, κηρύττει χριστιανικώς ΤΗΝ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ και καλεί τους ποιμενάρχας πάντας και τους Έλληνας πάντας εις τον νέον αγώνα της περισώσεως του Γένους. Δεν ακούει την ύβριν. Ακούει μόνον την ανέλπιδα και πάλιν Εθνικήν κραυγήν. […] Βλέπει μόνον εχθρούς γύρω του Έθνους άλλους, συνασπισθέντας και πάλιν εις διαρπαγήν των ιερών του. Και κατ’ αυτών η φωνή του και η μεγάλη του διά τον Γολγοθάν απόφασις»

• ΔΙΩΡΥΞ ΑΘΗΝΩΝ – ΠΕΙΡΑΙΩΣ. ΑΙ ΥΓΡΑΙ ΟΔΟΙ. ΤΑ ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΜΑΙΝΕΤΑΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ. ‘’ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΚΔΟΣΙΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ’’
• Η ΕΛΛΑΣ ΩΣ ΣΥΜΜΑΧΟΣ

«Προνοεμβριανώς, η Ελλάς, ως σύμμαχος των Μεγάλων Δυνάμεων, είχε φθάσει εις τον κολοφώνα της νεωτέρας δόξης της. Το εθνικόν της μέτωπον μετηρσιούτο εις ύψος μέγιστον και σύμπασα η οικουμένη μετά θαυμασμού ητένιζε προς το νεώτερον τούτο  θαύμα. Με ανθηράν δημοσίαν και ιδιωτικήν οικονομίαν, με τρομεράν στρατιωτικήν και ναυτικήν δύναμιν, με ηθικόν αδάμαστον, ήτο ετοίμη η Ελλάς να συνεχίση, καθ’ οιονδήποτε τρόπον, την ην έλαβεν από τας Συμμάχους Μεγάλας Δυνάμεις εντολήν εν τη Μικρά Ασία μετά πλήρους πεποιθήσεως περί της τελικής επιτυχίας, περί του ενδόξου μέλλοντος»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΠΕΡΙΠΛΟΚΗ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ
• ΕΑΝ Ο ΛΟΡΔΟΣ ΝΟΡΘΚΛΙΦ ΕΠΕΣΚΕΠΤΕΤΟ ΤΗΝ ΣΜΥΡΝΗΝ

«Και ο λόρδος Νόρθκλιφ, ψηλαφών ο ίδιος την κατάστασιν, θα έβλεπεν ότι ενδείκνυται, εξ αυτής της επειγούσης ανάγκης ταχείας ειρήνης, αναθεώρησις της πολιτικής των ισχυρών εφημερίδων του, υπέρ της παραμονής της Ελλάδος εν Μικρασία και κατά της αδίκου και της αδυνάτου άλλως τε εκδιώξεως αυτής. Ιδού διατί περισσότερον της Αγγλικής παροικίας της Σμύρνης λυπούμεθα ημείς οι Έλληνες διότι ο ευγενής λόρδος δεν επεσκέφθη την Σμύρνην. Διότι θα έβλεπεν το έγκλημα της Κιλικίας, το οποίον τόσον κατέκριναν οι ‘’Τάϊμς’’, θα ήτο μυριάκις τερατωδέστερον εάν ήτο δυνατόν να επαναληφθή εν Μικρασία»

• ΕΙΡΗΝΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗΝ !

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΩΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Η Γαλλία ελπίζει, ότι επιτυγχάνουσα την αναβολήν του Συνεδρίου, θα αναβάλλη επ’ αόριστον την απόφασιν των πιεστικών κατά της Τουρκίας μέτρων.[…] Διότι την Ελλάδα ελπίζει να πλήξη η Γαλλία και παρά της Ελλάδος να αφαιρέση τας χώρας εκείνας, αίτινες ανακτήθησαν δι’ αίματος και χρήματος Ελληνικού. Αλλά τα γεγονότα έρχονται να πείσουν, ότι ενώ αφ’ ενός η Αγγλία φαίνεται αποφασισμένη εις την λήψιν πιεστικών μέτρων κατά της Τουρκίας, αφ’ ετέρου φαίνεται εξ ίσου αποφασισμένη εις την πραγματοποίησιν του Συνεδρίου της Γενούης»

• ΤΟ ΒΡΟΝΤΟΦΩΝΕΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ

ΕΣΤΙΑ

• Η ΟΜΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ

«Χάρις εις τους κυβερνήτας της 1^ης Νοεμβρίου, η Ελλάς δεν έχει πλέον φίλους και συμμάχους. Η Β. Ήπειρος εχάθη οριστικώς. Το Μικρασιατικόν ζήτημα περνά στιγμάς κρισιμωτάτας, εις το τέρμα των οποίων δεν φαίνεται η επιτυχία. Το Δωδεκανησιακόν ελησμονήθη. Εδημιουργήθη και εν εκκλησιαστικόν χάσμα, προστιθέμενον εις τα τόσα άλλα χάσματα. […] Ξεχαρβάλωμα λοιπόν γενικόν. Σεισμός απ’ άκρου εις άκρον. […] Ομολογούμενα πλέον και από εκείνους, οι οποίοι έως προχθές εκράτουν το θυμιατήρι εις τα χέρια και εις κάθε διαμαρτυρίαν μας κατήγγελλον εις τον Ελληνικόν λαόν ως υπονομεύοντες το ηθικόν κύρος της Κυβερνήσεως»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΟΙ ΙΤΑΛΟΙ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

ΤΙ ΕΚΕΡΔΙΣΕΝ Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΚΑΙ ΤΙ ΧΑΝΟΜΕΝ. ΤΙ ΜΑΣ ΣΤΟΙΧΙΖΕΙ Η ΕΞΟΡΙΑ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Ως γνωστόν, οι Ιταλοί τα μάλα συνέβαλον εις την επιτυχίαν της ‘’Ηνωμένης’’ εις τας εκλογάς. […] Επολέμουν τον Βενιζέλον, διότι εθεώρουν αυτόν πρόσκομμα εις τας ιμπεριαλιστικάς επιδιώξεις των, και τον επολέμουν, ακόμη από αίσθημα εκδικήσεως. […] Η Γαλλία έπαυσε να είνε φιλελληνική, και η Ιταλία προσεπάθησε να διατηρήση όσον ηδύνατο περισσότερα ωφελήματα, διά τα οποία είχε λάβη υποσχέσεις από τους Τούρκους διά συμβάσεων»

• ΕΙΝΑΙ Η ΓΑΛΛΙΑ ΑΥΤΗ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΜΕΤΑΝΟΕΜΒΡΙΑΝΟΙ ΚΥΒΕΡΝΗΤΑΙ ΑΥΤΟΙ ΕΙΝΕ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΕΙΝΕ ΚΑΘΑΡΑ

«Ημείς νομίζομεν ότι τα εθνικά μας ζητήματα είνε κρίκοι της αλύσσεως του συνόλου των ζητημάτων, υπό των οποίων συνταράσσεται ο κόσμος. […] Μεταξύ των κολοσσιαίων συμφερόντων, των βαθέων υπολογισμών, των αλληλοσυγκρουομένων τάσεων, των μεγάλων Κρατικών όγκων της Ευρώπης, Ασίας και Αμερικής, η πτώσις του κ. Βενιζέλου υπήρξεν εν απλούν επεισόδιον. […] Διά τούτο, εάν θέλωμεν να μη πλανώμεθα επί ζητημάτων, άτινα τοσούτο θίγουσι την μέλλουσαν ημών εθνικήν εξέλιξιν, αλλαχού πρέπει να αναζητήσωμεν τας αιτίας της σημερινής ημών εθνικής δυσπραγίας»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΑΓΚΥΡΑ ΕΠΙΜΕΝΕΙ ΕΙΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΝ

«Η Κυβέρνησις της Αγκύρας άπαξ έτι διεκήρυξε την παρελθούσαν Κυριακήν, σχεδόν παμψηφεί, την απόφασιν αυτής να επιμείνη επί του εθνικού λεγομένου συμβολαίου, ως μόνης βάσεως των όρων της ειρήνης. Ούτω ο μεταβαίνων εις Ευρώπην υπουργός των Εξωτερικών Γιουσούφ Κεμάλ δεν δύναται να διαπραγματευθή άλλως μετά των Συμμάχων, παρά επί τη βάσει του συμβολαίου τούτου και κατά το γράμμα αυτού»

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ

«Το Λονδίνον είνε της γνώμης, ότι η Διάσκεψις της Γενούης οφείλει κυρίως να ασχοληθή με πολιτικά θέματα. Δεν πρέπει να απατώμεθα. Η Γαλλία και η Αγγλία ευρίσκονται εις την ακμήν της έριδος»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΦΩΣ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΑΙ

«Ναι, την αλήθειαν ζητεί να μάθη ο Ελληνικός λαός και φως να ίδη εις τας σκοτεινάς ατραπούς, προς τας οποίας ωδήγησε το Κράτος μία πολιτική ψευδής και αναξία της Ελλάδος. Μόνον ούτω θα αποκατασταθή η τάξις και η γαλήνη εις το Κράτος, και μόνον ούτω δύναται τούτο να επανέλθη εις την γραμμήν εκείνην, από την οποίαν παρεξέκλινεν από δεκαπέντε μηνών, και μόνον ούτω δύναται να ελαττώση εθνικάς συμφοράς συντελεσθείσας και να προλάβη νέας απειλουμένας τοιαύτας»

• ΑΙ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ Ο ΚΕΜΑΛ
• Ο ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ-Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ-Ο ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΓΕΝΟΥΑΝ

«Ούτε από την Διάσκεψιν της Γενούης, ούτε εξ απιθάνου διά το προσεχές μέλλον συμφωνίας των τριών Δυνάμεων δέον ν’ αναμένωμεν την λύσιν της καθ’ ημάς εκκρεμότητος. Παρασκευαζόμενοι όμως και πολιτικώς (…) ας έχωμεν πάντοτε εν νώ, ότι το Ελληνικόν ζήτημα θα εξαρτηθή πρωτίστως εκ των ιδικών μας αποφάσεων περί της επ’ αυτού ενεργείας μας, εκ της ανεπιφυλάκτου δι’ αυτήν συμπράξεως όλων των εθνικών στοιχείων, εκ της πεποιθήσεως, ότι εις αποφάσεις και ευστάθειαν δεν δυνάμεθα να υστερήσωμεν αντιπάλου εμμένοντος εις το ‘’εθνικόν συμβόλαιον’’ της Αγκύρας, όταν πρόκειται περί των Ελληνικών Μικρασιατικών πληθυσμών»

• ΔΙΑ ΤΗΣ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΥ

ΠΡΩΙΝΗ

• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΔΙΑ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ
• ΔΙΑΤΙ ΘΑ ΝΙΚΗΣΩΜΕΝ

«Αλλ’ ο κ. Γούναρης έρχεται κομιστής επιλύσεως ενός σπουδαιοτάτου ζητήματος, του οικονομικού, εκ του οποίου εξαρτώνται, αν ουχί αποκλειστικώς, αλλά κατά τρόπον σπουδαίως συντελεστικόν, όλα τα άλλα ζητήματα. […] Όταν δε τοιαύτης σπουδαιότητος και τοιαύτης εκτάσεως οικονομική αρωγή παρέχεται υπό της Αγγλίας προς ημάς, εις ουδένα επιτρέπεται να αμφιβάλλη, ότι η δύναμις του Ελληνισμού εν τη Ανατολή και η Κρατική Ελλάς, δεν θα αφεθούν ποτέ μόναι εις την διεξαγωγήν του μεγάλου και σκληρού αγώνος, τον οποίον διεξάγουν. […] Τα πάντα δεικνύουν, ότι η νίκη είνε μεθ’ ημών»

