Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 29 Οκτωβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η επικύρωση της απόφασης της Κοινωνίας των Εθνών για οριστική κατακύρωση της Βόρειας Ηπείρου στην Αλβανία, παρά της περί του αντιθέτου ελπίδες που συντηρούσε η κυβέρνηση, χρεώνεται ως μία ακόμη αποτυχία της ‘’μετανοεμβριανής’’ διακυβέρνησης. ‘’Κατώρθωσαν διά της αποχαυνώσεως και αδιαφορίας των να υποδουλώσουν οριστικώς την Ελληνικωτάτην επαρχία εις τους Αλβανούς μόνον και μόνον διά να μη δυσαρεστήσουν την Ιταλίαν’’… 

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΕΠΕΤΕΙΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΩΧΗΣ

«Τρία ακριβώς έτη συμπληρούνται σήμερον από της ημέρας της ανακωχής μεταξύ των εμπολέμων, ήτις εσημείωσε το τέλος του μεγάλου και αιματηροτάτου πολέμου. […] Αλλ’ από την πανήγυρι αυτήν θα λείψη ο Ελληνικός λαός. Η ημέρα της ανακωχής δεν εσήμανε δι’ αυτόν το τέρμα του αγώνος, αλλά την αρχήν νέου επίσης σκληρού, επίσης αιματηρού και εξακολουθούντος ακόμη […] Και ευρίσκεται τώρα προ του τραγικού διλήμματος. Ή να εξακολουθήση τον πόλεμον, διακυβεύουσα τα πάντα. Ή να παραδώση εις τον όλεθρον εκατοντάδας χιλιάδων ομογενών μόλις απελευθερωθέντων»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΙ ΕΝ ΒΑΣΙΓΚΤΩΝ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ

«Πληροφορίαι τινές παρέχουν την ουχί απίθανον εκδοχήν ότι το Ανατολικόν θα συζητηθή εν Βασιγκτώνι. Ουδόλως βέβαια αποκλίεται ότι αι συμμαχικαί αντιπροσωπείαι, αν μάλιστα καταστή εφικτόν να μεταβή εις Βάσιγκτων και ο κ. Λόϋδ Τζώρτζ δυνατόν ν’ ανταλλάξουν σκέψεις περί του τρόπου της Ανατολικής διευθετήσεως […] Παρά ταύτα όμως η Βάσιγκτων είνε ακατάλληλος δι’ ενέργειαν συζητήσεων αφορωσών το Ανατολικόν, η δε ανταλλαγή σκέψεων δεν θα έχη την ευρύτητα εκείνην ην δίδουν εκ των προτέρων αι εκ Παρισίων πληροφορίαι. Τούτο δε είνε και το συμφέρον της Ελλάδος»

• ΑΙ ΑΣΧΗΜΙΑΙ ΕΝ ΦΑΝΑΡΙΩ

ΕΘΝΟΣ

• Η ΑΠΩΛΕΙΑ ΤΗΣ Β. ΗΠΕΙΡΟΥ

«Η Πρεσβευτική Διάσκεψις επεκύρωσε την περί Αλβανίας και Β. Ηπείρου κρίσιν της Κοινωνίας των Εθνών, η τραγική δ’ αύτη απόφασις ανακοινούται, ως τελεσίδικος, εις τους ενδιαφερομένους. Και ούτω χάνεται η Β. Ήπειρος, η Ελληνικωτάτη, η διά διεθνών αποφάσεων επιδικασμένη εις την Ελλάδα, η παλλομένη ολόκληρος από τον μέγαν Ελληνικόν παλμόν […] Ας πράξουν οι κυβερνώντες ό,τι επιβάλλεται. Ας εννοήσουν, ότι είνε βαρύτατα υπεύθυνοι απέναντι του λαού και της ιστορίας διά την απώλειαν της Β. Ηπείρου. Ας το εννοήσουν. Θα έλθη η στιγμή των ευθυνών»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΗΡΧΙΣΕ ΚΑΙ ΠΡΟΧΩΡΕΙ Η ΕΚΤΕΛΕΣΙΣ ΤΗΣ ΓΑΛΛΟΚΕΜΑΛΙΚΗΣ. Η ΚΙΛΙΚΙΑ ΕΚΚΕΝΟΥΤΑΙ ΥΠΟ ΤΩΝ ΓΑΛΛΩΝ
• ΑΛΛ’ ΕΩΣ ΠΟΤΕ;

