Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 1 Φεβρουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η επιστροφή Γούναρη προκειμένου να ενημερώσει την Εθνοσυνέλευση και το λαό, θεωρείται επιβεβλημένη. ‘’Διότι έφθασε της λογοδοτήσεως η ώρα’’… Η τουρκική προπαγάνδα, ειδικά μέσω του γαλλικού Τύπου, προβάλλει το δήθεν διαλλακτικό πρόσωπο της Άγκυρας, ενώ η ελληνική αντιπροσωπεία εστιάζει την προσοχή της στη συνομολόγηση δανείου, το οποίο όμως αναμένεται με δυσμενείς όρους ‘’λόγω των συνθηκών, υφ’ ας διατελεί σήμερον η διεθνής χρηματαγορά’’...

ΑΘΗΝΑΙ

• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΛΟΓΟΔΟΣΙΑΝ

«Η κυβέρνησις είνε ουσιαστικώς σκιά κυβερνήσεως. Ο τύπος απομένει διά την εξαφάνισίν της, όταν ο ήλιος της αληθείας φωτίση τα πάντα. Δεν απέχει δ’ η ημέρα εκείνη διότι έφθασε της λογοδοτήσεως η ώρα. Η διαδοχή των κυβερνώντων πρέπει νυν να αποτελέση το κυριώτερον μέλημα. Εάν θέλωσιν οι προς ρύθμισιν της διαδοχής ταύτης εντεταλμένοι και δυνάμενοι να περισώσωσι μετά της χώρας και την ιδίαν εαυτών θέσιν, ας αναζητήσωσι τους ενδεδειγμένους και ικανούς»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΞΕΝΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΟΣ

ΕΠΒΑΛΛΕΤΑΙ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΙΤΑΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΛΑΔΟΣ. Η ΕΠΙΜΟΝΗ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗΝ ΤΗΣ ΤΡΙΜΕΡΟΥΣ. Ο ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ΘΕΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ. ΠΟΙΑ ΔΥΝΑΝΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΕ ΤΑ ΩΦΕΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΟΙΑΥΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ. Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΣ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ, Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΩΝ ΣΕΒΡΩΝ, ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΙΩΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ

• Η ΣΥΓΚΡΟΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

«Ο Πατριάρχης ομιλών περί ειρήνης και αγάπης μεταξύ πάντων των Ελλήνων απήχησεν υπέρτατον και κοινόν του Έθνους πόθον. Αληθώς. Ο λαός θέλει να παύση το μίσος και η διαίρεσις μεταξύ των αδελφών. […] Και το πνεύμα της αδελφώσεως θα κατισχύση απολύτως. Τα κοινά δεν θα διευθύνωνται από την θέλησιν και τα συμφέροντα των ολίγων. Θα ρυθμισθούν από την παλλαϊκήν βούλησιν. Θα ρυθμισθούν από τα συμφέροντα του Έθνους και ουχί των προσώπων!»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΑΔΡΙΑΝΟΥΠΟΛΙΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ;

ΠΟΙΑΝ ΣΥΝΟΡΙΑΚΗΝ ΓΡΑΜΜΗΝ ΠΡΟΤΕΙΝΕΙ Η ΑΓΓΛΙΑ. Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΘΑ ΣΥΝΟΡΕΥΗ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΝ

• Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Η έξοδος της Ελλάδος εκ της ευρωπαϊκής συμμαχίας, συνέπεια αναπόδραστος της πρώτης Νοεμβρίου, υπήρξε σοβαρώτατον πλήγμα. Υπήρξεν ‘’εθνικόν ατύχημα’’. […] Απομονωθέν το καθεστώς, προσέφυγεν εις την θεωρίαν της ‘’αυτοτελείας’’, λησμονήσαν, ότι η θεωρία αυτή δεν συμβιβάζεται ουδέ προς τας νεωτέρας πολιτικάς, και επιστημονικάς ακόμη, αντιλήψεις. […] Στερηθείσα από της μετανοεμβριανής περιόδου της αλληλεγγύης μετά των μεγάλων συμμάχων της, υπέστη σημαντικήν μείωσιν του γοήτρου της, εν τω εξωτερικώ και δη απέναντι των εχθρών της»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ
• Ν’ ΑΝΤΗΧΗΣΗ ΚΑΙ Η ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Αλλ’ είτε γίνη ταχέως είτε παρελκυσθή, είτε και ματαιωθή η Διάσκεψις, μας φαίνεται ότι ανεξαρτήτως της πολιτικής και των ενεργειών της Κυβερνήσεως, οφείλει ν’ αντηχήση άνευ άλλης αναβολής μεγάλη και σθεναρά ως η βροντή των Ελληνικών όπλων, η φωνή του ελευθερωθέντος Μικρασιατικού λαού, διαδηλούντος την αμετάκλητον αυτού απόφασιν να υπεραμυνθή αντί πάσης θυσάις των εθνικών του δικαίων και της διά τοσούτων μαρτυρικών και ηρωϊκών αγώνων ανακτηθείσης εθνικής του ελευθερίας»

