Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 5 Απριλίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Καθώς η κυβέρνηση Γούναρη έχει εκ των προτέρων αποδεχθεί τους όρους των συμμαχικών προτάσεων, δεν υπάρχει πεδίο διαπραγμάτευσης, σε αντίθεση με την τουρκική πλευρά η οποία επιμένει και σταδιακά επιβάλλει τις απαιτήσεις της. Για μία ακόμη φορά προβάλλεται ο ρόλος της ‘’Εθνοσυνέλευσης’’, την οποία ο πρωθυπουργός εμφανίζεται να αγνοεί επί της ουσίας, στη λήψη κρίσιμων αποφάσεων για την πορεία των εθνικών θεμάτων…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΕΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΣ

«Εάν η Ελλάς αρνηθή τότε θα τη επιρριφθή η ευθύνη, της φθοράς των αγγέλων της Αγκύρας, ούς θάλπει ο παράδεισος των συμμαχικών Διασκέψεων. Ο Κεμάλ θα αποβή ο γενναιόψυχος νικητής και ημείς οι αδιόρθωτοι εθνικισταί […] Εις την διπλωματικήν λοιπόν παγίδα δεν θα εμπέση η Ελλάς. Δεν έχει υποχρέωσιν να δώση ουδεμίαν απάντησιν κατά το παρόν. Θα αναμείνη να τη γνωστοποιηθή τι απεφάνθη η Άγκυρα επί της ανακωχής. Αναμένουσα δε τούτο ασκεί δικαίωμα αναφαίρετον, εναντίον του οποίου ουδεμία ανθρωπίνη δύναμις είνε ικανή να επιβληθή»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Αλλ’ είτε τοιαύτην δεχθώμεν την μέλλουσαν εξέλιξιν των διαπραγματεύσεων είτε διατυπουμένην εκ νέου την αξίωσιν προς την Ελλάδα, όπως προ της συγκλήσεως της διασκέψεως δηλώση εάν αποδέχεται τους όρους της ειρήνης, παραμένει εκτός αμφισβητήσεως, ότι η Κυβέρνησις ουδεμίαν έχει αρμοδιότητα, ουδέν κύρος όπως προεξοφλήση την θέλησιν του έθνους, εν οιαδήποτε των ανωτέρω περιπτώσεων, και ότι προ πάσης αποφάσεως επιβάλλεται η σύγκλισις της Εθνοσυνελεύσεως, μόνης δυναμένης να διαγράψη τον κύκλον των αξιώσεων, τας οποίας θα προβάλλουν οι Έλληνες αντιπρόσωποι εις την διάσκεψιν της ειρήνης ή άλλως να δώση την αιτουμένην απάντησιν επί των προτάσεων της ειρήνης»

ΕΘΝΟΣ

• ΖΗΤΩ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ!

«Υπό τοιαύτας συνθήκας έκαστος αντιλαμβάνεται αμέσως, ότι ελευθερία γνώμης και τα παρόμοια επικίνδυνα και αντεθνικά πράγματα δεν είνε δυνατόν να επιτραπούν εις την Ελλάδα του κ. Γούναρη, χωρίς να κινδυνεύσουν ύψιστα συμφέροντα της Πατρίδος. Επιτρέπεται μόνον ό,τι αρέσκει εις την κυβερνώσαν φατρίαν. Εις άλλας χώρας, αι ιδέαι και αι τολμηρότεραι ακόμη καταπολεμούνται μόνον με ιδέας, σήμερον όμως εις την Ελλάδα (…) πλήττονται με τον ‘’βαρύν πέλεκυν’’ της Δικαιοσύνης, επεμβαινούσης εκεί, όπου δεν έχει κανένα λόγον να επέμβη»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΥΤΡΩΤΟΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΙΚΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ

ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΗΣ ΣΤΥΓΕΡΑΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΑΔΙΚΙΑΣ – Η ΕΥΡΩΠΗ ΑΠΟΓΥΜΝΟΥΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΗΘΙΚΟΝ ΦΩΤΟΣΤΕΦΑΝΟΝ – ΜΟΝΟΝ ΕΝΑ ΝΕΟΝ ΕΙΚΟΣΙΕΝΑ!… Ο ΑΓΩΝ ΑΠΟ ΚΡΑΤΙΚΟΣ ΓΙΝΕΤΑΙ ΕΘΝΙΚΟΣ – ΟΙ ΑΛΥΤΡΩΤΟΙ ΚΑΙ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ – ΤΙ ΕΧΟΜΕΝ ΝΑ ΕΛΠΙΖΩΜΕΝ

«Η συμφορά η Μικρασιατική και η Θρακική ΔΕΝ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΙΝΕ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΜΙΑΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ, ΑΛΛ’ Η ΑΦΕΤΗΡΙΑ ΠΟΛΥ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΩΝ ΣΥΜΦΟΡΩΝ […] Τοιαύτη ειρήνη θα ήτο εστία νέων πολέμων και ταραχών»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΜΕΤΑ ΤΟ ΠΡΟΧΘΕΣΙΝΟΝ ΣΥΛΛΟΓΙΚΟΝ ΔΙΑΒΗΜΑ

Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ ΚΑΙ Η ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ – ΤΙ ΕΤΟΙΜΑΖΕΙ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ; – ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΕΩΣ

«Όσον και αν η ομόφωνος απάντησις της διδύμου Κυβερνήσεως της Τουρκίας ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ εις την Ελλάδα την ΑΠΡΟΣΔΟΚΗΤΟΝ ΚΑΙ ΜΟΝΑΔΙΚΗΝ ΠΕΡΙΠΤΩΣΙΝ Ν’ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΝΕΥ ΑΝΑΒΟΛΗΣ ΤΩΝ ΔΕΣΜΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΚΩΧΗΣ, φοβούμεθα ότι ο κ. Γούναρης εις την Γένουαν παρασκευάζει νέον αιφνιδιασμόν κατά της Εθνικής Θελήσεως, νέον πραξικόπημα κατά της Εθνικής αποφάσεως. Φοβούμεθα ότι ο κ. Γούναρης, στρέψας οριστικώς τα νώτα προς την Σμύρνην και προς την Θράκην, και με την κεκτημένην ην έχει ταχύτητα της φυγής, είνε έτοιμος να σπεύση εις συνάντησιν των αντιπροσώπων του εχθρού, δημιουργών ούτω νέον τετελεσμένον γεγονός ενώπιον του Έθνους και ενώπιον της Συνελεύσεως»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΟΥ ΤΑΦΟΥ

«Πριν ή δε λάβη και το Πατριαρχείον των Ιεροσολύμων την τύχην ην έλαβε το Πατριαρχείον Αντιοχείας, όπερ λόγω οικονομικών στενοχωριών απώλεσεν ίσως διά παντός τον Ελληνικόν αυτόν χαρακτήρα, έχομεν καθήκον και ως άτομα και ως Κράτος και ως Έθνος να έλθωμεν εις υλικήν αυτού υποστήριξιν. […] Ο δε Πανάγιος Τάφος, είνε το σύμβολον και ο καθηγιασμένος Βωμός της Θρησκευτικής ημών πίστεως, τον οποίον Βωμόν δεν επιτρέπεται να εγκαταλείψη πλέον εις την τύχην του η μεγαλυνθείσα Ελληνική Πατρίς»

ΕΣΤΙΑ

• ΝΟΣΤΡΕ ΙΖΟΛΕ

«Ο διακεκριμένος μου φίλος, πρώην εν Αθήναις πρεσβευτής της Ιταλίας και ήδη γενικός διοικητής Ρόδου και Μεγίστης, κόμης Μποσδάρι, αναπτύσσων προχθές δημοσία το Δωδεκανησιακόν ζήτημα ενώπιον της αριστοκρατίας της ρώμης, απεκάλεσε τας νήσους του Δωδεκανησιακού συγκροτήματος Ιταλικάς νήσους ‘’νόστρε ίζολε’’ υπό τα χειροκροτήματα των ιμπεριαλιστών και εθνικοφρόνων Ιταλών»

