Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 20 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Υπό το πιεστικό πλαίσιο που διαμορφώνει η ακολουθούμενη από τους Συμμάχους πολιτική στο Ανατολικό θέμα, η ελληνική κυβερνητική αντιπροσωπεία βαφτίζει την υποχώρηση ‘’μετριοπάθεια’’ και ο κυβερνητικός Τύπος καταβάλλει σε καθημερινή βάση συστηματικές προσπάθειες προετοιμασίας της κοινής γνώμης…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ

«Η Ελλάς, οσονδήποτε επεκτεινομένη εν Μικρά Ασία, είνε αδύνατον να συγκεντρώση εντός των ορίων της πληθυσμόν ομογενή και στρατολογούμενον ανώτερον των 6 εκατομμυρίων. Διά της δυνάμεως δε ταύτης θα έχη περιφρουρήση τα Μικρασιατικά της σύνορα, εναντίον του Οθωμανικού Κράτους, το οποίον όσον και αν περιορισθή θα διατηρήση πάντως την μαχιτικότητά του»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΙ ΑΠΟΜΙΜΗΣΕΙΣ

«Ο βενιζελισμός διαμαρτύρεται διά τας δεινάς κατ’ αυτόν κατηγορίας. Ορκίζεται καθ’ όλην την ημέραν εις την νομιμοφροσύνην του. Ουδέποτε το ψεύδος επέτυχε την ενσάρκωσίν του εις οργανισμόν τοσούτον σεσηπότα, οίος είνε πράγματι ο βενιζελισμός εις την κομματικήν του εκπροσώπησιν. Υποκρίνεται διαρκώς τον νομοταγή, ενώ ταυτοχρόνως συνωμοτεί εν τω κρυπτώ. Υπάρχουν αφελείς οίτινες δίδουν πίστιν εις τας ενθαρρύνσεις του»

ΕΘΝΟΣ

• ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ

«Όλαι αι πληροφορίαι βεβαιούν, ότι ο κ. Γούναρης ανέθηκεν ανεπιφυλάκτως εις τας Μ. Δυνάμεις το ζήτημα της ειρηνεύσεως. Η απόλυτος αδιαλλαξία της χθες μετεβλήθη εις απόλυτον ‘’μετριοπάθειαν’’. Και ούτω δυστυχώς παρίσταται η Ελλάς επιζητούσα την ειρήνην, καθ’ ην στιγμήν ο Κεμάλ πιστός εις τας διπλωματικάς Τουρκικάς παραδόσεις, εξαγγέλλει ταρταρινικώτατα νέας επιστρατεύσεις και νέας επιθέσεις»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Η ΜΕΣΟΛΑΒΗΣΙΣ ΕΠΑΦΙΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΑΣ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ – ΠΡΟΚΑΤΑΒΟΛΙΚΗ ΑΠΟΔΟΧΗ ΑΥΤΩΝ
• ΑΙ ΣΥΜΠΛΗΓΑΔΕΣ

«Η εθνική συμφορά συνετελέσθη προ πολλού. Συνετελέσθη την επομένην της 1^ης Νοεμβρίου. Συνετελέσθη αφ’ ης η πολιτική της ‘’αυτοτελείας’’ έγινεν η πολιτική της επισήμου Ελλάδος […] Ο παλαιοκομματισμός με τον κ. Γούναρην πρωτοστατούντα κατειργάσθη την έκπτωσιν από την συμμαχίαν, την απομόνωσιν και τον οικονομικόν αποκλεισμόν, εν μέσω των Συμπληγάδων των οποίων μοιραίον είνε να συνθλιβή η Μεγάλη Ελλάς με όλα της τα δικαιώματα. Και από τις Συμπληγάδας αυτάς μόνον ο κ. Γούναρης θα κατορθώση να διέλθη, αλλά μόνον διά να μας αναγγείλη την εθνικήν καταστροφήν»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΕΠΙΦΥΛΑΞΙΣ ΤΥ ΛΟΡΔΟΥ ΚΩΡΖΟΝ ΔΙΑ ΤΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΑΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
• ΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΓΟΥΝΑΡΗ

«Αλλά ποία η πραγματική θέσις της Ελλάδος απέναντι των Συμμάχων, και ποία η έκτασις των ελπίδων, ας επιτρέπεται να έχωμεν, ή των ανησυχιών και των κινδύνων, οίτινες μας περιβάλλουν, θα το μάθωμεν εκ των όρων, οίτινες θ’ αποτελέσουν την βάσιν της μεσολαβήσεως των Δυνάμεων, ην εδέχθη κατ’ αρχήν ο κ. Γούναρης, ήτις όμως θα εξαρτηθή εκ της εκκαθαρίσεως της Αγγλογαλλικής διαφοράς, ην κρατεί εις τόσον πάντοτε αγωνιώδη και οξείαν εκκρεμότητα η γαλλοτουρκική συμφωνία της Αγκύρας»