• ΤΟ ΠΑΝΕΥΡΩΠΑΪΚΟΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΥΘΕΝΤΙΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΔΙΑ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ
• ΖΗΤΗΜΑ ΜΟΝΟΝ ΑΝΤΟΧΗΣ

«Αν η Ελλάς έχη ανάγκην ειρήνης, μεγαλειτέραν αυτής ανάγκην έχει η Τουρκία και μάλιστα η Κεμαλική. Πρόκειται κατά συνέπειαν να ίδωμεν ποίος θα υποκύψη πρώτος, και είμεθα πλέον ή βέβαιοι, ότι ούτος δεν θα είνε ο Ελληνισμός, όστις ΕΙΝΕ ΝΙΚΗΤΗΣ και όστις κατέχει όλα τα φρούρια του εχθρού. […] Ιδού, λοιπόν, τι είνε εκείνο το οποίον αυξάνει την δυσφορίαν και την απόγνωσιν των εν Αγκύρα, και ιδού πού θα οφείλεται ο πολιτικός και στρατιωτικός θάνατος του Κεμάλ, αν η τελευταία περί αυτού φήμη επαληθεύση και απορρίψη, ως λέγεται, ούτος τας Συμμαχικάς περί ειρήνης προτάσεις»

ΕΣΤΙΑ

• ΤΙ ΘΑ ΕΙΠΗ ;

«Φανταζόμεθα ότι ο κ. Πρωθυπουργός βλέπει με κάποιον τρόμον την ημέραν, κατά την οποίαν θα υποχρεωθή να επιστρέψη. […] Πρίν ακόμη ν’ ανοίξη το στόμα του ο λαός θα γνωρίζη τι πρόκειται να είπη και, όταν αι πρωθυπουργικαί δηλώσεις, προφορικαί ή έγγραφοι, τελειώσουν ο λαός θα έχη ήδη προ πολλού σχηματισμένην την γνώμην περί εγκληματικής ανικανότητος των ανθρώπων που του υπεσχέθησαν φούρνους με καρβέλια δια να τον φέρουν εις το σημείον να είνε περιττοί οι φούρνοι, αφού δεν υπάρχει ψωμί» 

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΣ ΚΑΘ’ ΑΠΑΣΑΝ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ

ΕΝΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΤΑΤΟΝ ΨΗΦΙΣΜΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΤΗΣ ΚΑΛΛΙΠΟΛΕΩΣ. ΜΕΜΦΕΤΑΙ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΚΑΙ ΖΗΤΕΙ ΜΕΓΑΛΑΣ ΘΥΣΙΑΣ. Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΚΩΝΣΤΝΑΤΙΝΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΦΡΑΔΑ ΠΡΩΤΗΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ. ΤΑ ΨΗΦΙΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ ΡΑΙΔΕΣΤΟΥ ΚΑΙ 40 ΕΚΚΛΗΣΙΩΝ

• Η ΤΟΥΡΚΟΒΟΥΛΓΑΡΙΚΗ ΕΠΙΒΟΥΛΗ

«Υπάρχει κίνδυνος εκ Σόφιας και Κων/πόλεως; Όλα τα υπάρχοντα τεκμήρια απαντούν καταφατικώς. Αλλ’ η Κυβέρνησις γνωρίζει και οφείλει να γνωρίζη επακριβώς, αν υπάρχη και ποίας εκτάσεως είνε ούτος»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΑΥΤΗ ΕΙΝΕ Η ΑΛΗΘΕΙΑ

