Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Παρασκευή 9 Σεπτεμβρίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Ανέτοιμη και ανίκανη να αντιμετωπίσει την κρίση, η χώρα δέχεται τους πρόσφυγες εξασφαλίζοντάς τους άθλιες συνθήκες. ‘’Διότι το επίνειον της πρωτευούσης του Ελληνικού Κράτους εδείχθη απιστεύτως άξενον προς τους αδελφούς Μικρασιάτας’’. Την ίδια ώρα ‘’υπουργικαί κρίσεις εξαγγέλλονται, υπουργικαί κρίσεις διαψεύδονται’’,  η επιβολή στρατιωτικού νόμου προβάλλει ως μία καλή λύση, ενώ ο βενιζελικός Τύπος θεωρεί ως μόνη λύση την επάνοδο Βενιζέλου και πλέον είναι φανερό ότι ο πόλεμος στην Ανατολή, είναι πόλεμος μεταξύ Αγγλίας και Γαλλίας…

ΑΘΗΝΑΙ

• Ο ΦΥΓΑΣ – ΞΕΝΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΠΟΙΟΥΜΕΝΟΥΣ ΤΟ ΚΟΡΟΪΔΟ

«Δεν είνε στιγμή αυτή διά να παίξωμεν το κρυφτούλι των λέξεων και των αμφιβόλων φράσεων. Ούτε έπρεπε να ευρίσκωνται μεταξύ των αξιούντων να οδηγήσωσι την δημοσίαν γνώμην οι προσποιούμενοι χονδροειδώς το κορόϊδο και οι καμωνόμενοι ότι αγνοούν δήθεν τας προδήλους συνεπείας της πραγματοποιήσεως των υποδείξεών των»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΝΑ ΚΑΘΟΡΙΣΘΟΥΝ ΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ

«Ή θ’ αμυνθώμεν ή θα ζητήσωμεν ειρήνην. Εάν η ΚΥβέρνηςις φρονεί ότι δεν είνε επαρκής η άμυνα και δεν ελπίζει εις την αποτελεσματικότητα αυτής, οφείλει αμέσως να είπη την αλήθειαν εις τον Ελληνικόν λαόν και να συστήση την συνομολόγησιν ειρήνης με τας απαραιτήτους θυσίας. Διότι βραδύτερον αι θυσίαι θα είνε μεγαλείτεραι. Εάν πιστεύη εις την άμυναν και διωργάνωσεν αυτήν, ας ομιλήση. Μέση κατάστασις δεν χωρεί»

ΕΘΝΟΣ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΕΤΑΞΑ

«Δεν θα κηρυχθώμεν βεβαίως υπέρ της αναθέσεως Κυβερνήσεως εις τον κ. Μεταξάν. Διά την Ελλάδα μόνη οδός ανορθώσεως είνε η διακυβέρνησίς της από Εκείνον, όστις γνωρίζει να μεγαλουργή. Αι μέσαι λύσεις και αι πλάγιαι οδοί δεν επιτρέπονται εις τοιαύτας στιγμάς. Πάντως χαίρομεν, διότι βλέπομεν, ότι εις τον στείρον πολιτικόν ορίζοντα της Ελλάδος εμφανίζεται είς νέος πολιτικός διαπνεόμενος από ειλικρίνειαν, ευθύτητα και αποφασιστικότητα»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΠΙ ΤΗ ΚΑΤΑΛΗΨΕΙ ΤΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ

ΕΟΡΤΑΙ ΚΑΙ ΓΕΥΜΑΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΚΥΡΑΝ ΥΠΟ ΤΟΥΣ ΗΧΟΥΣ ΤΟΥ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΙΚΟΥ ΥΜΝΟΥ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΦΑΣΕΩΣ

«Η παρούσα ώρα είνε ώρα του κ. Βενιζέλου. […] Δυστυχώς η Κυβέρνησις, θύμα των παρασκηνιακών ενεργειών των εργατών της μικρασιατικής ατυχίας, διστάζει και αναβάλλει. Και μελετά την επιβολήν στρατιωτικού νόμου, διά να πνίξη κάθε κραυγήν αγωνίας, κάθε φωνήν του λαού. Και αποφασίζει το μέλλον της Ελλάδος, χωρίς ν’ ακουσθή ο λόγος εκείνων, οι οποίοι θα ηδύναντο να την σώσουν από την πλήρη καταστροφήν»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΧΑΣΜΑ Η ΓΕΦΥΡΑ ΤΗΣ ΝΙΚΗΣ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ

ΕΜΠΡΟΣ ΤΟ ΕΝΙΑΙΟΝ ΠΑΝΔΘΕΝΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΕΞ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΟΜΜΑΤΩΝ, ΠΛΗΝ ΓΟΥΝΑΡΗ-ΣΤΡΑΤΟΥ

