Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Πέμπτη 30 Σεπτεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η απομάκρυνση από τη θέση του, του γενικού Επιτελάρχη Δούσμανη, εξ αιτίας του ύφους και κυρίως της ουσίας μιας επιστολής του η οποία ήρθε στη δημοσιότητα, αποτελεί ένα από τα βασικά θέματα της ημέρας και την αφορμή να γίνει λόγος για ‘’το απίστευτον ξεχαρβάλωμα του εσωτερικού κρατικού συγκροτήματος’’…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΑΠΟΜΑΚΡΥΝΣΙΣ ΤΟΥ κ. ΔΟΥΣΜΑΝΗ

«Η Κυβέρνησις έθεσε και πάλιν χθες κατά την συνήθειάν της την αλήθειαν εις διαθεσιμότητα. Διότι αυτήν αναμφισβητήτως την έννοιαν έχει η τιμωρία, ήτις επεβλήθη εις τον γενικόν Επιτελάρχην κ. Δούσμανην διά την εκδοθείσαν υπ’ αυτού διαταγήν επί τη αναλήψει των καθηκόντων του. […] Ήθελε δηλαδή τον κ. Δούσμανην συνεργάτην διά την συγκάλυψιν των ευθυνών της. Και όταν δεν τον εύρε πρόθυμον εις τούτον τον απεμάκρυνε του στρατεύματος»

• Ο ΟΡΓΙΑΖΩΝ ΒΛΑΧΟΔΗΜΑΡΧΙΣΜΟΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΤΙΚΗ ΠΥΓΜΗ

«Πρέπει να τονισθή, ότι η Κυβερνητική ενέργεια ανεκούφισε την κοινήν γνώμην. Η τιμωρία του επιτελάρχου ήτο επιβεβλημένη. Και η Κυβέρνησις στηριζομένη επί του μεγάλου κύρους όπερ προσδίδει εις αυτήν η λαϊκή εμπιστοσύνη έδειξεν ότι δεν διστάζει να καταφέρη τον γρόνθον της εναντίον ατόμων, άτινα παρερμηνεύοντα τον προορισμόν των και την πορέλευσίν των, αποπειρώνται να διασαλεύσουν την τάξιν δι’ ενεργειών αυθαιρέτων και εκνόμων»

 ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΞΕΧΑΡΒΑΛΩΜΑ

«Ας αριθμήσωμεν : Πρώτον : Ο γενικός επιτελάρχης του στρατού εξέδωκε προκήρυξιν δι’ ης εκήρυξε την θέλησίν του υπερτέραν πάσης άλλης εν τω κράτει […] Έβδομον… Αλλ’ είνε περιττόν ν’ απαριθμώμεν. Όπου και αν ρίψη τις το βλέμμα, θα ιδή το ξέφτυσμα, τον σεισμόν, την πλήρη εξέρθρωσιν, το απίστευτον ξεχαρβάλωμα του εσωτερικού κρατικού συγκροτήματος. Παντού η αποσύνθεσις»

• Η ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ
• ΤΑ ΠΕΡΙΕΡΓΑ ΤΟΥ ΣΙΝΕΜΑ

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΒΟΡΕΙΟΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΝ ΕΝΩΠΙΟΝ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΤΩΝ ΕΘΝΩΝ. Ο ΕΠΙΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΓΟΡΕΥΣΕΩΣ ΤΟΥ κ. ΦΡΑΓΚΟΥΛΗ
• ΕΞΑΓΝΙΣΜΟΣ

«Όλαι αι συμφοραί τας οποίας μέχρι σήμερον υπέστη ο ατυχής αυτός λαός και όλα τα πένθη και όλαι αι εδαφικαί μειώσεις οφειλονται εις την ψήφον της 1^ης Νοεμβρίου […] Οσηνδήποτε αισιοδοξίαν και αν εκδηλώση ο κ. Γούναρης κατά την αυριανήν συνεδρίασιν της Βουλής, οιανδήποτε ρητορικήν δεινότητα και αν αναπτύξη, η ροή των γεγονότων θα παραμείνη ανεπηρέαστος»

