Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 27 Δεκεμβρίου 1921 

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Το Ανατολικό ζήτημα πρόκειται τελικά να συζητηθεί στη Διάσκεψη των Καννών και είναι γεγονός ότι ‘’ποτέ ίσως άλλοτε η Ελλάς δεν αντίκρυσε διά τα εθνικά της ζητήματα τόσα περίπλοκα συμφέροντα των ισχυρών, τόσον αντίθετα προς τα δίκαιά της’’….

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΑΝΑΓΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΣ

«Η παρατηρουμένη και σήμερον δυσφορία εναντίον των παλαιοκομματικών μεθόδων προέρχεται και πάλιν εκ της μικροαστικής κυρίως τάξεως, η οποία κατέστη υποτελής των τοπικών φεουδαρχών, η οποία εις πάσαν σχέσιν της προς τας κρατικάς υπηρεσίας, εις την νομιμωτέραν, εις την δικαιοτέραν αίτησίν της έχει ανάγκην των μπιλλιέτων»

• ΤΟ ΔΕΛΤΙΟΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΕΩΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΜΟΝΗ ΚΑΙ ΑΛΗΘΗΣ ΕΝΤΟΛΗ

«Ο κ. Γούναρης έχει εν λευκώ την εξουσιοδότησιν όπως διαπραγματευθή οιανδήποτε λύσιν του εθνικού ζητήματος, η οποία θα εξησφάλιζεν εις τον λαόν περίοδον ειρήνης. Ο Ελληνικός λαός δεν δίδει προσοχήν υπό ποίαν μορφήν θα τεθή τέρμα εις την εξωτερικήν περιπέτειαν. Ενδιαφέρεται μόνον να ικανοποιηθούν κατ’ ουσίαν αι διεκδικήσεις του, ασχέτως προς τον εξωτερικόν των τύπον, και θα αποδεχθή οιανδήποτε λύσιν, εφόσον δι’ αυτής θ’ αναγνωρίζηται η ηθική κυριαρχία του εν τη Ανατολή»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΙΣΤΕΥΟΜΕΝ ΠΑΝΤΟΤΕ

«Και πιστεύοντες πάντοτε οι εν Ελλάδι, ότι η Γαλλική Ολότης δεν είνε δυνατόν να βλέπη μετά τόσης σκληρότητος προς την απέλπιδα εκ των εστιών των φυγήν των χριστιανών της Κιλικίας, θέλομεν επίσης να ελπίζωμεν, ότι και ο κ. Μπριάν, ότι και η Κυβέρνησις η Γαλλική θ’ αναθεωρήση τας περί χριστιανών της Τουρκίας αντιλήψεις της και τας εσφαλμένας περί προστασίας Γαλλικών συμφερόντων εν Τουρκία πεποιθήσεις της. […] Η εμμονή της Γαλλίας εις την συνθήκην προς τον Κεμάλ θ’απετέλει ανεξίτηλον στίγμα δι’ αυτήν. Θα ήτο η αμαύρωσις της ιστορίας της»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΗ ΚΑΤ’ ΑΡΧΗΝ ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ

ΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΘΑ ΚΑΝΟΝΙΣΘΟΥΝ ΕΝ ΠΑΡΙΣΙΟΙΣ

«Εν ή περιπτώσει η μεσολάβησις ήθελε κατ’ αρχήν αποφασισθή, η μορφή και οι όροι αυτής θ’ αφίνοντο να διατυπωθούν υπό της προσεχούς Διασκέψεως των υπουργών των Εξωτερικών των Συμμάχων, ήτις πρόκειται να συνέλθη εν Παρισίοις»

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΙΤΑΛΙΑ ΕΚΑΛΕΣΕ ΤΟΝ ΛΕΝΙΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ
• Η ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

«Αλλ’ εάν η Διάσκεψις των Παρισίων ήθελεν αφήσει την Ανατολήν εις την αυτήν και σήμερον πολεμικήν εκκρεμότητα, άνευ ελπίδος ειρηνικής διευθετήσεως, το ζήτημα θ’ απέμενε ανοικτόν εις τα Σοβιέτ και εις την Οικονομικήν Διάσκεψιν. Ευχόμεθα και ελπίζομεν ταχείαν και δικαίαν ειρήνην εκ της Παρισινής Διασκέψεως. Αλλ’ η Ελληνική Κυβέρνησις εις το χάος αυτό της διεθνούς καταστάσεως οφείλει να είνε ετοίμη να αντιμετωπίση οιανδήποτε περαιτέρω περιπέτειαν των εθνικών μας ζητημάτων»

• ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΚΑΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΘΗΚΗΣ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΜΟΝΟΣ ΤΩΝ ΘΡΙΑΜΒΟΣ

