Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 12 Σεπτεμβρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι απαιτήσεις του Κεμάλ γίνονται αποδεκτές από τις συμμαχικές δυνάμεις, οι οποίες προκειμένου να εξυπηρετήσουν τα δικά τους συμφέροντα, και εκμεταλλευόμενες τα διαδοχικά λάθη των παλαιοκομματικών κυβερνήσεων, επιφυλάσσουν για την Ελλάδα τη μία καταστροφή μετά την άλλη. ‘’Φύγετε επικατάρατα γερόντια’’ ζητά ο Τύπος…

ΑΘΗΝΑΙ

• Η ΔΙΕΘΝΗΣ ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΔΙΚΗΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΥΣ
• ΦΥΓΕΤΕ ΕΠΙΚΑΤΑΡΑΤΑ ΓΕΡΟΝΤΙΑ

«Κατά την κρισιμωτάτην στιγμήν της απαντήσεως του Κεμάλ ήτις δεν θα βραδύνη, πρέπει να κυβερνάται το πανταχόθεν απειλούμενον Κράτος, από πιστεύοντας εις την σωτηρίαν και ικανούς να διανοίξωσι τον δρόμον αυτής διά μόνης της Ελληνικής ισχύος και εναντίον απάντων εν ενάγκη. Φύγετε, επικατάρατα γερόντια. Η ώρα των κρισιμωτέρων στιγμών έφθασεν»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΥΠΟ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗΝ ΒΟΗΝ

«Αλλά και εις εκτέλεσιν της δοθείσης προς τον Κεμάλ υποσχέσεως, εντός βραχυτάτου επίσης διαστήματος, εντός ελαχίστων ημερών ίσως, θ’ ασκηθή επί της Ελλάδος η επιρροή των Συμμάχων διά την αποχώρησιν των Ελληνικών στρατευμάτων εκ της Θράκης»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΠΟΙΟΝ ΕΙΝΕ ΤΟ ΡΙΖΙΚΟΝ ΜΕΤΡΟΝ

«Είνε ψεύδη τα θρυλούμενα περί λήψεως ‘’ριζικού μέτρου’’ προς θεραπείαν της καταστάσεως; Ευχόμεθα ούτω να συμβαίνη. Και αν ούτω συμβαίνη, επικροτούμεν και ημείς την κυβερνητικήν πρωτοβουλίαν περί συγκροτήσεως της Ελληνικής αντιπροσωπείας εκ προσώπων αμφοτέρων των πολιτικών κόσμων, υπό τον όρον ότι η ανάθεσις αντιπροσωπείας εις τον Βενιζέλον ορμάται εκ της σκέψεως της αποκαταστάσεως ενότητος επί τη βάσει της υφισταμένης εσωτερικής τάξεως»

ΕΘΝΟΣ

• ΣΩΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ !

«Διά παντίς μέσου, διά παντός τρόπου, διά πάσης θυσίας σώσωμεν την Πατρίδα! Σώσωμεν την Ελλάδα, ήτις γίνεται ολοκαύτωμα και ήτις δεν θα υπάρχη αύριον! Οι μικροί, οι ταπεινοί, οι ανάξιοι, οι ενταφιασταί της Μεγάλης και Δοξασμένης Ελλάδος ας παραμερίσουν. ΣΩΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΠΩΣ ΥΠΕΧΩΡΗΣΕΝ Η ΑΓΓΛΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ – ΑΓΝΩΣΤΟΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΩΝ
• ΕΝΩ Η ΘΡΑΚΗ ΧΑΝΕΤΑΙ…

«Την Πατρίδα μας έπνιξε η πτωμαΐνη. Ξύπνα, Λαέ, και μετανόησε. Και βροντοφώνησε την μετάνοιάν σου. Φώναξε να φύγουν, όσοι πρέπει να φύγουν. Απαίτησον από όλους την θυσίαν εις τον βωμόν της Πατρίδος. Ζήτησε να σε κυβερνήση ο νόμος της σωτηρίας του Έθνους. Μόνος αυτός. Ζήτησε να διαχειρισθή την εθνικήν σου υπόθεσιν ο Βενιζέλος. Ξύπνα, Λαέ. Ξύπνα το ταχύτερον. Η αύριον θα είνε αργά»

• Η ΙΤΑΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΔΡΑΣΙΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΟΧΙ!

