Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Κυριακή 3 Οκτωβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η κυβέρνηση έλαβε –όπως αναμενόταν- ψήφο εμπιστοσύνης, μετά από μία τυπική και όχι ουσιαστική όπως θα έπρεπε λόγω των συνθηκών συνεδρίαση. Οι Φιλελεύθεροι επέλεξαν τελικά την αποχή, το ενδιαφέρον ωστόσο εστιάζεται στην κριτική που άσκησε η ομάδα Στράτου… Ο Τύπος, πάντα χωρισμένος, υμνεί ή επικρίνει έως εξυβρίζει…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΜΕ ΤΗΝ ΓΛΩΣΣΑΝ ΤΗΣ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑΣ. ΝΑ ΔΙΑΛΥΘΗ Ο ΘΙΑΣΟΣ

«Αι διεξαχθείσαι κατά την χθεσινήν συνεδρίασιν της Βουλής συζητήσεις, απέδειξαν τρανώτατα, ότι δεν επιτρέπεται του λοιπού να γίνεται λόγος ότι υπάρχει εν Ελλάδι Εθνοσυνέλευσις και εθνική αντιπροσωπεία. Πρόκειται απλώς και μόνον περί θιάσου κωμωδών, ο οποίος συνέρχεται από καιρού εις καιρόν διά να διασύρη την υπόληψιν του έθνους […] Ουδέποτε κυβερνήτης υπήρξεν αδεξιότερος φενακιστής από τον κ. Γούναρην. Ουδέποτε αντιπολίτευσις απεδείχθη κατωτέρα του έργου της και της αποστολής της και ουδέποτε Βουλή έπαιξε ρόλον κοινών, κοινοτάτων κομπάρσων, όπως η της χθες χειροκροτήσασα και υπερψηφίσασα την Κυβέρνησιν»

• ΤΟΝ ΛΟΓΟΝ ΕΧΕΙ Ο κ. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΠΙ ΤΗΣ ΧΘΕΣΙΝΗΣ ΨΗΦΟΦΟΡΙΑΣ

«Εχωρίσθησαν τα πρόβατα εκ των εριφίων χθες. Και οι θορυβοποιοί ετέθησαν εις την θέσιν των. […] Έδωκαν ψήφον εμπιστοσύνης υπό επιφύλαξιν, ήτις σημαίνει ότι επιέσθησαν απλώς υπό της ανάγκης του Πρωθυπουργικού ταξειδίου να παράσχουν την τοιαύτην ψήφον. […] Και μένει πλέον εκ της χθεσινής ψηφοφορίας η κολοσιαία εντύπωσις του ηθικού επιπέδου, εις ό εξυψώθη η Κυβέρνησις και ιδία ο πρόεδρος αυτής»

ΕΘΝΟΣ

• Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΨΗΦΟΥ

«Αλλ’ ο κ. Πρωθυπουργός ευθύς εξ αρχής εδήλωσεν, ότι δεν επιτρέπεται ευρεία συζήτησις, καθ’ όσον αύτη ηδύνατο να βλάψη εθνικώς, εζήτησε δ’ απλώς την ψήφον εμπιστοσύνης […] Ίσως ο ιστορικός του μέλλοντος, θα εύρη συμμετοχήν τινα και αυτού έτι του Κόμματος των Φιλελευθέρων εις τας ευθύνας, διότι δεν ύψωσε κατά το παρελθόν εν τη Βουλή έγκαιρον φωνήν διαμαρτυρίως […] Αλλ’ η ευθύνη των Φιλελευθέρων θ’ απέβαινε κολοσσιαία, εάν χθες ακόμη παρείχε ψήφον εμπιστοσύνης –εάν αύριον δεν ενήσκει τον απαιτούμενον έλεγχον. Ταύτην την σημασίαν ενείχεν η ψήφος των Φιλελευθέρων»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΗ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΣΚΕΨΙΝ ΤΗΣ ΒΑΣΙΓΚΤΩΝΟΣ
• ΕΠΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Κάτοχος αναμφισβητήτου δικηγορικής ικανότητος ο κ. Γούναρης κατώρθωσεν επιμελώς να παρακάμψη την ουσίαν και να ομιλήση περί όλων των άλλων εκτός αυτής. Τίποτε νέον και τίποτε ενδιαφέρον δεν μας ανεκοίνωσεν. […] Εάν η Εθνοσυνέλευσις αντεπροσώπευε πράγματι τον ελληνικόν λαόν και ήτο εις θέσιν να καθορίση την ψυχολογικήν του κατάστασιν, ασφαλώς ο κ. Γούναρης δεν θα ωμίλει όπως ωμίλησεν»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• Η ΕΛΛΑΣ ΕΙΣ ΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ‘’ΣΚΑΚΙ’’

«Αν εις το Ανατολικόν ζήτημα ημπορή να δοθή σήμερον ορισμός, ο προτιμότερος θα ήτο ο επινοηθείς διά το άπειρον : είνε κύκλος του οποίου το κέντρον είνε πανταχού και η περιφέρεια πουθενά»

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΕΛΑΒΕ ΨΗΦΟΝ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ.

Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΔΡΑΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ. ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΔΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ. Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΠΩΣ ΕΘΕΣΕ ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΗΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ. ΟΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΖΗΤΗΣΑΝ ΑΝΑΒΟΛΗΝ ΚΑΙ ΑΠΕΣΧΟΝ. ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΚΟΙ ΕΔΩΚΑΝ ΕΠΙΦΥΛΑΚΤΙΚΗΝ ΨΗΦΟΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ‘’ΚΥΡΙΑ ΟΨΙΣ’’

«Ήδη η πολιτική άποψις ανεγνωρίσθη σήμερον υπό πάντων ως κυρία, και της απόψεως ταύτης την διαχείρισιν απέρχεται να διακανονίση και διευθετήση ο κ. Γούναρης […] Ο κ. Γούναρης ΟΦΕΙΛΕΙ ΝΑ ΘΕΣΗ, και ίσως θέση ενώπιον των ισχυρών σαφώς τα ζητήματα, μετά της σκληρότητος εκείνης, μεθ’ ης επιβάλλει τούτο η ΑΝΑΓΚΗ. Εντολοδόχος ευρυτάτης εμπιστοσύνης, και του λαού και της εθνοσυνελεύσεως, οφείλει να αποβάλη, και βεβαίως θα αποβάλη πάντα δισταγμόν. Διότι ο καιρός των δισταγμών παρήλθε και επέστη ο καιρός των μεγάλων και αμετακλήτων αποφάσεων»

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΒΑΘΥΤΕΡΟΣ ΣΚΟΠΟΣ

«Εχρειάζετο η Κυβέρνησις να μετρήση τας δυνάμεις της όχι απέναντι της αριθμητικής συστάσεως του κόμματος των Φιλελευθέρων –την οποίαν γνωρίζει σταθεράν και αδιάσειστον- αλλ’ απέναντι του νέου αντιπάλου, του κ. Στράτου. […] Αυτό δεν είνε δυνατόν να το ανεχθή η Ηνωμένη. Και ηθέλησε να εξακριβώση πόσοι και ποίοι είνε οι νέοι αντίπαλοι. […] Αυτόν τον βαθύτερον σκοπόν είχεν η χθεσινή συνεδρίασις […] Και διά να κάμη την πολύτιμον αυτήν διά τα οικογενειακά των εξακρίβωσιν έγινεν ό,τι έγινε χθες»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

Η ΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ. ΜΙΑ ΚΑΘΑΡΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΦΗΓΗΣΙΣ. ΟΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΖΗΤΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΒΛΗΘΗ Η ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ. Ο ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΖΗΤΕΙ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΝ

• ΚΑΤΙ ΣΑΠΙΟ, ΠΟΛΥ ΣΑΠΙΟ

ΝΕΑ ΕΛΛΑΣ

• ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΩΤΗΡΙΑΣ. ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ

«Και όμως υπάρχει μία αμυδρά ελπίς να εύρωμεν την οδόν της σωτηρίας. Το Έθνος δεν είνε ακόμη τελείως κατεστραμμένον. Δύναται να σωθή διά γενναίας αποφάσεως, εάν πρό παντός το ταχύτερον διαδεχθή την Κυβέρνησιν γούναρη Κυβέρνησις εκτός του φαύλου κύκλου των Ηνωμένων. Θα είνε η Κυβέρνησις εθνικής σωτηρίας. Μόνη αυτή θα ηδύνατο να επιτ΄’υχη την αναγνώρισιν του Βασιλέως»

• ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΗΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. Η ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ. Η ΚΑΚΟΡΙΖΙΚΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΙ ΤΗΝ ΗΘΕΛΕΝ;

«Απορεί τις, διατί η Κυβέρνησις υπέβαλε τους πληρεξουσίους και τας κρατικάς υπηρεσίας εις περιττάς όλως δαπάνας διά να έλθουν χθες διά μίαν και μόνην συνεδρίασιν, ήτις ουδένα απολύτως είχε γενικώτερον σκοπόν. […] Όταν θα επιστή η ώρα –και η ώρα αύτη δεν δύναται να είναι πέραν του χρονικού ορίου, το οποίον θα χρειασθή διά να επανέλθη ο κ. Πρωθυπουργός εις την πρωτεύουσαν- το εν τη Βουλή κόμμα των Φιλελευθέρων θα ασκήση απεριορίστως τον έλεγχον αυτού και θα εμφανίση ενώπιον του Ελληνικού Λαού τα αποτελέσματα της πολιτικής εκείνων, οι οποίοι παρέπεισαν εις την ψήφον της 1^ης Νοεμβρίου»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ. ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤ. ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ. Η ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΝΗΣΙΝ. ΟΙ ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΑΠΕΣΧΟΝ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ

ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. ΚΑΤΕΛΑΒΟΜΕΝ ΚΑΙ ΚΑΤΕΧΟΜΕΝ ΕΚΤΑΣΙΝ ΕΚΑΤΟΝ ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΤΕΤΡΑΓΩΝΙΚΩΝ ΧΙΛΙΟΜΕΤΡΩΝ ΚΑΤΟΙΚΟΥΜΕΝΗΝ ΥΠΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΤΡΙΩΝ ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ. ΜΕ ΠΟΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Ο κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΣ ΜΕΤΑΒΑΙΝΕΙ ΕΙΣ ΕΥΡΩΠΗΝ. ΜΑΚΡΑ ΑΓΟΡΕΥΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΣΤΡΑΤΟΥ. ΟΙ ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΟΙ ΚΑΤΑΘΕΣΑΝΤΕΣ ΔΗΛΩΣΙΝ ΑΠΕΧΩΡΗΣΑΝ. ΟΛΑΙ ΑΙ ΑΓΟΡΕΥΣΕΙΣ ΕΚ ΤΩΝ ΕΣΤΕΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΤΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ.

Η ΨΗΦΟΦΟΡΙΑ ΑΠΕΔΟΣΕ : 201 ψήφους υπέρ της κυβερνήσεως. 25 υπέρ αυτής ‘’υπό επιφύλαξιν’’. 71 βενιζελικοί απεχώρησαν

ΠΡΩΪΝΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

«Ο δε κ. Γούναρης, ως αντιπρόσωπος της Ελλάδος, περιβεβλημένος το κύρος μιας εκτεταμένης εμπιστοσύνης θέλει διαχειρισθή πλησίον των Πρωθυπουργών των Μεγάλων Δυνάμεων, τα ζητήματα εκείνα, εκ των οποίων εξαρτάται η παγίωσις της ειρήνης εις την Ανατολήν και η κατά το δίκαιον διευθέτησις των Ελληνικών αξιώσεων»

• Η ΔΙΑΦΟΡΑ ΤΩΝ ΔΥΟ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΜΕ ΤΟ ΕΥΘΡΑΥΣΤΟΝ ΣΚΕΥΟΣ

«Έχοντες όπισθεν ημών την μεγάλην πλειοψηφίαν του Έθνους, δεν θα σταματήσωμεν εις τον δρόμον μας. Και θα εργασθώμεν με όλην ημών την δύναμιν, όπως η καρποφορία των νικών του στρατού υπάρξη πλουσία και όπως η ειρήνη της Ανατολής θεμελιωθή επί συνθηκών αι οποίαι δεν θα ομοιάζουν με το εύθραυστον σκεύος των Σεβρών»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΓΑΤΕΣ, ΧΩΡΙΚΟΙ, ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΑΙ, ΒΟΗΘΗΣΕΤΕ ΤΗ ΡΩΣΣΙΑ
• ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

«Η δυστυχία σας και η εκμετάλλευσις θα γίνη σκληροτέρα. Η περίοδος αυτή αρχίζζει εντός ολίγου. Δεν έχετε άλλο μέσον σωτηρίας. Οργανωθήτε, κάμετε πλέον στενάς και ισχυράς τας τάξεις σαςα. Δεν σας λέγω να έλθετε αμέσως προς ημάς χωρίς να πεισθήτε ότι είμεθα αντάξιοι υπερασπισταί σας. Αλλά εκείνο που μπορώ να σας διαβεβαιώσω είνε ότι θα ευρεθώμεν πάντοτε παρά το πλευρόν σας» 

ΣΚΡΙΠ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

Ο ΔΗΜ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΕΚΘΕΤΩΝ ΤΗΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗΝ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ. ΠΑΝΗΓΥΡΙΚΗ ΨΗΦΟΣ ΕΜΠΙΣΤΟΣΥΝΗΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΝ ΓΟΥΝΑΡΗ

«Η χθεσινή ψηφοφρία απέδειξεν ότι εκτός της αντιδράσεως, ήτις κατ’ επάγγελμα και σύστημα ασκείται υπό του Βενιζελισμού, η εν τη Εθνοσυνελεύσει αντιπολίτευσις, ωριμώτερον και εθνικώτερον σκεφθείσα κατά την τελευταίαν στιγμήν, δεν ηρνήθη την ψήφον της προς την Κυβέρνησιν, όσον ασήμαντος και αν ήτο αριθμητικώς»