Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 26 Ιουνίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Δεδομένου ότι οι συμμαχικές δυνάμεις έχουν ανοιχτό δίαυλο επικοινωνίας με τον Κεμάλ, ορισμένες δε από αυτές έχουν ταχθεί υπέρ των κεμαλικών θέσεων, η Ελλάδα επιμένοντας στις στρατιωτικές επιχειρήσεις παραμένει απομονωμένη. Λόγω της συνεχιζόμενης έλλειψης σαφούς ενημέρωσης για τις εξελίξεις στο Μέτωπο, διακινούνται αντικρουόμενες πληροφορίες ως προς την έναρξη της μεγάλης επίθεσης…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΕΜΠΡΟΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΝΙΚΗΝ – Ο ΣΤΡΑΤΗΓΟΣ ΠΑΠΟΥΛΑΣ ΑΝΕΛΑΒΕ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΗΣΙΝ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ – Η ΑΥΤΟΥ ΜΕΓΑΛΕΙΟΤΗΣ Ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΘΑ ΔΩΣΗ ΤΗΝ ΓΕΝΙΚΗΝ ΔΙΑΤΑΓΗΝ – Η ΕΙΚΩΝ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΕΩΣ ΕΙΣ ΤΑ ΕΙΚΟΝΟΣΤΑΣΙΑ

«Παρά τας διαδόσεις, ότι η επίθεσις ήρχισε λόγω δήθεν επειγούσης στρατιωτικής ανάγκης, τούτο δεν είναι αληθές. Μέχρι της στιγμής ουδεμία πληροφορία υπάρχει περί επιθέσεως εκ του μετώπου, εκτός μικρών συγκρούσεων μετά του εχθρού, αίτινες καθημερινώς λαμβάνουν χώραν από δεκαημέρου»

• ΑΝΑ ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟΝ ΤΟΥ ΟΥΣΑΚ – Η ΠΟΛΙΣ ΚΑΙ ΤΑ ΧΩΡΙΑ ΥΠΟ ΤΗΝ ΠΟΛΕΜΙΚΗΝ ΠΑΡΑΖΑΛΗΝ – ΖΟΥΝ ΑΙ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΚΑΙ ΑΚΡΟΑΣΙΣ

«Και αν δεν συνηγόρουν άλλοι λόγοι, η μέλουσα να λάβη χώραν εις Ινέμπολιν συνάντησις του Άγγλου αρχιστρατήγου Χάριγκτων μετά του Μουσταφά Κεμάλ, κατόπιν αιτήσεως του τελευταίου, είνε πολιτικόν γεγονός, όπερ εξαναγκάζει επίσπευσιν της ελληνικής επιθέσεως. […]Διά την Ελλάδα το Κεμαλικόν διάβημα είνε άνευ σημασίας. Διότι τίποτε αγαθόν δεν θα προέλθη εξ αυτού. Θ’ ακούσωμεν πάλιν επαίνους εξ Ευρώπης προς την νομιμοφροσύνην του Κεμάλ συνοδευομένους από υπόμνησιν προς ημάς των ‘’ευθυνών του πολέμου’’ και μομφάς εναντίον της δήθεν προκλητικότητός μας. Αλλ’ η Ελλάς πεποιθυία εις τας δυνάμεις της δίδει λόγον εις το τηλεβόλον»

• Ο ΦΑΝΤΟΜΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ – ΤΟ ‘’ΑΛΕΚΑΚΙ’’ – ΠΩΣ ΕΝΕΦΑΝΙΣΘΗ. ΠΩΣ ΕΔΡΑΣΕ. ΠΩΣ ΣΥΝΕΛΗΦΘΗ – Η ΖΩΝΤΑΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΥΦΥΕΣΤΕΡΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΛΩΠΟΔΥΤΟΥ

ΕΘΝΟΣ

• ΤΟ ΕΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΡΙΟΝ

«Είνε καιρός να εννοήσουν πάντες, ότι η Ελλάς, η εις τοιαύτας θυσίας υποβαλλομένη, καθ’ ην εποχήν οι άλλοι λαοί επιδίδονται πλέον εις έργα ειρήνης, έχει παν δικαίωμα να επιτύχη την οριστικήν λύσιν όλων των ζητημάτων της. Από αιώνων ο τόπος αυτός του διαρκούς αγώνος ίσταται με το όπλον εις τας χείρας, υποβάλλεται δε εις τας μαρτυρικωτάτας των θυσιών. Ήδη είνε η στιγμή να ΚΑΡΠΩΘΗ ΤΑ ΩΦΕΛΗΜΑΤΑ, ΝΑ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΔΕ ΠΑΓΙΑΝ πλέον και ευτυχή ειρήνην, ήτις του είνε απαραίτητος διά να ζήση»