«Το χάσμα το ιδικόν μας, του οποίου την ευθύνην φέρουν εκείνοι οίτινες πρώτοι το ήνοιξαν και εκείνοι οίτινες δεν το εγεφύρωσαν, απετέλεσε την γέφυραν δι’ ης ο εχθρός εξ Αγκύρας έφθασεν εις το Αιγαίον και απειλεί τώρα να περάση εις Θράκην ίνα θάψη εντός αυτού όλην την Ελλάδα. Το άτιμον τούτο χάσμα ας το πλρώσωμεν ημείς και ας το φράξωμεν προτού γίνη ο τάφος της Πατρίδος ιδρύοντες το Ενιαίον Ελληνικόν Μέτωπον κατά του εχθρικού κύματος»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΕΤΑΞΑ ΚΑΙ Η ΔΙΑΣΩΣΙΣ ΤΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
• ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΙΝΕ ΟΙ ΠΛΗΡΕΞΟΥΣΙΟΙ
• Ο ΒΕΝΙΖΕΛΙΣΜΟΣ ΕΙΝΕ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

ΔΙΟΤΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΕΜΠΙΣΤΕΥΕΤΑΙ Η ΑΓΓΛΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΘΕΩΡΕΙ ΚΑΤΑΣΚΟΠΟΝ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ – Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΕΙΝΕ ΠΛΕΟΝ ΠΟΛΕΜΟΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΚΑΙ ΓΑΛΛΙΑΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΤΟΛΗΝ

ΕΣΤΙΑ

• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΜΕΤΑΞΑ

«Αντιλαμβάνονται λοιπόν την μεταβολήν η οποία έγινεν εις το δημόσιον φρόνημα οι συνταλεσταί της πρωτοφανούς καταστροφής. Αλλά διά να εκδηλωθή η μεταβολή χρειάζεταο να δοθή ευκαιρία. Και η ευκαιρία είνε αι εκλογαί. Εκλογαί όνμως ανεπηρέαστοι, διά να μη γίνουν αιματηραί. Διότι αι εκλογαί το αποτέλεσμα θα το δώσουν υπό οιανδήποτε βίαν και υπό οσηνδήποτε πίεσιν»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤ. ΜΕΤΩΠΟΝ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΣΥΝΑΝΤΑ ΠΑΝΤΟΤΕ ΠΟΛΛΑΣ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΣ- ΑΠΟΛΥΣΙΣ ΑΝΥΠΟΤΑΚΤΩΝ ΚΑΙ ΑΔΗΛΩΤΩΝ – ΑΝΑΚΛΗΣΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ

• ΕΡΡΕΤΩΣΑΝ ΤΑ ΚΑΤΑΠΛΑΣΜΑΤΑ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΔΙΑΦΕΡΕΙ ΜΟΝΟΝ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ

«Το μαρτύριον των Μικρασιατών προσφύγων μετήχθη από της παραλίας της Σμύρνης εις την παραλίαν του Πειραιώς. […] Οι Μικρασιάται λιμοκτονούν εν Πειραιεί ακριβώς όπως ελιμοκτόνησαν και εν Σμύρνη κατά τας ημέρας που εμεσολάβησαν από της εκκενώσεως της πόλεως μέχρι της επιβάσεώς των επί των πλοίων. […] Είνε αληθές ότι εις την ομοιότητα της καταστάσεως ταύτης υπάρχει μία διαφορά. Αλλ’ η διαφορά αύτη περιορίζεται αποκλειστικώς εις το είδος του θανάτου ο οποίος αναμένει αναποτρέτως τους ατυχείς πρόσφυγας»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΠΕΡΙ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ

ΑΙ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑΙ ΠΟΑΝΚΑΡΕ ΚΑΙ ΚΟΡΖΩΝ – ΕΠΙΣΗΜΟΝ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ – Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

• Η ΕΝ ΣΜΥΡΝΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ – ΑΙ ΠΡΩΤΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ (Κατά τας αφηγήσεις ξένων δημοσιογράφων)

ΠΑΤΡΙΣ

• ΜΟΝΟΝ ΔΙΑ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ

«Ο κ. Τριανταφυλλάκος ας μη ακολουθήση την πολιτικήν των προκατόχων του και ας αποφύγη τας ολεθρίας επιδράσεις των. Εάν εκείνοι κατεδίκασαν εις αχρηστίαν τον Ε. Βενιζέλον, ο κ. Τριανταφυλλάκος ας τον επαναφέρη τάχιστα εις την ενέργειαν, πρίν τον επαναφέρη ο Ελληνικός Λαός διά των εκλογών, αλλά κατόπιν εορτής πλέον, κατόπιν μιάς ———————– Βενιζέλος διά να σωθή η εναπολειφθείσα Ελλάς ή η Ελλάς θα καταστραφή»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ

«Αν η κυβέρνησις αισθάνεται εαυτήν ήσσονα των περιστάσεων και εν αδυναμία αντιστάσεως κατά των δηλητηριωδών και παραλυουσών αποπνοιών εντός παλαιοκομματικού φοβήτρου, οφείλει να εννοήση ότι της απομένει το καθήκον να το ομολογήση εμπράκτως. Εγκαίρως πρό παντός»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΠΟΤΕ ΘΑ ΤΕΡΜΑΤΙΣΩΜΕΝ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

«Ευρισκόμεθα σχεδόν εν παντελεί διωγμώ. Ο βενιζελικός Τύπος μας παρουσιάζει καθ’ εκάστην την εικόνα του μισελληνισμού με τα μελανώτερα χρώματα. Ο Κεμαλισμός των Παρισίων γαυριά εκ χαιρεκακίας και μίσους. Και ημείς εδώ αναμένομεν να μας σώση η Κυβέρνησις των γερόντων! Είνε ανάγκη να έλθη το ταχύτερον Κυβέρνησις Μεταξά. Είνε ανάγκη ΤΑ ΕΝΑΠΟΜΕΙΝΑΝΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ του Τόπου ν’ αναλάβουν την Εξουσίαν (…) διά την αποκατάστασιν της εθνικής τιμής και διά την τελικήν νίκην, η οποία θα τερματισθή μόνον όταν εισέλθωμεν εις την Πόλιν»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΚΑΛΟΥΜΕΘΑ ΕΙΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΓΕΝΝΑΙΑΣ ΚΑΙ ΡΙΖΙΚΑΣ

«Το μετανοεμβριανόν Κράτος καλείται εις αποφάσεις γενναίας και ριζικάς. Εάν δεν έχη το θάρρος ή την δύναμιν, η οποία απαιτείται διά να τας λάβη, τότε ας απευθύνη συγκινητικά τηλεγραφήματα προς τον Ιωσήφ Κούνδουρον και τον Παύλον Γύπαρην να έλθουν να σώσουν αυτοί την κινδυνεύουσαν πατρίδα»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΤΑ ΣΥΝΘΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΥ ΛΑΟΥ :

ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΥΣΙΣ – ΓΕΝΙΚΗ ΑΜΝΗΣΤΙΑ – ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΘΥΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΒΑΡΕΙΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΤΩΝ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – Η ΓΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΧΩΡΙΚΟΥΣ – ΔΙΑΛΥΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ – ΕΚΛΟΓΑΙ ΜΕ ΑΝΑΛΟΓΙΚΗΝ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΕΙΑΝ – ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ – ΚΑΤΑΡΓΗΣΙΣ ΛΟΓΟΚΡΙΣΙΑΣ – ΑΜΕΣΟΣ ΑΠΟΦΥΛΑΚΙΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΕΩΣ

• ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΝ ΝΟΜΟΝ ;

«Ο στρατιωτικός νόμος είνε Σινικόν τείχος μεταξύ κυβερνήσεως και λαού, σήμερον οπότε χρειάζεται επαφή ψυχική, πολιτική, κοινωνική με τον αδικοπαθούντα λαόν. Η κυβέρνησις ας σκεφθή»

ΣΚΡΙΠ

• ΒΕΒΑΙΟΥΤΑΙ Η ΣΥΓΚΛΗΣΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ
• ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΤΑΞΕΩΣ

«Ο Στρατιωτικός Νόμος, άτεγκτος, σκληρός, εφαρμοζόμενος υπ’ εκείνων, οίτινες δύνανται να εγγυηθούν την αυστηράν και δικαίαν εφαρμογήν του, είναι ο Νόμος, όστις θα οδηγήση την χώραν, αδιατάρακτον εσωτερικώς, προς την αντιμετώπιισν του εξωτερικού προβλήματος και την ανασυγκρότησιν των στρατιωτικών δυνάμεων αυτής. Η Κυβέρνησις δεν έχει την υποχρέωσιν μόνον να κηρύξη αυτόν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ
• ΑΝΤΙΛΗΦΘΗΤΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ ΚΑΙ ΛΑΒΕΤΕ ΤΑ ΠΡΟΣΗΚΟΝΤΑ ΜΕΤΡΑ

«Αλλά πρό μιάς τοιαύτης χαώδους καταστάσεως δεν νομίζει το Στέμμα ότι έχει καθήκον υπέρτατον προς την πατρίδα να αψηφήση τους κοινοβουλευτικούς τύπους και ή ν’ αναλάβη Αυτός Ούτος ο Βασιλεύς την πρωτοβουλίαν της εκλογής και επιλογής των προσώπων, αδιαφ΄πρως πάντοτε κομμάτων, επικαλούμενος τον πατριωτισμόν των, ή ν’ αναθέση εις Κυβέρνησις ισχυροτέραν και τολμηροτέραν το βαρύ, το σκληρόν και το χαλεπώτατον έργον της ανορθώσεως και της αμύνης υπέρ βωμών και εστιών πλέον;»