Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 18 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Μέσω της γαλλικής πρωτεύουσας, ο Δ. Γούναρης μεταβαίνει από το Λονδίνο στη Ρώμη. Στόχος του, ‘’να διαλύση τους Ιταλικούς φόβους και να επιτύχη συνεννόησιν’’. Ελπίδα του,  ‘’η αισία έκβασις της υποθέσεως’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΚΑΙ ΤΟΤΕ ΟΠΩΣ ΚΑΙ ΤΩΡΑ

«Η ιστορία επαναλαμβάνεται με μαθηματικήν ακρίβειαν. Διότι οι αυτοί ανάξιοι πολιτικοί άνδρες ανέλαβον και τότε όπως και τώρα να περιφρουρήσουν το νόμιμον καθεστώς, να προστατεύσουν την γαλήνην του Ελληνικού λαού, ν’ αντιμετωπίσουν τον ακατάβλητον μηχανορράφον, ο οποίος από την Αμερικήν κινεί και κατευθύνει εκ του ασφαλούς την αντιδραστικήν οργάνωσιν. Θα ευρεθή άρα γε τώρα μία απροσδόκτος περίστασις, ή μία δύναμις ισχυρά διά ν’ απαλλάξη την χώραν από νέαν φοβεράν περιπέτειαν, από νέον εμφύλιον σπαραγμόν προς τον οποίον την ωθεί η αρχομανία του εξορίστου πολιτικού και η ανικανότης των κυβερνητών της»

• 18 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 1916

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΚΑΤΟΠΙΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΗΛΩΣΕΩΝ ΤΟΥ κ. ΝΤΕΛΛΑ ΤΟΡΕΤΤΑ

«Η Ιταλία δεν έχει να φοβηθή τίποτε εκ μέρους της Ελλάδος. Ο κ. Γούναρης θα εργασθή επομένως επομένως να διαλύση τους Ιταλικούς φόβους και να επιτύχη συνεννόησιν έστω και αντί θυσιών τινων αμοιβαίων χάριν του γενικού καλού. Υπάρχει έδαφος προς συνεννόησιν εάν υπάρξη και καλή θέλησις. Από τας δηλώσεις του κ. Ντέλλα Τορέττα επιτρέπεται να υποθέσωμεν, ότι εις την Ρώμην η Ελληνική αποστολή θα τύχη καλής υποδοχής»

ΕΘΝΟΣ

• ΝΕΟΣ ΤΥΠΟΣ ΠΡΕΣΒΕΥΤΟΥ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Ο ‘’ΙΔΕΩΔΗΣ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΣ’’ – Η ΑΠΟΤΡΟΠΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ – ΑΡΘΡΟΝ ΤΟΥ ΑΓΓΛΟΥ ΒΟΥΛΕΥΤΟΥ κ. ΝΤΑΙΒΙΣ

«Είνε αληθώς δύσκολον να φαντασθή τις χειροτέραν κατάπτωσιν του κύρους πρωθυπουργικού αξιώματος από εκείνην εις την οποίαν κολυμβά από εβδομάδων τώρα εν Λονδίνω ο κ. Δημήτριος Γούναρης. […] Η παράτασις της διαμονής δεν έχει, κατά πάσαν βεβαιότητα, κανένα άλλον σκοπόν, παρά μόνον υπολογισμούς κομματικού συμφέροντος, οι οποίοι διαπερώντες την ηχήεσσαν θάλασσαν συγκεντρούνται αενάως εις τα προσφιλή πρόσωπα και πράγματα του κ. πρωθυπουργού

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ ΔΕΝ ΕΛΗΦΘΗΣΑΝ ΟΥΔΟΛΩΣ ΥΠ’ ΟΨΙΝ ΥΠΟ ΤΟΥ ΦΟΡΕΪΝ ΟΦΦΙΣ
• Η ΕΚΛΟΓΗ

«Ποία είνε τα αίτια της διενέξεως της Κυβερνήσεως προς το Πατριαρχείον, της θλιβεράς διενέξεως, ην ωρισμένοι ξένοι κύκλοι εμφανίζουσιν ως αγεφύρωτον ρήξιν μεταξύ Κράτους και Έθνους, υπό τα χειροκροτήματα του παλαιοκομματισμού; Ότι η μεν Κωνσταντινούπολις αξιοί άμεσον την Πατριαρχικήν εκλογήν, η δε Κυβέρνησις ζητεί την αναβολήν αυτής. Αλλ’ ο Πατριαρχικός Θρόνος χηρεύει από μακρού. […] Φοβείται, άραγε, η Κυβέρνησις μη εκλεγή υποψήφιος στερούμενος του κομματικού της χρίσματος;»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΕΚΠΛΗΞΙΣ ΕΝ ΓΑΛΛΙΑ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΓΓΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΑΣ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΕΙΣ
• ΤΡΙΚΥΜΙΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΩΚΕΑΝΟΝ

«Παρά την ώραν του χειμώνος, ούριος άνεμος πιθανόν να ωθή το σκάφος, το επαναφέρον τον κ. Μπριάν εις Γαλλίαν και ακύμαντος να είνε ο ωκεανός, τον οποίον διασχίζει. Αλλά πολύ προτού αντικρύση τα Γαλλικά παράλια ο Γάλλος Πρωθυπουργός, θ’ ακούση ασφαλώς την βοήν της διπλωματικής και πολιτικής καταιγίδος, ήτις μυκάται περισσότερον από τα αφρίζοντα κύματα της Μάγχης, εκατέρωθεν των ακτών αυτής. Είνε η φωνή της θυέλλης, την οποίαν εξαπέλυσεν η συμφωνία της Αγκύρας»

• ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΩΜΗΝ ΧΩΡΙΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ
• ΕΠΙΝΙΚΙΟΝ ΣΥΜΠΟΣΙΟΝ ΕΙΣ ΑΦΙΟΝ ΚΑΡΑΧΙΣΣΑΡ ΕΠΙ ΤΗ ΠΡΟΑΓΩΓΗ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΟΥ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ. Η ΕΓΚΑΡΔΙΟΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΚΟΥ ΔΗΜΑΡΧΟΥ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Ο ΠΕΝΘΙΜΟΣ ΣΤΕΦΑΝΟΣ

«Επί των τάφων των Γάλλων ναυτών, οφείλομεν να καταθέτωμεν τον πένθιμον στέφανον ως προς τα δυστυχή θύματα ενός τραγικού καθήκοντος. Τούτο επιβάλλει η συνείδησις ανθρώπων γενναίων και εντίμων. Όσον δε τούτο είνε τίμιον, τόσον εξ αντιθέτου είνε άτιμον το έργον εκείνων, οίτινες είτε εκ πλάνης, είτε ενσυνειδήτως επιζητούν την εκμετάλλεσυσιν της πολιτικής απόψεως, όπως διαιωνίσουν την πλάνην και εκθρέψουν την οργήν και την εχθρότητα ενός λαού, όπως ο Γαλλικός»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Η ΤΡΙΠΛΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

«Η Συμμαχία των τριών μεγάλων Δυνάμεων θα εξακολουθήση υφισταμένη, παρά τα επεισόδια, τα οποία κατ’ επιφάνειαν ή και βαθύτερον διαταράσσουν εκάστοτε την αρμονίαν της. […] Και η Ελλάς, χωρίς να παύση παρακολουθούσα τους κυματισμούς της ενότητος των Συμμάχων, εφ’ όσον μάλιστα ενδιαφέρουν αμεσώτερον τα ζητήματά της, πρέπει πάντοτε να εύχεται, όπως η στενή ένωσις των Δυνάμεων, μετά των οποίων συνεπολέμησεν και ενίκησεν, εμφανίζεται έγκυρος και επιβλητική εις τας λύσεις, τας οποίας θα επιτύχη διά την υπόθεσίν της»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΙΤΑΛΟΚΕΜΑΛΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ : Η ΙΤΑΛΙΑ ΠΑΡΑ ΤΟ ΠΛΕΥΡΟΝ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΡΗΞΙΝ. ΣΟΒΑΡΩΤΑΤΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΤΕΛΑΤΟΡΕΤΤΑ – ΣΧΟΛΙΑ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ
• ΚΑΙΡΟΣ ΠΛΕΟΝ ΔΙ’ ΕΡΓΑ

«Επί τέλους αρκετά έτη παρήλθον με λόγους, με σχέδια με επιτροπάς και με, δεν ηξεύρομεν, τι άλλο. Είναι ανάγκη να αρχίσουν και τα έργα εμφανιζόμενα μέσα εις τας ερήμους εκτάσεις και τα εναπολειπόμενα ερείπια της πόλεως»

