Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 23 Σεπτεμβρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ενώ ο ελληνικός Τύπος εστιάζει στο Θρακικό ζήτημα, θεωρώντας προδιαγεγραμμένη την αρνητική έκβασή του, παρά τις παραινέσεις των αρθρογράφων για ηρωική αντίσταση, ο Κεμάλ απαντά στους Συμμάχους θέτοντας νέους όρους. Ζητά τη συμμετοχή Ρωσίας, Ουκρανίας και Γεωργίας στη Διάσκεψη για τη διευθέτηση του καθεστώτος των Στενών…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΕΘΑ

«Η Επαναστατική Επιτροπή απεφάσισε την αυτοδιάλυσίν της και την ανασυγκρότησίν της επί νέας βάσεως. […] Διαμαρτυρόμεθα εκ μέρους του λαού, ο οποίος επίστευσε και ηκολούθησε την επανάστασιν, διότι κυρίως ήλπισεν ότι υπ’ αυτήν θα ετερματίζετο έστω και προσωρινώς μέχρι της αποκαταστάσεως της ειρήνης ο εσωτερικός αγών. Διαμαρτυρόμεθα εν ονόματι του έθνους, το οποίον εις ώραν εσχάτου κινδύνου, διαλυομένης της Επαναστάσεως, θα παραδοθή και πάλιν εις την κομματικήν διαπάλην»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΤΡΑΓΙΚΗ ΘΕΣΙΣ ΜΑΣ

«Είναι όντως τραγική η θέσις ημών. Η απώλεια της Θράκης σημαίνει απώλειαν του προπυργίου της ελληνικής εδαφικής ακεραιότητος. Ο Ελληνικός λαός έχει απόφασιν ν’ αμυνθή μέχρις εσχάτων χάριν αυτής. Τούτο είνε αναμφισβήτητον. Αλλά πρέπει συνάμα να μη υπάρχη και καμμία αμφιβολία εις την ψυχήν αυτού ότι τα’ αποτελέσματα του αγώνος του θα διατρέξουν κίνδυνον αμφισβητήσεως πάλιν συνεπεία εχθρότητος των Συμμάχων»

ΕΘΝΟΣ

• ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΝΑ ΘΕΡΙΖΟΥΝ…

«Είνε η αλήθεια. Διά της ανοχής απέναντι του κεμάλ και της εγκαταλείψεως του Ελληνισμού ο Μωαμεθανισμός απεθρασύνθη, ανενεώθη δε η μέχρι της Βιέννης κατακτητική μεσαιωνική ορμή του! Ο πανισλαμικός κίνδυνος ογκούται, δεν θ’ αργήσουν δε αι δειναί εκδηλώσεις του. αλλ’ άρα γε αι Δυνάμεις θα συνεχίσουν μέχρι τέλους την πολιτικήν αυτήν, ήτις τις παριστά ηττημένας απέναντι ενός αντάρτου;»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΝΑ ΕΞΕΛΙΧΘΗ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ
• ΤΗΝ ΥΣΤΑΤΗΝ ΣΤΙΓΜΗΝ

«Τι επιτρέπεται να ελπίζωμεν από τον πρωτοφανή αυτόν κυκλώνα των διπλωματικών ενεργειών; […] Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΤΕΤΕΛΕΣΜΕΝΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ –τα τρομακτικά γεγονότα, τα οποία εδημιούργησε διετής πολιτική εγκαταλείψεως και αποσυνθέσεως. Αυτά προσπαθεί ν’ ανατρέψη εν τω μέτρω του δυνατού. […] Πρέπει να λησμονήσωμεν τα μίση, τα πάθη, τας διαιρέσεις μας. Κ’ εκφράζοντες την απόλυτον εμπιστοσύνην μας εις τον άνδρα, ο οποίος αγωνίζεται υπέρ ημών τον έσχατον αγώνα, να είμεθα έτοιμοι ν’ αντιμετωπίσωμεν τας αξιώσεις της φοβεράς εθνικής περιπετείας, εις την οποίαν μας έρριψαν αι μικρασιατικαί συμφοραί»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΣΤΡΑΤΙΑ 100 ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ ΚΑΙ ΕΝΙΑΙΟΝ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Είνε η στιγμή των υπερτάτων κινδύνων, των υπερτάτων ευθυνών, των υπερτάτων θυσιών, των υπερτάτων αποφάσεων. Και την στιγμήν ταύτην η Κυβέρνησις, και μετ’ αυτής και υπέρ αυτήν η Επανάστασις, και μετ’ αυτών συμπαγές το Έθνος ολόκληρον, οφείλουν ν’ ατενίσουν άνευ κλονισμών, άνευ λιποψυχιών, άνευ ενδοιασμών, αλλά μετά ψυχραιμίας και ευψυχίας και αποφασιστικότητος, ανταξίων των τραγικών περιστάσεων την θύελλαν την οποίαν η Ελλάς δέχεται κατά κεφαλής, αλλά ορθία εις τους πόδας της και με θερμήν την καρδίαν των τέκνων της»

• ΦΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΧΑΟΣ

ΑΙ ΣΥΝΕΠΕΙΑΙ ΤΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΥ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΥ – ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΝ ΚΑΤΟΡΘΩΜΣ ΤΟΥ . ΓΟΥΝΑΡΗ ΕΙΣ ΛΟΝΔΙΝΟΝ – ΠΩΣ Η ΕΛΛΑΣ ΕΧΑΣΕ ΤΑΣ ΑΓΓΛΙΚΆΣ ΠΙΣΤΩΣΕΙΣ – ΠΛΗΡΕΣ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΑΓΓΛΟ-ΕΛΒΕΤΙΚΗΣ ΣΥΜΒΑΣΕΩΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΚΑΤΑ ΠΑΡΑΒΑΣΙΝ ΠΑΝΤΟΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ

«Είνε πλέον γεγονός αναμφισβήτητον, ότι ως εξελίσσονται αι αντιλήψεις της Αντάντ διά το Ανατολικόν ζήτημα όλος ο Ευρωπαϊκός πόλεμος κατέληξεν εις βάρος της Ελλάδος. […] Τιμωρούνται ΟΙ ΠΙΣΤΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ και αμείβονται οι πάντοτε άπιστοι φίλοι και πάντοτε δόλιοι εχθροί και αιωνίως διώκται και σφαγείς των Χριστιανών και αδιορθώτως απολίτιστοι και βάρβαροι»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΝΙΚΗΤΡΙΑ;

«Η Τουρκία κατέθεσε πρώτη τα όπλα κατά το 1918. Μολαταύτα από όλους τους ηττημένους η Τουρκία εξέρχεται από τον πόλεμον νικήτρια. Νικήτρια δε όχι χάρις εις τας δυνάμεις της, αλλά χάρις εις την ανεπιφύλακτον βοήθειαν των νικητών της. […] Η Τουρκία νικηθείσα, υποχρεωθείσα να υποταχθή εις όρους εκ των προτέρων διαγραφέντας, ανατρέπει τους όρους και αναδεικνύεται νικήτρια όσον νικήτρια είνε ζήτημα αν εξήλθε με το κέρδος των δύο επιμάχων επαρχιών της η ιδία η Γαλλία. Αυτό το φαινόμενον θα παρέλθη άνευ συνεπειών;»

• ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΕΙΡΑΙΑ. ΤΡΟΜΑΚΤΙΚΗ ΔΥΣΤΥΧΙΑ
• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤ. ΘΡΑΚΗΝ

ΖΗΤΕΙ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΗΨΙΝ ΤΗΣ ΥΠΟ ΔΙΑΣΥΜΜΑΧΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ – ΔΕΝ ΑΠΕΔΕΧΘΗ ΑΚΟΜΗ ΤΗΝ ΕΝΤΟΛΗΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

