Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 1 Μαΐου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η εντολή σχηματισμού κυβέρνησης δίνεται στον Ν. Στράτο, ωστόσο η κυβέρνηση υπό τον αρχηγό του Εθνικού Μεταρρυθμιστικού Κόμματος, θεωρείται θνησιγενής. Ο παραιτηθείς Δ. Γούναρης καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια, ώστε ‘’να μην ίδη τον αντίπαλόν του καταλαμβάνοντα την εξουσίαν’’…  

ΑΘΗΝΑΙ

• Η ΚΩΜΩΔΙΑ ΤΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ

«Ο θίασος των ‘’μεταρρυθμίσεων’’ περιβεβλημένος φράκα μετά παρασήμων θα παίξη το έργον του, ο κόσμος θα ευθυμήση, οι πρωταγωνισταί θα επανακάμψωσιν εις τας συνήθεις ασχολίας των και η 2^α Μαΐου θα μας επανεύρη με την κυβέρνησιν ήτις εξεβιάσθη να παραδώση την θέσιν της. Οι δρέψαντες τα ρόδα της εξουσίας θα πληγώσιν ούτω από τας ακάνθας του γελοίου»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΚΑΙ Η ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΑΝ…

«Ο κ. Γούναρης και η Εθνοσυνέλευσις οφείλουν να γνωρίζουν ότι παρεξήγησαν την προς αυτούς ανοχήν όλων ημών, από του εργάτου και βιοπαλαιστού μέχρι του στρατιώτου, όστις φρουρεί την τιμήν της Ελλάδος εις τα βάθη της Μ. Ασίας. Ότι δε περί τούτου πρόκειται, θα το αντιληφθώσιν άμα ως αναλάβη και πάλιν την αρχήν η εκπεσούσα Κυβέρνησις»

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ

«Ας αριθμήσωμεν : κατέρριψεν εις ερείπια την συνθήκην των Σεβρών, ήτις εσφυρηλάτησε την μεγάλην Ελλάδα, εδημιούργησεν οικονομικόν χάος απειλούν την πλήρη χρεωκοπίαν και τον εξ ασιτίας θάνατον του λαού, διεμόρφωσεν απαραδειγμάτιστον ακυβερνησίαν με την πρωτοφανή διοικητικήν ακολασίαν και τα μυθικάς παροχάς εις τους ‘’ημετέρους’’, ηύρυνε το μεταξύ του λαού χάσμα και αφήκε να χυθή άφθονον αδελφικόν αίμα και ως σημαία εσωτερικής επιβολής έσχε πάντοτε την απειλήν του εμφυλίου σπαραγμού, απεξένωσε την Ελλάδα των ισχυρών συμμάχων της και προεκάλεσε ματαίας θυσίας αίματος και χρήματος»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΚΕΜΑΛΙΚΗ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΔΙΕΜΑΡΤΥΡΗΘΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΡΜΟΣΤΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΡΑΣΙΝ ΤΗΣ ΑΜΥΝΗΣ
• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΕΥΤΕΡΩΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Δεν αμφισβητεί πλέον ο κ. Γούναρης ότι οι Φιλελεύθεροι πληρεξούσιοι είναι γνήσιοι πληρεξούσιοι. Ουδ’ αμφισβητεί πλέον, ότι απολαύουσι των δικαιωμάτων του πληρεξουσίου. Αμφισβητεί όμως και πάλιν ότι το Φιλελεύθερον Κόμμα δεν δύναται να καταρτίση Κυβέρνησιν, έστω και εν συμπράξει μετ’ άλλων»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΙ ΝΥΚΤΕΡΙΝΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΝΤΟΛΗΝ
• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΛΥΣΙΝ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Ο κ. Στράτος μίαν έχει υποχρέωσιν, καταρτίζων το νέον Υπουργείον όσον το δυνατόν σοβαρώτερον και αρτιώτερν να εμφανισθή μετά θάρρους εις την Συνέλευσιν ζητών την ψήφον αυτής. Ο κ. Γούναρης, όστις δις ανετράπη και είνε αδύνατον να ανασχηματίση Κυβέρνησιν και κρατηθή εις αυτήν, ας τολμήση τότε, μετά τας δηλώσεις της νέας Κυβερνήσεως να αναλάβη τας αυθύνας της ανατροπής αυτής κατά τας αγρίας ταύτας εθνικάς ώρας και της δημιουργίας νέας κυβερνητικής κρίσεως»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΑΤΕ ΤΗΝ ΕΥΡΕΙΑΝ ΛΕΩΦΟΡΟΝ ΤΩΝ ΕΚΛΟΓΩΝ

