Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Δευτέρα 5 Απριλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Κριτική για το ύφος της πρώτης διαταγής του νέου Επιτελάρχη, ανησυχία από δημοσιεύματα του Ιταλικού κυρίως Τύπου περί ενδεχόμενης παρέμβασης της Ιταλίας στην ελληνοτουρκική διαφορά, με στόχο την επίτευξη συμβιβασμού, ενώ οι πληροφορίες για επιστράτευση και άλλων ηλικιών εφέδρων συνεχίζονται.

Παραμονές του Πάσχα, το αίτημα εφημερίδας για δημιουργία νέων μεγαλύτερων ναών στην πρωτεύουσα δεν βρίσκει θιασώτες, αντιθέτως χαρακτηρίζεται ως ‘’μία φροντίς όχι μόνον υπερβολική, αλλά και εντελώς αντιχριστιανική’’

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΠΡΟΣΚΛΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΠΑΡΑΙΤΗΣΙΝ

«Αι δύο Τουρκίαι ενώνονται. Ο Μουσταφά Κεμάλ, πρίν ανακτήση την Ελληνικήν Σμύρνην, ως υπόσχονται φλογεραί προκηρύξεις του, κατακτά την Τουρκικήν Κωνσταντινούπολιν […] Η ένωσις θα συντελεσθή υπό την ευλογίαν των ακαταμάχητων ξένων πιέσεων […] Και ενώ η ναθύτατα διηρημένη μέχρι της χθές Τουρκία, ομονοεί και συνενοί τας προσπαθείας τηςόπως μας δώση κτύπημα καίριον, διηρημένος ο Ελληνισμός σφαδάζει εντός ‘’κρίσεως μίσους’’, άνευ ίσως προηγουμένου εις την ιστορίαν του […] Και όταν νικήσωμεν, και εκ των σημερινών δυσχερειών, ως λαμπρός ήλιος από μέσου βαρέων νεφών, εξέλθη ακεραια η Μεγάλη Ελλάς, ήτις δεν είνε απλή σύλληψις μυστικοπαθών οραματιστών, αλλ’ ανάγκη σιδηράς πραγματικότητος, τότε επανερχόμεθα εις τας παλαιάς μας έριδας!»

 ΠΡΟΣΕΧΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΙΣ – ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΕΧΘΡΟΣ ΑΣΦΥΚΤΙΑ ΕΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗΝ ΤΗΣ ΚΙΟΥΤΑΧΕΙΑΣ
• Η ΕΚΠΛΗΞΙΣ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΙΤΑΛΙΚΗΝ ΣΙΓΗΝ
• Η ΕΛΛΑΣ ΕΖΗΤΗΣΕ ΤΗΝ ΑΜΕΣΟΝ ΑΠΟΔΟΣΙΝ ΤΩΝ ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΩΝ
• ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΟΝ ΙΔΑΝΙΚΟΝ

«Ο αιών ο οποίος επέρασεν υπέρ την εθνικήν μας αποκατάστασιν, και ο οποίος είνε ο πρώτος αιών της κρατικής μας ζωής, δεν κατώρθωσε να μας δημιουργήση κρατικόν ιδανικόν παράλληλον ή έστω και κατώτερον, από το εθνικόν μας ιδανικόν. Όχι μόνον αυτό, αλλ’ ούτε καν νομίζω, κρατικήν συνείδησιν, σαφή και σταθεράν

• ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΑΙ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑΙ ΕΠΙΘΕΣΙΕΣ ΤΟΥ ΕΧΘΡΟΥ – ΣΥΝΤΡΙΒΟΝΤΑΙ ΕΠΙ

ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΤΕΙΧΟΥΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΑΡΑΜΟΝΑΣ ΜΕΓΑΛΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

«Με θυελλώδη ενθουσιασμόν ηκούσθη η απόφασις της μεταβάσεως της Α.Μ. του Βασιλέως εις το Μικρασιατικόν μέτωπον, την οποίαν ημείς ανηγγείλαμεν χθες εγκύρως πλέον, ίνα ευρεθή πλησίον του μαχομένου στρατού Του […] Αλλ’ εκείνο όπερ και το όνειρον αποτελεί της Φυλής από πέντε αιώνων, είνε η ημέρα της εισόδου του Ελληνικού Στρατού, με τον Κωνσταντίνον Δωδέκατον επί κεφαλής, όπως επανακτήση την πόλιν […] η αποφράς διά το 1483 θα είνε διά το 1923 ημέρα χαράς και πανεθνικής παλινορθώσεως»

