Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 9 Απριλίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Στον απόηχο του 1^ου Γυναικείου Συνεδρίου, η συζήτηση για τα δικαιώματα των γυναικών έχει οπαδούς αλλά πολύ περισσότερους επικριτές μεταξύ των αρθρογράφων. Με ύφος ειρωνικό ο Παύλος Νιρβάνας διερωτάται αν ο γάμος είναι μία εταιρεία στην οποία ο καθένας πρέπει να διατηρεί το όνομά του. Και ενώ το ένα πρωτοσέλιδο επιμένει ότι «το γυναικείον φύλον, το οποίον είχε καταδικασθή εις τον ρόλον της αψύχου κούκλας, καλείται τώρα να συνεισφέρη εις την πολιτικήν κονίστραν την τάξιν, την μεθοδικότητα και την λεπτήν διανόησιν, η οποία το διακρίνει», άλλο διερωτάται «πώς είνε δυνατόν ν’ αναλάβουν υποχρεώσεις αι οποίαι δεν αρμόζουν εις τον χαρακτήρα των».

\

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΟ ‘’FAIT ACCOMPLI’’ ΚΑΙ ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΛΟΫΔ ΤΖΩΡΤΖ

«Δεδομένου ότι η πολιτική της Μεγάλης Βρεττανίας ανέχεται αν δεν ευνοή τον ενεργούμενον κατά της Τουρκίας πόλεμον και ότι αποβλέπει εις μίαν ταχείαν και νικηφόρον διά την Ελλάδα περάτωσίν αυτού, προάγουσαν μαζύ με τα Ελληνικά και τα Βρεττανικά συμφέροντα, υπάρχει πάσα βεβαιότης ότι το fait accompli ‘’τετελεσμένον γεγονός’’ της καταλήψεως της Κωνσταντινουπόλεως θα εξεμαίευεν εκ των υστέρων την Αγγλικήν συγκατάθεσιν ή τουλάχιστον την ανοχήν αυτού εκ μέρους της μεγάλης και φίλης συμμάχου Δυνάμεως»

• Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ

«Και το γυναικείον φύλον, το οποίον είχε καταδικασθή εις τον ρόλον της αψύχου κούκλας, καλείται τώρα να συνεισφέρη εις την πολιτικήν κονίστραν την τάξιν, την μεθοδικότητα και την λεπτήν διανόησιν, η οποία το διακρίνει»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΛΑΪΚΗ ΑΔΗΜΟΝΙΑ

«Η στασιμότης των πολεμικών επιχειρήσεων προκαλέι αδημονίαν ήτις κρατεί ομολογουμένως εν ποια τινί δυσφορία τον Ελληνικόν λαόν […] Η παρακολουθούσα τον εθνικόν αγώνα διπλωματική κατάστασις παρουσιάζει μορφήν, ήτις δεν γεννά μεν ανησυχίας, αλλά εξάπτει οπωσδήποτε την νευρικότητα της κοινής γνώμης»

• ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΜΟΡΦΩΣΙΣ

«Σήμερον, εν έτει χιλιοστώ ενεακοσιοστώ εικοστώ πρώτω […] το κακόν αυτό της γυναικείας αγραμματοσύνης φαίνεται καθαρώτερον, τραγικώτερον ή κωμικοτραγικώτερον. […] Πρέπει να καταστήσωμεν τας γυναίκας αξίας να κατανοήσουν τας επαγγελίας του Συνεδρίου. Και προς τούτο χρειάζεται μόρφωσις. Παιδεία ευθηνή –αν επιτρέπεται η λέξις- σχολεία διπλάσια, διδασκάλισσαι»

ΕΘΝΟΣ

• ΟΙ ΣΥΜΜΑΧΟΙ ΤΩΝ ΤΟΥΡΚΩΝ

«Η Ιταλία απεκαλύφθη πανηγυρικώς και διά του στόματος του επί των Εξωτερικών Υπουργού της ανεγνώρισεν ότι ανέλαβε πραγματικώς απέναντι της Τουρκίας την υποχρέωσιν ‘’να υποστηρίξη αποτελεσματικώς παρά τοις Συμμάχοις όλας τας αιτήσεις της Τουρκικής αντιπροσωπείας, σχετικώς με την συνθήκην των Σεβρών, και ιδία όσον αφορά την απόδοσιν της Σμύρνης και της Θράκης εις τους Τούρκους’’ ως αναφέει ο σχετικός όρος της συμφωνίας με τον Κεμάλ. Ας καμαρώσουν την ‘’φίλην και σύμμαχον’’ Ιταλίαν οι κυβερνητικοί ρήτορες, οι οποίοι τόσον λυρικώς την ηυχαρίστησαν, διότι τους εβοήθησε να καταρρίψουν την Βενιζελικήν τυραννίαν!»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΟΥΡΚΩΝ

«Το λεγόμενον Ανατολικόν Ζήτημα δεν είνε Τουρκικόν, αλλά κυρίως ειπείν, Μικρασιατικόν, Ελληνικόν, δεδομένου, ότι οι εν τη Ασιατική Ελλάδι, τη Μκρά Ασία, Έλληνες συγκροτούν υπό πάσαν έννοιαν το αξιολογώτατον στοιχείον και ότι ούτοι μετά των μη Τούρκων Μοσουλμάνων […] απαρτίζουσιν ασφυκτικήν πλειονοψηφίαν, αποπνίγουσαν τους Τούρκους και Οθωμανούς. Δέον, ούτως εχόντων των πραγμάτων, να έχωμεν υπόψη, ότι εθνικαί αφυπνίσεις ραγδαιόταται θα επιφανώσιν»

• ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ. ΑΙ ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΙ. Ο ΠΟΛΕΜΟΣ

(Διαλέξεις Ρ. Πουανκαρέ)

ΕΜΠΡΟΣ

• Ο ΚΟΜΗΣ ΣΦΟΡΤΖΑ ΕΔΩΚΕΝ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑΝ

ΕΒΕΒΑΙΩΣΕ ΤΗΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΙΝ ΠΕΡΙ ΣΜΥΡΝΗΣ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΣ

Ο ΤΟΥΡΚΙΚΟΣ ΟΧΛΟΣ ΕΣΦΑΞΕ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΕΙΣ ΑΤΤΑΛΕΙΑΝ

• ΦΩΝΗ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΤΡΙΚΟΥΠΗΣ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΜΑΧΗΣ ΤΟΥ ΑΒΓΚΙΝ

«Ο Τούρκος ή μικρότερος και ταπεινός θα είνε έναντι του αντιπάλου του ή υπέρτερος. Ποτέ δεν θα αγωνισθή με τα ίσα όπλα ενός τιμίου αγώνος. Επιπλέον οι Τούρκοι αξιωματικοί και οι Ουλεμάδες εφανάτισαν τόσω τους πληθυσμούς, ώστε να τους παρουσιάζουν τον πόλεμον αυτόν, ως ιερόν πόλεμον»

• ΑΝΑΓΚΗ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑΣ ΔΙΑ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΑ

«Εδέησε να εκδηλωθή πραγματικόν πνεύμα δυσμενείας κατά της Ελλάδος […] όπως η Συνέλευσις […] ανακαλύψη ότι εν των κυριωτέρων αιτίων είνε η διπλωματική ημών απομόνωσις και η έλλειψις των συνήθω εις τοιαύτας περιστάσεις προπαγανδιστικών μέσων τα οποία εάν ημελήσαμεν να μεταχειρισθώμεν ημείς, μετεχειρίσθησαν ακριβώς μετά θαυμασίας δραστηριότητος οι αντίπαλοι ημών»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΗΣ ΦΥΛΗΣ

«Η Εθνοσυνέλευσις διεμαρτυρήθη χθες και εξήγγειλε προς τον κόσμον όλον, ότι δεν θα επιτρέψη του λοιπού την παραμονήν Ελλήνων υπό Τουρκικόν ζυγόν. […] Η Κωνσταντινούπολις δεν δύναται πλέον να παραμένη υπό την Τουρκικήν κυριαρχίαν. […] Όπως ο τελευταίος Έλλην Αυτοκράτωρ έπεσε μαχόμενος επί των τειχών της, ούτω και ο Πρώτος Έλλην Βασιλεύς Στρατηλάτης θα εισέλθη μαχόμενος διά των πυλών της»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΓΑΛΛΙΑ ΠΡΟ ΠΑΝΤΟΣ

«Είναι πλέον αναμφισβήτητον σήμερον, ότι η Γαλλική πολιτική έχει προσανατολισθή εν Ανατολή προς την Τουρκίαν. […] Καθήκον ιδικόν μας είνε ν ατης δείξωμεν και να της αποδειξωμεν ότι το συμφέρον της είνε με το μέρος μας.[…] Είνε ιδικόν μας καθήκον να αποδείξωμεν εις την Γαλλίαν ότι η περίφημος επιρροή της εις την Ανατολήν, εις την Τουρκίαν αν θέλετε, εστηρίζετο αποκλειστικώς εις το Χριστιανικόν, ιδιαίτατα εις το Ελληνικόν στοιχείον»

• ΑΙ ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΑΙ ΤΟΥ ΦΕΜΙΝΙΣΜΟΥ

«Διότι τι είνε γάμος επιτέλους; Είναι μία εταιρεία μεταξύ ανδρός και γυναικός προς κοινήν εκμετάλλευσιν ωρισμένων αγαθών; Αλλά εις ποίαν εταιρείαν οι συνεταίροι χάνουν το όνομα ενός εξ αυτών; Καθένας διατηρεί το όνομά του εις την φίρμαν της Εταιρείας […] Διατί λοιπόν εις την εταιρείαν του γάμου, προκειμένου επίσης περί συνεταίρων ίσων δικαιωμάτων, να γίνεται η εξαίρεσις αυτή;»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΔΥΣΑΡΕΣΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΑΣ

Η ΑΓΓΛΙΑ ΘΑ ΖΗΤΗΣΗ ΠΛΗΡΗ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΝ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛ. ΖΗΤΗΜΑ

«Ιδιαιτέρα αποδίδεται σημασία εις το ότι η Ιταλία δεν εκλήθη εις την Διάσκεψιν του Άϊθ. Πιστεύεται ότι ο κ. Λόϋδ Τζωρτζ αφήνει πλήρη πρωτοβουλίαν δράσεως εις την Γαλλίαν επί του Γερμανικού ζητήματος. Η Αγγλία δε, θα αξιώση να αναλάβη πλήρη πρωτοβουλίαν δράσεως επί του διακανονισμού του ανατολικού ζητήματος»

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΤΟ ΨΗΦΙΣΜΑ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΔΙΩΓΜΟΥΣ ΤΩΝ ΑΛΥΤΡΩΤΩΝ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Η ΙΤΑΛΟΤΟΥΡΚΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

«Αν η Γαλλοτουρκική συμφωνία διά την Κιλικίαν έθιξεν ημάς εμμέσως, παρασχούσα εις τον Κεμάλ ευκαιρίαν στρατιωτικής ενισχύσεως, η Ιταλοτουρκική μόνον ως απροκαλύπτως εχθρική προς τα Ελληνικά συμφέροντα δύναται να χαρακτηρισθή. […] Διά της υπογραφής την οποίαν έθηκεν η Ιταλία κάτωθι του εγγράφου εκείνου, αποβαίνει ο ηθικός σύμμαχος της Κυβερνήσεως της Αγκύρας»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ‘’ΑΓΙΑ ΣΚΗΝΟΓΡΑΦΙΑ’’

«Ας αναλογισθή ο λαός πού άγεται με το νέον καθεστώς, όπερ προέκυψεν δι’ απάτης του λαού από τας εκλογάς της 1^ης Νοεμβρίου. […] Αυτά ας ενθυμηθή και επ’ αυτών ας σκεφθή επ’ ολίγον αναγινώσκων τας εντυπώσεις του κ. Στρατηγού, αίτινες με όσην στρατηγικήν και αν εχαράχθησαν, άφησαν όμως να φανή η πραγματικότης της ‘’αγρίας σκηνογραφίας’’»

• ΑΙ ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟΝ ΤΟΥ ΚΟΜΜΑΤΟΣ ΜΑΣ. ΑΝΑΓΚΗ ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑΣ
• Ο ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ
  

ΣΚΡΙΠ

• ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΧΑΪΘ

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – ΝΕΑΙ ΝΙΚΑΙ ΤΗΣ ΣΤΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ Ν. ΟΜΑΔΟΣ. Ο ΕΧΘΡΟΣ ΑΠΕΔΕΚΑΤΙΣΘΗ

«Νέαι νίκαι εκ του μετώπου ανηγγέλθησαν την εσπέραν της σήμερον. […] Τα στρατεύματά μας, επιτεθέντα διά σφοδρού πυρός διεσκόρπισαν τους επιτεθέντας, οίτινες ετράπησαν εις φυγήν, αφήσαντες επί του πεδίου της συμπλοκής 15 νεκρούς»

• ΠΡΟ ΔΥΟ ΚΙΝΔΥΝΩΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΔΡΑΣΕΩΣ

«Το ιδιαίτερον χαρκτηριστικόν του τελευταίου τούτου αγώνος είνε ότι η Ελλάς απεξεδόθη εις αυτόν εν γνώσει ότι διεξάγει τον τελευταίον πόλεμον προς εμπέδωσιν ειρήνης εντίμου και μονίμου»

• ΓΥΝΑΙΚΕΙΑ ΨΗΦΟΣ

«Η ψήφος η οποία ήρχισε να απασχολή σοβαρώς την Ελληνίδα θα εχρειάζετο ίσως να προσκρούση εις ωρισμένας αντιρρήσεις. […] Αλλ’ αι γυναίκες πώς είνε δυνατόν ν’ αναλάβουν υποχρεώσεις αι οποίαι δεν αρμόζουν εις τον χαρακτήρα των; […] Διά την Ελληνίδα ακόμη είνε πολύ πρόωρος η υπόθεσις αύτη»