«Τώρα ούτε πληροφορίας, ούτε υποδείξεις, ούτε συμβουλάς έχει η περιπλανωμένη άγνωστος και απαρατήρητος Ελληνική ικεσία. Πόσον δε έξω της πραγματικότητος ευρίσκεται αποδεικνύει η απογοήτευσις του κ. Γούναρη εκ Ρώμης. Αλλά η λύσις του Ελληνικού ζητήματος δεν θα βραδύνη πλέον. Και, αν δεν συζητηθή οριστικώς εις τας Κάννας, θα προετοιμασθή όμως η λύσις του. Και διά την λύσιν Ούτε θα ερωτηθή η Ελλάς. Η απόφασις θα της επιβληθή όπως εις οχληρόν διάδικον, θα της επιβληθή αυτής, χθεσινού δικαστού, όπως και εις τον λησταντάρτην της Αγκύρας»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ

«Θα επιζητήση τουτέστιν εν Κάνναις η αγγλική πολιτική αφ’ ενός μεν σχετικήν αναγνώρισιν της Σοβιετικής Κυβερνήσεως και μερικήν τροποποίησιν της γαλλοκεμαλικής Συμφωνίας. Θα επιζητήση ταύτα και κατά πλήρη πιθανότητα θα τα επιτύχη. Αλλ’ αι δύο αύται χλιαραί λύσεις είνε βεβαίως επαρκείς όπως χρησιμεύσωσιν ως μέσα αποτροπής γενικωτέρας αγγλογαλλικής διαστάσεως και επομένως ως προοίμια αισίας προόδου και του Ανατολικού ζητήματος, τουτέστιν ως πορμηνύματα ειρήνης»

• ΚΑΤΩ Ο ΠΑΛΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ (ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ)

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΚΑΝΝΩΝ

«Ο Ντέλα-Τορρέτα ανεκοίνωσε προς τούτοις, ότι είνε αδύνατος η ειρήνευσις της Ανατολής και ο διακανονισμός του ζητήματος της Μεσογείου άνευ της συνομολογήσεως της Ελληνο-Τουρκικής ειρήνης. […] Αγγέλλεται εκ Καννών ότι οι κ.κ. Λόϋδ Τζώρτζ και Μπριάν ήρχισαν διαπραγματεύσεις διά την σύναψιν Αγγλογαλλικής συμφωνίας εξασφαλιζούσης την ειρήνην της Ευρώπης»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΙ ΤΗΣ ΡΩΜΗΣ

«Η Ρώμη ηρνήθη να συζητήση το Δωδεκανησιακόν ζήτημα πρό της ρυθμίσεως του Μικρασιατικού. Διατί; Αλλ’ απλούστατα, διά να αντιπολιτευθή ελευθέρως τας Μικρασιατικάς της Ελλάδος βλέψεις και να κρατήση κατόπιν και τα Δωδεκάνησα, πράγμα που το θεωρεί ασφαλές και ευκολώτερον από την επιτυχίαν της Βορείου Ηπείρου, εφ’ όσον δι’ αυτό δεν πρόκειται να διεξαχθούν καν αι συζητήσεις που προηγήθησαν της παραχωρήσεως της Βορείου Ηπείρου εις την Αλβανίαν και τας οποίας υπό τας σημερινάς περιστάσεις αδυνατεί ν’ ανακινήση υπέρ αυτής η Ελλάς»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΠΕΡΙΞ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

«Οπωσδήποτε, είτε εν Κάνναις προκαταρκτικώς συζητηθή το Ανατολικόν, είτε ειδικώς εν Παρισίοις αργότερον, η κατά των αγγλικών διαθέσεων και υπολογισμών αντίδρασις της Γαλλίας, θα σημειωθή έντονος. […] Πάντως, καλόν θα ήτο να λάβωμεν υπ’ όψιν ημών ενταύθα, ότι λύσις του ανατολικού, κατά πάντας τους πόθους ημών, δεν είναι δυνατόν ατυχώς να αναμένεται. […] Διατρέχομεν περίοδον συμβιβασμών κατ’ εξοχήν και σχετικοτήτων. Ας ευχηθώμεν όπως αι μεσαι λύσεις, αίτινες θα προταθούν διά την ειρήνευσιν της Ανατολής, μη εξαχθούν εις σημείον αδικίας, επιβαλλούσης εις την Ελλάδα αντίδρασιν κατ’ αυτών, διά παντός μέσου»

• ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ Θ’ ΑΠΟΦΑΣΙΣΘΗ ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΣ

Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ ΘΑ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΜΠΟΛΕΜΟΥΣ. ΘΑ ΕΠΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ

 ΠΡΩΙΝΗ

• ΖΩΗΡΟΝ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΜΕΤΑΞΥ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ ΚΑΙ ΜΠΡΙΑΝ
• ΜΟΝΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

«Το δάνειον, όπερ θα συνάψη εντός των ημερών αυτών εις Λονδίνον ο κ. Γούναρης, αυτήν την μεγίστην πολιτικήν σημασίαν έχει. Διακηρύσσει, ότι η Ελλάς ετοιμάζεται να καταφέρη το τελευταίον, αλλά και αποτελεσματικόν κτύπημα κατά της Τουρκίας, εάν αύτη δεν αποδεχθή το Αγγλοελληνικόν σχέδιον που θα τη ανακοινωθή. Και το κτύπημα τούτο θα καταφερθή καίριον διά της καταλήψεως της Κωνσταντινουπόλεως υπό του ελληνικού στρατού»

• ΔΕΝ ΣΑΣ ΠΙΣΤΕΥΕΙ Ο ΛΑΟΣ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΚΑΝΝΑΣ

«Εις τας Κάννας θα ψηλαφηθή το Ανατολικόν ζήτημα καθ’ ά δύναται να προβλέψη τις. Αλλά θα ήτο τολμηρόν να είπωμεν ότι εις τας Κάννας θα λυθούν αι διαφοραί. Σειρά διασκέψεων άλλων ενδεχομένως θα επακολουθήση. Σειρά νέων συνεδρίων. Αλλ’ αν πρυτανεύση η θέλησις της διαλλαγής, αν επιδειχθή εκ μέρους της Γαλλίας ο πόθος του να φθάσουν τα πράγματα εις έν λογικόν τέρμα, η συστηματοποίησις των εν Ανατολή πραγμάτων θα επέλθη ίσως εις διάστημα χρόνου όχι μακρότερον του τριμήνου»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΝΕΑ ΦΑΣΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΥ

«Το ζήτημα της Ανατολής θα λυθή επί τη βάσει απόψεων γενικωτέρων και ευρυτέρων, αντιστοιχουσών προς συμφέροντα ευρύτερα και γενικώτερα, τα οποία ευρίσκονται σήμερον εις σύγκρουσιν εν Ανατολή. […] Ώ, μη αμφιβάλλετε, ότι η Ελλάς θα πράξη μέχρι τέλους το καθήκον της! Θα … επωφεληθή (!) της εν τω μεταξύ εκκρεμοτητος, διά να θυσιάση και τον τελευταίον της στρατιώτην, και να εξαντλήση και την τελευταίαν της πεντάραν, εις την άσκοπον προς τον Κεμάλ σύγκρουσιν, όταν έλθη η στιγμή, να καυχηθή, ότι προσέφερε το πάν υπέρ της επιτυχίας της Αγγλικής πολιτικής! Λίγο τόχετε;»

ΣΚΡΙΠ

• ΣΦΟΔΡΑ ΜΟΝΟΜΑΧΙΑ ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ – ΜΠΡΙΑΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΓΑΛΛΟΚΕΜΑΛΙΚΗΝ
• ΤΟΝ ΕΣΩ ΚΑΙ ΕΞΩ

«Αγνοούμεν όμως και πρέπει να αγνοώμεν, αν τους εθνικούς θριάμβους πρέπει να τους αναμείνωμεν μεταξύ Λονδίνου και Παρισίων ή πολύ εγγύτερον, εκεί όπου δύναται αιφνιδίως να σταθή ο αστήρ του εθνικού μας πεπρωμένου. Και εις την μίαν και εις την άλλην περίπτωσιν μας χρειάζεται πρό παντός η ενότης! […] Εμμείνατε εις τας ιεράς πεποιθήσεις σας, αι οποίαι θα στέψουν θριαμβευτικώς δύο συγχρόνως ενδόξους και ευγενείς αγώνας και θα συντρίψουν πελικώς δύο εχθρούς : τον εξωτερικόν και τον εσωτερικόν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΑΞΙΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΛΠΙΔΕΣ

«Είνε γνωστόν, ότι η Ελλάς δεν αξιοί, παρά την πραγματοποίησιν των δικαίων τα οποία οι ίδιοι Σύμμαχοι της ανεγνώρισαν διά της συνθήκης των Σεβρών. […] Η μόνη αντιτιθεμένη προς τα Ελληνικά δίκαια, διά λόγους, αφ’ ενός μέν αντιζηλίας προς την εν τη Εγγύς Ανατολή Αγγλικήν επικράτησιν, αφ’ ετέρου δε οικονομικών ωφελημάτων εκμεταλλεύσεως της Τουρκίας, είνε η Γαλλική πολιτική»