Πληθωρισμός, διαφαινόμενη ύφεση και βιωσιμότητα του περιβάλλοντος είναι μερικές από τις μεγάλες προκλήσεις που καλούνται να αντιμετωπίσουν οι οικονομίες διεθνώς, μέσα μάλιστα σε ένα δύσκολο περιβάλλον, που έχει διαμορφώσει η ενεργειακή κρίση, σύμφωνα με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιάννη Στουρνάρα.
Μιλώντας στο συνέδριο του Economist για τη βιωσιμότητα της χρηματοδότησης (Sustainable Finance in uncertain times: Solid Foundations in volatile economies), ο κ. Στουρνάρας στάθηκε ιδιαίτερα στο θέμα του πληθωρισμού, υπογραμμίζοντας ότι προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς και αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο από την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής.
H EKT πρέπει να συνεχίσει να διατηρεί τις αρχές της σταδιακότητας και της ευελιξίας, καθώς το πρόβλημα της Ευρώπης είναι διαφορετικό από αυτό που αντιμετωπίζει η Fed στις ΗΠΑ, είπε.
Ειδικά για την πορεία της ελληνικής οικονομίας ανέφερε ότι «η καλή εικόνα της Ελλάδας οφείλεται στην καλή πορεία του τουρισμού και στην καταπιεσμένη ζήτηση (κατανάλωση και επενδύσεις), ενώ τόνισε ότι δεδομένου του πληθωρισμού και της αύξησης του ΑΕΠ αναμένεται να οδηγήσει σε βελτίωση του δείκτη χρέους/ΑΕΠ.
- Για το ρυθμό ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας ανέφερε ότι προβλέπεται να φτάσει το 6% και να διαμορφωθεί σε 2,8% το 2023.
- Χαρακτήρισε πάντως «επιτακτικό» το στόχο απόκτησης επενδυτικής βαθμίδας το 2023, ενώ σήμανε «καμπανάκι» για σημαντική μείωση της ευημερίας.
Είπε μεταξύ των άλλων:
- Ο κόσμος και οι οικονομίες έγιναν πολύ πιο πολύπλοκες μετά την πανδημία και την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η επίτευξη των 17 στόχων για τη βιωσιμότητα που έχουν τεθεί από τα Ηνωμένα Έθνη (μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται η εξάλειψη των πανδημιών, της πείνας, των ανισοτήτων και, φυσικά, η βιωσιμότητα του περιβάλλοντος) έχει γίνει δυσκολότερη. Απαιτεί συνεργασία και συντονισμό σε όλον τον πλανήτη στον επιστημονικό τομέα (τρανταχτό παράδειγμα η δημόσια υγεία) αλλά και στην σφαίρα της οικονομικής πολιτικής. Οι ιοί, τα αέρια του θερμοκηπίου και οι οικονομικές κρίσεις διασχίζουν τα σύνορα και δεν μπορούν να αντιμετωπιστούν μεμονωμένα. Απαιτείται από κοινού αντιμετώπιση. Η σημερινή γεωπολιτική κρίση και οι συναφείς επιπτώσεις στις κοινωνίες, στις οικονομίες και στο περιβάλλον, σηματοδοτούν οπισθοδρόμηση στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της ανθρωπότητας. Εάν διαιωνιστεί θα προκαλέσει σημαντική μείωση της ευημερίας στις περισσότερες χώρες του πλανήτη (σίγουρα στις ευρωπαϊκές χώρες μέσω κυρίως των πολύ υψηλών τιμών ενέργειας που εισάγεται), μέσω χαμηλότερου προϊόντος και υψηλότερων τιμών, χαρακτηριστικά των στασιμοπληθωριστικών πιέσεων που εκδηλώνονται.