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΟΥΝΤΑ

 «Ότι οι Μουσουλμάνοι είνε λαός με πολλά προτερήματα γνωρίζουν ανέκαθεν οι Έλληνες και ότι αποτελούν στοιχείον εργατικόν και νομιμόφρον απεδείχθη επαρκώς, αφότου η Ελλάς απέκτησε τόσους Τούρκους υπηκόους. Αρκεί μόνον να λείψουν άπαξ διά παντός οι κακοί ποιμένες»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΑΙ ΜΑΧΑΙ ΜΕΤΑΞΥ ΚΟΥΔΡΩΝ ΚΑΙ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ – Ο ΚΕΜΑΛ ΕΚΑΛΕΣΕ ΚΑΙ ΤΑΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑΣ ΕΦΕΔΡΕΙΑΣ
• ΤΟ ΔΙΠΛΩΜΑ

«Φρονούμεν ότι εις τον οργανισμόν της κινδυνευούσης ελληνικής πατρίδος, εις τας αρτηρίας της απλάστου εισέτι ελληνικής κοινωνίας, η τελευταία πενταετία εισήγαγεν επαρκή μικρόβια διαβρώσεώς των, όπως μη τα συμπληρώσωμεν και διά νέων επικινδύνων καλλιεργειών. […] Κ’ επειδή σκεπτόμεθα ούτω, ερωτώμεν τους πυκνούντας καθ’ εκάστην την στρατιάν των ηδικημένων, των διωχθέντων, των αποβλήτων, των πληγέντων αναιτίως εις ζωτικά ηθικά ή υλικά συμφέροντα : ‘’Πού πηγαίνετε; Δεν βλέπετε ότι η οδός ην ακολουθείτε, οδηγεί προς το βάραθρον;’’»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΣΧΙΣΜΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΕΜΑΛΙΚΩΝ – Η ΣΟΒΙΕΤΙΚΗ ΡΩΣΣΙΑ ΔΕΝ ΣΤΕΛΛΕΙ ΣΤΡΑΤΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΚΕΜΑΛ
• Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΠΕΙΡΑ

«Οφείλομεν ν’ αναγνωρίσωμεν μετά θαυμασμού, ότι ο Μουσταφά Κεμάλ επί του διπλωματικού εδάφους ανεδείχθη έως τώρα ανυπέρβλητος παλαιστής. Εφ’ όσον προβλέπει και γνωρίζει βεβαίαν την ήτταν αυτού επί του πολεμικού Μετώπου, προσπαθεί δι’ όλων των μέσων και διά της καταπληκτικής αληθώς ενεργητικότητος να νικήση εις το διπλωματικόν Μέτωπον, εις το οποίον σχεδόν παρίσταται άοπλος η Ελλάς, φιμώνων διά διπλωματικών χειρών τα στόμια των Ελληνικών όπλων, ή εκμηδενίζων τους καρπούς της νίκης αυτών»

• ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΗΝ ΝΟΚΟΜΗΔΕΙΑΝ – Ο ΑΠΕΣΤΑΛΜΕΝΟΣ ΜΑΣ ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ ΜΟΝΟΣ ΠΛΑΝΑΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΡΗΜΟΝ ΠΟΛΙΝ – ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΦΕΥΓΟΝΤΕΣ ΤΟΥΣ ΚΕΜΑΛΙΚΟΥΣ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΟΙ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΤΟΥ ΕΚΠΝΕΟΝΤΟΣ ΚΕΜΑΛΙΣΜΟΥ

