Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 22 Αυγούστου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Εντείνεται η κριτική για τους κυβερνητικούς χειρισμούς, ειδικά μετά τις εξελίξεις των τελευταίων δέκα ημερών στο Μικρασιατικό Μέτωπο. ‘’Ο Τύπος σύμπας μαίνεται κατά της Κυβερνήσεως’’… Έντονη η κριτική και για τις αποφάσεις που ελήφθησαν σε στρατιωτικό επίπεδο, απόλυτη ωστόσο η στήριξη στο στράτευμα στο οποίο ορισμένοι πολιτικοί κύκλοι προσπαθούν να μετακυλήσουν τις ευθύνες για τις αρνητικές εξελίξεις στο Μέτωπο…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΕΝ ΚΙΝΔΥΝΕΥΕΙ

«Διατί φεύγομεν; Ηττήθημεν ή υποχωρούμεν διά να επανέλθωμεν ισχυρότεροι και δώσωμεν το τελειωτικόν κτύπημα κατά του εχθρού; […] Δεν κινδυνεύει η Ελλάς. Τυφλοί έναντι του κινδύνου της ίδιας εαυτών ατιμώσεως είνε εκείνοι, οίτινες μη πιστεύοντες εις την εξ ιδίων πόρων σωτηρίαν, σταυρώνουσι τας χείρας ικέται του Θεού ή τείνουσι την δεξιάν επαιτούντες κλαδίσκον νοσούσης ειρηνευτικής ελαίας, από των ισχυρών την φιλανθρωπίαν»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Λευκό –λόγω λογοκρισίας- το μισό πρωτοσέλιδο, χωρίς πρώτο θέμα η εφημερίδα

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Ν’ ΑΝΑΚΑΛΥΦΘΟΥΝ ΟΙ ΠΡΟΔΟΤΑΙ

«Αναμφισβητήτως έλαβε χώραν προδοσία. Είνε καθήκον τιμής απέναντι της Ελλάδος, της δεινώς σήμερον δοκιμαζομένης, απέναντι του ηρωικού στρατού μας, όστις εις το Μικρασιατικόν μέτωπον πληρώνει νυν τα έξοδα της στυγεράς προδοσίας ν’ αποκαλυφθούν οι προδόται. Και ν’ αποκαλυφθούν το ταχύτερον. Ενδείκνυται όθεν να καταβληθή άμεσος και ταχεία ενέργεια προς ανακάλυψιν των δραστών. Η προσπάθεια προς συγκάλυψιν εκ λόγων κακώς εννοουμένης εθνικής υπολήψεως είνε μωρά»

• Ο ΠΝΕΥΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ. ΣΟΒΑΡΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΠΝΕΥΜΑΤΩΝ

ΠΩΣ ΘΑ ΕΞΕΛΙΧΘΟΥΝ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ – ΕΝΑ ΜΕΝΤΙΟΥΝ 13 ΕΤΩΝ – ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΤΟΥ ΑΕΙΜΝΗΣΤΟΥ ΒΑΣ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ – ΠΡΟΡΡΗΣΕΙΣ ΑΙ ΟΠΟΙΑΙ ΘΑ ΚΑΤΑΠΛΗΞΟΥΝ – Η ΕΚΠΛΗΡΩΣΙΣ ΤΩΝ ΕΘΝΙΚΩΝ ΜΑΣ ΟΝΕΙΡΩΝ