«Δεν βλέπομεν κανέναν λόγον πείθοντα εις το να υπάρξη και ο ελάχιστος δισταγμός περί της ανάγκης της αμέσου διαλύσεως της Εθνοσυνελεύσεως. Τουναντίον τα πάντα συνηγορούν υπέρ της τοιαύτης λύσεως. […] Ο Ελληνικός λαός καλείται να εκδηλώση διά ψηφισμάτων και συλλαλητηρίων την θέλησίν του και να είπη την τελευταίαν του λέξιν, ήτις ασφαλώς θα είνε υπέρ της ενεργείας των εκλογών. Ας αρπάση την ιδέαν ταύτην ο κ. Στράτος και ας υψώση την σημαίαν της αμέσου διαλύσεως της καταδικασθείσης Εθνοσυνελεύσεως»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΕΠΙΚΛΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΘΡΟΝΟΝ

«Βασιλεύ, Κυβέρνησιν εθνικής σωτηρίας! Ανεφώνησε συνάδελφος των Αθηνών. Βασιλεύ, Κυβέρνησιν εθνικής σωτηρίας – κραυγάζει το Έθνος σύσσωμον»

• ΔΕΝ ΒΛΕΠΕΙ ΤΗΝ ΘΥΕΛΛΑΝ;
• ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΚΑΙ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΟ ΤΡΑΓΙΚΟΝ ΠΑΙΓΝΙΟΝ

«Την πτώσιν της νέας Κυβερνήσεως τι θέλει επακολουθήση; Χάος εσωτερικόν. Διότι ούτως επικινδύνως διαγράφεται η κατάστασις των πραγμάτων. Τον συνασπισμόν των κοινοβουλευτικών δυνάμεων εις τον οποίον οφείλομεν την νέαν Κυβέρνησιν, θα αντικρύσωμεν αναμφιβόλως και μετά την πτώσιν αυτής, αντιμέτωπον και πάλιν της διαδόχου Κυβερνήσεως. Αλλ’ εν τοιαύτη περιπτώσει η παρούσα Εθνοσυνέλευσις εμφανίζεται ως αποκλειστικώς ασχολουμένη εις εν τραγικόν παιγνίδιον, του οποίου τας ζημίας καλείται να πληρώση η Ελλάς»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΡΩΣΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ – Η ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΤΗΣ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΕΩΣ
• Η ΡΩΣΣΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΕΝΟΥΑΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• Η ΜΟΝΗ ΑΠΟΚΛΕΙΟΜΕΝΗ ΛΥΣΙΣ

«Το λαϊκόν κόμμα οφείλει να αντιληφθή ότι διά να κυβερνήση την Ελλάδα, υπό οιανδήποτε μορφήν, οφείλει να ζητήση ρητήν εξουσιοδότησιν από τον Ελληνικόν λαόν. Οφείλει να προσέλθη εις τας κάλπας. Αλλ’ όταν προσέλθη εις τας κάλπας, θα μάθη ότι στερείται πάσης λαϊκής εμπιστοσύνης και ότι οφείλει να αλλάξη και αυτό το όνομά του, διότι υπήρξε το αντιλαϊκώτερον των κομμάτων, αφού επεβουλεύθη τας ελευθερίας του λαού και έπληξε καιρίως τα συμφέροντα αυτού»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΟΧΙ ΠΡΟΣ ΑΚΥΒΕΡΝΗΣΙΑΝ

«Ήδη ευρισκόμεθα προ νέας τροπής, αφ’ ης ο πολιτικός ηγέτης, εις ούτινος την πρωτοβουλίαν οφείλεται η τελευταία κρίσις, ανεδέχθη την εντολήν του σχηματισμού Κυβερνήσεως. Ας ευχηθώμεν να κρατήσωσιν νηφάλιοι αντιλήψεις μεταξύ πάντων των πολιτικών παραγόντων και των υπαυθύνων διά την διαμόρφωσιν της σημερινής καταστάσεως και των μη υπεχόντων μικροτέρας ευθύνας διά τας εφεξής εξελίξεις. Άλλως θα εξωθούμεθα μετά σπουδής προς την χρονίαν ακυβερνησίαν –και τούτο θα ήτο το χείριστον, εξ όσων θα ηδύναντο να συμβούν»

• ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ

ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΑΣΑ ΤΗΝ ΛΑΪΚΗΝ ΕΝΤΟΛΗΝ ΝΟΜΙΚΩΣ ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΠΛΕΟΝ – ΟΙ ΔΙΑΤΗΡΗΣΑΝΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΑΝΑΛΑΜΒΑΝΟΥΣΙ ΒΑΡΥΤΑΤΑΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΕΥΘΥΝΑΣ

«Η Εθνοσυνέλευσις, εξακολουθούσα τας εργασίας της, ΠΑΡΑΒΙΑΖΕΙ ΤΟ ΣΥΝΤΑΓΜΑ, το οποίον ενετάλη υπό του Λαού να διατηρήση ανέπαφον, ΑΝΤΙΠΟΙΕΙΤΑΙ ΕΞΟΥΣΙΑΝ και εν γένει υπεξαιρεί παρά του λαού δικαιώματα, τα οποία ούτος δεν της παρεχώρησεν, ουδ’ εσκέφθη ποτέ να της δώση. Ο δε βασιλεύς και οι πολιτικοί της Χώρας αρχηγοί, διατηρούντες τοιαύτην Εθνοσυνέλευσιν, ήτις λειτουργεί εναντίον της λαϊκής ΘΕΛΗΣΕΩΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΛΗΣ, αναλαμβάνουσι ΒΑΡΥΤΑΤΑΣ ΕΥΘΥΝΑΣ και απέναντι του Ελληνικού Λαού και απέναντι της Ιστορίας»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΟΣΟΝ ΚΑΙ ΤΑ ΡΟΔΑ ΤΗΣ 1^ΗΣ ΜΑΪΟΥ

«Ίσως ο κ. Στράτος σκέπτεται ότι εμφανιζόμενος εις την Συνέλευσιν και εκθέτων το πρόγραμμά του και ποιούμενος έκκλησιν προς τους ανήκοντας εις το λαϊκόν κόμμα πληρεξουσίους θα δυνηθή ν’ αποσπάση εξ αυτών αριθμόν τόσον ώστε να συγκροτήση κοινοβουλευτικήν πλειοψηφίαν από στοιχεία καθαρώς καθεστωτικά. […] Ο κ. Στράτος εδέχθη την εντολήν. Ο κ. Στράτος θα σχηματίση την νέαν κυβέρνησιν. Αλλ’ η νέα κυβέρνησις θα ζήση όσον και τα ρόδα της μυροβόλου ημέρας καθ’ ην εγεννήθη»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΟ ΒΑΘΟΣ ΤΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

«Μία κυβερνητική μεταβολή δεν πρόκειται να μεταβάλη το βάθος της κρίσεως το οποίον δεν ευρίσκεται τόσον εις τα διάφορα πρόσωπα, αλλ’ εις αυτήν την πολιτικήν, την πολεμικήν πολιτικήν της αστικής Ελλάδος. Η Εργατική τάξις αντιλαμβάνεται καλώς ότι καμμία ουσιαστική μεταβολή δεν πρόκειται να επέλθη διά της αλλαγής και μόνον της Κυβερνήσεως»

• ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΙ ΓΕΝΟΥΑ

ΣΚΡΙΠ

• Ο κ. ΣΤΡΑΤΟΣ ΥΠΟΒΑΛΛΕΙ ΑΥΡΙΟΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΟΓΟΝ ΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΩΝ
• ΠΡΟΣ ΤΕΡΜΑΤΙΣΜΟΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ

«Και ο μόνος τρόπος του νομίμου τερματισμού της τοιαύτης καταστάσεως είναι να κηρύξη η Εθνοσυνέλευσις λήξαν το συντακτικόν αυτής έργον δι’ ιδίου αυτής ψηφίσματος, αναθέτουσα το έργον της αναθεωρήσεως του Συντάγματος εις ειδικήν Βουλήν ή Συνέλευσιν συγκαλουμένην υπό του Βασιλέως εντός ορισθησομένης προθεσμίας δύο ή τριών ετών»