Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 23 Φεβρουαρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η δολοφονία Καβαφάκη, συγκλονίζει την κοινή γνώμη. Και ‘’οι διευθυνταί των Αθηναϊκών εφημερίδων ανεξαρτήτως πολιτικής αποχρώσεως συνελθόντες χθες, απεφάσισαν από κοινού να διακόψουν όλοι αύριον Πέμπτην την έκδοσιν των εφημερίδων των εις ένδειξιν διαμαρτυρίας διά την δολοφονίαν του διευθυντού του ‘’Ελευθέρου Τύπου’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
• ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΒΑΦΑΚΗΣ
• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ – ΟΥΔΕΜΙΑ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΣ

«Εν συνόψει ο κ. πρωθυπουργός βεβαιοί, ότι δεν παραιτείται της αρχής διότι ήτο και είνε απαραίτητος, επίσης, υπέρ της σωτηρίας της πατρίδος […] ‘’Θα ήτο ευτύχημα, αν αι δυσχέρειαι ηδύναντο να αρθώσι διά της αλλαγής της Κυβερνήσεως. Διότι τότε δεν θα ήσαν καν δυσχέρειαι. Βεβαίως δε πρώτοι ημείς θα εισηγούμεθα την αλλαγήν. Αλλά τοιαύτη γνώμη είνε απλούστατα παιδαριώδης»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ν’ ΑΝΑΛΟΓΙΣΘΟΥΝ ΤΑΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑΣ

«Ο Ελληνικός λαός δεν συμμερίζεται την εμπιστοσύνην του αρχηγού του Λαϊκού κόμματος προς εαυτόν […] Η δε πλειοψηφία της Εθνοσυνελεύσεως, πριν συμμετάσχη διά της επιδοκιμαστικής της Ψήφου εις τας ευθύνας του κ. Γούναρη και πριν ή ανανεώση την εντολήν της προς αυτόν, οφείλει ν’ αναλογισθή τας συνεπείας τας οποίας θα έχη η εναντίωσις προς την επιταγήν της λαϊκής θελήσεως της σαφώς και πανταχόθεν εκδηλουμένη»

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΝ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΑΚΗ

ΕΘΝΟΣ

• ΕΝ ΠΛΗΡΕΙ ΚΑΤΑΛΥΣΕΙ

«Ευρισκόμεθα λοιπόν εν πλήρει καταλύσει της ελευθερίας της σκέψεως. Ο τύπος, ο κατ’ εξοχήν εκπρόσωπος και προασπιστής των λαϊκών ελευθεριών, διατελεί εν διωγμώ. Η φυλάκισις και ο θάνατος μοίρα των εργατών αυτού. […] Ουδείς των συναγωνιστών του Ανδρέα Καβαφάκη θα επηρεασθή από την τραγικήν μοίραν του. Τουναντίον. Από την πτώσιν των ηρώων και των μαρτύρων προβάλλει υπερτάτη άμιλλα και δυναμούται ο αγών της αληθείας. Αλλά διά τον λαόν αρχίζουν οδυνηρώταται ημέραι καταπατήσεως των ελευθεριών»

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΠΑΝΔΗΜΟΣ ΚΗΔΕΙΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΔΙΕΥΘΥΝΤΟΥ ΤΟΥ ‘’ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΤΥΠΟΥ’’ – Η ΕΚΦΟΡΑ – ΟΙ ΛΟΓΟΙ – ΟΙ ΚΑΤΑΤΕΘΕΝΤΕΣ ΣΤΕΦΑΝΟΙ – ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΛΑΤΡΕΙΑΣ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΩΝ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΩΝ – ΤΟ ΛΑΪΚΟΝ ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΟΙΚΙΑΝ ΤΟΥ
• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
• ΘΡΗΝΟΥΜΕΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΓΕΛΟΜΕΝ

«Θρηνούμεν αλλά και διαμαρτυρόμεθα ενώπιον Θεού και ανθρώπων. Διαμαρτυρόμεθα εις τον ελληνικόν λαόν και καταγγέλλομεν ενώπιον αυτού, μόνου ικανού να δεχθή και να κρίνη την καταγγελίαν μας, του ελληνικού Κράτους και των πολιτικών ελευθεριών την κατάλυσιν. […] Όσοι εφαντάσθησαν ότι τοιουτοτρόπως θα καταπνιγή η φωνή της αληθείας, θα πεισθούν ότι επλανήθησαν πλάνην μεγάλην»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΕΚΤΑΚΤΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ
• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Αλλά ποίον άραγε είνε αυτό το μέλλον, το οποίον επιφυλάσσει εις το δύσμοιρον Έθνος ο κ. Γούναρης παραμένων εις την αρχήν; […] Θα ίδωμεν κατά πόσον ο κ. Γούναρης θα έχη το θάρρος ν’ αναλάβη την ευθύνην προτάσων, των οποίων ανυπολόγιστος θα είνε ο αντίκτυπος εις το Μέτωπον, εις την Άγκυραν, εις την Κων/πολιν και εις τας Συμμάχους Πρωτευούσας. […] Θα ίδωμεν αν ο κ. Γούναρης θα τολμήση, έχων υπόψη την πραγματικότητα του ιδικού του πανικού, ν’ αγνοήση την πραγματικότητα του αίματος, το οποίον έχυσε, την πραγματικότητα των ανεγνωρισμένων δικαίων της Ελλάδος (…) την πραγματικότητα ομοθύμου της θελήσεως και δυνάμεως του Ελληνικού Έθνους»

• ΠΡΟΑΝΑΚΡΟΥΣΜΑΤΑ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΕΧΘΡΙΚΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΩΝ
• Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΣΥΜΦΕΡΟΝ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΙΤΑΛΙΑΣ

«Ο Ελληνικός Λαός θα χαιρετίση με εξαιρετικήν χαράν την ημέραν κατά την οποίαν εκριζουμένων των παρεξηγήσεων θα συντελεσθή η αρμονία εν Ανατολή των Ιταλοελληνικών συμφερόντων και η χαρά αύτη βεβαίως θα είνε εξ ίσου μεγάλη και διά τον Ιταλικόν Λαόν, του οποίου τα καλώς εννοούμενα συμφέροντα και ουχί τας κατακτητικάς βλέψεις ενίων πεπλανημένων πολιτικών, είνε πρόθυμος και έτοιμος να εξυπηρετήση και σπουδαίως και ειλικρινώς ο Ελληνισμός»

ΕΣΤΙΑ

• ΕΠΙ ΜΙΑΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑΣ

«Τώρα ο κ. Πρωθυπουργός καταγγέλλει δημοσία αντιδράσεις των αντιπάλων του. αντιδράσεις δε κατά των ενεργειών του, δηλαδή κατά της αισίας λύσεως του εθνικού ζητήματος. Συνεπώς καταγγέλλει προδοσίας του χειρίστου είδους, αν υποτεθή ότι υπάρχουν και προδοσίαι είδους υποφερτού. Αυτό λοιπόν δεν έχει το δικαίωμα να το κάμη, και δεν θα επιτρέψωμεν να το κάμη ο κ. Γούναρης. […] Ας μη νομίση ο κ. Πρωθυπουργός ότι θα αφήσωμεν να πλανάται αόριστος και νεφελώδης επάνω από τας συνειδήσεις μας η δεινή κατηγορία»

• Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΔΗΜΗΤΡΙΕ ΓΟΥΝΑΡΗ ΨΕΥΔΕΣΑΙ !

«Ο Γούναρης, μεταβαλλόμενος εις συζητητήν καφενείου, προβάλλει δικαιολογούμενος, με την επαωδόν : Πταίει ο Βενιζέλος! Κυβερνά λοιπόν ο Βενιζέλος και δεν κυβερνάς, Σ, Δημήτριε Γούναρη; Κυβερνά ο ευρισκόμενος εις τους Αντίποδας της Ελλάδος Μέγας Έλλην, διά να υπέχη αυτός τας ευθύνας των αποτυχιών Σου; […] Υπάρχουν μικροψεύση εις την πολιτικήν, διά τα οποία δικαιολογείται κάθε επιείκεια. Αλλά τα ψεύση του Δημητρίου Γούναρη είνε τόσον ογκώση, ώστε να μη ημπορή κανείς να μη του φωνάξη κατά πρόσωπον : Δημήτριε Γούναρη, ψεύδεσαι!…»

• ΤΟ ΣΤΥΓΕΡΟΝ ΕΓΚΛΗΜΑ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
• ΥΠΕΡΑΝΩ ΤΗΣ ΔΙΑΜΑΧΗΣ

«Οι από των στηλών των εφημερίδων διεξαγόμενοι πολιτικοί αγώνες θεωρούνται γενικώς ως κύριοι αγώνες, ως μη προερχόμενοι εκ του συνόλου της πολιτικής διαμάχης ουχί ως αναγκαίαι συνέπειαι αυτής, αλλ’ ως αποτελούντες τι το αυτοτελές και αυτονόητον. […] Είναι καιρός να νοηθή ότι η πολεμική του Τύπου δεν δημιουργεί τας αντιξόους καταστάσεις των οποίων ο λαός υφίσταται τας εκάστοτε αναφυομένας δυσχερείας. […] Ο Τύπος απλώς αντικατοπτρίζει τας διακυμάνσεις της λαΪκής θελήσεως και υπ’ αυτήν την έννοιαν εξυπηρετεί αυτάς» 

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Ο ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

«Εάν ως βεβαιούν αι ειδήσεις ήρθησαν οι λόγοι προς παραίτησιν του κ. Λόϋδ Τζώρτζ, η διεθνής κοινή γνώμη θα αισθανθή ανακούφισιν και χαράν. Διότι εκ της παραμονής του κ. Λόϋδ Τζωρτζ εις την Πρωθυπουργίαν, εξαρτάται κατά μέγα μέρος η ταχυτέρα και και λυσιτελεστέρα διευθέτησις των εκκρεμών ζητημάτων, άτινα εις εναντίαν περίπτωσιν, παρά την χρόνισιν ίσως, Κύριος οίδε, και τίνας περιπετείας θα ηδύναντο να διατρέξωσιν»

• ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΒΑΦΑΚΗΣ
• Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ – ΠΩΣ ΕΣΧΟΛΙΑΣΕ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΝ Α. ΚΑΒΑΦΑΚΗ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΥΠΟ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ. ΧΑΙΡΕ ΚΑΙΣΑΡ !

«Το Βήμα του Τύπου είνε κατά τας κρατούσας αντιλήψεις της υπατίας του κ. Γούναρη, ελεύθερον, αρκεί να μη γράφη! Και το Βήμα της Βουλής είνε επίσης ελεύθερον, αρκεί να μη ημπορεί κανείς ελευθέρως να ομιλή. Είνε αυτό το Κράτος του κ. Γούναρη. Ας το χαίρεται αμερίστως και ανενοχλήτως του λοιπού αυτός και εκείνοι, οι οποίοι τον εξέλεξαν και του έδωκαν το δικαίωμα να υποτάξη τας ελευθερίας του λαού και την εθνικήν συνείδησιν, υπό την μαγγούραν και την κουμπούραν των δορυφόρων της Πορτογαλλιζούσης Επικρατείας του!

• ΕΞΟΧΟΣ ΘΡΙΑΜΒΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝ. ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ. Ο ΠΕΡΙΦΗΜΟΣ ΧΑΛΚΟΥΣ ΗΝΙΟΧΟΣ ΤΩΝ ΔΕΛΦΩΝ ΕΙΝΑΙ Ο ΘΗΡΑΙΟΣ ΟΙΚΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΤΗΣ ΚΥΡΗΝΗΣ ΒΑΤΤΟΣ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΥΤΟ ΑΝΕΜΕΝΕΤΟ ;

«Εν Ρώμη, όμως, ομιλών ο κ. Γούναρης, υπήρξε σαφέστερος. Αν οι Σύμμαχοι –είπε- ζητήσουν την παρ’ ημών εκκένωσιν της Μικράς Ασίας, η κυβέρνησις είναι διατεθειμένη να την δεχθή. Η κυβέρνησις; Είχε, μήπως, ερωτήσει προηγουμένως την Εθνοσυνέλευσιν, το Έθνος, τον στρατόν, τους Μικρασιάτες αυτούς; Θ’ αναμείνωμεν τας εν τη Εθνική Συνελεύσει δηλώσεις του κ. Πρωθυπουργού. Ό,τι δεν είναι ανάγκη ν’ αναμείνωμεν διά να μάθωμεν είναι πάρα πολύ απλούν : Ουδέποτε έθνη ηυτοκτόνησαν, διότι κυβερνήταί των εφάνησαν ψυχικώς ήσσονες αυτών»

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΚΑΙ ΑΛΛΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΕΝ ΙΤΑΛΙΑ

ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ

«Σώφρων, μεμετρημένος, καθαρός, διαυγής, σαφής εις τας δηλώσεις του αυτού ο κ. Γούναρης θέτει ενώπιον του Ελληνικού Λαού τα πράγματα ως έχουσιν, ως εξειλίχθησαν και ως διεμορφώθησαν κατόπιν των γεγονότων του παγκοσμίου πολέμου, και κατόπιν της εσφαλμένης διαχειρίσεως των προκατόχων […] Η σφοδρά επίθεσις κατά του κ. Πρωθυπουργού και του έργου αυτού εν Ευρώπη, αποβλέπει εις την ανατροπήν της Κυβερνήσεως. […] Παραίτησις της Κυβερνήσεως δεν δύναται να νοηθή, ως επανειλημμένως διετυπώσαμεν τούτο, και αι δηλώσεις του κ. Πρωθυπουργού επί του ζητήματος τούτου είναι σαφέσταται»

ΠΡΩΤΕΟΥΣΑ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΜΕΙΟΨΗΦΙΑΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

«Ο Ελληνικός Λαός εκηρύχθη υπέρ της Βασιλευομένης Λαοκρατίας προεδρευομένης από τον εκλεκτόν του. Από τον Κωνσταντίνον. […] Στρεφόμενοι προς την μειοψηφίαν λέγομεν : Δέσατε τους εκ του στρατοπέδου ασχημονούντας. Παύσατε να θέτετε καθεστωτικόν και θέτετε μόνον, αν είσθε εις θέσιν, πολιτικόν ζήτημα. Βοηθήσατέ μας να επανεύρωμεν την Ελλάδα των Βαλκανικών πολέμων. […] Δεχθήτε το δεδικασμένον. Υποταχθήτε εις την λαοκρατικήν αρχήν του άμεινον κρίνουσιν οι πολλοί»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΠΙ ΤΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΙΚΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ

«Τρέμων δ’ ο πολιτικός ούτος την λαϊκήν οργήν προσπαθεί να καλυφθή όπισθεν του νομικού προσχήματος της πλειοψηφίας της Εθνοσυνελεύσεως, ως τέλειος μεν δικολάβος, ανίκανος δε πολιτικός. […] Ο κ. Γούναρης δεν σώζεται με τα προσχήματα της Κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας. Ο κ. Γούναρης είναι υπόδικος προ του λαού. Ο λαός ζητεί δι’ αυτόν ΕΙΔΙΚΟΝ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΝ. Οφείλει ούτος όχι μόνον πολιτικώς να τιμωρηθή, αλλά και ποινικώς να δώση λόγον»

• Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΝ ΤΟΥ ΚΑΒΑΦΑΚΗ – ΑΥΡΙΟΝ ΔΕΝ ΘΑ ΕΚΔΟΘΟΥΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΔΙΑ ΤΟ ΔΑΝΕΙΟΝ
• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΟΥ ΑΘΗΝΑΪΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
• ΑΣ ΕΥΧΗΘΩΜΕΝ

«Εφόσον δε κυκλοφορούσιν ιδέαι απειλούσαι μετά του καθεστώτος και τα άτομα, τα άτομα θα καταφύγωσιν εις την άμυναν. Την Ελλάδα δε δεν θα την ίδωμεν θέατρον εμφυλίου σπαραγμού. Ο Ανδρέας Καβαφάκης πρέπει να είναι το τελευταίον θύμα λυπηρού, ασκόπου και αδόξου αγώνος»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΜΑΚΡΑΝ ΤΟΥ ΕΚΛΟΓΙΚΟΥ ΣΑΛΟΥ

«Αλλά και κανείς δεν θ’ αρνηθή, ότι διά να γείνη προσφυγή εις την γνώμηντου κυριάρχου λαού, πρέπει προηγουμένως να τεθούν πρό αυτού σαφή και κατηγορηματικά τα εθνικά του ζητήματα; Υπό τας σημερινάς όμως συνθήκας της εκκρεμότητος των εθνικών μας ζητημάτων, των οποίων η λύσις κείται μάλλον εις τας χείρας των ισχυρών, ποία ερωτήματα θα υποβληθούν υπό την κρίσιν και την ψήφον του Ελληνικού λαού;»

• ΑΙ ΠΡΟΟΔΟΙ ΤΩΝ ΠΕΤΡΕΛΑΙΟΜΗΧΑΝΩΝ ΕΝ ΤΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