ΕΘΝΟΣ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΚΡΙΣΙΣ

«Όλαι αι εκδηλούσαι την κοινήν γνώμην εφημερίδες, βενιζελικαί και αντιβενιζελικαί, συμφωνούν, ότι πρώτιστον βήμα διά την σωτηρίαν της χώρας είνε η απαλλαγή από της Κυβερνήσεως των ‘’πελιδνών’’ ανθρώπων, ως τους αποκαλούν, που πορκαλούν ‘’αγανάκτησιν και απέχθειαν’’. Εξαίρεσιν εις την κοινήν και άνευ προηγουμένου παραδείγματος εξέγερσιν του Τύπου αποτελούν μόνον ‘’η Εφημερίς των Συζητήσεων’’, προσωπικόν όργανον του κ. Νικ. Στράτου, το ‘’Σκρίπ’’ και η ‘’Πρωτεύουσα’’, προσωπικώς προσκειμένη εις τον κ. Δημ. Γούναρην. Εις όλας τας άλλας υπάρχει άμιλλα δεινοτέρων επιθέτων κατά της ‘’κυβερνήσεως της καταστροφής’’»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΠΑΝΤΟΤΕ ΚΡΙΣΙΜΟΣ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

Η ΣΥΜΠΤΥΞΙΣ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΑΝΕΥ ΕΧΘΡΙΚΗΣ ΠΙΕΣΕΩΣ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΗΣ ΕΝ ΛΟΝΔΙΝΩ ΠΡΕΣΒΕΙΑΣ ΜΑΣ ΔΙΑ ΤΑΣ ΚΕΜΑΛΙΚΑΣ ΨΕΥΔΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΧΘΕΣ ΔΙΑΚΟΜΙΣΘΕΝΤΩΝ ΗΡΩΪΚΩΝ ΤΡΑΥΜΑΤΙΩΝ
• ———————————— ΛΙΠΟΤΑΚΤΗΣΑΤΕ ΠΡΟΤΟΥ ΛΑΚΤΙΣΘΗΤΕ

Μεγάλο μέρος του τίτλου και του άρθρου έχουν κοπεί από τη λογοκρισία

«Η Κυβέρνησις έπαυσε να εκπροσωπή την θέλησιν του λαού, από των τελευταίων δε γεγονότων έχει καταλυθή εις την συνείδησιν του Έθνους. Η βοή της Εθνικής εξεγέρσεως φέρεται εναντίον αυτής, και η ψυχή του Έθνους δεν αναγνωρίζει πλέον εις αυτήν το δικαίωμα να ομιλή, εξ ονόματός του»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΔΙΑΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΥΓΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ

«Η Κυβέρνησις είνε αναξία πάσης επιεικείας και ως τελευταίον επιβάλλεται αυτή καθήκον όπως τάχιστα καταλίπη ην Αρχήν, έχουσα υπ’ όψιν και τας ευθύνας, ας επάγεται δι’ εαυτήν η περαιτέρω παραμονή της. Αλλά και ο Βασιλεύς έχει ύψιστον και μέγα δικαίωμα όπως αποπέμψη ως τάχιστα αυτήν της Αρχής, ομοίως δε η Συνέλευσις, συνερχομένη ως τάχιστα, λάβη οριστικάς αποφάσεις προς σωτηρίαν της Πατρίδος»

• ΔΙΑΤΙ ΜΑΣ ΕΘΕΣΑΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ

ΕΣΤΙΑ

• ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ! ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ!

«Οι σημερινοί Κυβερνήται της Ελλάδος παραμένουν εις την θέσιν των και μετά την τελευταίαν των ατυχίαν. Οδηγήσαντες την Ελλάδα από αποτυχίας εις αποτυχίαν, από ——– αποστερήσαντες αυτήν των φίλων της, απομονώσαντες αυτήν, ενισχύσαντες τους εχθρούς της, εξαντλήσαντες αυτήν οικονομικώς, μεταβαλόντες αυτήν νικήτριαν δέκα ετών εις νικημένην εντός —-ερών, δεν εννοούν μ’ όλα ταύτα να εγκαταλείψουν την εξουσίαν. Μόνοι των δεν έχουν την φιλοτιμίαν να παραιτηθούν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ

ΤΙ ΔΙΑΛΑΜΒΑΝΕΙ Η ΒΡΕΤΤΑΝΙΚΗ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ – ΟΛΟΕΝ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΝ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΠΟΜΕΘΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΥΧΗΝ ΜΑΣ

• ΕΙΜΕΘΑ ΝΕΚΡΟΙ;