«Αι τρείς Σύμμαχοι –ως αυτοκαλούνται- Δυνάμεις, θρυμματίζουσαι την σπονδυλικήν των στήλην εις βαθύτατον τεμενάν πρό του Μουσταφά Κεμάλ, απηύθυναν προς αυτόν διακοίνωσιν, ήτις αποτελεί την μάλλον ταπεινωτικήν και επονείδιστον ομολογίαν της ήττης αυτών. […] Αλλά η Ελλάς δεν θα κύψη την κεφαλήν. Η Ελλάς δεν θα θέτη ποτέ και αυτόν τον τελευταίον βρόχον εις τον λαιμόν. Η Ελλάς δεν θα πωληθή ως πόρνη εις τους κτηνανθρώπους και σφαγείς και δεν θα παραδώση ποτέ την Θράκην της, ήτις είνε η καρδία της και η ψυχή της»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΔΕΝ ΘΕΛΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΝΕΟΝ ΚΟΡΙΟΛΑΝΟΝ

«Και πατριωτικόν είνε όχι μόνον οι Άρχοντες αλλά και οι πολίται να θυσιάζουν την εγωπάθειάν των χάριν της σωτερίς της Πατρίδος. Προς τούτο είμεθα βεβαίως πάντες πρόθυμοι. Αλλά πρέπει πρό παντός να λείψουν οι απαισιόδοξοι και μοιρολάτραι γέροντες εκ του μέσου. Πρέπει να παραμερίσουν αυτοί διά να έλθουν οι νέοι άνδρες οι μη θέλοντες να δημιουργήσουν νέους Κοριολανούς εις βάρος των ελευθεριών του Λαού, αλλ’ έχοντες τας δυνάμεις εν τω ΣΕΒΑΣΜΩ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ να σώσουν την Ελλάδα»

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΨΥΧΙΚΟΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ

«Η Θράκη δεν είνε τέρμα εθνικών δεινών. Είνε νέα αφετηρία. Αυτήν την άποψιν την εσυλλογίσθη η Κυβέρνησις; Εσκέφθη ότι είνε η στιγμή να μετατραπή η συμφορά εις μίαν πανελλήνιον εξέγερσιν, εξέγερσιν κολοσσιαίαν, δυναμένην ακόμη και την τελευταίαν στιγμήν να σώση; […] Ένας άνθρωπος φθάνει; Δεν τον βλέπομεν βέβαια μέσα εις το γηροκομείον, το οποίον λέγεται σημερινή Ελληνική Κυβέρνησις. Αλλά η πείρα τουλάχιστον των γερόντων δεν θα τους βοηθήση να τον εύρουν;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ ΚΑΙ ΚΙΝΔΥΝΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΟΛΗΣ

«Τι; Θ’ αφήσωμεν να χαθή η Θράκη μας; Τι; Θα ίδωμεν απαθώς να επαναλαμβάνεται, η Μικρασιατική Τραγωδία εις την Θράκην μας; Μεγαλύτερον αίσχος τούτου δεν γνωρίζομεν. Και οι Έλληνες στώμεν καλώς! Στώμεν καλώς όλοι από του πρώτοου μέχρι του τελευταίου πολίτου. Εάν δεν θέλομεν ν’ αυτοκτονήσωμεν, οφείλομεν να ορθοθώμεν αποφασιστικοί. […] Η Πατρίς βρίσκεται εν κινδύνω!»

• Η ΘΕΛΗΣΙΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ : ΝΑ ΚΛΗΘΗ Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ!

ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΑΤΙΜΩΤΙΚΑΙ ΣΚΗΝΑΙ ΕΙΣ ΤΟΝ ΔΙΚΗΓΟΡΙΚΟΝ ΣΥΛΛΟΓΟΝ – ΠΩΣ ΚΑΤΑΠΝΙΓΕΤΑΙ Η ΘΕΛΗΣΙΣ ΤΗΣ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΕΑΝ ΕΧΩΜΕΝ ΙΧΝΟΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΟΣ ΠΡΟΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΙΝ

«Η Ελλάς απομένει μόνη και οι Σύμμαχοι ερωτοτροπούν μετά του εχθρού. Τεμάχια εκ των παρειών μας πρόκειται να ριφθώσι βορά εις τους πειναλέους σκύλλους υπό τα μειδιάματα των Συμμάχων. Εναπόκειται ήδη να δείξωμεν εάν υπάρχει εντός μας ίχνος τι ικανότητος προς αντίδρασιν, ή εάν η Ελλάς θα τεμαχισθή των Συμμάχων επικροτούντων και της σημερινής Κυβερνήσεως χασμωμένης εξ αδυναμίας και γεροντικού μαρασμού»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΝ ΜΟΝΟΝ ΕΡΩΤΗΜΑ
• ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΛΙΓΗΝ ΕΥΛΑΒΕΙΑΝ
• ΥΠΕΡ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΑΚΜΗ ΚΑΙ Η ΕΘΝΟΥΣ
• ΝΑ ΠΑΡΑΙΤΗΘΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Κρούομεν διά μίαν ακόμη φοράν τον κώδωνα του κινδύνου και καλούμεν την Κυβέρνησιν να φύγη. Να φύγη το ταχύτερον αφού εμπιστευθή τας τύχας της Ελλάδος εις τον κ. Βενιζέλον. Δεν δύναται να μείνη ούτε εοί μίαν ώραν, ούτε επί μίαν στιγμήν. Οι Σύμμαχοι απεφάσισαν την απόδοσιν της θράκης εις την Ελλάδα και την αποχώρησιν αυτών εκ της Κωνσταντινουπόλεως. Η Κυβέρνησις δεν δύναται να καταναλίσκη πολύτιμον χρόνον. Οφείλει να φύγη πρίν η απόφασις καταστή τελεσίδικος και αθεράπευτος η συμφορά»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΠΡΟ ΠΑΝΤΟΣ

«Η Θράκη σώζεται. Αρκεί να το θελήσωμεν, να το αποφασίσωμεν. Και αν θα εχάνετο, κανένα άλλον πλήν του εαυτού μας δεν θα έπρεπε να αιτιώμεθα. Αλλ’ η Θράκη δεν σώζεται με κενήν αρθρογραφίαν, με εκκλήσεις προς ημάς αυτούς και αλλήλους, με ψηφίσματα διαμαρτυριών, με υπουργικά συμβούλια, με ανακαλύψεις και συλλήψεις εις το εσωτερικόν μας μέτωπον. Σώζεται μόνον δι’ αγώνος, εις τον οποίον πρέπει να ριφθή όλη η Ελλάς, διότι σύμπασα απειλείται και ολόκληρος κινδυνεύει»

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΑΓΓΛΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΚΕΡΔΙΣΗ ΚΑΙΡΟΝ ΔΙΑ ΝΑ ΕΤΟΙΜΑΣΘΗ – ΠΩΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΕΝ ΕΥΡΩΠΗ Η ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΑΝΤΑΡΤΗΝ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ
• ΝΑ ΣΩΣΩΜΕΝ ΑΣΦΑΛΩΣ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ

«Διότι πρέπει όλας τας δυνάμεις να διαθέσωμεν υπέρ της Θράκης, και ΤΟΤΕ ΑΣΦΑΛΩΣ ΘΑ ΣΩΣΩΜΕΝ και αυτήν και ολόκληρον τον εν κινδύνω Ελληνισμόν. Αυτήν την υπόσχεσιν δίδομεν ημείς ότι θα σώσωμε την Θράκην και είμεθα βέβαιοι πως θα την τηρήσωμεν»

• ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΑΤΕ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΤΑΧΙΣΤΑ ΔΙΟΤΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΜΕΝ!

