Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 2 Μαΐου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Περιπλέκεται η πολιτική κρίση καθώς η κυβέρνηση Στράτου, με τον Δ. Γούναρη να δημιουργεί προσκόμματα στην παράδοση της εξουσίας. Και η τρίτη επέτειος της αποβίβασης του ελληνικού στρατού στη Σμύρνη ‘’πνίγεται μέσα εις την βαρείαν και ασφυκτικήν ατμόσφαιραν, που πιέζει την Ελλάδα’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• Ο ΘΙΑΣΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ

«Σήμερον μέχρι της εσπέρας, πρέπει να καταπέση η αυλαία η διανοιγείσα, όπως παραστή ο κόσμος σύμπας θεατής της από εβδομάδος ήδη παιζομένης πολιτικής κωμωδίας. Ο θίασος των ‘’μεταρρυθμίσεων’’ εκούρασε την δημοσίαν συνείδησιν. Το ανάρμοστον τούτο θέαμα του κομματικού εκτραχηλισμού είνε καιρός να παύση χάριν της γενικής ασφαλείας Κράτους και Έθνους»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΙ ΕΙΠΕΝ Ο κ. ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΠΕΡΙ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΟΤΑΝ ΕΚΛΗΘΗ ΕΙΣ ΤΑ ΑΝΑΚΤΟΡΑ ΤΟ ΣΑΒΒΑΤΟΝ ΔΙΑ ΝΑ ΣΧΗΜΑΤΙΣΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ

‘’ΘΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΩ ΚΑΙ ΘΑ ΨΗΦΙΣΩ ΚΑΘΕ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΕΚΤΟΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΓΟΥΝΑΡΗ ΔΙΟΤΙ ΦΟΒΟΥΜΑΙ ΟΤΙ Η ΕΠΙΠΟΛΑΙΟΤΗΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΤΟΥΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ, ΘΑ ΗΔΥΝΑΤΟ ΝΑ ΕΚΘΕΣΗ ΕΚ ΝΕΟΥ ΕΙΣ ΚΙΝΔΥΝΟΝ ΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΘΡΟΝΟΝ’’

• ΔΙΑ ΤΟΝ ΩΡΥΟΜΕΝΟΝ ΚΑΙ ΑΦΡΙΖΟΝΤΑ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ

«’’Γαία πυρί μιχθήτω!’’ ορύεται αφρίζων ο κ. Γούναρης, αλλά ο κ. Στράτος να μη γίνη πρωθυπουργός»

ΕΘΝΟΣ

• ΜΕΣΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΝΗΝ

«Μέσα εις την δίνην των παθών του κομματισμού λησμονούνται εντελώς τα εθνικά ζητήματα. […] Έν είνε το ζήτημα όπερ συνταράσσει και απασχολεί εξ ολοκλήρου την Ελλάδα του 1922 : Ποίος θα γείνη Πρωθυπουργός; […] Και με ποίους όρους εκάστη των περιπτώσεων τούτων; Τίνα τα ανταλλάγματα εις ταύτην ή εκείνην την ομάδα των πληρεξουσίων; Ιδού το θέαμα! Θέαμα οικτρόν, απαίσιον, απογοητευτικόν. Θέαμα παρέχον την εντύπωσιν ότι ουδέποτε η φαγέδαινα του παλαιοκομματισμού παρουσιάσθη τρομακτικωτέρα […] Άλτ, κύριοι! Ουδέποτε ο Ελληνισμός διέτρεξε τοσούτους κινδύνους. Και σεις δεν έχετε να σκεφθήτε έτερόν τι ή την ικανοποίησιν της αρχομανίας σας;»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗΝ ΘΕΣΙΝ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ – Η ΑΡΝΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΕΙ ΑΔΙΕΞΟΔΟΝ
• ΑΠΟΛΥΤΑΡΧΙΚΑΙ ΑΠΟΠΕΙΡΑΙ

«Αλλ’ ο κ. Γούναρης πλανάται και την φοράν αυτήν. Ο ελληνικός λαός δεν είνε διατεθειμένος να ίδη τας ελευθερίας του καταπατουμένας. Και λαμβάνων υπό σημείωσιν τα διαβήματα εκείνων, οι οποίοι απεπειράθησαν χάριν κομματικών συμφερόντων ν’ αποδεχθώσιν απόψεις απολυταρχικάς πρό πολλού καταδικασθείσας, θα εκδηώση εν καιρώ όλην του την ψυχικήν αγανάκτησιν»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΑ ΧΘΕΣΙΝΑ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΑ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ
• ΕΝ ΑΡΧΗ ΗΝ Η ΤΑΞΙΣ !