• Η ΤΥΧΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΕΝ ΡΟΥΜΑΝΙΑ

ΤΑ ΕΠΙΦΟΒΑ ΘΕΛΓΗΤΡΑ ΤΩΝ ΡΟΥΜΑΝΙΔΩΝ – ΠΩΣ ΖΟΥΝ ΕΙΣ ΤΟ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙΟΝ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΤΟ ΖΗΤΗΜΑ ΤΩΝ ΝΗΟΨΙΩΝ – Η ΣΗΜΑΙΑ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ

«Εις την Ελλάδα προσεγένετο μεγίστη αδικία, ήτις εξεμηδένισε την κατά θάλασσαν κυριαρχίαν της δι’ ης και μόνης θα παρέλυε τους εχθρούς της. Και ήτο τοσούτω μάλλον μεγαλειτέρα η αδικία καθ’ όσον αφηρέθη από της Ελλάδος δικαίωμα εμπολέμου ανεγνωρισμένον διά του διεθνούς δικαίου. Αλλά και προ της αναγνωρίσεως τούτου υπό του δικαίου του πολέμου, είχεν αναγνωρισθή υπό των Ευρωπαϊκών Δυνάμεων εν τω ναυτικώ δικαίω, δόγμα γενόμενον κοινώς αποδεκτόν, ότι η ΣΗΜΑΙΑ ΔΕΝ ΚΑΛΥΠΤΕΙ ΤΟ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑ, και αι ναυτικαί δυνάμεις των εμπολέμων είχον το δικαίωμα της εξασκήσεως της νηοψίας υπό οιανδήποτε σημαίαν»

ΕΣΤΙΑ

• ΑΣ ΕΥΧΗΘΩΜΕΝ

«Η τόσον ευκόλως διαταρασσομένη ενότης αντιλήψεων των τριών Συμμάχων εις κάθε ζήτημα γενικωτέρας φύσεως, το οποίον τίθεται προ του κριτηρίου των, η ιδιαζόντως λεπτή φύσις του Ανατολικού ζητήματος και η ατμόσφαιρα δυσπιστίας, την οποίαν εσχάτως εδημιούργησεν η γαλλοκεμαλική συμφωνία, καθιστώσι πολύ επικίνδυνον την παλαιάν οδόν των ιδιαιτέρων μετά των ενδιαφερομένων συζητήσεων διά την λύσιν του Ελληνοτουρκικού ζητήματος. Όσον περισσότερον γοργή θα είνε και η κοινή απόφασις των Συμμάχων και όσον ταχυτέρα η επιβολή της τόσον ολιγωτέρα εμπόδια θα συναντήση η τελική λύσις και ολιγωτέρας προστριβάς θα προκαλέση η διευθέτησις του εκκρεμούς ζητήματος»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΠΟΙΑΣ ΕΓΓΥΗΣΕΙΣ ΠΑΡΕΧΕΙ Η ΑΓΚΥΡΑ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΝ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ
• ΕΩΣ ΠΟΤΕ ;

«Ούτω η Ελλάς ευρίσκεται σήμερον προ σκληρών διλημμάτων, τα οποία παρεσκεύασε η ανερμάτιστος και επιπολαία πολιτική η τηρηθείσα από των εκλογών εκείνων και τα οποία κρατεί αδυσώπητα και απειλητικά η άκαμπτος επιμονή των ανθρώπων της πολιτικής ταύτης όπως μη αποχωρισθούν της αρχής. Και ενώ τοιαύτη είνε η κατάστασις, αντί η Κυβέρνησις και ο επί κεφαλής αυτής επανερχόμενος το ταχύτερον εις την Ελλάδα, να θέσουν ενώπιον του ελληνικού λαού απροκάλυπτον την αλήθειαν των πραγμάτων, (…) τουναντίον προσπαθούν να διαβουκολήσουν με λόγους απατηλούς και με ψευδείς διαβεβαιώσεις την κοινήν γνώμην ότι τα πάντα βαίνουν καλώς και αισίως!»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΟΙ ΓΑΛΛΟΙ ΕΓΚΑΤΕΛΙΠΟΝ ΕΣΚΕΜΜΕΝΩΣ ΤΟΥΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΟΥΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΑΘΕΣΙΝ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ

«Οι Γάλλοι εγκατέλειψαν εσκεμμένως τας Χριστιανικάς μειονότητας της Κιλικίας εις την απόλυτον διάθεσιν των Κεμαλικών καθ’ ην στιγμήν οι τελευταίοι ούτοι διατελούν υπό το συναίσθημα αγανακτήσεως, διότι ο Ελληνικός στρατός κατέχει τουρκικόν έδαφος […] Εάν αι Σύμμαχοι Κυβερνήσεις δεν θέλουν να παρίστανται προ της τραγωδίας, την οποίαν τόσον επιμελώς εσκηνοθέτησαν οι Γάλλοι, πρέπει μάλλον να παύσουν λογομαχούσαι πέριξ της προδοσίας των Χριστιανών της Κιλικίας και να επιληφθούν του έργου της γενικής συμφωνίας μετά της Τουρκίας»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΟΙ ΜΑΧΟΜΕΝΟΙ ΚΑΙ ΟΙ ΑΜΑΧΟΙ – ΕΠΙΣΤΟΛΑΙ ΕΚ ΤΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ
• Ο κ. ΓΟΥΝΑΡΗΣ ΟΜΙΛΩΝ ΕΙΣ ΤΑ ‘’ΗΜΕΡΗΣΙΑ ΧΡΟΝΙΚΑ’’

«Οι ενδιαφερόμενοι πληθυσμοί, είνε πεπεισμένοι ότι η αποχώρησις του Ελληνικού στρατού θα αφίση αυτούς άνευ εγγυήσεων διά τα στοιχειωδέστερα των δικαιωμάτων αυτών. Άμεσος συνέπεια θα ήτο γενική σφαγή ή γενική έξοδος. Ουδεμία πεπολιτισμένη συνείδησις δύναται να ανεχθή τούτο»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΟΧΙ ΟΜΩΣ ΚΑΙ ‘’ΑΤΙΜΟΝ’’ !

«Η Ελλάς βεβαίως επόθησε και ποθεί να ίδη το ταχύτερον συντελουμένην την εξωτερικήν ειρήνην, διά να ίδη παγιουμένην και την εσωτερικήν τοιαύτην και την ανατολήν καλλιτέρων ημερών από εκείνας, τας οποίας διέρχεται σήμερον. Αλλ’ έχει η Ελλάς και σαφή την αντίληψιν και χρηστήν την συνείδησιν ότι επολέμησεν υπερανθρώπως και ενίκησε στρατιωτικώς κατ’ απαράμιλλον προηγούμενον, ώστε να μη είναι αξία μιας ειρήνης, η οποία δεν θα ανταποκρίνεται όχι μόνον προς τα δίκαια αυτής, αλλά και προς τας μεγίστας θυσίας, εις τας οποίας υπεβλήθησαν ο λαός και τα ηρωικά αυτού τέκνα»

• ‘’Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΙΝ ΤΟΥ!’’

Πώς η Ελληνική υπόθεσις έπεσεν εις την Συνδιάσκεψιν του Λονδίνου – Η παρέμβασις του κόμητος Σφόρτσα εις το ζήτημα των στατιστικών – Ο Βενιζέλος αναχωρεί εκ Λονδίνου αφού του ανακοινούνται υπό του Λόϋδ Τζωρτζ θλιβερά πράγματα

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΑ ΕΝ ΚΡΗΤΗ

«Μη εν Κρήτη δεν υφίσταται και ισχυρός αντιβενιζελισμός, παλαίσας ερρωμένως και τιμίως εναντίον των μεθόδων και των τάσεων του κ. Βενιζέλου και κατ’ αυτήν την περίοδον της μεγαλυτέρας του ακμής και δυνάμεως; Μη και αλλαχού της Ελλάδος δεν υπάρχουν τμήματα της χώρας βενιζελικών κατά το πλείστον φρονημάτων; Τις τα ηνόχλησε και πότε εξηγέρθησαν;»

• ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΝ

Η ΔΡΑΣΙΣ ΜΕΡΙΚΩΝ ΤΩΝ ΚΟΚΚΙΝΟΣΚΟΥΦΩΝ ‘’ΕΘΝΙΚΩΝ ΤΑΓΩΝ’’ – Ο ΛΑΟΣ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΩΣ ΔΕΝ ΜΕΤΕΧΕΙ ΤΗΣ ΚΩΜΩΔΙΑΣ – ΠΛΗΡΗΣ ΕΚΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΩΝ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ – Η ΙΣΤΟΡΙΑ, Η ΕΞΕΛΙΞΙΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ΖΗΤΗΜΑΤΟΣ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΙΡΗΝΗΝ Ή ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟΝ ;

«Η Ελλάς μίαν έχει υποχρέωσιν και μίαν οφείλει να τηρήση στοιχειώδη πρόνοιαν. Αποδεχομένη, ως απεδέχθη κατ’ αρχήν, την μεσολάβησιν, και προσερχομένη ειλικρινώς προς την ειρήνην, οφείλει να ευρεθή την άνοιξιν ετοίμη καθ’ όλα προς πόλεμον. Ουδέποτε άλλοτε ίσως η Ελλάς οφείλει ν’ ακολουθήση την σοφήν σκέψιν, ότι ο θέλων και επιδιώκων την ειρήνην οφείλει να προπαρασκευάζεται και να είνε έτοιμος πάντοτε προς πόλεμον, όπως ο θέλων τον πόλεμον οφείλει να προπαρασκευάζεται εν ειρήνη»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΜΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΗ ΣΥΝΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΠΕΚΗΡ ΣΑΜΗ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ

ΜΕ ΣΥΝΤΑΚΤΗΝ ΤΗΣ ΑΠΟΓΕΥΜΑΤΙΝΗΣ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΗΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΑΤΜΟΠΛΟΙΟΥ – ΜΕΣΩ ΠΕΙΡΑΙΩΣ ΜΕΤΑΒΑΙΝΕΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ – Η ΕΙΡΗΝΗ ΠΡΟΣΕΧΗΣ ΕΚ ΚΩΝ/ΠΟΛΕΩΣ ΘΑ ΑΝΑΧΩΡΗΣΗ ΜΕΤΑ ΔΙΗΜΕΡΟΝ ΕΙΣ ΙΝΕΜΠΟΛΙΝ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΡΓΑΤΑΙ, ΜΗ ΞΕΧΝΑΤΕ ΤΟΥΣ ΚΑΤΑΔΙΚΟΥΣ ΠΑΛΑΜΗΔΙΟΥ
• Η ΕΙΡΗΝΗ

«Μετά μακράν και στείραν περιπλάνησιν και παραπλάνησιν ανά τους προθαλάμους της Ευρωπαϊκής Διπλωματίας ο μοιραίος Πρωθυπουργός της Ελλάδος αναγκάζεται να διακηρύξη την αδυναμίαν της αστικής τάξεως να συνεχίση τα ιμπεριαλιστικά της σχέδια ανά τα ατέρμονα μικρασιατικά πεδία. Και ερωτάται : τι απεκόμισεν ο εργατικός λαός εκτός του αίματος και του χρήματος το οποίον εχύθη κατά τρόπον άφρονα;»

ΣΚΡΙΠ

• Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ΔΕΝ Θ’ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΝ
• Η ΜΟΝΗ ΤΩΝ ΣΥΜΒΟΛΗ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ

«Διότι τώρα πλέον και να θελήση η Ελλάς ακόμη να μειώση τας επί της Μικρασίας βλέψεις του Ελληνισμού, είναι ζήτημα αν θα της το επιτρέψουν οι άλλοι, εις των οποίων τον συνδυασμόν ευρίσκεται σήμερον όχι πλέον ως απλή προστατευομένη, αλλ’ ως απαραίτητος παράγων. Επί του σημείου τούτου εν και μόνον ευρίσκομεν χρήσιμον και ωφέλιμον τη Πατρίδι : την ομοφωνίαν και την εσωτερικήν γαλήνην. Και επ’ αυτού έχουν τον λόγον οι Βενιζελικοί»

 

ΣΦΑΙΡΑ

• ΠΡΟΔΙΑΣΚΕΨΙΣ

«Η προδιάσκεψις άλλως τε θα μας δώση πολλάς ενδείξεις των διαθέσεων και των αντιλήψεων των τριών Μεγάλων Συμμάχων, αλλά και των βλέψεών των επί του τελικού διακανονισμού του Ανατολικού ζητήματος. Εν τω μεταξύ όμως επιβάλλεται βεβαίως εις τους Συμμάχους, πλην των αμοιβαίων συνεννοήσεων να προβούν και εις μίαν σοβαράν βολιδοσκόπησιν των δύο κυριώτατα ενδιαφερομένων εθνών διά την λύσιν του πολυθρυλλήτου αυτού ζητήματος»