Nord Stream: Τι λένε οι επιστήμονες για τις επιπτώσεις των διαρροών μεθανίου στο περιβάλλον

Οι δύο εκρήξεις στους αγωγούς Nord Stream 1 και 2 στη Βαλτική Θάλασσα είχαν ως αποτέλεσμα την απελευθέρωση μεγάλης ποσότητας μεθανίου στην ατμόσφαιρα, εγείροντας φόβους ότι το γεγονός θα μπορούσε να προκαλέσει κλιματική καταστροφή. Ωστόσο, οι επιστημονικές απόψεις σχετικά με το μέγεθος της καταστροφής διίστανται.

Κανένας από τους δύο αγωγούς δεν βρίσκονταν σε λειτουργία, αλλά και οι δύο περιείχαν φυσικό αέριο – το οποίο αποτελείται σε μεγάλο βαθμό από μεθάνιο, ένα ισχυρό αέριο του θερμοκηπίου που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη αιτία της κλιματικής αλλαγής μετά το διοξείδιο του άνθρακα.

«Υπάρχουν πολλές αβεβαιότητες, αλλά αν αυτοί οι αγωγοί παρουσιάσουν αστοχία, ο αντίκτυπος στο κλίμα θα είναι καταστροφικός και θα μπορούσε να είναι ακόμη και πρωτοφανής», δήλωσε στο Reuters ο Ντέιβιντ ΜακΚέιμπ, χημικός και ανώτερος επιστήμονας στη μη κερδοσκοπική οργάνωση Clean Air Task Force.

Ο ΜακΚέιμπ και άλλοι ειδικοί σε θέματα εκπομπών δήλωσαν στο Reuters ότι δεν είναι ακόμη δυνατό να εκτιμηθεί το μέγεθος της διαρροής, δεδομένων των αβεβαιοτήτων γύρω από παράγοντες όπως η θερμοκρασία του αερίου στον αγωγό, η ταχύτητα των διαρροών και η ποσότητα αέριου που θα απορροφήσουν τα μικρόβια στο νερό πριν φτάσει στην επιφάνεια.

Αλλά δεδομένου ότι και οι δύο αγωγοί Nord Stream περιείχαν κυρίως μεθάνιο, «το ενδεχόμενο για ένα μαζικό και καταστροφικό γεγονός είναι πολύ ανησυχητικό», τόνισε ο ΜακΚέιμπ.

Σε χρονικό διάστημα 20 ετών, το μεθάνιο έχει πάνω από 80 φορές τη δυνατότητα θέρμανσης του πλανήτη σε σχέση με το διοξείδιο του άνθρακα. Οι επιστήμονες λένε ότι η απότομη μείωση των εκπομπών μεθανίου τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει ζωτικό μοχλό για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.

Σύμφωνα με μια «συντηρητική εκτίμηση» με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα, οι διαρροές μαζί απελευθέρωναν περισσότερους από 500 μετρικούς τόνους μεθανίου ανά ώρα όταν παραβιάστηκαν για πρώτη φορά, με την πίεση και τον ρυθμό ροής να μειώνονται με την πάροδο του χρόνου, δήλωσε ο Ζαν-Φρανσουά Γκοτιέ, αντιπρόεδρος των μετρήσεων στην εμπορική εταιρεία δορυφορικών μετρήσεων μεθανίου GHGSat.

Εκπρόσωπος του Nord Stream 2 είπε ότι αυτή την εβδομάδα το σύστημα είχε 300 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αερίου. Αν αυτή η ποσότητα απελευθερωνόταν στην ατμόσφαιρα, θα είχε ως αποτέλεσμα περίπου 200.000 τόνους εκπομπών μεθανίου, είπε ο Πολ Μπαλκόμπ, χημικός μηχανικός στο Πανεπιστήμιο Queen Mary του Λονδίνου. Θα είχε περίπου την ίδια δυνατότητα υπερθέρμανσης του πλανήτη σε διάστημα 100 ετών με περίπου 6 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters που βασίζονται σε στοιχεία της Διακυβερνητικής Επιτροπής για την Αλλαγή του Κλίματος (IPCC). Αυτό αντιστοιχεί περίπου στην ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκπέμπεται σε ένα ολόκληρο έτος από πόλεις μεσαίου μεγέθους όπως η Αβάνα, το Ελσίνκι ή το Ντέιτον του Οχάιο.

Όπως αναφέρει η εφημερίδα Washington Post, τα νέα δεδομένα που δημοσίευσε την Τετάρτη (28/09) η Υπηρεσία Ενέργειας της Δανίας επέτρεψαν στους επιστήμονες να προβούν σε προκαταρκτικές εκτιμήσεις της ποσότητας του μεθανίου που απελευθερώθηκε. Εάν όλο αυτό το αέριο φτάσει στην ατμόσφαιρα, θα ισοδυναμεί με περίπου το 0,1% των εκτιμώμενων ετήσιων παγκόσμιων εκπομπών μεθανίου, σύμφωνα με τους επιστήμονες του Προγράμματος Υδάτων Αερίου της Γεωλογικής Υπηρεσίας των ΗΠΑ.