ΑΝΑΓΚΑΙΑΙ ΥΠΟΜΝΗΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ ΚΑΙ ΤΟΝ κ. ΛΟΜΒΑΡΔΟΝ

«Ελπίζομεν, παρά την άκραν εμπάθειαν μερικών, να πρυτανεύση επί τέλους η λογική, η ψυχραιμία, η ευλάβεια προς το πολίτευμα, ο σεβασμός προς τας εθνικάς τύχας, η τήρησις πρώτιστα της τάξεως […] Αλλά κατά πόσον αντιλαμβάνονται αυτό το προς την πατρίδα καθήκον θα το ίδωμεν σήμερον. Ο λαός άγρυπνος βλέπει, αναμένει και κρίνει. Και θα δικάση αμειλίκτως όλους τους καπήλους των ελευθεριών και των υψίστων εθνικών συμφερόντων»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΙ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΗΣ

ΧΥΔΑΙΑΙ ΥΒΡΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ

ΣΩΦΡΟΝΙΣΘΗΤΕ ΟΙ ΑΛΛΗΛΟΤΡΟΓΩΜΕΝΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΝΔΡΕΣ ΚΑΙ ΕΝΩΘΗΤΕ

«Μη σας παραπλανά ο βενιζελισμός με την νομιμοφροσύνην την οποίαν υποκρίνεται η δημοσιογραφία του, των Αθηνών και της λοιπής Ελλάδος. Αι προθέσεις του και τα σχέδιά του είνε εκείνα που περιέχονται εις τας προκηρύξεις που εκυκλοφόρησεν ενταύθα ο βενιζελισμός μίαν εβδομάδα προ της εξ Αμερικής αναχωρήσεως του τυράννου Βενιζέλου»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΕΤΕΙΟΣ
• ΕΝΩ…

«Η αποτυχία της Διασκέψεως της Γενούης ανομολογείται πλέον και από αυτόν τον θερμότατον εισηγητήν της ιδέας του διεθνούς Συνεδρίου, από τον κ. Λόϋδ Τζώρτζ. Και η γαλλική άποψις, νικά και νέοι συνδυασμοί εμφανίζονται εις τον ορίζοντα, και νέα στοιχεία παρουσιάζονται, και νέαι απογοητεύσεις, αλλά και νέαι ελπίδες γεννώνται. Από αυτήν την τεραστίαν πολιτικην κίνησιν ίστατια μακράν η Ελλάς. Όλην αυτήν την εναλλαγήν των απόψεων την αγνοεί ο Ελληνικός λαός, εστραμμένος, ως Ανατολίτης ομφαλοσκόπος, προς το κτίριον της οδού Σταδίου»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Η Κυβέρνησις του Λαϊκού Κόμματος, μετά πάσης χριστιανικής επιεικίας χαρακτηριζομένη, δέον το ολιγώτερον να χαρακτηρισθή ως υπεράγαν ατυχής και από πάσης απόψεως. Αλλ’ η απόπειρα προς σχηματισμόν νέας Κυβερνήσεως, ως αύτη έλαβε χώραν, δεν δύναται ή να χαρακτηρισθή ως οικτρά και από πάσης απόψεως. Τι απομένει ήδη εις τον ούτω καταφρονούμενον λαόν; Τι άλλο ή να λάβη φραγγέλιον ανά χείρας και αποκαθάρη εντελώς τον οίκον αυτού ένθα υποτίθεται ότι δέον να ευρίσκεται ο βωμός των ελευθεριών του. φραγγέλιον ανά χείρας και ουδέν άλλο. Καθαρμός τέλειος και ουδέν άλλο»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΚΡΙΣΙΣ
• ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ
• ΚΡΙΣΙΜΩΤΑΤΗ ΠΑΝΤΟΤΕ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΛΙΣΣΑΒΕΤ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΕΝΤΟΛΗ ΤΗΣ 1^ΗΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

«Η έννοια της εντολής της 1^ης Νοεμβρίου είνε ότι εκηρύχθη ιδιοκτήτης της Ελλάδος ο κ. Γούναρης, εφ’ όσον, εννοείται, απολαύει της εμπιστοσύνης του Στέμματος. Και ο κ. Γούναρης εννοεί να εξασκήση τα δικαιώματά του. απόδειξις η Βόρειος Ήπειρος και αι περί Μικράς Ασίας προτάσεις ειρήνης, τας οποίας ήτο έτοιμος να αποδεχθή κατ’ αρχήν. […] Ως θαυμαστά και τα έργα σου και αι θεωρίαι σου, κύρις Γούναρη! Ένα μόνον φοβούμεθα, μήπως οι υπολογισμοί σου περί της δουλικής ανεκτικότητος του Ελληνικού Λαού είνε κατά το εσφαλμένοι»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΕΝΩ Η ΚΡΙΣΙΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ

«Επειδή δε η Ελλάς δεν είναι κόσμος αυθύπαρκτος επί του γηραιού τούτου πλανήτου έχων κέντρον το επί της οδού Σταδίου βουλευτήριον, αλλά συμβαίνει ν’ αποτελή τμήμα σημαντικώτατον της Ανατολικής Ευρώπης, ας μας επιτραπή, ταράσσοντες την ατελεύτητον κομματικήν χορωδίαν των ημερών αυτών, να υπενθυμίσωμεν και τινας άλλας υποθέσεις, αι οποίαι ίσως μας απασχολήσουν και ακουσίως ημών λίαν προσεχώς. Η έκβασις της Διασκέψεως της Γενούης θα έπρεπεν, εν πρώτοις, ν’ απασχολή σήμερον την προσοχήν μας»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΤΗΝ ΕΥΡΕΙΑΝ ΛΕΩΦΟΡΟΝ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

«Δεν βλέπομεν κανέναν λόγον πείθοντα εις το να υπάρξη και ο ελάχιστος δισταγμός περί της ανάγκης της αμέσου διαλύσεως της Εθνοσυνελεύσεως. Τουναντίον τα πάντα συνηγορούν υπέρ της τοιαύτης λύσεως. […] Ο Ελληνικός λαός καλείται να εκδηλώση διά ψηφισμάτων και συλλαλητηρίων την θέλησίν του και να είπη την τελευταίαν του λέξιν, ήτις ασφαλώς θα είνε υπέρ της ενεργείας των εκλογών. Ας αρπάση την ιδέαν ταύτην ο κ. Στράτος και ας υψώση την σημαίαν της αμέσου διαλύσεως της καταδικασθείσης Εθνοσυνελεύσεως»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΒΙΩΣΙΜΟΝ ΕΠΙΣΗΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ

«Ποιούμενοι όθεν έκκλησιν προς τον πατριωτισμόν των κοινοβουλευτικών αρχηγών συνιστώμεν εις αυτούς να διευκολύνουν την λύσιν, υπέρ της οποίας οι πλείστοι εξ αυτών έχουν ήδη κηρυχθή και η οποία καθιστώσα εις τα πράγματα βιώσιμον κυβέρνησιν θα καθίστα διά τινα χρόνον βιώσιμον την Συνέλευσιν κατά της οποίας έχει εξεγερθή πρό πολλού η κοινή γνώμη ως απρακτούσης ή εργαζομένης μόνον διά ν’ αναβάλλην όσον το δυνατόν περισσότερον την διάλυσίν της»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΑΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΥ

«Ο κ. Γούναρης τα πάντα μηχανεύεται διά να παραμείνη όπως-όπως εις την αρχήν […] Και απειλεί διότι είναι αδύνατος. Απειλούν μόνον οι αδύνατοι. Οι ισχυροί έχουσι πεποίθησιν εις τας δυνάμεις των. Και ο κ. Γούναρης δεν έχει καμμίαν πλέον δύναμιν, ούτε ηθικήν, ούτε υλικήν πατά τας ταχυδακτυλουργικάς επεξεργασίας των κοινοβουλευτικών αριθμών»

ΣΚΡΙΠ

• Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΑΝΑΒΟΛΗΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
• ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΛΑΟΥ

«Ας προσέξουν πολύ οι ομιλούντες μετά τόσης ευκολίας και ελαφρότητος περί του σχηματισμού και της διατηρήσεως της υπό κατασκευήν Κυβερνήσεως. Ας προσέξουν και όλοι εκείνοι, οίτινες δεικνύοντι πρόθυμοι να παράσχουν προς αυτήν την συνδρομήν των. Απέναντι του Ελληνικού λαού και απέναντι του Βασιλέως θα είναι επίορκοι»

 

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΕΡΜΑΤΙΣΑΤΕ ΤΗΝ ΚΡΙΣΙΝ

«Είνε επόμενον λοιπόν να επέλθουν μεταβολαί λίαν ουσιώδεις εις τας αντιλήψεις όλων συλλήβδην των Συμμάχων επί της τοιαύτης εξελίξεως του Ανατολικού ζητήματος. Και τας μεταστροφάς αυτάς έπρεπεν ήδη μία Ελληνική Κυβέρνησις να παρακολουθή αγρύπνως, χαράσσουσα μίαν τολμηρωτέραν πολιτικήν και στρατιωτικήν ενέργειαν»

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ

Τα αίτια της κρίσεως – Υπέρογκα λιμενικά έξοδα εν Μεγάλη Βρεττανία