«Σφάλματα θεμελιώδη της βενιζελικής διπλωματίας, σφάλματα θεμελιωδέστερα της μεταβενιζελικής διπλωματίας, πολιτική ακατονόμαστος της πρώτης, πολιτική αβεβαία της δευτέρας, πλάναι καταλήξασαι εις πικράς απογοητεύσεις, πάντα ταύτα συσσωρευθέντα απέληξαν εις την σημερινήν θλιβερωτάτην θέσιν των ελληνικών πραγμάτων. Εις τρόπον ώστε δύναται να λεχθή ήδη ότι εάν ο βοημικός λαός είνε ο κατ’ εξοχήν λαός υπήρξεν ο μάλλον αδικηθείς εξ αυτού, αναλόγως των θυσιών του, των μόχθων του και των θεμελιωδών εθνικών δικαίων του. Αυτή είνε η αλήθεια»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ
• ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ

«Οι όροι του υπό συνομολόγησιν δανείου θα ήνε βαρείς και τούτο λόγω των συνθηκών, υφ’ ας διατελεί σήμερον η διεθνής χρηματαγορά. Πάντως πρέπει να τονισθή ότι η τιμή της εκδόσεως του δανείου δεν είνε δυνατόν να είνε ανωτέρα της αξίας ήν έχουν σήμερον εις την Αγγλικήν χρηματαγοράν αι ομολογίαι των παλαιών Ελληνικών Εθνικών δανείων. […] Εκείνο το οποίον θεωρείται βέβαιον είνε ότι συνομολογουμένου του δανείου η Ελληνική Κυβέρνησις θα δυνηθή να λάβη προκαταβολήν εξ αυτού, του υπολειπομένου λαμβανομένου μετά την επικύρωσιν της σχετικής συμβάσεως υπό της Συνελεύσεως»

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΝΕΑ ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

«Σήμερον εν Ελλάδι συμβαίνει, ό,τι συνέβαινε εν Τουρκία μετά την ανακήρυξιν του Συντάγματος. […] Οι Νεότουρκοι εκήρυξαν την επανάστασιν κατά του παλαιού καθεστώτος. Και έχον επιτυχίας τινάς. Αλλά αι επιτυχίαι των τους εμέθυσαν και επίστευσαν ότι ως διά μαγείας θ’ ανεγεννάτο η Τουρκία, πάσχουσα αιώνων ασθένειαν. […] Και την Ελλάδα από ετών κατατρώγει η έρις του παλιοκομματισμού προς τον νεοκομματισμόν. […] Αι εξωτερικαί επιτυχίαι μας ηύξησαν την αίγλην του νέου καθεστώτος. Αλλ’ η αίγλη αυτή μας έκαμε να χάσωμεν το αίσθημα της πραγματικότητος. […] Η πλήρης περιφρόνησίς μας προς πάσαν προγενεστέραν εργασίαν ήτο φυσικόν να εξαγριώση και να τονώση τον παλαιοκομματισμόν. Και διά τούτο απεγνωσμένως ημύνθη ούτος και ενίκησε»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΠΡΟΣΩΠΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΛΛΑΚΤΙΚΟΤΗΤΟΣ

«Ως προοίμιον της αναχωρήσεως εις Ευρώπην της υπό τον Γιουσούφ Κεμάλ διπλωματικής αποστολής της κυβερνήσεως της Αγκύρας ήρχισαν εκπεμπόμενα υπό της Κεμαλικής εν Παρισίοις προπαγάνδας τηλεγραφήματα, παριστώντα την Άγκυραν διαλλακτικωτέραν κατά τι. […] Ουδείς εν Ελλάδι δύναται να παράσχη την παραμικράν πίστιν εις αυτά. Ουδέ θα ηδύναντο ταύτα να χαλαρώσουν την εθνικήν προς το Μέτωπον πορσοχήν»