«Η νικήτρια Ελλάς εκάλεσε τον παλαιοκομματισμόν, διά να χάση τους καρπούς της νίκης της. Και ο παλαιοκομματισμός, μένει εις την θέσιν αυτήν, διά να μας αναγγείλη ——(κομμένο από τη λογοκρισία)—-. Αλλ’ έως πότε; Είνε ανάγκη άραγε να περιμένωμεν να μας αναγγείλουν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Βενιζέλου, ότι κατώρθωσαν να παρουσιάσουν την Ελλάδα ——(κομμένο από τη λογοκρισία)—– σύμφωνον προς το πολιτικόν των ανάστημα;»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΩΝ ΠΛΗΘΥΣΜΩΝ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ
• ΝΕΑ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΒΟΥΛΗΝ ΤΩΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ
• ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΚΟΥΡΔΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ
• Η ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΤΟΥ ΠΑΡΙΣΙΝΟΥ ‘’ΧΡΟΝΟΥ’’

«Ουδέ λέξιν ετόλμησε να προβάλη διά να είπη ότι διά της συμφωνίας της εξησφάλισε την ζωήν των ταλαιπώρων χριστιανών, τους οποίους διά της υπογραφής της παρέδωκεν εις τους παλαιούς των δημίους. Ευρίσκει όμως ο ‘’Χρόνος’’ την ευκαιρίαν διά να απευθύνη την συκοφαντικήν μομφήν κατά της Αγγλίας, ότι αύτη, υποστηρίξασα τους Έλληνας εις τον πόλεμον, προυκάλεσε τας σφαγάς του εσωτερικού!»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΕΙΡΗΝΗΝ ΔΙΚΑΙΑΝ ΚΑΙ ΕΝΤΙΜΟΝ

«Επιθυμούμεν την ειρήνην του νικητού, την ειρήνην την έντιμον και την δικαίαν. Δεν ευρισκόμεθα εις την Μικράν Ασίαν ούτε ως κατακτηταί, ούτε ως δουλωταί ξένων Λαών. Μετέβημεν ως ελευθερωταί, και ως τοιούτοι εθυσιάσαμεν το αίμα πολυτίμων τέκνων. Ως ελευθερωταί δε αποστρέφομεν το πρόσωπον μετά περιφρονήσεως προς εκείνους, οίτινες ταρτούφοι του πολιτισμού και των ελευθεριών των λαών αγωνίζονται να αναστηλώσουν το κράτος των σφαγέων και των δολοφόνων, διά να διαρπάσουν τα ιμάτια της Πατρίδος μας και να λεηλατήσουν τα οστά των τιμίων νεκρών μας»

• ΠΩΣ ΥΠΕΔΕΧΘΗΣΑΝ ΤΟΝ κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗΝ – ΜΙΑ ΣΥΓΚΡΙΣΙΣ ΜΕ ΤΑ ΤΑΞΙΔΙΑ ΤΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

ΕΣΤΙΑ

• ΠΩΣ ΕΧΑΡΙΣΘΗ Η Β. ΗΠΕΙΡΟΣ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΛΒΑΝΟΥΣ

«Όχι μόνον οι μετανοεμβριανοί εστάθησαν ανίκανοι να εκτελέσουν την εις χείρας των δικαστικήν διαταγήν, όχι μόνον δεν προσήρτησαν την Β. Ήπειρον, αλλά κατώρθωσαν διά της αποχαυνώσεως και αδιαφορίας των να υποδουλώσουν οριστικώς την Ελληνικωτάτην επαρχία εις τους Αλβανούς μόνον και μόνον διά να μη δυσαρεστήσουν την Ιταλίαν, από την οποίαν τις οίδε ποίαν αμοιβήν επερίμεναν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ

Το λευκό τρίστηλο και η λέξη ‘’ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑ’’ πάνω σ’ αυτό κυριαρχούν στο πρωτοσέλιδο της εφημερίδας

• ΤΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
• ΤΟ ΚΟΜΜΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΝ – ΑΠΕΙΛΕΙΤΑΙ ΑΠΕΡΓΙΑ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΧΩΡΙΣ ΤΙΤΛΟ