• Η ΕΝΘΟΥΣΙΩΔΕΣΤΑΤΗ ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΥ ΒΕΝΙΖΕΛΟΥ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗΝ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΤΑΧΕΙΑΝ ΕΙΡΗΝΗΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΥΛΛΟΓΗΝ

«Η αναμενομένη άφιξις εν Ρώμη της Ελληνικής Αποστολής συμπίπτει ευτυχώς προς αισίας εκδηλώσεις αγγλοϊταλικής συνεργασίας εν τω Ανατολικώ ζητήματι. […] Ελπίζομεν ότι θα επιδείξη πάσαν δυνατήν μετριοπάθειαν εν Ρώμη η Ελληνική Αποστολή όπως κατακτήση τας Ιταλικάς συμπαθείας και διευκολύνη εν τω σημείω τούτω την αγγλοϊταλικήν διπλωματίαν, της οποίας το έργον βεβαίως θα καθίστατο λίαν δυσχερές εάν επρόκειτο να αντικρύση αδιαλλαξίαν και εμμονήν εις μεγάλας αξιώσεις εκ μέρους ημών»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΠΙ ΤΗ ΠΡΟΣΔΟΚΙΑ ΑΙΣΙΑΣ ΕΚΒΑΣΕΩΣ

«Η Ελλάς βεβαίως δεν είνε δυνατόν να μη εμμένη σταθερώς εν τη αξιώσει της, όπως τύχη Δικαιοσύνης, αφού παρά το θεμελιωδώς βάσιμον των απαιτήσεών της, επεδείξατο πάντοτε και επιδεικνύει αγαστήν μετριοπάθειαν, εκτιμηθείσαν παρ’ όλων εκείνων, οίτινες εν ευθυκρισία εξετάζουσι τα δίκαιά της, και την πλουσίαν εισφοράν της εις τον σκοπόν του μεγάλου πολέμου, ο οποίος απέβλεψεν εις την απελευθέρωσιν δουλευόντων υπό ξένους ζυγούς λαών. Όταν δε επί τοιούτων δεδομένων στηρίζη τας αξιώσεις της, είνε εύλογος η προς την αισίαν έκβασιν πίστις της, ίνα αποκατασταθή εις εαυτήν ακεραία εθνικώς εις ό,τι θα τη προσπορίση τας εγγυήσεις της μελλούσης ευτυχούς και πεπολιτισμένης σταδιοδρομίας της»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΠΡΟΚΑΛΟΥΝΤΕΣ, ΠΟΥ ΩΘΕΙΤΕ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ;

«Επιδιώκουν δήθεν οι αντίπαλοι ημών την γεφύρωσιν του χάσματος, το οποίον προήλθεν εκ μιας μεγάλης, αλλ’ ανωμάλου εθνικής δημιουργίας και την αποκατάστασιν εν τω τόπω της εσωτερικής γαλήνης. Αλλ’ αφ’ ετέρου η τάσις αυτών εξελίσσεται προς αντίθετον όλως κατεύθυνσιν. […] Αλλά το να προβάλλεται η μεσαιωνική αξίωσις, όπως το κόμμα των Φιλελευθέρων ως οργανισμός προβαίνη ενώπιον ιεροδικαστηρίου της εποχής των πανισχύρων Παπών εις αποκηρύξεις και αναθέματα εναντίον ατόμων, είτε οργανώσεων, είναι αξίωσις υπερβαίνουσα τα όρια της ελευθερίας των συνειδήσεων και των χρόνων, καθ’ ούς ζώμεν»

• ‘’Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΙΝ ΤΟΥ’’

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΠΛΗΡΕΙΣ ΑΓΑΘΩΝ ΔΙΑΘΕΣΕΩΝ

«Ο κ. Γούναρης ολίγον αργά κατανοεί ότι δυστυχώς πάντοτε το στρατιωτικόν αποτέλεσμα δεν αποδίδει την νίκην. […]  Η Ελληνική Αντιπροσωπεία θα προσπαθήση να πείση την φίλην χώραν, ότι πολλαπλούν είναι το συμφέρον της μεταξύ των δύο χωρών συνεννοήσεως και ουχί αδύνατος η επίτευξίς της. Παρεξηγήσεις στιγμιαίαι θα παραμερισθούν και ψυχραίμως θα αντιμετωπισθή το καθαρόν ελληνοϊταλικόν συμφέρον εν τη Ανατολική λεκάνη της Μεσογείου»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΝΕΩΝ ΘΥΣΙΩΝ

