Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 17 Μαρτίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Οι όροι της συμμαχικής πρότασης ανακωχής, δεν γίνονται αποδεκτοί από τον Μουσταφά Κεμάλ, ο οποίος φέρεται να προχωρά σε αντιπροτάσεις προκειμένου να εξασφαλίσει περισσότερα. Όροι, τους οποίους η ελληνική κυβέρνηση έχει εκ των προτέρων αποδεχθεί οδηγώντας την Ελλάδα ‘’ενώπιον πρωτοφανούς εθνικής δοκιμασίας’’.

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΕΝ ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ Ο ΚΑΜΑΤΟΣ

«Πλανώνται οι πιστεύσαντες, ότι δύνανται να στηρίξωσι την ατίμωσιν της Ελλάδος επί τον κάματον του ενόπλου λαού και την αποκαρδίωσιν του δεινοπαθήσαντος αμάχου πληθυσμού. Διερχόμεθα απλήν κρίσιν καθ’ ην εμφανίζονται πρόθυμοι νεκροπομποί της Ελλάδος. Αλλ’ υπάρχει και έναντι αυτών η ανάγκη της σωτηρίας του Γένους κατέχουσα πάσαν ψυχήν εξ εκείνων αίτινες δεν έχουσι σκήνος αυτών τον στόμαχον»

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΙ ΔΙΑ ΤΗΝ ΝΟΤΑΝ – Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Το έθνος έχει ανάγκην κυβερνήσεως ισχυράς, εξαιρετικής επιβολής και σθένους, δυναμένης να χρησιμοποιήση όλας τας υπαρχούσας δυνάμεις διά τον ύστατον αγώνα εις τον οποίον καλείται […] Εις την συγκρότησιν τοιαύτης Κυβερνήσεως έχει υπέρτατον καθήκον να συντελέση, πρώτος αυτός, ο αρχηγός της κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας, παρέχων την συνδρομήν του και το κύρός του άνευ τινος κομματικής υστεροβουλίας. Ας εννοήση πλέον ότι δεν πρόκειται πλέον περί της τύχης των κομμάτων. Πρόκειται περί της υπάρξεως της μαρτυρικής πατρίδος μας»

• Ο κ. ΣΚΟΥΛΟΥΔΗΣ ΑΠΕΙΛΕΙ

ΕΑΝ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΤΟΛΜΗΣΗ ΝΑ ΔΕΧΘΗ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ ΘΑ ΒΓΗ ΕΙΣ ΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΚΑΙ ΘΑ ΚΑΛΕΣΗ ΤΟΝ ΛΑΟΝ ΝΑ ΤΟΝ ΛΥΝΤΣΑΡΗ

ΕΘΝΟΣ

• ΚΑΙ ΕΙΠΕΝ Ο ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ…

«Ο κ. Βενιζέλος ομιλών προς τον λαόν των Πατρών, ολίγας ημέρας προ των εκλογών, την 21^ην Οκτωβρίου 1920, είπε μεταξύ άλλων και τα εξής προφητικά: […] Ότι εις εξ μήνας ή το πολύ εντός έτους ΘΑ ΕΧΑΝΟΜΕΝ ΚΑΙ ΗΠΕΙΡΟΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΑΝ ΑΣΙΑΝ ΚΑΙ ΘΡΑΚΗΝ δεν τους μέλλει. Ναι δεν τους μέλλει, διότι ΟΙ ΑΝΤΙΠΑΛΟΙ ΜΑΣ ΘΕΛΟΥΝ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΜΙΚΡΑΝ ΔΙΑ ΝΑ ΕΙΝΕ ΑΝΑΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΑΝΑΣΤΗΜΑ ΤΩΝ»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Ο ΜΟΥΣΤΑΦΑ ΚΕΜΑΛ ΠΑΛΙΝ ΔΕΝ ΜΕΝΕΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΜΕΝΟΣ – ΘΑ ΥΠΟΒΑΛΗ ΑΝΤΙΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΦΑΝΟΥΣ ΕΘΝΙΚΗΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑΣ

«Τα ψεύδη κατέρρευσαν. Αι συστηματικώς καλλιεργηθείσαι πλάναι διελύθησαν. Τα οικτρά τερτίπια του παλαιοκομματισμού είνε αδύνατον πλέον να συγκαλύψουν την απαισίαν πραγματικότητα. […] Οι δε αρχηγοί των Κομμάτων και πάντες οι παράγοντες ανεξαιρέτως πρέπει να καταστήσουν αισθητόν εις τον κ. Γούναρην, ότι, ούτε πόλεμον, ούτε ειρήνην είνε αρμόδιος να διαχειρισθή του λοιπού, μετά την κολοσσιαίαν και τόσον φοβεράν αποτυχίαν του. Διότι, δυστυχώς, φαίνεται, ότι απώλεσεν την συναίσθησιν της καταστάσεως»