• ΔΕΝ Θ’ ΑΤΙΜΑΣΘΗ Η ΕΛΛΑΣ

«Ελπίζομεν ακόμη. Ελπίζομεν εις μίαν επιβεβλημένην πλέον μεταστροφήν. Αλλ’ αν η πώρωσις και η αναισχυντία των ισχυρών θα προχωρήση μέχρι του σημείου, ώστε και την βίαν να μεταχειρισθούν κατά της χθεσινής συμμάχου, τότε ολόκληρος ο Ελληνισμός ας γίνη ολοκαύτωμα προς θρίαμβον της Ευρωπαϊκής βαρβαρότητος. Ο Ελληνισμός δεν εννοεί ν’ ατιμασθή»

• Η ΠΕΡΙΘΑΛΨΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ – ΔΕΚΑ ΤΟΝΟΙ ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ – ΤΑ ΟΡΦΑΝΑ ΕΙΣ ΔΡΑΜΑΝ ΚΑΙ ΚΑΒΑΛΛΑΝ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΩΜΗΝ. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

ΕΙΝΕ ΔΥΝΑΤΟΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΙΤΑΛΟ-ΡΟΥΜΑΝΙΚΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ;

ΑΙ ΖΗΜΙΑΙ ΕΚ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΟ-ΣΕΡΒΙΚΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΑΣ

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ

ΒΑΡΥΣΗΜΑΝΤΟΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΟΥ κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ‘’ΤΑΪΜΣ’’

• ΣΧΟΛΙΑ ΤΩΝ ‘’ΤΑΪΜΣ’’

«Ο ισχυρισμός των Αθηνών όπως υπεραμυνθούν προς διατήρησιν της Ανατολικής Θράκης είνε ανοησία. Δέον να ληφθούν υπόψη αι πραγματικότητες, ο δε κ. Βενιζέλος έχει ανάγκην όλης της δεξιότητος και του κύρους αυτού, όπως επιβάλη σιωπήν εις τοιαύτην παραφροσύνην και επιτύχη λύσιν ανεκτήν»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΔΙΑΤΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ Η ΘΡΑΚΗ

«Ωφείλαμεν να γνωρίζωμεν ότι τα Κράτη έχουν συμφέροντα τα οποία δεν αφίνουν ποτέ ανυπεράσπιστα. Την αλήθειαν ταύτην την παρεγνωρίσαμεν καολοκληρίαν. Ήτο φυσικόν συνεπώς να φθάσωμεν εκεί όπου εφθάσαμεν. Ήτο φυσικόν να χάσωμεν την Μ. Ασίαν και την Θράκην. […] Κανείς ιατρός, έστω και αν αυτός είνε ο Ελευθέριος Βενιζέλος, δεν είνε δυνατόν να σώση ένα άρρωστον εγκαταλειφθέντα επί είκοσι δύο μήνας και ψυχορραγούντα. Και η Ελλάς ψυχορραγεί σήμερον χάρις εις τα πλήγματα που της κατέφερε το καταλυθέν καθεστώς»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΕΝΩ ΣΥΖΗΤΟΥΝ ΕΙΣ ΤΑ ΜΟΥΔΑΝΙΑ

«Δεν δυνάμεθα, όμως ν’ αχθώμεν εκουσίως επί σφαγήν εις τον βωμόν των συμφερόντων αυτών. Η απόσπασις της Ανατολικής Θράκης από την Ελλάδα δεν θα ήτο μόνον αγρία κολόβωσις του εθνικού εδάφους. Θα έθετε εις κίνδυνον και τας ομόρους προς αυτήν βορείας ελληνικάς επαρχίας. Θα συνέτριβε την οικονομικήν βάσιν του Κράτους. […] Την απώλειαν της Ανατολικής Θράκης θα επηκολούθει συζήτησις περί της Δυτικής. […] Η Ελλάς δεν δύναται να συγκατανεύση εις τον διαμελισμόν της»