«Αποτελεί ζήτημα εσωτερικόν διά την Ελλάδα και δη το μέγιστον πάντων η ειρήνευσις της Ανατολής, η αποκατάστασις της γαλήνης και της τάξεως εν τη χώρα, ο κατευνασμός του πολεμικού πυρετού, η επάνοδος εις τα έργα της ειρήνης. Ουδείς βεβαίως διανοείται να υποτιμήση το ηθικόν σθένος και την φυσικήν αντοχήν του Ελληνικού λαού, του αείποτε την ιδέαν της πατρίδος υψούντος υπεράνω παντός συμφέροντος. Αλλά και ουδείς δικαιούται να θέτη εις ανωφελή, άνευ πρακτικού αποτελέσματος αλλά και υπεράνθρωπον ίσως δοκιμασίαν τον ελληνικόν πατριωτισμόν. Ιδού διατί επιβάλλεται η ειρηνική αποκατάστασις»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΑΓΓΛΟ-ΓΑΛΛΙΚΗ ΔΙΕΝΕΞΙΣ

«Εκ της εις την Αγγλικήν διακοίνωσιν απαντήσεως της γαλλικής Κυβερνήσεως θα καταστή οπωσούν φανερόν, εάν και κατά πόσον δύναται να δικαιολογηθή η ελπίς, εναρμονίσεως των αντιλήψεων των Συμμάχων, εις ό,τι θα άρη τας αιτίας, αίτινες προυκάλεσαν την Αγγλικήν διακοίνωσιν και δύνανται να διακυβεύσωσι κατά ένα ή άλλον τρόπον το αδιατάρακτον των φιλίων Συμμαχικών σχέσεων, ή εάν η Γαλλοκεμαλική συνθήκη θα έχη ευρυτέρας τυχόν συνεπείας επί των Συμμαχικών σχέσεων»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΙ ΘΑ ΠΡΑΞΗ Η ΕΛΛΑΣ ;

«Η Ελλάς, δεν ήπλωσεν, ως ώφειλε, την χείρα ίνα πραγματοποιήση τον τίτλον τούτον κατά τον υπό του Ανωτάτου Συμβουλίου καθορισθέντα χρόνον, ήτοι μετά την υπογραφήν της συνθήκης του Ραπάλλο. Αφήσασα τοιουτοτρόπως η Ελλάς ατονήσαν δικαίωμά της, έδωκε την ευκαιρίαν εις την Διάσκεψιν της Κοινωνίας των Εθνών να συζητήση το Βορειοηπειρωτικόν ως Αλβανικόν ζήτημα, αφού επί της Βορείου Ηπείρου η Διάσκεψις εύρε την Αλβανικήν και ουχί την Ελληνικήν κατοχήν. Ιδού διατί λέγομεν ότι καθαρώς ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ζήτημα αφέθη να συζητηθή ως Αλβανικόν»

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΟΜΕΘΑ
• ΠΩΣ ΘΑ ΕΡΓΑΣΘΗ Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΗΣ ΟΥΑΣΙΓΚΤΩΝΟΣ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΘΡΑΚΗΝ

«Η Κυβέρνησις έχει καθήκον να σταθμίση καλώς τας ευθύνας της διά την θράκην. Ο εργατικός και φιλόνομος μουσουλμανικός της χώρας πληθυσμός δέον να υποστηριχθή διά παντός δυνατού τρόπου και να ληφθούν τα αρμόζοντα μέτρα κατά των πολιτικολόγων, κολάκων της Διοικήσεως, ομοθρήσκων εκμεταλλευτών του. Η Θράκη είναι ανάγκη ν’ αποβή πρότυπον Ελληνικής διοικήσεως, δι’ ούς λόγους πάντες αντιλαμβάνονται. Εις την Μικράν Ασίαν η Ελληνική Διοίκησις έχει να επιδείξη έργον πολύτιμον, περιποιούν τιμήν εις την διοικητικήν της Ελλάδος ικανότητα»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΑΝΟΥΡΓΙΑΙ

«Αλλ’ εάν ο Ελληνικός Λαός φαιδρύνεται με τας πανουργίας ωρισμένων Βενιζελικών τυχοδιωκτών, οι τυχοδιώκται ούτοι δεν πρέπει να λησμονούν, ότι των απατεώνων και των τυχοδιωκτών το τέλος, είνε συνήθως ολίγον τραγικόν και πολύ θορυβώδες. Διότι φαιδρύνεται μεν ο λαός με τας πανουργίας των, αλλ’ αι πανουργίαι των αποβαίνουν κακοήθεις οσημέραι και όταν ο λαός αποφασίση να τιμωρήση τους κακοήθεις πανούργους, τους τιμωρεί παραδειγματικώς»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Ο ΠΑΝΗΓΥΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

«Οι Αθηναίοι απεφάσισαν τον εορτασμόν μιας μεγάλης επετείου. Της επετείου των περυσινών εκλογών. Απεφάσισαν να πανηγυρίσουν την επέτειον της 1 Νοεμβρίου, ημέρας απελευθερωτικής. […] Όχι δεν μετανοεί ο Λαός διότι έρριψε χαμαί κ’ ελακπάτησε τον εχθρόν των εσωτερικών του ελευθεριών, τον εχθρόν της Ελληνικής ομοτιμίας εν τη χορεία των ανεξαρτήτων κρατών της Ευρώπης. Η πρώτη Νοεμβρίου πρέπει να εορτασθή. Και πρέπει να εορτασθή ως ημέρα αποκαταστάσεως ειρήνης εν τω εσωτερικώ της Ελλάδος»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΡΓΑΤΕΣ, ΒΟΗΘΗΣΤΕ ΜΕ ΚΑΘΕ ΘΥΣΙΑ ΤΗΝ ΡΩΣΣΙΑ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤ
• ΥΠΟΠΤΗ ΣΙΩΠΗ

«Παρ’ όλον τον θόρυβο, που η Κυβέρνησις και ο τύπος της προσπαθούν να δημιουργήσουν γύρω στην Αγγλογαλλική διάστασι, για να καλύψουν την σιωπή τους επάνω εις το Ελληνικόν ζήτημα τα πράγματα για τον Ελληνικό λαό παραμένουν σαφή. Οι σύμμαχοι, οι Γάλλοι ιδίως, έδωκαν στον κ. Γούναρη σαφώς να καταλάβη, υπό ποίους όρους μπορούσε να επιτευχθή η Ελληνοτουρκική ειρήνη»

• ΕΥΓΕ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΝΑΥΤΙΚΟΥΣ !

ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΤΩΝ. ‘’ΕΙΡΗΝΗΝ ΜΕ ΤΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΝ ΡΩΣΣΙΑΝ’’. ‘’ΚΑΤΩ ΟΙ ΑΝΤΕΡΓΑΤΑΙ ΤΗΣ ΓΕΝΕΥΗΣ Ι’’

ΣΚΡΙΠ

• ΥΠΕΓΡΑΦΗ Η ΑΠΟΦΑΣΙΣ ΔΙΑ ΤΟΝ ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΝ ΤΩΝ ΑΛΒΑΝΙΚΩΝ ΣΥΝΟΡΩΝ
• ΕΙΣ ΒΑΣΙΓΚΤΩΝΑ ΘΑ ΣΥΖΗΤΗΘΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΑΤ ΖΗΤΗΜΑ
• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΖΕΤΑΙ

«Ο Βενιζελισμός αποτυχών να διαιρέση τον Ελληνισμόν εσωτερικώς, καταγίνεται ήδη εις το θεάρσετον έργον της εξωτερικής διαιρέσεως. […] Ετελειοποίησαν δε την τέχνην των. Την τέχνην της ραδιουργίας και της διαιρέσεως, και έφθασαν μέχρι των Πατριαρχείων και ενεστάλαξαν το δηλητήριόν των επί του κέντρου της εθνικής μας ενότητος επί της Μεγάλης του Χριστού εκκλησίας. […] Οι εχθροί της Ελληνικής πίστεως και της ορθοδοξίας ας χαρούν! Ο Βενιζελισμός εργάζεται διά λογαριασμόν των!»

  

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΕΡΙΕΡΓΟΙ ΑΝΤΙΛΗΨΕΙΣ

«Το ετονίσαμεν και άλλοτε από της στήλης ταύτης, ότι εθνικαί υποθέσεις, παρουσιάζουσαι σημεία εύθικτα από πάσης απόψεως, δεν παραδίδονται εις την δημοσιότητα πριν ή αποκρυσταλλωθούν εις πραγματικότητας, εφ’ όσον κατά το στάδιον των συνεννοήσεων η ελαχίστη άκαιρος ανακοίνωσις δύναται να χρησιμοποιηθή επωφελώς υπό ελλοχεύοντος εχθρού, ή ασπόνδων φίλων. Και αν ο κ. Γούναρης διέπραττε τοιαύτην επιπολαιότητα θα ήτο άξιος αγχόνης»