- Ο πληθωρισμός σήμερα στην Ευρώπη προέρχεται από την πλευρά της προσφοράς και όχι της ζήτησης. Σε πολύ υψηλό ποσοστό οφείλεται στο εισαγόμενο φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το οποίο έχει εργαλειοποιηθεί. Αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνον από την ομαλοποίηση της νομισματικής πολιτικής, αλλά απαιτεί συμπληρωματική δράση της ενεργειακής πολιτικής και της δημοσιονομικής πολιτικής σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
- Ο συνδυασμός αύξησης των επιτοκίων και της πολύ μεγάλης αύξησης των τιμών ενέργειας δημιουργούν κινδύνους στους ισολογισμούς των επιχειρήσεων και για το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών, που, με τη σειρά τους, δημιουργούν κινδύνους στους ισολογισμούς των τραπεζών. Οι τράπεζες ωφελούνται από την αύξηση των επιτοκίων, αντιμετωπίζουν όμως κινδύνους από την ενδεχόμενη χειροτέρευση της ποιότητας του ενεργητικού τους για τον λόγο που προαναφέρθηκε και από τη διατήρηση του πληθωρισμού σε υψηλά επίπεδα. Αυτός ο συνδυασμός έχει αυξήσει την ετοιμότητα των εποπτικών αρχών.
- Το 2022 εξελίσσεται καλύτερα του αναμενόμενου και για την οικονομία (το ΑΕΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και κυρίως για τις χώρες-μέλη του Ευρωπαϊκού Νότου και ειδικά για την Ελλάδα. Αυτό οφείλεται κυρίως σε δύο παράγοντες: στις καλύτερες του αναμενόμενου ταξιδιωτικές εισπράξεις (τουρισμός) και, γενικότερα, στην αύξηση της λεγόμενης «καταπιεσμένης» ζήτησης (pent-up demand – καταπιεσμένης από τον εγκλεισμό της πανδημίας). Ειδικά για την Ελλάδα, η αύξηση του ΑΕΠ που σήμερα αναμένεται για όλο το 2022 είναι πολύ ανώτερη της αρχικά αναμενόμενης, και κινείται γύρω στο 6%. Σε συνδυασμό με τον υψηλό πληθωρισμό, η αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ αναμένεται να κινηθεί σε επίπεδα πολύ υψηλότερα από το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο δανεισμού του δημοσίου, υποβοηθώντας έτσι τη σημαντική μείωση του λόγου του δημοσίου χρέους προς το ΑΕΠ. Για την ζώνη του ευρώ η αύξηση του ΑΕΠ το 2022 αναμένεται στο 3,1%.
- Αυτές οι εξελίξεις όμως δεν επιτρέπουν εφησυχασμό. Για το 2023 η αύξηση του ΑΕΠ στη ζώνη του ευρώ αναμένεται σε ελαφρά θετική στο σενάριο βάσης (+0,9%) αλλά αρνητική στο χειρότερο σενάριο (-0,9%). Για την Ελλάδα η αύξηση του ΑΕΠ για το 2023 αναμένεται σήμερα στο 2,8%.
- Για το 2023 ο συνδυασμός (α) της αύξησης των επιτοκίων, (β) των πολύ υψηλών τιμών φυσικού αερίου, (γ) της σταδιακής, περαιτέρω απόσυρσης της κρατικής βοήθειας για λόγους δημοσιονομικούς και (δ) της εξάντλησης της ‘καταπιεσμένης’ ζήτησης, ενδεχομένως οδηγήσει τις οικονομικές εξελίξεις στην ζώνη του ευρώ πιο κοντά στο χειρότερο σενάριο παρά στο σενάριο βάσης. Αυτό θα επηρεάσει και τις εξελίξεις στην Ελλάδα. Όμως, η αναλογικά μεγάλη εισροή κονδυλίων από το RRF (Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας) και από τα Διαρθρωτικά Ταμεία της ΕΕ, σε συνδυασμό με τη μικρότερη ενεργειακή επιβάρυνση (energy intensity) της ελληνικής οικονομίας σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ και τα χαρακτηριστικά της διάρθρωσης του δημοσίου χρέους της, δημιουργούν τις συνθήκες ώστε η ενδεχόμενη υλοποίηση του χειρότερου σεναρίου για την ΕΕ να μην έχει αντίστοιχες επιπτώσεις στην ελληνική οικονομία.
Ρεπορτάζ: Κώστας Τσάβαλος
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος