Γιώργος Τζαβέλλας – 19 Οκτωβρίου 1976

Με αφορμή τα 40 χρόνια από το θάνατο του συγγραφέα και σκηνοθέτη Γιώργου Τζαβέλλα, τo Αρχείο της ΕΡΤ ψηφιοποίησε και σας προτείνει

ΑΦΙΕΡΩΜΑ “ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΖΑΒΕΛΛΑΣ”

(video)

Εκπομπή-αφιέρωμα του 1993 στον διακεκριμένο σεναριογράφο και σκηνοθέτη του εγχώριου σινεμά της μεταπολεμικής περιόδου ΓΙΩΡΓΟ ΤΖΑΒΕΛΛΑ (γεν. 1916). Η εκπομπή διατρέχει το έργο του με έμφαση στους σημαντικότερους σταθμούς της διαδρομής του και τις τιμητικές διακρίσεις που γνώρισε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ δεν παραλείπεται αναφορά στις ρίζες του και το οικογενειακό του περιβάλλον. Ενώ σπουδάζει νομικά από πολύ νωρίς τον κερδίζει το θέατρο. Σε νεαρή ηλικία γράφει τα πρώτα του θεατρικά έργα, όπως και επιθεωρήσεις, πριν στραφεί στον κινηματογράφο. Σε συνεργασία με τον Νίκο Τσιφόρο γράφει το έργο «Ο Κλέφτης της Καρδιάς μου», που παρουσιάστηκε ως οπερέτα το 1936. Αντιπροσωπευτικό, επίσης, δείγμα της δραματογραφίας του, το ρομαντικό δράμα «Το Παραμύθι του Φεγγαριού», που πρωτοπαίχτηκε από το θίασο Κοτοπούλη το 1946. Ο φιλόλογος-θεατρικός κριτικός ΚΩΣΤΑΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΟΠΟΥΛΟΣ μιλάει για την θεατρική παραγωγή της προπολεμικής περιόδου και στο πώς η ίδια ομάδα θεατρικών συγγραφέων, στην οποία ανήκε και ο Γιώργος Τζαβέλλας, συνέβαλε στη συγκρότηση της λαϊκής κωμωδίας των ετών ’47-’57.

Αυτοδίδακτος κινηματογραφιστής ο Γιώργος Τζαβέλλας θα αφοσιωθεί στον κινηματογράφο. Εν μέσω Κατοχής, το 1944, γυρίζει την πρώτη του ταινία και πρώτη της «Νόβακ Φιλμς», με τίτλο «Χειροκροτήματα», με θέμα τη ζωή και την τέχνη του Αττίκ, για την σπουδαιότητα της οποίας μιλάει ο συγγραφέας και κριτικός ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΑΦΑΗΛΙΔΗΣ. Ενώ, το 1948 συνεργάζεται με τον Μάνο Κατράκη στον «Μαρίνο Κοντάρα», ταινία βασισμένη στο έργο του Αργύρη Εφταλιώτη, από τις πρώτες απόπειρες κινηματογραφικής απόδοσης έργου της ελληνικής πεζογραφίας με την οποία άνοιξε το δρόμο στις ελληνικές ταινίες για τα διεθνή Φεστιβάλ.

Στη συνέχεια, παρουσιάζονται οι μεγάλες επιτυχίες του, ταινίες-ορόσημα του εγχώριου σινεμά που γνώρισαν τεράστια αποδοχή από το ελληνικό κοινό και των οποίων παρακολουθούμε χαρακτηριστικά αποσπάσματα: «Ο Μεθύστακας» που έκανε ρεκόρ εισπρακτικής επιτυχίας το 1950 για την οποία μιλάει ο διευθυντής φωτογραφίας ΝΤΙΝΤΗΣ ΚΑΡΥΔΗΣ-ΦΟΥΞ, «Η Αγνή του Λιμανιού», το 1952, «Το Σωφεράκι» το 1953, η πρώτη σπονδυλωτή ταινία του ελληνικού κινηματογράφου «Η Κάλπικη Λίρα» το 1955, η οποία συμμετείχε σε πολλά Φεστιβάλ του εξωτερικού εκπροσωπώντας τη χώρα μας από την Ιταλία μέχρι τη Ρωσία και την Αμερική, επίσης οι ταινίες «Μια ζωή την έχουμε» το 1958, «Η Γυνή να φοβήται τον Άνδρα» το 1965. Παρακολουθούμε τέλος, το κινηματογραφικό ανέβασμα της αρχαίας τραγωδίας «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, βραβευμένης ταινίας παραγωγής του 1961, με την Ειρήνη Παπά στον ομώνυμο ρόλο. Ήταν η πρώτη ολοκληρωμένη προσπάθεια μεταφοράς αρχαίου δράματος στον κινηματογράφο.  Από την Ένωση Ανταποκριτών Ξένου Τύπου Αμερικής είχε επιλεγεί στις 10 καλύτερες ταινίες της χρονιάς.

Η εκπομπή επιχειρεί να φωτίσει ταυτόχρονα στοιχεία της προσωπικότητας του Γιώργου Τζαβέλλα τα οποία αντανακλώνται στις ταινίες του μέσα από τους ανθρώπινες φιγούρες του, που χαρακτηρίζονταν από κοινωνική ευγένεια και ανθρωπιά. Συνεντεύξεις σημαντικών ηθοποιών με τους οποίους συνεργάστηκε μιλούν για τη σχέση τους με τον σκηνοθέτη όπως οι : ΑΛΕΚΟΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗΣ, ΕΛΕΝΗ ΧΑΤΖΗΑΡΓΥΡΗ, ΣΠΕΡΑΝΤΖΑ ΒΡΑΝΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΡΝ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ και ΜΑΡΩ ΚΟΝΤΟΥ. Στη σχέση του με τους ηθοποιούς αναφέρεται μεταξύ άλλων η δημοσιογράφος-κριτικός ΡΟΖΙΤΑ ΣΩΚΟΥ.

Σενάριο-Σκηνοθεσία: Ερμής Βελλόπουλος. Αφηγητής: Αλέξης Κωστάλας.

Δείτε περισσότερα στο http://archive.ert.gr