• Η ΕΠΑΝΟΔΟΣ

ΠΡΩΪΝΗ

• Ο ΠΑΝΣΛΑΥΙΣΜΟΣ ΩΣ… ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΣ

«Η παρεχομένη παρά των Ρωσσικών Σοβιέτ υποστήριξις του Κεμάλ εις ουδέν άλλο αποβλέπει ή εις το να διατηρηθή το Τουρκικόν καθεστώς εν Μικρά Ασία και εν Κωνσταντινουπόλει, μέχρις ου ανασυγκροτηθή η Ρωσσία και δυνηθή ούτω να διεκδικήση κατόπιν τας υπό του Ελληνικού στρατού απελευθερωθείσας και κατεχομένας σήμερον χώρας ως ιδικάς της, ως έπραξε κατά το παρελθόν, όχι πλέον ως σοβιετική, αλλ’ ως απολυταρχική και εφάμιλλος της Κεμαλικής Τουρκίας. Αυτός είνε ο ΑΠΩΤΕΡΟΣ ΣΚΟΠΟΣ του Τσιτσερίν και των Σοβιέτ και τούτον γνωρίζει βεβαίως ο Κεμάλ, και εκμεταλλεύεται μεθοδικώτατα εξαπατών τους πάντας και τα πάντα διά να επιτύχη του ιδικού του σκοπού»

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΗΣ ΓΕΝΟΥΗΣ – ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΚΕΨΕΙΣ – Η ΠΡΩΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΑΝΑΚΩΧΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ

«Δεν θέλομεν να είπωμεν ότι η Ελλάς δεν έχει ανάγκην προσεχούς ειρήνης. […] Δεν θέλομεν να είπωμεν ότι τα βάρη τα οποία υφίσταται ο Λαός αυτός είνε μικρά και ότι νέαι θυσίαι εις αίμα και εις χρήμα δύνανται να ζητηθούν παρ’ αυτού άνευ υπερτάτης ανάγκης. Αλλά θα εψευδόμεθα και προς ημάς αυτούς και προς τας νικητρίας Δυνάμεις αν αφίναμεν να γεννηθή η παράβολος υπόνοια ότι προς εξασφάλισιν προχείρου τινός και βραχυπροθέσμου ησυχίας θα εδεχόμεθα τον λίαν προσεχή εξανδραποδισμόν εκατοντάδων Ελλήνων και Αρμενίων»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΣΚΗΝΟΘΕΣΙΑ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΚΑΠΝΕΜΠΟΡΩΝ ΠΡΟΣ ΔΙΑΣΠΑΣΙΝ ΤΩΝ ΚΑΠΝΕΡΓΑΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ
• Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΘΑ ΠΑΡΑΤΑΘΗ ΜΕΧΡΙΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ – ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Ο κ. Γούναρης προσπαθεί να πείση και τους αντιπροσώπους της Μ. Αντάντ επί του δικαίου των ελληνικών απόψεων. Παρ’ όλα ταύτα η επιμονή της Γαλλίας είνε ανυπέρβλητος και γενικώς και μεταξύ των διπλωματικών αντιπροσώπων της Αγγλίας θεωρείται βέβαιον ότι η Ελλάς οφείλει προς το συμφέρον της να δεχθή αμέσως και ανεπιφυλάκτως τους προτεινομένους όρους της ειρήνης, καθόσον εις το μέλλον ενδέχεται ν’ αντιμετωπίση έτι σοβαρωτέρους τοιούτους»

ΣΚΡΙΠ

• ΣΗΜΕΡΟΝ ΑΠΟΧΩΡΟΥΝ ΤΑ ΙΤΑΛΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΕΚ Μ. ΑΣΙΑΣ
• Η ΕΠΙΒΑΛΛΟΜΕΝΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ

«Είμεθα βέβαιοι ότι η Κυβέρνησις είτε σήμερον προ της επανόδου του κ. Πρωθυπουργού, είτε αναμένουσα την επάνοδόν του, δεν θα λείψη να δηλώση εις τας Δυνάμεις ότι θα επρόδιδε τα συμφέροντα των Ελληνικών πληθυσμών της Μ. Ασίας και της Θράκης και θα υπερέβαινε την εντολήν της Εθνοσυνελεύσεως και του ελληνικού λαού εάν θέτουσα παρά πόδα τα όπλα των στρατευμάτων της, ερρίπτετο εις την διαπραγμάτευσιν όρων ειρήνης, ενώ ο εχθρός αυτής, εχθρός ηττημένος, διά διαφόρων κακοπίστων ελιγμών και αρνήσεων, θα απεκαθίστετο διά του αφοπλισμού της Ελλάδος εις την θέσιν του νικητού, υπαγορεύων όρους ειρήνης»