 ΟΙ ΦΑΚΙΡΑΙ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

«Το να τολμά τις σήμερον να λέγη προς τον

• ΤΟ ΤΑΧΥΤΕΡΟΝ

«Είνε ανάγκη το ταχύτερον να ιδρυθούν τα γραφεία Τύπου εις το εξωτερικόν. Η Κεμαλική και η Βουλγαρική προπαγάνδα οργιάζουν διά της διαδόσεως ψευδών ειδήσεων εις βάρος της Ελλάδος»

ΕΣΤΙΑ

• ΖΗΤΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

«Ποία Ελληνική Κυβέρνησις θα είχε το θάρρος ν’ αντιμετωπίση την αφάνταστον έκρηξιν της αγανακτήσεως, την οποίαν θα προεκάλει εις ολόκληρον τον Ελληνισμόν η εκ μέρους της Ελλάδος εγκατάλειψις του αγώνος; Και ποία ξένη Δύναμις θα είχε την απαιτουμένην επιβολήν λαούς απελευθερωθέντας πλέον να τους βλέπη να κλίνουν πάλιν τον αυχένα και να παραδώσουν τα χέρια διά να τους ξαναπεράσουν τα θραυσθέντα δεσμά; […] Αν η Ελλάς έφθανεν εις την παραφροσύνην να εγκαταλείψη τον αγώνα, ο Ελληνισμός θα τον αναλάμβανε μόνος του, και εις την Ανατολήν θα ήνοιγεν ηφαίστειον, το οποίον δεν θα έσβυνε ποτέ και το οποίον θα ήτο ικανόν να μεταδώση την φωτιάν του εις τον κόσμον ολόκληρον»

 ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΑΩΝ

«Καθ’ ην στιγμήν δεν έχομεν επαρκή νοσοκομεία διά τους πάσχοντας Έλληνας, επαρκή σχολεία διά τα τέκνα των Ελλήνων, επαρκείς στέγας διά τας κεφαλάς των Ελλήνων, οι οποίοι κινδυνεύουν να καταντήσουν φυλή νομάδων και ανεστίων, το να σκεπτώμεθα περί ιδρύσεως νέων ναών, προωρισμένων να μένουν κενοί όλον τον χρόνον και να κατακλύζωνται ωρισμένας μόνον ημέρας του έτους, μου φαίνεται μία φροντίς όχι μόνον υπερβολική, αλλά και εντελώς αντιχριστιανική»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΚΙΝΕΙΤΑΙ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ

ΑΙ ΣΥΣΚΕΨΕΙΣ ΤΟΥ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΝ ΝΕΩΝ ΗΛΙΚΩΝ

• ΤΙ ΘΕΛΕΙ ΤΟ ΕΘΝΟΣ

«Ο ‘’Σιδηρούς Επιτελάρχης’’ –νέα προσωνυμία του κ. Δουσμάνη, κατά το γερμανικόν σύστημα-ανέλαβε τα καθήκοντά του […] Ο ευλογημένος ! Δεν ημπορούσε να μην ομιλήση περί ‘’Θείων Προνοιών’’. Δεν ημπορούσε να μην ομιλήση, περί ‘’Θελήσεων Βασιλικών’’ και ‘’Επιταγών Βασιλικών’’ […] Και επολιτικολόγησεν κατ’ αναλογίαν προς την αυλοκολακείαν του, ενώ έν ήτο το καθήκον του εν τη περιστάσει ταύτη : Να βροντολαλήση την θέλησιν του έθνους επί την τελικήν νίκην, άνευ της οποίας η Ελλάς κταστρέφεται, αφού τα πάντα εξήρτησεν η Κυβέρνησις εκ του πολέμου. Την νίκην ταύτην ζητεί το Έθνος»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΥΠΟΔΕΙΚΥΟΜΕΝ

«Θέλομεν μόνον –αν και θα ήτο ίσως εντελώς περιττόν- να υποδείξωμεν προς την εκφράζουσαν την θέλησιν του Έθνους και την υπεύθυνον διά την πολιτικήν της Κυβέρνησιν, την ευτυχή αναβίωσιν των γνωστών και παλαιών αυτών αντιλήψεων του αποκατασταθέντος Επιτελάρχου, ο οποίος ΕΚΘΕΤΕΙ και τον Βασιλέα και την εκ της πλειονοψηφίας της Εθνικής Συντακτικής Συνελεύσεως προερχομένην Κυβέρνησιν»

 ΕΠΙ ΤΗΣ ΣΤΑΣΕΩΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Αδυνατούμεν να παραδεχθώμεν ότι η Κυβέρνησις θα ηδύνατο έστω και επί στιγμήν να σκεφθή περί δυνατών υποχωρήσεων, κατόπιν μάλιστα των νέων οδυνηρών θυσιών ας υπέστη το Έθνος, και ότι θα ηδύνατο σοβαρώς να υποθέση ότι οι Τούρκοι, οίτινες και πρότερον ήσαν αδιάλλακτοι θα θελήσουν σήμερον, όταν διασαλπίζουν νίκας, να δεχθούν οιονδήποτε συμβιβασμόν της Ελληνοτουρκικής διαφοράς»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΣΤΑΘΕΡΩΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ

«Ουδείς αγνοεί ή υποτιμά την σημασίαν του σημερινού αγώνος. Τον εδέχθη το Έθνος εν απολυτω επιγνώσει των θυσιών τας οποίας θα απαιτήση, αλλά και με την απόλυτον αντίληψιν ότι δι’ αυτών θα εξασφαλίση τα δίκαιά του και την εν τω μέλλοντι ησυχίαν του. Διά τούτο και ουδείς παρασύρεται εις μικρολόγους κριτικάς πολεμικών επεισοδίων […] Και θα κατενεχθή το αποτελεσματικόν πλήγμα, όταν θα είναι ο προς τούτο καιρός»

 ΕΝΤΥΠΩΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟ ΛΟΝΔΙΝΟΝ – ΤΟ ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΠΑΡΚΟ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΝΕΑΙ ΗΛΙΚΑΙ !

«Ερωτώμεν μόνον την Κυβέρνησιν με ποίον δικαίωμα παίζει ούτω με την ζωήν του λαού, πόθεν έχει την ηθικήν δύναμιν, ίνα ζητή το αίμα του λαού και με τα κορμιά των παιδιών του να κτίζη το διπλωματικόν της οικοδόμημα, όπερ ούσα ανίκανος η ιδία να διατηρήση, προσπαθεί να το συντηρή διαρκώς με το αίμα του λαού […] Δεν έχει το θάρρος ούτε και την στοιχειώδην πολιτικήν εντιμότητα να εισηγηθή από τώρα ένα συμβιβασμόν με τους Τούρκους, συμβιβασμόν ον ασφαλώς και μετά τας ζημίας και το αίμα θα είναι υποχρεωμένη να κάμη»

 ΤΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟΝ ΕΠΙΤΕΛΕΙΟΝ

• ΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ – ΑΝΑΓΚΗ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑΣ

ΣΚΡΙΠ

• ΠΛΗΡΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΠΡΟ ΤΟΥ ΕΣΚΗ ΣΕΧΗΡ ΥΠΟΧΩΡΗΣΕΩΣ

ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΝΤΑ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΑΝ ΠΡΟΥΣΣΗΣ ΑΓΓΛΟΝ ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΝ ΤΟΥ ‘’ΜΑΓΧΕΣΤΡΙΑΝΟΥ ΦΥΛΑΚΟΣ’’. Η ΣΤΡΑΤΙΑ ΕΠΕΣΤΡΕΨΕΝ ΕΝ ΚΑΛΗ ΤΑΞΕΙ ΚΑΙ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΚΑΤΑΔΙΩΧΘΗ. ΕΝΤΕΛΩΣ ΑΠΙΘΑΝΟΣ ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΥΣΣΗΣ

«Η Ελληνική ήττα δέον να αποδοθή εις τρεις κυρίως αιτίας. Πρώτον : εις την άγνοιαν ή την αδιαφορίαν προς την φοβεράν ενίσχυσιν των εχθρικών στρατευμάτων από της εποχής της προηγούμενης Ελληνικής προελάσεως προς την διεύθυνσιν ταύτην, της γενομένης προ τινων μηνών. Δεύτερον : εις την έλλειψιν εφεδρειών και Τρίτον : εις τας κακάς συγκοινωνίας»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΠΕΡΓΙΑΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΑΚΩΡΥΧΩΝ

Η επίδρασις αυτής επί της ναυτιλίας. Κρίσεις του Αγγλικού τύπου

«Οι εφοπλισταί έχουν σχηματίσει πεποίθησιν ότι το αποτέλεσμα αυτής της απεργίας θα σημάνη έκπτωσιν των τιών των μπόνκερς κατά τινα σελίνια τον τόννον»

 ΤΟ ΑΡΝΙ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

«Ελπίζομεν ότι το υπουργείον του Επισιτισμού θα λάβη εγκαίρως πρόνοιαν, ώστε να μη λείψη από τον κοσμάκην το αρνί του Πάσχα. Διότι θα ήτο λίαν απογοητευτικόν να επαναληφθύν και εφέτος αι περυσιναί σκηναί της ελλείψεως κρέατος κατά τας ημέρας της Λαμπρής, οπότε ο λαϊκός κοσμάκης εννοεί να πανηγυρίση και κάπως γαστριμαργικώτερον τας αγίας ημέρας»