• Η ΔΙΑΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ – ΠΩΣ ΕΣΦΑΓΙΑΣΘΗ Η ΕΛΛΑΣ

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΑΓΓΛΙΑ ΕΞΕΒΙΑΣΘΗ ΥΠΟ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ
• Η ΕΞΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΑΠΟΔΟΧΗΣ ΤΗΣ ΑΤΙΜΟΥ ΕΙΡΗΝΗΣ

«Μας χρειάζεται Κυβέρνησις, ήτις, υπό την ομόθυμον πνοήν του Έθνους, να συναγείρη απάσας τας εθνικάς δυνάμεις εις τον ύστατον αμυντικόν αγώνα και να συνασπίση ενιαίον το Μέτωπον των Συμμάχων Βαλκανικών Κρατών κατά του Τουρκοβουλγαρικού κινδύνου και αντλούσα άφθονα τα επιχειρήματα εξ αυτού του χθεσινού εγγράφου των προτάσεων των Δυνάμεων, να καταδείξη το αίσχος αυτών ενώπιον όλου του κόσμου, καταγγέλλουσα ότι ουχί η Ελλάς, αλλά αι Δυνάμεις είνε αι ένοχοι και υπεύθυνοι της Ανατολικής αναφλέξεως. Αυτό είνε αύριον το μόνον καθήκον της Εθνοσυνελεύσεως»

• Η ΕΛΛΑΣ ΔΕΝ ΘΑ ΣΤΕΙΛΗ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΕΙΣ ΑΓΙΟΝ ΣΤΕΦΑΝΟΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΚΡΑΥΓΑΖΕΙ ΚΑΤΩ ΤΑ ΨΕΥΔΗ ΚΑΙ ΟΙ ΕΜΠΑΙΓΜΟΙ

«Αλλά δυνάμεθα εντεύθεν να διακηρύξωμεν κατόπιν του ολέθρου ον επέφερεν ο Ευρωπαϊκός πόλεμος, ακριβώς διότι εστηρίζοντο εις τα ψεύδη και τους εμπαιγμούς οι υποκινήσαντες αυτόν, εξαπατήσαντες όλους του Λαούς της γης διά των ευγενεστέρων επαγγελιών, αλλ’ αθετήσαντες και επαγγελίας και υποσχέσεις και τας υπογραφάς των ακόμη – δυνάμεθα να είπωμεν προς αυτούς : Κάτω τα ψεύδη πλέον! Κάτω οι εμπαιγμοί των μικρών Λαών! Τα δίκαιά μας θα διεκδικήσωμεν μόνοι διά των δυνάμεών μας, διά του αίματός μας. Αλλ’ αφήσατέ μας ελευθέρους και μη συντάσσεσθε με τους χθεσινούς εχθρούς σας!» 

• ΤΟ ΕΘΝΟΣ ΑΤΑΡΑΧΟΝ ΘΑ ΕΞΑΚΟΛΥΘΗΣΗ ΤΟΝ ΕΘΝΙΚΟΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ

ΕΣΤΙΑ

• ΝΑ ΤΟ ΕΝΝΟΗΣΟΥΝ ΟΙ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΟΙ

«Έν μόνον ενδιαφέρει σήμερον. Εις έν μόνον αποβλέπει το Έθνος ολόκληρον. Η Μικρά Ασία δεν θα επιστραφή εις την Τουρκίαν. Πώς θα γίνη τούτο; […] Ο Ελληνισμός –διότι περί αυτού πρόκειται- δεν θα σταυρώση τα χέρια του διά να ίδη Έλληνες σφαζομένους, επειδή τούτο απαιτούν τα συμφέροντα των Δυνάμεων, και επειδή τούτο επιβάλλεται ως τιμωρία εις τον Ελληνικόν λαόν διότι παρήκουσε τας υποδείξεις των»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΠΡΟΣΤΑΤΙΣ ΔΥΝΑΜΙΣ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΣΜΟΥ

«Ώ, πόσον δίκαιον είχεν ο Μάξιμος Γκόρκυ, ο μέγας Ρώσος συγγραφεύς, ο εν εξάψει δικαίας αγανακτήσεως επιρρίψας την μομφήν της υπερτάτης ανηθικότητος και του σκληροτέρου κυνισμού εναντίον της σημερινής φίλης και προστάτιδος των Τούρκων. Η Γαλλία, η διεκδικούσα άλλοτε τον τίτλον της Προστάτιδος Δυνάμεως των Ελλήνων. Λαμβάνει σήμερον αυτοδικαίως τον τίτλον της Προστάτιδος Δυνάμεως του Κεμαλισμού»

• ΩΡΑ 5^Η ΠΡΩΙΝΗ

Ο ΚΕΜΑΛ ΑΠΟΡΡΙΠΤΕΙ ΤΟΥΣ ΟΡΟΥΣ – ΘΑ ΕΜΜΕΙΝΟΥΝ ΣΤΑΘΕΡΩΣ ΕΙΣ ΤΟ ΕΘΝΙΚΟΝ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΝ

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΕΠΙΔΟΣΙΝ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ

«Η σύσκεψις του κ. Γούναρη μετά των αρχηγών των κομμάτων θα γίνη κατά πάσαν βεβαιότητα αύριον την πρωΐαν, και τούτο διότι εθεωρήθη, ότι δέον να προηγηθή η μελέτη της καταστάσεως υπό της Κυβερνήσεως και η ανακοίνωσις των πορισμάτων της μελέτης αυτής προς τους αρχηγούς. Ο κ. Γούναρης διέψευσε τα γραφέντα, ότι θα προτείνη προς τους αρχηγούς των κομμάτων τον καταρτισμόν Οικουμενικής Κυβερνήσεως. Επίσης διέψευσε και τας φήμας περί συγκλήσεως Συμβουλίου του Στέμματος»

• Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΕΘΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
• ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΑΣ ΑΠΕΙΛΑΣ ΤΩΝ

«Αι τρεις μεγάλαι Δυνάμεις ούτε συνεσκέφθησαν ούτε έκριναν επί των Ελληνικών ζητημάτων. Απλώς ΕΞΕΤΕΛΕΣΑΝ κατά της Ελλάδος εκείνο με το οποίον ηπείλησαν εις τας δύο Διακοινώσεις των, της 20^ης και 26^ης Νοεμβρίου 1920. Αλλ’ όσην πικρίαν και αν δοκιμάζωμεν εκ της τοιαύτης ΤΙΜΩΡΙΑΣ, εις την οποίαν μας υποβάλλουν οι ΠΡΩΗΝ Σύμμαχοι ημών, πικρίαν η οποία θα είνε πολύ δύσκολον ή μάλλον αδύνατον, να μη οδηγήση το Έθνος εις αποφάσεις απεγνωσμένης αντιστάσεως κατά των προτεινομένων όρων της ειρήνης, δεν είνε δυνατόν παρά να στραφώμεν προς την Κυβέρνησιν της Ελλάδος. Παρ’ αυτής ζητεί λόγον και αυτήν αιτιάται το Έθνος, διότι αφήκε να περιέλθωσι τα πράγματα, εις ό σημείον ταύτα περιέστησαν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΗΝΩΜΕΝΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗΣ ΑΤΙΜΩΣΕΩΣ

«Δεν είναι καιρός μικρολογιών και ημιμέτρων. Αύριον –και ουχί βραδύτερον- το Έθνος αξιοί να ίδη αναλαμβάνουσαν την αρχήν μίαν Κυβέρνησιν εκπροσωπούσαν την πανελλήνιον θέλησιν και απόφασιν, Κυβέρνησιν δυναμένην να απευθυνθή προς αυτό μεθ’ όλου του απαιτουμένου κύρους, Κυβέρνησιν ενώσεως, δυναμένην να εμπνευσθή από την εθνικήν ζωτικότητα και να εμπνεύση και αυτή εις το Έθνος την πεποίθησιν, ότι δύνατια να το οδηγήση προς την επιτέλεσιν του καθήκοντος, ότι δύναται εκ μέορυς του πανελληνίου να δώση αυτή την προσήκουσαν εις τας συμμαχικάς προτάσεις απάντησιν»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΩΝ – ΑΣ ΕΧΩΜΕΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΜΑΣ

«Από τούδε θα ισχύουν όχι αι Συμμαχίαι, όχι η πολιτική και ηθική αλληλεγγύη μεταξύ των συμμαχικώς αγωνιζομένων λαών, όχι αι διεθνείς συνθήκαι, όχι αι θυσίαι εις αίμα και χρήμα των πολιτειακώς συγκεκροτημένων Κρατών, αλλ’ αι αξιώσεις των επαναστατών, τα κινήματα του Δαννούντζιο και του Κεμάλ, τα συμφέροντα των νέων Σταυροφόρων! […] Αλλ’ εις την συνείδησιν, εις την καρδίαν του Έλληνος της Μικράς Ασίας και της Θράκης μένει και θα μείνη ανεξίτηλος η μνήμη των θριαμβευτικών νικών του Ελληνικού στρατού»

• ΑΥΘΕΝΤΙΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ – ΟΥΔΕΜΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ – ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΚΑΙ ΟΛΑ ΠΡΟΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΑΓΑΝΑΚΤΗΣΙΣ ΕΚ ΤΗΣ ΝΟΤΑΣ

«Είνε δυνατόν να βελτιωθούν οι προταθέντες όροι; Είνε δυνατόν να παραμερισθούν τινές εξ αυτών; Φρονεί τούτο η κυβέρνησις; Ας το πράξη. Αλλ’ αφού συμβουλευθή όλους τους αρμοδίους παράγοντας. Αφού μελετήση καλώς την κατάστασιν. Εν τω μεταξύ ο Λαός ας συγκρατήση την δικάιαν αυτού αγανάκτησιν. Ας πνίξη τον πόνον του. Ας εγκαρτερήση. […] Αλλά είνε εκ των προτέρων γνωστά τα όρια των Ελληνικών υποχωρήσεων, των οποίων η υπέρβασις εις κανένα –απολύτως κανένα- ήθελεν επιτραπή»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΟΧΙ ΦΟΡΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΕΙΡΗΝΗΝ, ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΥΣΙΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
• ΕΙΡΗΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΟΦΙΛΟΙ

«Η καταδίκη των παλαιών κομμάτων θα είνε η αρχή της σωτηρίας του λαού. Την καταδίκην αυτήν είνε πλέον ώριμος ο λαός να την απαγγείλη. Η αναβολή της αποστρατεύσεως έχει σήμερον την σημασίαν ότι η κυβέρνησις του κ. Γούναρη φοβείται ν’ αντιμετωπίση τον πραγματικόν λαόν της Ελλάδος ο οποίος υπέφερε εις τον μικρασιατικόν μινώταυρον τα πάνδεινα. Διότι γνωρίζει πολύ καλά ότι η επάνοδος του λαού εις τας εστίας του θα σημάνη το τέλος του’

• ΕΝΤΟΝΟΣ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙ ΧΘΕΣΙΝΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ
• ΟΙ ΕΜΠΟΡΟΙ ΤΟΥ ΨΕΥΔΟΥΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΑΠΑΤΗΣ

«Μόνη η Ελλάς δεν θα πνιγή. Μόνη η Ελλάς ορθούται προ του εγκλήματος. […] Ποίος δέχεται να απατηθή; Οι Σύμμαχοι εξηπάτησαν την Ελλάδα. Δι’ αυτήν μόνον ύμνους είχον και μετ’ αυτής μόνον κοινά συμφέροντα. Εξαπατούν αυτήν την τελευταίαν στιγμήν. Και η Ελλάς αρνείται σήμερον. Αρνείται να δεχθή τας αποφάσεις των. Δύνανται να πιεβάλουν αυτάς εις την Ελλάδα; Ας το κάμουν. Θα βασιλεύση η σιγή των τάφων, αλλά τάφος θα είναι η Ελλάς, τάφος μυριάδων Ελλήνων, μυριάδων γενναίων, που προετίμησαν τον θάνατον από το αίσχος της υποταγής και της απάτης»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΧΩΡΙΣ ΥΣΤΕΡΙΣΜΟΥΣ

«Επομένως, αντί οιωνδήποτε υστερικών χειρονομιών η κρισιμότης της περιστάσεως επιβάλλει την πλήρη ένωσιν όλων των πολιτικών κομμάτων εις εν ενιαίον και ακλόνητον μέτωπον, χαλυβδωμένον υπό του θερμοτέρου πατριωτισμού. Αφ’ οθ δε οι πολιτικοί αρχηγοί των κομμάτων ακούσουν τας ανακοινώσεις του Πρωθυπουργού κ. Γούναρη και μελετήσουν ψυχραίμως και μετά περισκέψεως όλας τας λεπτομερείας και όλας τας ενδεχομένας απόψεις της θέσεως των εθνικών μας ζητημάτων, ας σχηματίοσυν οικουμενικήν Κυβέρνησιν»

• ΝΑΥΤΙΚΑΙ ΕΙΔΗΣΕΙΣ