ΠΡΩΙΝΗ

• ΠΩΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ

«Η Γαλλία ελπίζει, ότι επιτυγχάνουσα την αναβολήν του Συνεδρίου, θα αναβάλλη επ’ αόριστον την απόφασιν των πιεστικών κατά της Τουρκίας μέτρων.[…] Διότι την Ελλάδα ελπίζει να πλήξη η Γαλλία και παρά της Ελλάδος να αφαιρέση τας χώρας εκείνας, αίτινες ανεκτήθησαν δι’ αίματος και χρήματος Ελληνικού. Αλλά τα γεγονότα έρχονται να πείσουν, ότι ενώ αφ’ ενός η Αγγλία φαίνεται αποφασισμένη εις την λήψιν πιεστικών μέτρων κατά της Τουρκίας, αφ’ ετέρου φαίνεται εξ ίσου αποφασισμένη εις την πραγματοποίησιν του Συνεδρίου της Γενούης»

• ΤΟ ΒΡΟΝΤΟΦΩΝΕΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΚΑΙ ΕΝΑ ΜΗΝΑ ΒΡΑΔΥΤΕΡΟΝ

«Ο κ. Στράτος φρονεί ότι η διπλωματική μας θέσις ήθελεν είσθαι καλλιτέρα αν δεν επολεμούσαμεν. Θα ήτο καλλιτέρα αν κατείχομεν ολιγωτέρα των όσων κατέχομεν. Και θα γίνη καλλιτέρα ακόμη αν ο κ. Γούναρης του παραχωρήση την θέσιν του. είνε η γνώμη του. καθ’ ημάς όμως ο κ. Γούναρης δεν δύναται να λιποτακτήση. Μόνος δε τελών εν γνώσει της καταστάσεως, αυτός δύναται μόνος να κρίνη περί της ώρας της λογοδοσίας. Επί τέλους αν πρόκειται να γίνη πρωθυπουργός ο κ. Στράτος ας γίνη και ένα μήνα βραδύτερον»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΝΕΟΝ ΚΕΝΤΡΟΝ

«Τώρα δημιουργείται ένα νέον κέντρον εθνικής δράσεως, με πρωτοβουλίαν χωριστήν. Το κέντρον τούτο είνε το κέντρον του υποδούλου Ελληνισμού, το Φανάριον. […] Και εις το κέντρον του υποδούλου Ελληνισμού εγκαθίσταται τώρα όχι πλέον ο πράκτωρ του κυβερνώντος το ελεύθερον κράτος κόμματος, αλλά αυτό το κόμμα, αποφασισμένον να συνεχίση εκείθεν την πολιτικήν του και αναλαμβάνον το έργον της διαρκούς υποδαυλίσεως του μεταξύ των δύο εθνών μίσους»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ ΣΤΕΛΛΕΙ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΝ ΕΙΣ ΑΘΗΝΑΣ
• ΔΙΚΑΣΤΑΙ ΚΑΙ ΔΙΚΗΓΟΡΟΙ

«Υπήρξε πολιτειολόγος και συγγραφεύς εκ των δοκίμων ο Στόρυ, ο οποίος σχολιάζων το Σύνταγμα των Ηνωμένων Πολιτειών (…) είπεν ότι ‘’το μίσος της κοινωνίας και των πολιτών εναντίον των Δικαστών οφείλεται μάλλον εις τα αδικήματα, τα οποία αποτρέπουσι, μάλλον εις τα κακά, τα οποία αρνούνται να πράξωσι, παρά εις τα αδικήματα, εις τα οποία ούτι υποπίπτουσιν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΝΕΟΙ ΟΡΙΖΟΝΤΕΣ

«Εις την Βαλκανικήν ήρχισε να συντελείται μία νέα και πλέον ή σοβαρά ζύμωσις. Ο συνασπισμός της Μικράς Αντάντ, εις τον οποίον κατά πάσαν πιθανότητα εισέρχεται και η Ελλάς, αποτελεί μίαν συστηματικωτέραν οργάνωσιν, πορωρισμένην να παγιώση το καθεστώς, αλλά και την ειρήνην εις την πολυπαθή Βαλκανικήν χώραν. […] Η συντελουμένη ήδη νέα ζύμωσις εις τα Βαλκάνια διανοίγει νέους όλως ορίζοντας αισιωτέρου μέλλοντος δι’ όλα τα Κράτη της Βαλκανικής χερσονήσου, τα οποία μέχρι τινός ήσαν εξαρτήματα των θελήσεων και των συμφερόντων, ουχί δε σπανίως και των ιδιοτροπιών των μεγάλων και ισχυρών»