• ΟΧΙ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΚΛΟΝΗΤΟΝ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΚΑΙ ΑΛΥΤΡΩΤΟΙ

«Ελεύθεροι και αλύτρωτοι υφίστανται πάσας τας υπερανθρώπους ταύτας θυσίας, διότι αισθάνονται ότι ο Ελληνισμός είνε ενιαίος και αδιαίρετος, διότι πάντες οι Έλληνες από του Ταινάρου μέχρι του Πόντου αποτελούν τα κύτταρα ενός και του αυτού οργανισμού και όταν εν κύτταρον πάσχη, συμπάσχει όλος ο εθνικός οργανισμός»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΤΩΝ ΕΛΠΙΣ

«Φαίνεται, ότι αι διαπραγματεύσεις του δανείου είναι η μόνη απασχόλησις που κρατεί ακόμη εκεί την ελληνικήν αποστολήν. Αφού απηλπίσθησαν οι μεγάλοι πολιτικοί άνδρες της Ελλάδος να ανασυστήσουν την βυζαντινήν αυτοκρατορίαν προσαρτώντες την Ασίαν και την Θράκην και την Κων/πολιν είδαν να φυλλορροούν το ένα μετά το άλλο τα λαμπρά πατριωτικά όνειρά των, δεν τους έμεινε τώρα πλέον τίποτε άλλο να κάμουν»

• Ο ΣΚΟΠΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΗΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΟΙ ΚΕΜΑΛΙΚΟΙ ΕΝΙΣΧΥΟΥΝ ΣΟΒΑΡΩΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΤΩΝ
• Η ΚΟΙΝΗ ΓΝΩΜΗ ΘΑ ΕΧΗ ΤΗΝ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΝ ΛΕΞΙΝ

«Εις τας στήλας των πλείστων Αθηναϊκών εφημερίδων, όχι δε μόνον των Βενιζελικών, καταστρώνεται από ημερών το σχεδιάγραμμα της κυβερνητικής μεταβολής. Κατά την γνώμην των συναδέλφων δεν πρόκειται πλέον ζήτημα παραμονής ή πτώσεως της Κυβερνήσεως Γούναρη. Αυτό το έχουν λύσει προ πολλού. Ο κ. Γούναρης έρχεται διά να παραιτηθή. […] Θα ηθέλαμεν να προκαλέσωμεν επ’ αυτών τας σκέψεις των συναδέλφων και να επισύρωμεν την προσοχήν της Κοινής Γνώμης, η οποία πάντοτε θα είπη την τελευταίαν λέξιν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

«Μας φαίνεται πολύ ανεξήγητος η καταναγκαστική αργία της Εθνοσυνελεύσεως, από την οποίαν εν τούτοις τόσον πολλά και τρανά προσεδοκώντο παρά του Λαού. […]  Είνε καιρός, φρονούμεν, να κινηθή κάπως δραστηριώτερον η Κυβερνητική αντίληψις και προς τα εσωτερικά μας ζητήματα δεδομένου ότι εξ Αθηνών, εφ’ όσον άλλως τε οι κ.κ. Γούναρης και Μπαλτατζής ευρίσκονται εγγύτατα των κριτών των εθνικών μας διεκδικήσεων, ουδέν δύναται να προέλθη το συντελεστικόν διά την ευνοϊκωτέραν εξέλιξίν των»

• ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ 1^ΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 1822 ΔΕΜΕΝΑ ΑΤΜΟΠΛΟΙΑ ΕΝ ΑΓΓΛΙΑ