Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 1 Απριλίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

‘’Φορτωμένος τον σταυρόν του μαρτυρίου, παίρνει πάλιν τον ανήφορον του Γολγοθά ο Ελληνισμός’’… Μεγάλη Παρασκευή. Το θείο δράμα αποτελεί την κατάλληλη αφορμή για μια  αρθρογραφία που το παραλληλίζει με τις εξελίξεις στα εθνικά θέματα…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΤΟ ΧΑΡΤΟΝΟΜΙΣΜΑ ΜΕ ΤΟ ΣΤΕΜΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΣΦΑΛΕΣΤΕΡΑ ΑΠΟΤΑΜΙΕΥΣΙΣ – ΑΝ ΤΑ ΠΩΛΗΣΕΤΕ ΚΑΙ ΜΙΑΝ ΔΕΚΑΡΑΝ ΟΛΙΓΩΤΕΡΟΝ ΣΑΣ ΚΛΕΠΤΕΙ Ο ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ

Αν έχετε χρηματικήν ανάγκην ενεχυριάσατε τα Στέμματα εις την Εθνικήν Τράπεζαν από την Τετάρτην

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΝΕΑΣ ΠΟΡΕΙΑΣ

«Αλλ’ ακριβώς τα γεγονότα ως εξελίσσονται νυν διά των αντιπροτάσεων του Κεμάλ οφείλουσι να καταστήσωσι σοφωτέρους τους διπλωματικώς διαχειριζομένους την όλην υπόθεσιν. Οφείλουσι δε συγχρόνως επωφελούμενοι της ψυχολογικής στιγμής να πορβώσιν εις δημιουργίαν πλήρους ενώσεως του Ελληνικού λαού διά λήθης προς το παρελθόν, διά συμπράξεως ειλικρινούς κατά το ενεστώς, εδραιουμένης ασφαλούς της εγκαρδιότητος κατά το μέλλον. […] Ας επωφεληθούμεν της ευκαιρίας»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΑΙ ΑΜΥΝΤΙΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ

«Εάν δε ναυαγήση η ειρηνευτική προσπάθεια, εάν, παρά την διαλλακτικότητα της Ελλάδος, παραστή αναπότρεπτος η ανάγκη συνεχίσεως του πολέμου, την αποτελεσματικήν αντίστασιν κατά του επιδρομέως μόνον ο ελληνικός στρατός διά της συνολικής δυνάμεώς του είνε εις θέσιν να διεξαγάγη αποτελεσματικώς. Και εις την ενίσχυσιν αυτού οφείλουν αποκλειστικώς ν’ αποβλέψουν αι συσταθείσαι οργανώσεις. Εκτός εάν πρόκειατι να εξορμήσωμεν και κατά του Κεμάλ με τας πατριωτικάς προκηρύξεις, τας εγγράφους προσφοράς και τους δαπανηρότατα στρατολογουμένους εθελοντάς»

• ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

ΕΘΝΟΣ

• ΠΡΟΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΙΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

«Η εδαφική κατάστασις ως προτείνεται να δημιουργηθή εν τη Ανατολή, αποτελεί όχι μόνον ένα κατάφωρον σφαγιασμόν των δικαίων του Ελληνισμού, μίαν απίστευτον παραγνώρισιν των υπηρεσιών του προς τον κοινόν αγώνα των Συμμάχων, αλλά, από γενικωτέρας απόψεως, μίαν ανυπολόγιστον μείωσιν των απαιτήσεων του πολιτισμού, ισοδυναμεί προς την τοποθέτησιν δυναμίτιδος εις το όλον οικοδόμημα της ειρήνης. […] Βάσις δε του καλλιτέρου και ειρηνικού μέλλοντος της Ανθρωπότητος δεν δύναται να είνε άλλη παρά η επικράτησις της στοιχειώδους δικαιοσύνης»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΑΙΡΩΝ ΤΑΣ ΑΜΑΡΤΙΑΣ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
• Η ΕΚΚΕΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ – ΤΙ ΦΟΒΕΙΤΑΙ Ο ‘’ΧΡΟΝΟΣ’’

«Αφ’ ότου αι Κυβερνήσεις των Συμμάχων, τη πρωτοβουλία του λόρδου Κώρζον, επρότειναν την σύναψιν ανακωχής και τους όρους της ειρήνης, η κατάστασις εις την Ελλάδα δεν εβελτιώθη. Το αναγκαστικόν δάνειον θα καταστήση αισθητάς εις πάντα τον πληθυσμόν του Ελληνικού Βασιλείου τας συνεπείας του πολέμου. Είνε ελάχιστα πιθανόν, ότι η δοκιμασία αύτη θ’ αυξήση τον ενθουσιασμόν του λαού και το πολεμικόν μένος του στρατού. Ψυχρώς εξεταζομένης της πραγματικότητος, τι απαιτούν σήμερον τα αληθή συμφέροντα της Ελλάδος; Απαιτούν το ταχύτερον την εκκένωσιν της Μικράς Ασίας»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΝΕΑ ΣΟΒΑΡΑ ΕΧΘΡΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΑΠΕΚΡΟΥΣΘΗ
• ΕΙΣ ΤΑΣ ΠΤΕΡΥΓΑΣ ΕΝΟΣ ΘΥΕΛΛΩΔΟΥΣ ΣΥΝΑΓΕΡΜΟΥ