«Έως χθες ο Κεμάλ ηπείλει την Κων/πολιν, σήμερον εκλιπαρεί συνάντησιν μετά του Υπάτου Άγγλου Αρμοστού. Έως χθες διετυμπάνιζεν ανά την υφήλιον, ότι Ρωσσικαί στρατιαί κατέρχονται προς βοήθειάν του και σήμερον αποδεικνύεται, ότι πλην της αποπείρας της μπολσεβικικής συνωμοσίας εν Κων/πόλει, ουδεμία θετική βοήθεια, ουδέ κατήλθεν, ουδέ κατέρχεται προς βοήθειαν του Κεμάλ. […] Η Ελλάς σήμερον προσβλέπει μετ’ απαθείας προς τας απεγνωσμένας προσπαθείας και τους απέλπιδας αγώνας του Κεμάλ και των φίλων του. Είμεθα έτοιμοι να καταφέρωμεν τον γρόνθον μας και να συντρίψωμεν τον αντίπαλόν μας»

• ΤΑ ΝΕΑ ΚΡΑΤΗ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ

«Η Γεωργία, η Δημοκρατία του Καυκάσου, η Αρμενία, η Αραβία, το Ιράκ και άλλα έθνη αποτελούν την λίσταν των νέων κρατών της Ανατολής, τα οποία προέκυψαν από την διάλυσιν του Τουρκικού καταστήματος. […] Έθνη, τα οποία έχουν τα ίδια με ημάς αίτια μίσους εναντίον της Τουρκίας. Έθνη προωρισμένα μίαν ημέραν να συνεργασθούν μετά της μεγάλης Ελλάδος διά τον ποιτισμόν της Μ. Ασίας»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΝΑ ΠΡΟΣΕΞΗ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ
• ΑΙ ΑΝΤΕΓΚΛΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΓΓΛΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΝ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΕΝ ΑΝΑΤΟΛΗ – ΜΙΑ ΗΜΙΕΠΙΣΗΜΟΣ ΑΠΑΝΤΗΣΙΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΝΤΙΠΟΛΙΤΕΥΣΙΝ

«Ο αντιπολιτευόμενος αγγλικός τύπος επανήρχισε ζωηροτάτην εκστρατείαν κατά της κυβερνήσεως του Λόϋδ Τζωρτζ εξ αφορμής της ενισχύσεως των εν Κωνσταντινουπόλει στρατιωτικών και ναυτικών δυνάμεων της Αγγλίας προς εξασφάλισιν των Στενών. […] Τα συμπολιτευόμενα ‘’Ημερήσια Χρονικά’’ δημοσιεύουν ημιεπίσημον απάντησιν της κυβερνήσεως […] Η ανακοίνωσις τονίζει ότι η συγκέντρωσις του αγγλικού στόλου εις τα ύδατα του Βοσπόρου δεν πρέπει να ανησυχή την κοινήν γνώμην και να εξερεθίζη την αντιπολίτευσιν, διότι το μέτρον τούτο επιβάλλει η περιφρούρησις των συμφερόντων της Αγγλίας»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΙ ΛΕΓΟΥΝ ΚΑΙ ΤΙ ΠΡΑΤΤΟΥΝ

«Ποίαν σημασίαν ήτο δυνατόν να αποδώση η Ευρωπαϊκή Κοινή Γνώμη εις εκείνους, οι οποίοι, ενώ εζήτουν την αλληλεγγύην των Δυνάμεων, εδήλουν συγχρόνως διά των εν τη Εθνοσυνελεύσει οργάνων των ότι ‘’πάσα εξωτερική συζήτησις δέον να αναβληθή, διότι κατ’ αυτήν θα λεχθούν πολλά τα δυνάμενα να παραβλάψουν την εθνικήν μας υπόθεσιν’’ και διά των δημοσιογραφικών των οργάνων ύβριζαν και επροπηλάκιζαν τας Δυνάμεις; Τι ποσοστόν ειλικρινείας ήτο δυνατόν ν’ αποδοθή εις εκείνους, οι οποίοι διά της μιάς χειρός ικέτευαν και διά της άλλης ηπείλουν;»

• Η ΣΤΑΣΙΣ ΤΗΣ Μ. ΒΡΕΤΤΑΝΙΑΣ

«Η αποφασιστική εν τούτοις στάσις, την οποίαν τηρεί η Μ. Βρεττανία επί του ζητήματος των Στενών, και η παρά της Γαλλίας καταβαλλομένη προσπάθεια, όπως αποφευχθή Αγγλοκεμαλική σύρραξις, περί των πιθανών συνεπειών της οποίς η Γαλλία έχει υπ’ όψιν της το παράδειγμα της Αιγύπτου, ήγαγον τον Μουσταφά Κεμάλ και την υποβολήν προτάσεων προς τους εν Κων/πόλει Αρμοστάς»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΚΕΜΑΛΙΚΟΝ ΔΙΑΒΗΜΑ

