Συμμορίες εν δράσει: Έξαρση της βίας μεταξύ ανηλίκων σε Ελλάδα και Ευρώπη ― Θλιβερά στοιχεία

Το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα παρατηρείται ολοένα και μεγαλύτερη έξαρση των κρουσμάτων βίας μεταξύ ανηλίκων, κάτι που επιβεβαιώνεται και τα στατιστικά στοιχεία των αρμόδιων κρατικών υπηρεσιών. Αντίστοιχα περιστατικά καταγράφονται ανά την Ευρώπη.

Μάλιστα, τα περιστατικά συμβαίνουν σχεδόν καθημερινά στις γειτονιές της Αθήνας και της υπόλοιπης επικράτειας, και αφορούν σε:

• άγριους και ομαδικούς ξυλοδαρμούς
• μαχαιρώματα
• ένοπλες απειλές
• επικίνδυνες σωματικές βλάβες

Πολλά περιστατικά καταλήγουν σε σπασμένα μέλη και επείγουσες νοσηλείες, συχνά ακόμη και σε σοβαρές χειρουργικές επεμβάσεις.

Πολύ συχνά πλέον συμμορίες ανηλίκων βρίσκονται πίσω από πολλές από τις τις επιθέσεις. Η συλλογιστική και «φιλοσοφία» των συμμοριών ποικίλει ανά περίπτωση. Υπήρξε, για παράδειγμα, συμμορία η οποία στοχοποιούσε παιδιά που διακρίνονται για την εξωτερική εμφάνισή τους, με γυμνασμένο σώμα και αθλητικό παράστημα.

Στην Ελλάδα

Σύμφωνα με τα αρχεία της ΕΛ.ΑΣ., κατά το διάστημα από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο του 2021 ξυλοκοπήθηκαν 218 ανήλικοι και άλλοι 211 ληστεύτηκαν από μέλη συμμοριών οι οποίες δρουν στην Αττική και απαρτίζονται από παιδιά ηλικίας 13-18 ετών.

Ενδεικτικό της κατάστασης που διαμορφώνεται σε ό,τι αφορά γενικότερα τα περιστατικά βίας με πρωταγωνιστές ανήλικα άτομα είναι το γεγονός ότι στη διάρκεια του 2020 η Αστυνομία συνέλαβε 5.255 παιδιά ηλικίας από 13 έως 17 ετών.

Από αυτά, τα 2.928 ήταν ύποπτα για κλοπές και ληστείες, τα 349 για πρόκληση σωματικών βλαβών σε συνομηλίκους ή μικρότερους κατά το πλείστον.

Ακόμη, 440 ανήλικοι συνελήφθησαν για κατοχή και χρήση ναρκωτικών και άλλοι 330 έφεραν όπλα.

Κι εν μέσω πανδημίας, κατά το 2020, καταγράφηκε ότι 813 κατηγορούμενοι (710 αγόρια και 103 κορίτσια) τέλεσαν κατά την περίοδο της ανηλικότητάς τους διάφορες αξιόποινες πράξεις.

Σε 799 άτομα επιβλήθηκαν αναμορφωτικά μέτρα στην κοινότητα, σε 13 επιβλήθηκε η ποινή του περιορισμού σε Ειδικό Κατάστημα Κράτησης Νέων/Ποινικού Σωφρονισμού και, τέλος, σε έναν κατηγορούμενο επιβλήθηκε στερητικό της ελευθερίας του αναμορφωτικό μέτρο.

Από τους 799 ανηλίκους για τους οποίους διατάχθηκε από τη Δικαιοσύνη η υποβολή σε αναμορφωτική μεταχείριση, τα 696 ήταν αγόρια και τα 103 κορίτσια. Ως προς το εύρος των ηλικιών τους, τα εν λόγω άτομα ήταν μεταξύ 12-15 ετών όταν διέπραξαν το αδίκημα για το οποίο κατηγορήθηκαν, ενώ 643 ήταν 15-18 ετών.

Προφανώς, όπως εξηγούν στελέχη της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων του υπουργείου Δικαιοσύνης, εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων λόγω της πανδημίας, το σύνολο των περιστατικών εμφανίζεται μειωμένο το 2020.

Μόνο το 2020 η αστυνομία συνέλαβε 5.255 παιδιά 13 έως 17 ετών.

Η σύγκριση με τα αντίστοιχα στοιχεία προηγούμενων ετών καταδεικνύει την πορεία που διαγράφει η ανήλικη παραβατικότητα στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα.

Συγκεκριμένα, οι κατηγορούμενοι ανήλικοι το 2019 ανήλθαν σε 1.226, το 2018 σε 1.062, το 2017 σε 970 και το 2016 σε 776 άτομα. Αυτό σημαίνει ότι κατά την τετραετία 2016-2019 σημειώθηκε αύξηση στις παράνομες πράξεις με δράστες ανηλίκους κατά ένα, ομολογουμένως θεαματικό, ποσοστό της τάξης του 58%.

Τα στοιχεία σχετικά με αυτή την κατηγοριοποίηση δείχνουν ότι το 2019 από τους 1.226 ανηλίκους οι οποίοι παραπέμφθηκαν στη Δικαιοσύνη οι 323 ήταν Ελληνες, οι 308 Ελληνες Ρομά και οι 129 ήταν αδιευκρίνιστης εθνικής/εθνοτικής καταγωγής.

Τα άτομα αλβανικής καταγωγής ήταν 96, τα πακιστανικής 84 κ.λπ., ενώ στην προοπτική της τετραετούς αναφοράς δεν παρατηρούνται σημαντικές διακυμάνσεις, με τους Ελληνες να αντιπροσωπεύουν σταθερά την πολυπληθέστερη ομάδα μεταξύ των ανήλικων παραβατών.

Στην Ευρώπη και τον κόσμο

Από τις αρχές τις δεκαετίας του 1990 στην Ευρωπαϊκή Ένωση παρατηρείται η συνεχής αύξηση της χαρακτηριζόμενης «μικρομεσαίας εγκληματικότητας».

Δυστυχώς, σε αυτή την εξέλιξη η παραβατικότητα των ανηλίκων κατέχει τα «πρωτεία» σε όλες τις χώρες της Ε.Ε. Σε χώρες όπως η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία και η Μεγάλη Βρετανία, η παραβατικότητα των ανηλίκων ξεπερνά το 20% της συνολικής εγκληματικότητας.

Αξιοσημείωτα είναι τα στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, σύμφωνα με τα οποία υπολογίζεται πως 200.000 ανθρωποκτονίες διαπράττονται μεταξύ νέων ηλικίας 10-29 ετών, ποσοστό που αντιπροσωπεύει το 43% του συνολικού αριθμού ανθρωποκτονιών κατά έτος.

Οι ανθρωποκτονίες αποτελούν την 4η κύρια αιτία θανάτου νέων ανθρώπων ηλικίας 10-29 και σε ποσοστό 83% των ανθρωποκτονιών θύματα είναι άνδρες. Επίσης σε όλες τις χώρες η συντριπτική πλειοψηφία των δραστών είναι άνδρες.

Για κάθε νεαρό άτομο που δολοφονείται, πολλοί περισσότεροι υφίστανται σοβαρούς τραυματισμούς που απαιτούν νοσηλεία.

Άξιο επισημάνσεως ότι, σύμφωνα με τα παραπάνω στοιχεία, ένα ποσοστό 3-24% γυναικών αναφέρουν πως η πρώτη τους σεξουαλική εμπειρία έγινε με εξαναγκασμό.

Πηγές: EUROPOL / WHO