«Η ανίερος πρόθεσις του Μετανοεμβριανού πολιτικού κόσμου, όστις ΟΥΔΕΜΙΑΣ ΠΛΕΟΝ ΕΧΕΙ ΣΧΕΣΙΝ ΟΥΤΕ ΜΕ ΤΟΥΣ ΨΗΦΙΣΑΝΤΑΣ ΑΥΤΟΝ, διότι κανείς Έλλην δεν τους ακολουθεί, είνε έκδηλος, πλέον ή έκδηλος, χειροπιαστή : Οι Μοιραίοι άνθρωποι δεν σκέπτονται περί αμύνης και απωθήσεως του εχθρού, ΑΛΛΑ ΠΕΡΙ ΕΚΚΕΝΩΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΨΕΩΣ. […] Η ανάγκη της ειρηνικής και νομιμόφρονος εκδηλώσεως του Λαού αποτελεί στοιχειώδη υποχρέωσιν προς ημάς αυτούς, προς τους νεκρούς μας, προς την ιστορίαν μας, προς την Μεγάλην Ελλάδα»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΔΙΑΤΙ ΜΕΝΕΙ ΑΚΟΜΗ

«Εμμένει η Κυβέρνησις εις την άδοξον θέσιν της. Λοιδωρίαι, χλευασμοί, αναθέματα, όλη η βοή της λαϊκής αγανακτήσεως, πάντα ταύτα δεν φθάνουσι μέχρις αυτής. Τυφλή και κωφή, ουδέν βλέπει και ουδέν ακούει. Και μένει»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ
• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ – Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ
• Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ – ΤΙ ΖΗΤΕΙ Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• Ο ΘΕΟΣ ΑΣ ΒΟΗΘΗΣΗ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Δέκα ημέραι συμπληρούνται σήμερον, αφ’ ης ήρχισαν τα πολεμικά γεγονότα, και όμως η Κυβέρνησις δεν ηυδόκησε να ομιλήση σαφώς και να πληροφορήση τον λαόν επακριβώς περί των συμβαινόντων. […] Η Κυβέρνησις ακολουθεί τακτικήν συστηματικής κρυψινοίας, μίαν τακτικήν η οποία καθόλου δεν συντελεί εις την μείωσιν της καθολικής νευρικότητος. […] Και ο Θεός της Ελλάδος, τον Οποίον γονυκλινώς ας ικετεύσωμεν όλοι, ας πιστεύσωμεν ότι δεν θα μας εγκαταλείψη, αλλά θα μας προστατεύση και πάλιν. Αλλοίμονον εάν μας εγκατέλειψεν οριστικώς και απέστρεψεν αφ’ ημών το πρόσωπόν Του»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΑΙ ΠΟΛΥΤΙΜΟΙ ΣΤΙΓΜΑΙ

«Από την κυβέρνησιν είναι ανάγκη επιτακτική να εννοηθή, εφ’ όσον είναι καιρός, ότι ουδείς δικαιούται εις ομοίας στιγμάς να παρεμβάλλη την σηπεδόνα της θανασίμου ψυχικής του ανικανότητος μεταξύ ενός Έθνους και των εν όπλοις απέναντι του εχθρού τέκνων του. και ότι ουδέν δύναται ν’ απολέση ο έχων την θέλησιν να κρατήση και να υπερασπίση εκείνα, διά τα οποία τόσας αγογγύστως και μεγαλοψύχως θυσίας συνεισέφερεν ο Στρατός και το Έθνος. Όσοι αισθάνονται την ψυχήν των τραπείσαν προς την ‘’οίκαδε’’ ατιμίαν, ας φροντίσουν να εξαφανισθούν όπου δύνανται»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΣΤΑΜΑΤΗΣΑΤΕ ΕΙΣ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΣΑΣ ΑΝΙΕΡΟΙ ΣΥΚΟΦΑΝΤΑΙ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΑΣ

«Καταβάλλεται ήδη ανίερος προσπάθεια, όπως επιρριφθούν αι ευθύναι της δημιουργηθείσης κρισίμου στρατιωτικής καταστάσεως εις τον γενναίον και ένδοξον Ελληνικόν στρατόν. […] Δυνάμεθα να βεβαιώσωμεν με τον πλέον κατηγορηματικόν τρόπον, ότι η τοιαύτη προσπάθεια αποτελεί ΑΙΣΧΟΣ και ΑΤΙΜΙΑΝ»

• ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΘΩΜΕΝ ΠΑΝΤΕΣ ΠΕΡΙ ΤΟΝ ΒΑΣΙΛΕΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ
• ΔΟΣΑΤΕ ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΠΟΥ ΖΗΤΕΙ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΥΠΑΡΧΕΙ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟΝ ΧΡΟΝΟΥ

«Διότι δεν επείσθημεν ότι οι κ.κ. Γούναρης και Στράτος είνε προδόται και διότι είμεθα πεπεισμένοι ότι θα επωφεληθούν της εξ ανακοπής των επιχειρήσεων δεδομένης ευκαιρίας διά να δώσουν εις τον στρατόν τους φυσικούς αρχηγούς και ανορθούντες την στρατιωτικήν κατάστασιν να διαπραγματευθούν εν τη Διασκέψει ειρήνην έντιμον. Υπάρχει περιθώριο χρόνου καθ’ ό δύνανται να θέσουν εις εφαρμογήν όσα από μηνών επανειλημμένως και, εντόνως, μέχρι παρεξηγήσεως υπεδείξαμεν»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΙΝΕ ΑΚΟΜΗ ΚΑΙΡΟΣ

«Και ενώ εκείνοι που θα ηδύναντο να διευκολύνουν μίαν τοιαύτην λύσιν ευρίσκονται υπό απεινή διωγμόν καθ’ όλην την Ελλάδα και σαπίζουν εις τας φυλακάς, ως έσχατοι προδόται, οι ένοχοι της σημερινής καταστάσεως απειλούν με τον πέλεκυν του νόμου τους έχοντας το έντιμον θάρρος να υποδείξουν τι δέον γενέσθαι προς σωτηρίαν του λαού από μεγαλείτερα δεινά»

ΣΚΡΙΠ

• ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
• ΕΧΘΡΟΙ

«Διότι οι επιτιθέμενοι εναντίον της Κυβερνήσεως, επερχόμενοι κατ’ αυτής από δύο διαφόρων σημείων, του καθεστωτικού και του αντικαθεστωτικού, δεν αρκούνται μόνον εις την διά του Τύπου επίθεσιν. Προβαίνουν και εις διαδόσεις, ως γνωρίζοντες αυτοί καλλίτερον τα πράγματα από τον λαόν, όστις διατηρεί πάντοτε την ψύχραιμον διάθεσιν. […] Ας διορθώσωμεν λοιπόν τας λέξεις. Υποχρέωσις είναι η λιποταξία, πατριωτισμός η αντίδρασις εναντίον του Κράτους και τάξις είνε η ανατροπή. Ιδού η τριάς των νέων πολιτικών δογμάτων! Ταύτα δε πότε; Όταν εν δόγμα, μία αρχή, μία πίστις θα έπρεπε να κυριαρχή εις τας διανοίας πάντων; Εν αρχή η τάξις!»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΗΣ ΒΕΝΕΤΙΑΣ

«Θέλομεν να πιστεύσωμεν, ότι η επιμονή των όπως μη εγκαταλείψουν την αρχήν μετά το ατύχημα τούτο –ατύχημα βαρύνον εξ ίσου και τους πολιτικούς και τους υπευθύνους στρατιωτικούς παράγοντας- περικλείει κάποιαν πραγματικήν και σταθεράν αισιοδοξίαν διά την εξέλιξιν και των στρατιωτικών γεγονότων, αλλά και των διπλωματικών ενεργειών κατά την διάσκεψιν της Βενετίας»

• ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ ΤΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΥ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΑΠΟ ΤΟΥ 1012 ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ 1922