«Ενώπιον του Ελληνικού Λαού, η Κυβέρνησις οφείλει να εκθέση πλήρη την αλήθειαν. Οφείλει να αποκαλύψη τα γεγονότα ως έχουσι και να ζητήση την κρίσιν και την απόφασίν του. Ο Λαός υπέστη τας θυσίας και ο Λαός οφείλει να κρίνη. Ο Λαός έδωκεν αφειδώς το αίμα του και το χρήμα του και αυτός δικαιούται ν’ αποφασίση. Διότι εάν σήμερον διατρέχωμεν μίαν κρίσιμον περίοδον, εκ της οποίας θα προκύψη ο διακανονισμός των τυχών της Φυλής επί μακρά έτη, τας συνεπείας του διακανονισμού τούτου θα τας υποστή προ παντός ο Ελληνικός Λαός»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΟΙ ΚΟΡΥΒΑΝΤΕΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ

«Οι ιερείς εάν θέλουν να έχουν τον σεβασμόν μας ας επιστρέψουν εις τους ναούς των. Ας παύσουν να είνε όργανα κομμάτων, φατριασμού, διαιρέσεως. Ας παύσουν να πολιτεύωνται. Επέστη η ώρα. Το Πατριαρχείον ας επανέλθη εις τας χριστιανικάς παραδόσεις των Χρυσοστόμων. Διότι αν προτιμήση τούτων τας νεοτεύκτους παρααδόσεις των Κονδύληδων ουδείς σωφρονών θ’ αποβλέψη προς τούτο. Ουδείς θα το θεωρήση θρησκευτικόν κέντρον»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΟΚΙΝΗΣΕΩΣ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΑΣ ΣΥΚΟΦΑΝΤΙΑΣ ΤΩΝ ΕΠΙΣΗΜΩΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΑΠΕΡΓΙΑΝ ΤΩΝ
• Η ΕΠΙΘΕΣΙΣ ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

«Είναι ανάγκη όλοι οι εργάται να γίνουν οι προπαγανδισταί του νέου αυτού πραξικοπήματος της Κυβερνήσεως εις βάρος του λαού και να αποκαλύψουν τον πραγματικόν χαρακτήρα των παραχωρήσεων. […] Η αποκάλυψις των νέων σχεδίων της Κυβερνήσεως αποδεικνύει τον μεγαλύτερον σκοπόν των αξιώσεων της αστικής τάξεως, όπως εξέλθη από την οικονομικήν κρίσιν εις βάρος των εργατών και του λαού»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΜΟΝΗ ΔΙΑΦΩΝΙΑ
• ΕΠΙ ΤΗ ΑΝΑΧΩΡΗΣΕΙ ΤΟΥ

«Ο κ. Γούναρης μεταβαίνει εις Ρώμην, διερχόμενος εκ Παρισίων προηγουμένως υπό περιστάσεις τοιαύτας, δημιουργηθείσας εκ της συμμαχικής καταστάσεως, ώστε να έχη ελπίδας βασιμωτάτας ότι εις την Κονσούλταν αι Ελληνικαί διεκδικήσεις δεν θα ακουσθούν ψυχρώς και δυσμενώς, αλλ’ ότι και η Ιταλική πολιτική, ακολουθούσα εις τας γενικάς γραμμάς της την Αγγλικήν τοιαύτην, θ’ αναγνωρίση εφ’ ενός μεν το δίκαιον των Ελληνικών αξιώσεων, αφ’ ετέρου δε το συμφέρον αυτής όπως προσεταιρισθή την Ελλάδα περισσότερον»

• Η ΔΙΚΗ ΕΝΟΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΟΥ. Ο ΛΑΝΔΡΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΟΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ

ΣΦΑΙΡΑ

• ΜΟΝΟΝ ΔΙΑ ΤΟΥ ΞΙΦΟΥΣ

«Παρά την Αγγλικήν επιθυμίαν, όπως το Ανατολικόν ζήτημα διευθετηθή ομαλώς και ειρηνικώς διά κοινής Διασκέψεως των Συμμάχων και μιας ειλικρινούς μεταξύ των συνεννοήσεως, αυτά τα πράγματα, όπως τουλάχιστον παρουσιάζονται, εμπνέουν την απαισιόδοξον βεβαιότητα, ότι μόνον διά του ξίφους θα λυθή ο κόμβος του περιπλόκου Ανατολικού λαβυρίνθου»

• ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΥΠΟΒΡΥΧΙΩΝ

Τα διϊστάμενα Αγγλο-Αμερικανικά συμφέροντα