• ΑΙ ΥΨΗΛΟΤΕΡΑΙ ΠΝΕΥΜΑΤΙΑΚΙ ΚΟΡΥΦΑΙ ΤΟ ΚΟΣΜΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΖΟΜΕΝΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ‘’ΕΛΕΥΘΕΡΟΝ ΤΥΠΟΝ’’

ΕΜΠΡΟΣ

• ΑΓΓΛΙΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΙ ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΣ
• ΤΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟΝ ΤΟΥ κ. ΔΟΥΣΜΑΝΗ

«Ο κ. Δούσμανης θέτει, και δικαίως, την αρχήν του ενιαίου της Επιτελικής Υπηρεσίας. Αλλά περί την αρχήν ταύτην έπλεξεν, ως μη ώφειλεν, ολόκληρον σύστημα αντιλήψεων, γνωμών, δογμάτων, αίτινες, ως διετυπώθησαν, αποτελούν φανεράν και ολισθηράν σύγχυσιν δικαιοδοσιών και ευθυνών εν μέσω Κοινοβουλευτικώ δικαιώματι»

• ΜΙΑ ΚΑΙ ΜΟΝΗ ΒΑΣΙΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΜΙΑ ΕΙΝΕ Η ΠΑΛΑΙΣΤΡΑ

«Όταν έλθη ο καιρός των ευθυνών, τότε ας κατέλθουν εις την παλαίστραν τα προσωπικά ζητήματα και αι σφοδραί εναντιότητες. Τώρα η παλαίστρα, είνε μία και μία πρέπει να απομένη διά πάντας τους Έλληνας μέχρι της παγιώσεως της ειρήνης και της οριστικής διευθετήσεως των εθνικών ζητημάτων : Η παλαίστρα των εθνικών υποθέσεων»

• ΤΙ ΘΑ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ

ΕΣΤΙΑ

• ΤΙ ΣΥΝΙΣΤΑ Ο κ. ΓΚΩΒΑΙΝ ΔΙΑ ΤΟ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ. Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΤΟΥ ΣΟΥΛΤΑΝΟΥ ΚΑΙ Η ΤΟΥ ΚΕΜΑΛ
• Ο ΜΕΓΑΣ ΕΠΙΣΤΟΛΑΡΧΗΣ

«Το πολύ πολύ η επιστολή του κ. τέως Επιτελάρχου θα ηδύνατο να χαρακτηρισθή ως σύμπτωμα γενικού ξεχαρβαλώματος. Ευτυχώς την εντύπωσιν εκ του συμπτώματος αυτού την αντελήφθη η Κυβέρνησις, και η ενέργειά της επήλθε ταχεία και αποφασιστική. Τοιουτοτρόπως το ξεχαρβάλωμα ελαττώνεται κατά το ήμισυ»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΜΟΝΟΝ ΤΩΡΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ. ΑΥΤΑΡΧΙΚΗ ΔΙΑΤΑΓΗ ΤΟΥ ΕΠΙΤΕΛΑΡΧ. Κ. ΔΟΥΣΜΑΝΗ. Η ΠΑΥΣΙΣ ΤΟΥ ΚΑΙ Η ΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ

«Το ύφος και αι γνώμαι και ο αυτοκρατορισμός που περιέχει η διαταγή αυτή τόσον εις την διατύπωσιν όσον και εις τας ενοίας, προυκάλεσαν γενικήν κατακραυγήν. Η γενική κατάπληξις επέδρασε και εις την Κυβέρνησιν, η οποία ησχολήθη επί μακρόν κατά το σημερινόν Υπουργικόν συμβούλιον με την υπόθεσιν ταύτην»

• ΠΑΛΑΙΟΚΟΜΜΑΤΙΚΗ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΟ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑ ΚΑΙ Η ΑΚΡΙΒΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ

«Το σκάνδαλον όθεν Κριεζή προκαλεί την απορίαν: Αφού η ύψωσις του ξένου συναλλάγματος θεωρείται ευεργετική, πώς απομακρύνεται βιαίως εκ της θέσεώς του ο λειτουργός, όστις ηναντιώθη εις την μείωσιν της επισήμου τιμής του συναλλάγματος, όσω και αν η εποίσημος αυτή τιμή είνε εικονική και σημαντικώς απέχουσα της αληθούς αγοραίας τοιαύτης»

• ΤΙ ΕΙΝΕ Η ΠΡΟΥΣΣΑ. ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΑΚΟΝ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟΝ ΤΩΝ ΣΟΥΛΤΑΝΩΝ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Το λευκό, κενό κομμάτι του πρωτοσέλιδου της εφημερίδας, δείχνει ότι η λογοκρισία χτύπησε για μία ακόμη φορά

• ΔΙΑ ΤΟ ΚΟΝΣΟΡΣΙΟΥΜ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΑΙ ΝΕΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΝ

«Η πολιτική παγίωσις, διοικητικώς και οικονομικώς, έρχεται να αρμονισθή προς την εκκαθάρισιν των ακανθών εκείνων, αι οποίαι αν δεν εκριζωθούν εγκαίρως, πλημμυρίζουν τους αγρούς και αποκαθιστούν το έργον και του στρατού και της Πολιτείας δυσχερέστατον»

• Η ΕΛΛΑΣ ΝΑ ΕΜΦΑΝΙΣΘΗ ΗΝΩΜΕΝΗ

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΕΛΑΤΤΩΝΕΙ ΤΑΣ ΕΘΝΙΚΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

«Οι μάχιμοι άνδρες εξέλιπον και ο Κεμάλ δεν δύναται ν’ αναπληρώση πλέον τας απωλείας του. Αι σπασμωδικαί επιθέσεις του αποτελούν την τελε Πρωθυπουργού και του υπουργού των Εξωτερικών εις Ευρώπην επείγει νομίζομεν»υταίαν αναλαμπήν της σβεννυμένης λυχνίας […] Απέναντι της θέσεως ταύτης του Κεμάλ, της Ελλάδος τηρούσης στιβαρώς το στρατιωτικόν μέτωπον, ο κεμαλισμός θ’ αποθάνη εκ πείνης και εξαντλήσεως. […] Την κατάστασιν ταύτην οφείλει η Κυβέρνησις να εκμεταλλευθή και η αναχώρησις του

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΣ ΡΩΣΙΑΣ ΕΙΝΕ Η ΣΩΤΗΡΙΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΕΡΓΑΤΩΝ
• Η ΘΥΕΛΛΑ ΠΟΥ ΕΡΧΕΤΑΙ…

«Ζωηρά απεργιακή ζύμωσις συντελείται και πάλι τις ημέρες αυτές, ζύμωσις της οποίας η σοβαρότης δεν διαφεύγει την προσοχήν του αστικού τύπου […] Όταν προχθές ακόμη ο κ. Γούναρης μιλούσε με τόση αφέλεια για την αρμονία των κοινωνικών τάξεωνκαι με τόση πεποίθησι για το αίσθημα του λαού βέβαια είχε λησμονήση ότι ωρισμένα οικονομικά διδόμενα έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένες κοινωνικές ζυμώσεις αναλόγου προς την σημασία των οικονομικών αιτίων εκτάσεως και σημασίας»

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΕΠΙΤΕΛΑΡΧΗΣ κ. ΔΟΥΣΜΑΝΗΣ ΕΙΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΤΗΤΑ. ΑΝΤΙΠΕΙΘΑΡΧΙΚΑΙ ΤΟΥ ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ κ.κ. ΓΟΥΝΑΡΗΝ ΚΑΙ ΘΕΟΤΟΚΗΝ
• ΚΑΙ ΠΑΛΙΝ ΟΡΓΑΝΑ ΞΕΝΩΝ ΣΚΟΠΩΝ
• ΠΩΣ ΕΧΕΙ ΤΟ ΑΛΒΑΝΙΚΟΝ ΖΗΤΗΜΑ

Η ιστορική και πολιτική του άποψις – Μία επισκόπησις του όλου ζητήματος υπό του ‘’Ημερησίου Τηκεγράφου’’ – Ο ρόλος του πρίγκηπος Βηδ – Η δράσις του Εσάτ πασά – Τα Ιταλικά συμφέροντα – Και άλλη συνθήκη των Σεβρών – Αι Σερβοαλβανικαί σχέσεις – Αι φυλετικαί μειονοψηφίαι εν Αλβανία – Η ειρήνη των Βαλκανίων και το Αλβανικόν

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΔΡΑΣΙΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΜΑΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟΥ
• Η ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