«Εάν η Κυβέρνησις αύτη του πανικού και της πωρώσεως εξακολουθεί να μην εκτελή το καθήκον της, αναξία να ηγήται του Έθνους κατά τας τραγικάς ταύτας ώρας της ζωής του και είνε μεγαλείτερος κίνδυνος διά τας τύχας αυτού, και ο ογκωδέστερος ογκόλιθος εις τον δρόμον της εθνικής σωτηρίας, είμεθα βέβαιοι ότι δεν απέχει πολύ η ημέρα, καθ’ ην η Ελλάς θέλει απαλλαγή οριστικώς από τας ωσεί νεκροθάπτου χείρας αυτής. Αλλ’ εν τω μεταξύ το Έθνος ας συναρπασθή απ’ άκρου εις άκρον επί των πτερύγων ενός θυελλώδους συναγερμού, η βοή του οποίου μαζύ με τους κεραυνούς του μετώπου θα δώση την απάντησιν, ην καθυστερεί ακόμη η Κυβέρνησις, εις τας ατίμους προτάσεις»

• ΤΟ ΨΗΦΙΣΘΕΝ ΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΟΝ ΔΑΝΕΙΟΝ – ΟΡΙΣΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΘΡΑΚΗ ΚΑΙ Η ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ

«Δεν γνωρίζομεν ποίον θα είνε το αποτέλεσμα των περί διχοτομήσεως της Θράκης προτάσεων. […] Αλλ’ ο Ελληνικός Λαός και ο Ελληνικός Στρατός ΟΥΔΕΠΟΤΕ ΘΑ ΣΤΕΡΞΟΥΝ να διαταραχθή η Βαλκανική ισορροπία, και ουδέποτε θ’ ανεχθούν ν’ αποσπασθή και τεμάχιον θρακικού εδάφους διά να δοθή και πάλιν εις τον Τουρκικόν Μινώταυρον, προς τον οποίον θέλει να δώση την ρυπαράν χείρα του ο εντεύθεν του Δουνάβεως εμφωλεύων Κύκλωψ εις μέλλουσαν σύμπραξιν και συναρωγήν κατά των άλλων Βαλκανικών Κρατών»

• Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

ΕΣΤΙΑ

• Ο ΑΙΩΝΙΟΣ ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ

«Φορτωμένος τον σταυρόν του μαρτυρίου, παίρνει πάλιν τον ανήφορον του Γολγοθά ο Ελληνισμός. Αλλά δεν ανεβαίνει καρτερικός και υπομονητικός μοιρολάτρης. Τα μάτια του πετούν αστραπάς, και το στήθος του ογκώνεται από την συναίσθησιν της δυνάμεώς του, και τα χέρια του σφίγγονται εις απειλήν. Μάρτυς ναι, αλλά και αγωνιστής. Πρόκειται ακόμη μίαν φοράν να σταυρωθή, αλλά ούτε τώρα θα αποθάνη. Πάσχει ν’ αναστηθή»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΙΑ ΚΑΙ Η ΘΥΣΙΑ

«Μία σταυροφορία τότε αγρία και απηνής ηγέρθη κατά του Ιησού υπό των ανθρώπων του σκότους και της κακίας, υπό την προσπάθειαν να διασώσωσι το σκάφος από του καταποντισμού εις τον οποίον έφερεν ασφαλώς το κήρυγμα του θεανθρώπου. […] Η θυσία ήτον αληθώς μεγίστη, αλλά πεπρωμένη, όταν εξ αυτής επρόκειτο να αναβλαστήσουν αι ιδέαι, αίτινες έμελλον να σώσωσι τον κόσμον από της βεβαίας καταστροφής»

• Η ΘΕΟΤΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΒΡΑΙΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ. ΣΤΑΥΡΩΘΗΤΩ Ο ΥΠΕΡΕΧΩΝ !