• ΙΤΑΛΙΚΟΙ ΦΟΒΟΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΚΙΝΗΜΑ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΔΕΝ ΠΙΣΤΕΥΟΜΕΝ ΟΤΙ ΜΕΤΕΣΤΡΑΦΗ Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Εάν λοιπόν μετέβαλε πολιτικήν την τελευταίαν στιγμήν η Αγγλία απέναντι της Ελλάδος, διότι ακόμη δεν είνε τίποτε βέβαιον επισήμως, τούτο ουδέν άλλο σημαίνει ή ότι ΕΞΗΣΦΑΛΙΣΕ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ από κοινού μετά της Γαλλίας και Ιταλίας τη μεσολαβήσει και ενεργεία της Γαλλίας αποστειλάσης προς τούτο τον Μπουγιόν εις την Άγκυραν […] Είμεθα βέβαιοι επομένως ότι η Αγγλία ούτε θα ΠΑΡΙΔΗ ούτε θα εγκαταλείψη τοιαύτην ΤΕΡΑΣΤΙΑΝ ΔΥΝΑΜΙΝ, ήτις είνε η δύναμις της Ελληνικής Φυλής»

• ΤΑ ΗΘΙΚΑ ΜΕΣΑ ΠΡΟΣ ΕΥΟΔΩΣΙΝ ΤΟΥ ΕΘΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΩΣ ΘΑ ΣΥΣΦΙΞΩΜΕΝ ΤΑΣ ΕΛΛΗΝΟΣΕΡΒΙΚΑΣ ΣΧΕΣΕΙΣ

ΜΙΑ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΜΕ ΤΟΝ ΠΡΕΣΒΕΥΤΗΝ ΤΗΣ ΓΙΟΥΓΚΟΣΛΑΒΙΑΣ

• Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΕΧΘΡΟΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΦΟΡΟΛΟΓΗΣΑΤΕ ΒΑΡΕΩΣ ΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ ΚΕΡΔΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΘΑΛΨΙΝ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΟΛΥΘΕΝΤΩΝ ΕΦΕΔΡΩΝ
• ΟΙ ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ

«Οι υπεύθυνοι διά την καταστροφήν της χώρας και διά την τύχην των πληθυσμών της Μικράς Ασίας και της Θράκης ευρίσκονται εις αμφότερα τα αστικά πολιτικά στρατόπεδα συνυπεύθυνοι και συνένοχοι μέχρις ενός διά την καταστροφήν. Ο λαός ας τους μεταχειρισθή όπως τους πρέπει κατά τας προσεχείς εκλογάς»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ
• Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΩΤΗΡΙΑ ΕΝ ΤΗ ΑΛΗΘΕΙ ΣΥΝΑΔΕΛΦΩΣΕΙ
• ΔΕΥΤΕΡΑ ΕΚΔΟΣΙΣ

ΚΑΤΗΡΤΙΣΘΗ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΣΤΡΑΤΗΓΩΝ – ΣΥΜΦΩΝΙΑ ΚΑΤ’ ΑΠΟΛΥΤΟΝ ΠΛΕΙΟΝΟΨΗΦΙΑΝ – Ο κ. ΠΑΠΟΥΛΑΣ ΑΡΧΗΓΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΣ;

• Ο κ. ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΦΡΟΝΕΙ ΟΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΚΚΕΝΩΘΗ Η ΘΡΑΚΗ ΣΥΜΦΩΝΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ

«Όλαι αι συγκεντρούμεναι πληροφορίαι τόσον εκ Κωνσταντινουπόλεως, καθώς και εκ Λονδίνου και Παρισίων διά του κ. Βενιζέλου, μας θέτουν ενώπιον τραγικωτάτου αληθώς διλήμματος. Ή να εγκαταλείψωμεν αμαχητεί την Ανατολικήν θράκην περισυλλέγοντες τας δυνάμεις μας όλας και διορθώνοντες τα σφάλματά μας και επουλούντες τας πληγάς μας ν’ ατενίσωμεν σταθεροί και έτοιμοι προς το εγγύς μέλλον το οποίον πάντως μας επιφυλάσσει πολλάς εκπλήξεις και πλειοτέρας εδαφικάς μεταβολάς, ή να ριψοκινδυνεύσωμεν αποδυόμενοι εις ένα έσχατον αγώνα υπέρ της τιμής του Έθνους, αδιαφορούντες δι’ όλας τας εκ τούτου συνεπείας και δι’ αυτήν ακόμη την μήνιν των Συμμαχικών Κυβερνήσεων»

• ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΣ