Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 12 Δεκεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η πληροφορία ότι το Ανώτατο Συμμαχικό Συμβούλιο θα συγκληθεί στις Κάννες στις 6 Ιανουαρίου, συντηρεί την ελπίδα συζήτησης του Ανατολικού με στόχο την εξεύρεση μιας λύσης που θα οδηγήσει στην ειρήνευση… ‘’Η σχετική συζήτησις θ ‘ αποβλέψη εις τον καθορισμόν των βάσεων και των αρχών εφ’ ων θα διεξαχθούν αι συζητήσεις των Υπουργών Εξωτερικών κατά την εν Παρισίοις Διάσκεψίν των’’ στις 9 Ιανουαρίου…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΠΑΛΑΙΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ

«Ο αγών κατά του παλαιοκομματισμού δεν στρέφεται συνεπώς εναντίον ωρισμένων προσώπων, ούτε υπάρχει καμμία ανάγκη συγκρίσεως των μεν προς τους δε, ούτε είνε δυνατόν ν’ αρνηθή τις την χρησιμότητα διά την πολιτείαν τινών εκ των εν ενεργεία πολιτικών παραγόντων. Στρέφεται εναντίον αντιλήψεων εντελώς αναχρονιστικών, κρατουσών και παρά τινι μερίδι του λαού, διαρκώς εξασθενούση και παρά τοις πλείστοις των εν ενεργεία πολιτευομένων και αίτινες παρασύρουσι και τους αγνοτέρους εκ τούτων εις επεμβάσεις, εξερχομένας του κύκλου των καθηκόντων των και ανατρεπούσας την καθιερωμένην διά του πολιτεύματος ισοπολιτείαν»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΕΝΟΤΗΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΒΕΝΙΖΕΛΙΚΩΝ ΔΥΝΑΜΕΩΝ

«Η επιβουλή του βενιζελισμού συνεχίζεται μετ’ ασπόνδου μίσους εναντίον του κρατούντος νομίμου καθεστώτος. Εις την εκμηδένισιν της επιβολής ταύτης έγκειται το πρώτιστον έργον των Πολιτικών Συλλόγων, οι οποίοι οφείλουν, εντός των ορίων της νομιμότητος, να προσέλθουν εις επικουρίαν της Κυβερνήσεως, του κράτους δηλονότι, όταν παραστή ανάγκη προς τούτο. […] Ο αντιβενιζελισμός πρέπει να μείνη ηνωμένος και ως λαϊκή δύναμις και ως λαϊκή εκπροσώπησις. Εν ανάγκη πρέπει και αν επιβληθή η ενότης αυτού»

ΕΘΝΟΣ

• ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ

«Ας μην ανησυχούν λοιπόν οι ηνωμένοι. Οι φιλελεύθεροι δεν θα πράξουν, ως αυτοί κατά τας παραμονάς των εκλογών, δεν θα ζητήσουν την προστασίαν της Αγγλίας, προς ην άλλως τε βαθύτατα ευγνώμονες στρέφονται πάντοτε όλοι οι Έλληνες, δεν θα επικαλεσθούν την υποστήριξιν της Γαλλίας, προς την οποίαν πάντες ατενίζομεν μετ’ ανυποκρίτου παραπόνου και διαμαρτυρίας διά την επ’ εσχάτων στάσιν της, δεν θα θωπεύσωμεν την Ιταλίαν, στέργοντες ίσως και υποχωρήσεις εις εθνικά ζητήματα, ίνα μας ενισχύση! Θ’ αγωνισθώμεν εντελώς μόνοι τον αγώνα μας, έχοντες πλήρη πεποίθησιν επί το δίκαιον αυτού»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΙ ΤΑΡΑΧΑΙ ΤΗΣ ΑΙΓΥΠΤΟΥ. ΟΙ ΑΓΓΛΟΙ ΚΥΡΙΟΙ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ. ΜΑΧΑΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΟΔΟΥΣ ΤΟΥ ΚΑΪΡΟΥ
• ΜΙΑ ΑΜΕΡΟΛΗΠΤΟΣ ΑΦΗΓΗΣΙΣ

«Περί των εν Κρήτη τελευταίων γεγονότων εδημοσιεύθησαν υπό του κυβερνητικού τύπου αληθή μυθιστορήματα. Την αλήθειαν αποκαθιστά η χθες ληφθείσα επίσημος έκθεσις των Κρητών Φιλελευθέρων βουλευτών προς το Κόμμα των, συντεταγμένη μετ’ αυστηράς αντικειμενικότητος, εξ ης παραλαμβάνομεν τα επόμενα, παραλείποντας την εισαγωγήν επί των αιτίων του κινήματος, άτινα ουδείς αγνοεί σήμερον»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΔΕΝ ΚΑΛΟΥΝΤΑΙ ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑ
• ΓΑΛΛΙΚΗ ΦΩΝΗ ΥΠΕΡ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ. ΜΟΝΟΝ ΜΙΑ ΜΕΓΑΛΗ ΕΛΛΑΣ

«Ώστε υπάρχουν ακόμη Γάλλοι φιλέλληνες; […] Μάλιστα. Οι θαρραλέοι αυτοί Γάλλοι υπάρχουν […] Αλλ’ ούτε η ευκαιρία τοις παρέχεται από ημάς διά να τας εξωτερικεύσουν, ούτε δυστυχώς εκ μέρους των Ελλήνων επιχειρείται η παραμικρά οργάνωσις, με σκοπόν να εμφανίση δημοσία συγκεντρωμένους και επιβλητικούς τους αρνουμένους να θυσιάσουν την Ελλάδα εις τον αιμοσταγή βωμόν της Γαλλοκεμαλικής μοιχείας»

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΝΕΩΤΕΡΙΣΜΟΣ

«Πέντε ολοκλήρους ημέρας μετά την εναντίον του Ναυάρχου Κουντουριώτη απόπειραν όχι μόνον δεν ανεκαλύφθησαν ακόμη οι ένοχοι, αλλά και δεν ανατέλλει καν η ελπίς ανευρέσεώς των […] Καθιερώνεται τοιοτοτρόπως μία νεά Δικαιοσύνη, ανεπίσημος μεν και έχουσα το προσόν ότι προσφέρει δωρεάν τας υπηρεσίας της, αλλά σύντομος, ταχεία, συνοπτική, αδιαφορούσα διά τους τύπους, οικονομούσα χρόνον, σκεπτομένη, αποφασίζουσα και εκτελούσα τας ποινάς αυτοστιγμί […] Πρακτικώτατοι άνθρωποι, περιφρονούν τους τύπους, τους οποίους ανοήτως καθιέρωσαν τα κράτη και τα Πολιτεύματα, και έρχονται κατ’ ευθείαν εις την ουσίαν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΝΕΑ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

ΘΑ ΚΛΗΘΟΥΝ ΚΑΙ ΑΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ – Η ΙΤΑΛΙΑ ΘΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΗΝ ΑΥΤΟΝΟΜΙΑΝ ΤΗΣ Δ. ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ

• Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΗΣ ΙΕΡΑΡΧΙΑΣ

«Η Κυβέρνησις, αφού περιήγαγε την εξωτερικήν θέσιν της χώρας εις περίβλετον σημείον επιβολής και κύρους και αφού εγεφύρωσε το εσωτερικόν χάσμα, διά της ελευθερίας της μαγκούρας και της κουμπούρας, εστράφη προς το Παλλάδιον του Γένους και της Εκκλησίας το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, και παραγνωρίζουσα και απολακτίζουσα ολόκληρον τον αλύτρωτον Ελληνισμόν, ηβουλήθη να το καταργήση [..] Και ούτω συγκαλείται σήμερον το συνέδριον της ιεραρχίας, διά να διακηρύξη άκυρον την Πατριαρχικήν ελογήν»

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• ΟΙ ΔΟΛΟΦΟΝΟΙ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΩΝ

«Η επίθεσις κατά του ναυάρχου Κουντουριώτη και των εντίμων συνεργατών του φανερώνει όλην την υπόστασιν των ανθρώπων του σημερινού καθεστώτος, τας σκέψεις και διαθέσεις των. Η κατοχή της εξουσίας υπήρξε πάντοτε ο προέχων σκοπός […] Αλλ’ όταν πάθη η πατρίς από μωράν, εγωϊστικήν και εμπαθή πολιτικήν, τα κατά των προσώπων αδικήματα είνε μυριάκις βαρύτερα. Τι δε ωφελεί κατόπιν η τιμωρία των υπευθύνων και ποία κάθαρσις εις πρόσωπα ημπορεί να ικανοποιήση διά την εθνικήν ζημίαν;»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΚΑΤΩ Ο ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΣΜΟΣ

(ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΣ ΛΑΪΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ)

Η ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΗ ΑΙΡΕΣΙΣ ΠΕΡΙΠΛΕΚΕΙ ΤΗΝ ΝΟΣΟΝ

«Χθες ο βενιζελισμός έδρα εν ονόματι της ευγνωμοσύνης προς την Γαλλίαν, έπειτα εν ονόματι της πεποιθήσεως προς το γόητρον της Αγγλίας και την νίκην των συμμάχων. Σήμερον έχει σύμβολον την δημιουργίαν χωριστού Σμυρναϊκού Κράτους δι’ ου και μόνον θα σωθή ο τόπος. Αυτά είνε η ετικέττα των βενιζελικών βλέψεων, εκ παραλλήλου όμως και υπούλως δεν έπαυσεν η ομάς αύτη διαδίδουσα ότι έργον σωτηρίας της Πατρίδος θα ήτο η αποχώρησις του Βασιλέως»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΟΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΣΥΛΛΟΓΟΙ

«Και η δράσις των πολιτικών Συλλόγων, ως αναγνωρίζεται εις πάσας τα ευνομούμενα και πεπολιτισμένα και συνταγματικώς πολιτευόμενα Κράτη, συνίσταται εις την διαφώτισιν και υποβοήθησιν της κοινής γνώμης προς διαμόρφωσιν αυτής, εις ό,τι είνε δυνατόν να την καταστήση επαρκεστέραν προς επίγνωσιν της πολιτικής αληθείας διά την σκοπιμωτέραν κρίσιν των δημοσίων πραγμάτων, και την άσκησιν των συνταγματικών δικαιωμάτων του πολίτου, κατά την τεταγμένην υπό του Συντάγματος ώραν. Πέραν των ορίων τούτων (…) το πράγμα αποτελεί υπερβασίαν»

• Η ΡΩΣΣΙΑ ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΟΥ ΒΑΔΙΖΟΜΕΝ ;

«Βαδίζομεν προς τον όλεθρον. Οφείλομεν να σκεφθώμεν πώς θα τον αποφύγωμεν. Οφείλομεν ν’ αναζητήσωμεν εις την αδέλφωσιν το φάρμακον και την προληπτικήν αντίδρασιν κατά της απειλουμένης καταστροφής. […] Ας συγκατατεθούν εξ οικείας πρωτοβουλίας εις την ανάληψιν υπό Κυβερνήσεως έξω των πεισμάτων και των παθών, εις άνδρας αποφασισμένους να εργασθούν υπέρ της γαλήνης της χώρας και της αποκαταστάσεως της αγάπης μεταξύ του Λαού, εις άνδρας έξω και υπεράνω των κομμάτων κειμένους»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΠΛΑΝΗ ΤΩΝ

«Οι αντίπαλοι ημών, ας μη φαντάζωνται οχλοκρατίαν, εξέγερσιν, ταραχάς. Η εκ’αστοτε Κυβέρνησις θα δέχεται διαμαρτυρίας, θα ακούη παράπονα, θα λαμβ’ανη υπ’ όψιν αυτής τας διαθέσεις της κοινής γνώμης. Αλλά θα κυβερνά. Ή θα παραιτήται, διά να αφήση θέσιν εις εκείνους, οίτινες θα έχουν διάθεσιν να κυβερνήσουν. Υπέρ πάντα θα κυριαρχή το πνεύμα του νόμου και η ισχύς των νομίμων εξουσιών. Εννοούμεν να ζήσωμεν ως Κράτος υγιές και ισόρροπον»