«Έλληνες και Εβραίοι. Δύο Έθνη παλαιά, τα παλαιότερα ίσως του κόσμου, αλλά και τα περιπετειωδέστερα και δυστυχέστερα, αναμφιβόλως. Πάντως διά τούτο και τα ολιγαριθμότερα σήμερον όλων. Έθνη έχοντα πολλάς τας ομοιότηταςαλλά και πλείστας τας ανομοιότητας. Ανταγωνισταί εις την πάλην της ζωής από αρχαιοτάτων χρόνων αλλά και εφάμιλλοι εις τον πολιτικόν των βίον»

• ΟΙ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΑΙ ΑΓΡΥΠΝΟΙ ΦΡΟΥΡΟΙ – ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗΣ ΑΜΥΝΗΣ – ΠΡΟΘΥΜΟΣ Ο ΣΤΡΑΤΟΣ, ΕΠΑΡΚΕΙΣ ΟΙ ΠΟΡΟΙ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΘΙΚΗ

«Μεταξύ των πεπολιτισμένων εθνών το Ελληνικόν ούτε άλλοτε, ούτε και τώρα, εκινήθη προς αγώνας, σκοπός και τέρμα των οποίων ήτο η κατάκτησις και ο χρυσός. Αγωνίζεται και σήμερον υπέρ της ζωής και της ελευθερίας Ελλήνων και Χριστιανών. Τούτο επιστεύθη αείποτε εν Ελλάδι ως καθήκον και τιμή, απέναντι των οποίων η θυσία είναι ευπρόσδεκτος και ο κάματος ανίσχυρος. Και η αδυναμία ξένων κριτών, όπως εννοήσουν τούτο, ενθυμίζει την κατάπληξιν του βαρβάρου Πέρσου δεσπότου, όταν επληροφορήθη, ότι οι Έλληνες αγωνίζονται δι’ ένα κλάδον κοτίνου και ουχί δι’ αργυρά και χρυσά έπαθλα»

ΠΡΩΪΝΗ

• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑΝ

«Να δημιουργηθή δηλαδή ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΙΩΝΙΑΣ ΠΡΟΤΕΚΤΟΡΑΤΟΝ, αφού οι άλλοι Σύμμαχοι δεν δύνανται να διαθέσουν υπέρ αυτής ουδέ ένα στρατιώτην, και να ληφθούν πάντα τα αναγκαία μέτρα και αι εγγυήσεις διά την ελευθέραν ανάπτυξιν των κατοίκων αυτής από πάσης απόψεως. Αυτή θα ήτο μία λύσις, προς την οποίαν δεν θα διετίθετο δυσμενώς και η εν Ελλάδι δημοσία γνώμη, αλλά θα την απεδέχοντο ίσως και αυτοί οι εγχώριοι της Ιωνίας πληθυσμοί, οι τρέμοντες ήδη προ της ιδέας, ότι είνε πιθανόν να επανέλθουν υπό τον Τουρκικόν ζυγόν»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΤΟ ΘΕΙΟΝ ΠΑΘΟΣ

«Και ο άνθρωπος κλίνει και θα κλίνη εις αιώνα τον άπαντα το γόνυ πρό του θείου δράματος ουχί διότι ευρίσκει εν Αυτώ την εικόνα της ανθρωπίνης αδικίας αλλά διότι μαντεύει επάνω από τον ακάνθινον στέφανον χρυσίζουσαν την υπόσχεσιν της θείας δικαιοσύνης»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΜΩΡΙΑΣ

«Η Ρωσσία όθεν κάθε άλλο είνε παρά εχθρά της Ελλάδος. Είνε εχθρά μόνον των αστών εκείνων, οίτινες επιμένουν να θέλουν την Ελλάδα δούλην, όργανον της Αγγλίας. Ας παύση λοιπόν η πολιτική της μωρίας της Ελλάδος και ας ακολουθηθή η πολιτική, ην ποθεί το Έθνος, η πολιτική της ειρήνης και της συνεργασίας με τους λαούς της Ανατολής προς αληθή πολιτισμόν υπό το καταυγάζον φως της Μεγάλης Ρωσσίας»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΖΩΗ ΕΚ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

«Η Σταύρωσις του Χριστού συμβολίζει την σταύρωσιν της ανθρωπότητος. Τω όντι, προς το αληθές, το καλόν και το αγαθόν, τα οποία είνε ο τελικός σκοπός και το τελικόν σημείον της εξελίξεως των πνευματικών όντων, δεν δύναται ο άνθρωπος να προσεγγίση, ειμή διά της οδού της δοκιμασίας και του πάθους»

• ΠΡΟ ΤΟΥ ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΥ ΘΕΟΥ Ο ΕΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΤΑΦΟΝ

«Ο Δημιουργός εσταυρώθη, κηδεύεται, ανίσταται. Ο άνθρωπος το δημιούργημα της θείας στοργής αγωνίζεται και θάπτεται διά να προσεγγίση μόλις θα φθάση εις την ωραίαν στιγμήν που θα ειμπορέση να είπη και να πιστεύση εις το μέγα δίδαγμα. Αγαπάτε αλλήλους»