Ο Τομά Λοβό, ερευνητής στο Εργαστήριο Κλιματικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών της Γαλλίας υπολόγισε ότι η ποσότητα του μεθανίου που απελευθερώθηκε ισοδυναμεί με τις εκπομπές περίπου 1 εκατομμυρίων αυτοκίνητων σε ένα χρόνο.

Οι σουηδικοί σταθμοί παρακολούθησης που μετρούν τις τοπικές ατμοσφαιρικές συγκεντρώσεις των αερίων του θερμοκηπίου, ανέφεραν αύξηση μετά την έκρηξη του αγωγού, με τη συγκέντρωση του μεθανίου να είναι κατά 20 έως 25 τοις εκατό υψηλότερη από τη συνηθισμένη, «κάτι που είναι αρκετά αξιοσημείωτο σε σύγκριση με τις μακροχρόνιες σειρές δεδομένων μας», δήλωσε στην Washington Post ο Τόμας Χολστ, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Lund της Σουηδίας, υποστηρίζοντας ωστόσο ότι δεν ήταν αρκετό για να αποτελέσει κίνδυνο για τη δημόσια υγεία. Σταθμοί παρακολούθησης στη Φινλανδία και τη Νορβηγία ανέφεραν παρόμοιες αυξήσεις.

🚨#BREAKING: An IMEO analysis of satellite images conducted in a partnership between @UNEP and scientists from Universitat Politècnica de València (@UPV) has detected and confirmed for the first time the large methane leak in the rupture of the Nord Stream natural gas pipeline.🧵 pic.twitter.com/10SAY3N78B

— International Methane Emissions Observatory (IMEO) (@MethaneData) September 29, 2022

Μια ανάλυση των δορυφορικών εικόνων που δημοσίευσε το Διεθνές Παρατηρητήριο Εκπομπών Μεθανίου την Πέμπτη (29/09), επιβεβαίωσε ότι τουλάχιστον μια παραβίαση είχε οδηγήσει σε συνεχή απελευθέρωση μεθανίου. Οι εικόνες του αγωγού Nord Stream 2 έδειξαν ότι η ακτίνα των φυσαλίδων του αερίου στο σημείο ήταν αρχικά περίπου 700 μέτρα πλάτος στις 26 Σεπτεμβρίου σε 520 μέτρα πλάτος στις 29 Σεπτεμβρίου.

Ωστόσο, παρά το μέγεθος της διαρροής, δεν θα επηρεάσει τη θαλάσσια ζωή με τον τρόπο που θα μπορούσε να επηρεάσει μια διαρροή πετρελαίου, δήλωσε η Τζάσμιν Κούπερ, επιστημονική συνεργάτης του Ινστιτούτου Αειφόρου Αερίου. Αντίθετα, είπε, το γεγονός αυτό θα συμβάλλει στην υπερθέρμανση του πλανήτη.

Οι εικόνες που δόθηκαν την Πέμπτη στη δημοσιότητα από τη σουηδική ακτοφυλακή εξακολουθούν να δείχνουν μια μεγάλη μάζα φυσαλίδων μεθανίου στην επιφάνεια της θάλασσας που προέρχονται από τις τέσσερις διαρροές σε όλους τους αγωγούς – και όχι τρεις, όπως είχε αναφερθεί αρχικά. Οι επιστήμονες λένε ότι απαιτούνται περαιτέρω απεικονίσεις και πρόσβαση στην περιοχή, τόσο για να αποκτήσουν μια σαφέστερη εικόνα των διαρροών όσο και για να υπολογίσουν πόση ποσότητα μεθανίου μπορεί να απελευθερωθεί στην ατμόσφαιρα.

«Ξέρουμε ότι υπάρχει μεγάλη διαρροή, επειδή βλέπουμε τις εικόνες και το βίντεο με το αέριο να αναβλύζει στην επιφάνεια του νερού, αλλά δεν γνωρίζουμε τίποτα για τις διαρροές», δήλωσε η Κούπερ. «Δεν ξέρουμε πόσο μεγάλες είναι ή πού βρίσκονται στον αγωγό και έτσι είναι δύσκολο να υπολογίσουμε τον ρυθμό ροής», σημείωσε.

Οι αξιωματούχοι της Δανίας δήλωσαν την Τετάρτη ότι αναμένουν να αδειάσουν και οι δύο αγωγοί μέχρι την Κυριακή (02/10), καθώς πάνω από το μισό αέριο έχει ήδη απελευθερωθεί. Μόλις απελευθερωθεί και το υπόλοιπο, οι επιστήμονες και οι αξιωματούχοι ασφαλείας θα έχουν καλύτερη πρόσβαση στην περιοχή, η οποία ήταν περιορισμένη λόγω ανησυχιών για τη δημόσια ασφάλεια. Επίσης, οι ιατροδικαστές θα μπορέσουν να εξετάσουν την περιοχή για ενδείξεις σχετικά με το τι προκάλεσε τις εκρήξεις, οι οποίες έχουν απασχολήσει τους αξιωματούχους ασφαλείας σε όλη την Ευρώπη.

ΠΗΓΗ: Reuters, Washington Post