«Η αίτησις του Κεμάλ, όπως έλθη εις απ’ ευθείας συνεννόησιν μετά των εν Κωνσταντινουπόλει Αρμοστών των Συμμάχων, πρέπει να θεωρηθή ως η άμεσος συνέπεια δύο γεγονότων εξαιρετικής διά τον Τούρκον δικτάτορα σπουδαιότητος : αφ’ ενός μεν της εκδηλώσεως της ελληνικής επιθέσεως, αφ’ ετέρου δε του εις Κων/πολιν κατάπλου του αγγλικού στόλου. […] Αλλ’ απέναντι των διπλωματικών του ενεργειών, και των συνεπειών, τας οποίας θα έχουν αύται επί των απέναντι ημών διαθέσεων των Δυνάμεων, είμεθα τελείως απαράσκευοι, άοπλοι, καθαυτό γυμνοί»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΝΩ Ο ΧΑΡΡΙΓΚΤΟΝ ΜΕΤΑΒΑΙΝΕΙ ΕΙΣ ΑΓΚΥΡΑΝ…

«Τι ζητεί, τι θέλει η Κυβέρνησις διά της πολεμοχαρούς και στρατοκρατικής αυτής πολιτικής, ουδείς γνωρίζει, εις ουδένα επιτρέπεται να μάθη, διότι οι πολίται, κατά τας δημοκρατικάς αρχάς του ‘’λαϊκού’’ κόμματος δεν πρέπει να γνωρίζουν πώς διαθέτουν την ζωήν των οι με σύμβολον ειρήνης εκλεγέντες και πόλεμον επιχειρούντες κυβερνήται των»

ΣΚΡΙΠ

• ΟΙ ΤΟΥΡΚΟΙ ΑΓΓΕΛΛΟΥΝ ΠΡΟΕΛΑΣΙΝ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ – ΒΕΒΑΙΟΥΤΑΙ Η ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΣ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΗΓΕΙΟΥ ΕΚ ΣΜΥΡΝΗΣ
• ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΝ ΚΑΙ ΤΟ ΑΙΜΑ

«Η Ρουμανία, ήτις αποτελεί σήμερον τον σημαντικώτερον παράγοντα επί της Βαλκανικής έκρινεν, ότι καθ’ ην στιγμήν απειλείται το σημερινόν ακαθόριστον καθεστώς της Κων/πόλεως αι δε Συμμαχικαί Κυβερνησεις, αίτινες έδειξαν τόσον ενδιαφέρον διά την ελευθερίαν των Στενών, διστάζουσιν ήδη να διαθέσουν τας αναγκαίας στρατιωτικάς δυνάμεις προς εξασφάλισιν της ελευθερίας ταύτης, προσεφέρθη αυθορμήτως, ίσως δε και καθ’ υπόδειξιν, να αποστείλη ενώρα ανάγκης μίαν Μεραρχίαν Ρουμανικού Στρατού προς ενίσχυσιν των Συμμαχικών Στρατευμάτων της Κωνσταντινουπόλεως. […] Κατ’ ακολουθίαν το ζήτημα της Μικράς Ασίας είνε ζήτημα Βαλκανικόν»

• ΔΙΑΤΙ ΠΟΛΕΜΟΥΝ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΓΑΤΑ ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ

«Αλλ’ ατυχώς διά τον Κεμάλ, εις την περίστασιν αυτήν, παρά την συνήθη Τουρκικήν πονηρίαν και θρασύτητα δεν παίζει παρά το ευτράπελον παιχνίδι ποντικιδίου εις τα νύχια της γάτας – Αγγλίας, χωρίς καθόλου τον γάτον – Ελληνικόν στρατόν, όστις ήρχισεν ήδη να επιδεικνύη τους όνυχάς του. Φαντάζεται λοιπόν ο πονηρός Τούρκος στρατηλάτης και διπλωμάτης –αλά Κάιζερ- ότι επωφελούμενος της ζωηράς αντιθέσεως των γνωμών μεταξύ Λονδίνου και Παρισίων, θα δυνηθή να καρπωθή έστω και ψυχία ωφελημάτων;»

• ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΑΓΟΡΑ ΝΑΥΛΩΝ