ΠΡΩΪΝΗ

• Ο ΜΠΡΙΑΝ ΕΔΕΧΘΗ ΤΟ ΑΓΓΛΟΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΣΧΕΔΙΟΝ
• ΔΕΝ ΘΑ ΠΛΑΝΗΘΗ ΟΥΔΕΙΣ

«Έχει ο Λαός μίαν παροιμίαν, η οποία λέγει, ότι ‘’φωνάζει ο κλέφτης διά να φύγη ο νοικοκύρης’’. Ουδέποτε εις την πολιτικήν ενεφανίσθη τόσον ζωηρά εις την ωμήν πραγματικότητα η παροιμία αύτη, όσον επί ημερών του Βενιζελισμού […] και φωνασκούν και κραυγάζουν, ότι η Ελλάς καταστρέφεται, με την ελπίδα να τρομάξουν τον Ελληνικόν Λαόν και να τον αποθαρρύνουν. Οποία ματαία εργασία και οποία οικτρά πλάνη»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΠΩΣ ΕΠΑΝΗΓΥΡΙΣΘΗ ΕΝ ΑΓΓΛΙΑ Η ΕΠΙΛΥΣΙΣ ΤΟΥ ΙΡΛΑΝΔΙΚΟΥ – ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ ΑΝΑΤΟΛΗ

«Άνευ της συμφνίας η ειρήνευσις ήτο ανεπίτευκτος. Η Μεγάλη βρεττανία έχει ήδη περισσότερον ελευθέρας τας χείρας. Και θ’ αποβλέψη προς την επίλυσιν των προβλημάτων της Κεντρικής Ευρώπης και της Μεσογειακής Ανατολής με πολύ περισσότερον ψυχραιμίαν. Ιδού διατί ως εν αρχή είπα η λύσις του Ιρλανδικού –η προσέγγισις προς μίαν καλήν λύσιν, δεν απανηγυρίσθη εις τας Αθήνας όσον έπρεπε να πανηγυρισθή ζωηρώς»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΣΤΡΑΤΟΚΡΑΤΙΑ

«Οι Πολιτικοί Λαϊκοί Σύλλογοι έχουν δι’ ημάς μόνον μίαν αξίαν, ότι αντικατοπτρίζουν την οικτρότητα της εσωτερικής πολιτικής του παλαιοκομματισμού και αποτελούν μίαν εμβριώδη μορφήν συγκεντρώσεως της λαϊκής δυσφορίας. […] Αλλ’ από της πρώτης ημέρας από της οποίας ήρχισαν να κινούνται οι Λαϊκοί Πολιτικοί Σύλλογοι διείδομεν τους κινδύνους τους οποίους περικλείει η συγκρότησίς των ακόμη και η δράσις των, την οποίαν διαισθανόμεθα. […] Το καθήκόν μας είνε ν’ αποκαλύπτωμεν τους σκοπούς των διαφόρων λαϊκών οργανώσεων και να διαφωτίζωμεν τους πολίτας, οι οποίοι εκ πλάνης πιστεύουν εις την δράσιν τοιούτων οργανώσεων»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΕΝ ΚΑΝΝΑΙΣ ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΩΡΙΣΘΗ ΔΙΑ ΤΗΝ 6^ΗΝ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ
• ‘’ΕΝΤΟΣ ΤΩΝ ΟΡΙΩΝ’’

«Επειδή δε ο Ελληνικός λαός εκηρύχθη πανδήμως υπέρ των Νόμων και του Πολιτεύματος, και επί τοιούτων βάσεων ιδρύονται αι λαϊκαί οργανώσεις, τότε οι Βενιζελικοί αποτελούσι κεχωρισμένον, ξένον σώμα, μη έχον ουδεμίαν σχέσιν ούτε με τον Νόμον ούτε με τον Λαόν. […] Εάν δε σήμερον ιδρύωνται λαϊκαί οργανώσεις, τούτο γίνεται διότι υπάρχει πράγματι σήμερον μία διαφωνία, μία και μόνη, μεταξύ Λαού και Κυβερνήσεως : Η διαφωνία ότι η Κυβέρνησις επέτρεψε ν’ αναθερμανθή ο Βενιζελικός όφις και να παρασκευάση νέα δηλητήρια και νέα δήγματα»