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΤΑ ΟΠΛΑ ΚΑΙ ΟΧΙ ΑΙ ΙΚΕΣΙΑΙ

«Η υπόθεσις της Ελλάδος ήτο και είνε στρατιωτική, εάν δε δυνάμεθα να κρατήσωμεν διά των όπλων την Θράκην, ουδείς θα διανοηθή να μας την αφαιρέση. Τα περί διπλωματικής χρησιμοποιήσεως του κ. Βενιζέλου, αι σχετικαί ιδέαι ενός εμπόρου κουβαριστρών ή τριών δικηγόρων από την Δράμαν είνε ηλιθιότητες […] Αν η Κυβέρνησις δεν αντιλαμβάνεται πάντα ταύτα (…) σημαίνει ότι η Κυβέρνησις είνε εκτός της καταστάσεως και αγνοεί ότι την Θράκην θα σώση μόνον ο Ελληνικός Λαός και όχι αι ικεσίαι του ανθρώπου, όστις φεύγων μας εκληροδότησεν ένα πόλεμον λκαι ένα μη αφωπλισμένον εχθρόν”

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΣΠΕΥΣΗ ΝΑ ΣΥΝΕΝΝΟΗΘΗ ΜΕ ΤΗΝ ΡΩΣΣΙΑΝ – ΕΙΝΕ Η ΜΟΝΗ ΔΙΕΞΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΗΜΕΡΙΝΗΝ ΚΡΙΣΙΝ – Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΗ ΒΑΡΥΤΑΤΑ ΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΕΡΔΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΙΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΙΝ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΟΙ ΕΡΑΝΟΙ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝ ΚΟΡΟΪΔΙΑΝ – ΟΧΙ ΕΛΕΗΜΟΣΥΝΗ ΕΙΣ ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΑΛΛΑ ΕΚΠΛΗΡΩΣΙΝ ΤΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ ΣΑΣ ! ΑΥΤΑ ΕΙΝΕ ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ
• ΕΝΩΠΙΟΝ ΜΕΛΕΤΗΜΕΝΗΣ ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ

«Αι δυνάμεις της Αντάντ, οι φίλοι και σύμμαχοι του Βενιζέλου, του Γούναρη, του Τριανταφυλλάκου, ουδέποτε όμως φίλοι και σύμμαχοι του Ελληνικού λαού (…) έλαβαν ήδη τας αποφάσεις των διά την Θράκην. Την παραχωρούν μαζί με την Κωνσταντινούπολιν εις τον Κεμάλ»

ΣΚΡΙΠ

• ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΕΝΟΙ ΕΚ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ
• ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΜΕΓΑΛΑΙ;

«Δεν ενίκησαν οι Ισχυροί και οι Μεγάλοι. Ενικήθησαν. Δεν είνε λοιπόν πλέον Μεγάλαι Δυνάμεις; Όχι, αι Δυνάμεις εχρεωκόπησαν εις ηθικήν δύναμιν, εις κύρος και εις επιβολήν. Μεγάλα είναι τα Κράτη εκείνα, τα οποία τολμούν και αποφασίζουν. Όσον και αν είναι μικρά και άσημα. Η Ελλάς η νικήτρια και η ένδοξος ας τολμήση και ας αποφασίση. Είναι Μεγάλη. Μεγαλειτέρα του κεμάλ. Θα το εννοήση;»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟΛΜΗΣΑΤΕ

«Τι περιμένουν λοιπόν ακόμη οι κυβερνώντες και πού άρα γε βασίζουν την μακαρίαν γαλήνην των ψυχών των και την παράδοξον και ακατανόητον αισιοδοξίαν των; […] Χρειάζεται πρό πάντων τόλμη και αποφασιστικότης. Χρειάζεται επιβολή, χρειάζεται κύρος και πρό πάντων πρέπει να εμπνέη όχι απλήν εμπιστοσύνην, αλλά ενθουσιασμόν μεταξύ του αποτεθαρρημένου Ελληνικού λαού»

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΓΟΡΑ ΝΑΥΛΩΝ

Η θέσις της παγκοσμίου ναυτιλίας – Ποίαι αγοραί διατηρούνται σταθεραί