Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Σάββατο 5 Ιουνίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

‘’Διήλθομεν, διερχόμεθα και θα διέλθωμεν επί μίαν ακόμη εβδομάδα ίσως μεταβατικήν περίοδον μυστικών συνεννοήσεων, ανταλλαγής εμπιστευτικών διακοινώσεων μεταξύ των Συμμάχων και κατά συνέπειαν περίοδον μυρίων αβασίμων και δυσεξελέγκτων φημών’’. Το στίγμα της ημέρας… Η αγωνία λόγω της ασάφειας, όπως αποτυπώνεται στην αρθρογραφία των πρώτων σελίδων των εφημερίδων…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΝΑ ΕΝΙΣΧΥΘΗ Η ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΑ ΜΑΣ

«Εις εποχήν δε τοιαύτης κινήσεως διπλωματικής, εις τας παραμονάς ίσως οριστικών αποφάσεων, αίτινες θα κρίνουν την τύχην Ελληνικών χωρών και το μέλλον του Κράτους, η Ελλάς έμεινε σχεδόν αναντιπροσώπευτος παρά ταις Συμμαχικαίς κυβερνήσεσιν.[…] Η Ελληνική Κυβέρνησις καταγίνεται εις την διατύπωσιν φιλοσοφικών δογμάτων μοιρολατρείας και αυτοεγκαταλείψεως, διά να δικαιολογήση την διπλωματικήν μας ανεπάρκειαν, της οποίας εν τούτοις αυτή η ιδία είναι υπεύθυνος, και διά να κατασιγάση τας ένεκα τούτου ευλόγους ανησυχίας του Ελληνικού λαού»

• ΤΡΙΤΗ ΕΚΔΟΣΙΣ – ΣΟΒΑΡΩΤΑΤΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΞΕΝΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΟΥ. ΠΩΣ ΚΡΙΝΕΙ ΤΑΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙ ΟΡΙΣΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΙΒΑΣΤΙΚΟΥ ΔΙΑΒΗΜΑΤΟΣ – Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΔΙΑ ΤΟ ΤΑΞΕΙΔΙΟΝ ΤΟΥ κ. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ ΕΙΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΙΝ

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΜΗΠΩΣ ΠΛΑΝΑΤΑΙ;

«Αληθώς δοκιμάζομεν πολλήν ανησυχίαν, η οποία γεννάται εις την ψυχήν και του Ελληνικού λαού, εκ της ανεξηγήτου διπλωματικής μας αδρανείας […] Και μόνη, ατυχώς, η Ελλάς απέχει της εν Ευρώπη διπλωματικής κινήσεως, ίσως εξ αισθήματος αυτοπεποιθήσεως πρωτοφανούς και περιέργου, διά τούτο δε και –ας το είπωμεν- εμφόβου αν επιτρέπεται, δεδομένου ότι μεμονωμένως υπάρχει εν τη διεθνεί κοινωνία ούτε αυτή μέλλει να αποφασίση μόνη περί των τυχών της. […] Διά τούτο ερωτώμεν την κυβέρνησιν. Μήπως πλανάται; Θα είνε τρομερόν αν εξ αιτίας της πλάνης της κινδυνεύση το έργον του στρατού»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΣΙΣ

«Και ενώ η σήψις αύτη του οργανισμού εξακολουθεί και η γάγγραινα επεκτείνεται εις όλους τους κλάδους, ενώ εισπηδώσιν εις τας δημοσίας υπηρεσίας αναρμόδια και στερούμενα πάσης προπαρασκευής ή μορφώσεως πρόσωπα –εκλογικοί παράγοντες- αρχαίοι δε και ικανοί δημόσιοι λειτουργοί αποπέμπονται, ο κ. Πρωθυπουργός ομιλεί περί διοικητικής αποκεντρώσεως και τοπικής αυτοδιοικήσεως»

• Ο ΘΕΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΩΝ

«Η παροχή υποσχέσεως εις την εργατικήν τάξιν περί συστάσεως Κοινοβουλίου Εργασίας εξάπτει έτι μάλλον τα εξημμένα άλλως τε ήδη πνεύματα των εργατών, οι οποίοι προσκεκολλημένοι εις την ιδέαν της επικρατήσεως του προλεταριάτου, έχουν κηρυχθή κατά πάσης συνεννοήσεως μετά της αστικής τάξεως. […] Το ζήτημα της συστάσεως Κοινοβουλίου Εργασίας και εν Ελλάδι δύναται ν’ αναβληθή»

ΕΜΠΡΟΣ

• ΝΕΑΙ ΣΗΜΑΝΤΙΚΑΙ ΔΗΛΩΣΕΙΣ ΤΟΥ κ. ΤΣΑΜΠΕΡΛΑΙΝ – Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΒΑΣΕΩΣ ΤΟΥ ΛΟΡΔΟΥ ΚΩΡΖΟΝ ΕΙΣ ΠΑΡΙΣΙΟΥΣ –ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ ΚΑΙ ΑΝΑΧΩΡΗΣΙΣ ΜΠΑΛΤΑΤΖΗ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ
• ΜΕΓΑΛΑΙ ΚΑΙ ΚΡΙΣΙΜΟΙ ΩΡΑΙ

«Πώς θ’ αντιμετωπίσουν οι δύο υπεύθυνοι πολιτικοί άνδρες των δύο φίλων και Συμμάχων Δυνάμεων το ακανθώδες τούτο πρόβλημα, εκ της τοιαύτης ή τοιαύτης του οποίου λύσεως θα εξαρτηθούν αι τύχαι της Αντάντ και της παγιώσεως της ειρήνης; […] Δεν θα ήθελε μεγαλειτέραν τιμήν η Ελλάς από εκείνην, την οποίαν θα προσέδιδεν εις αυτήν η βοήθεια των δύο μεγάλων Δυνάμεων εις το έργον της δικαιοσύνης, της ειρήνης και του πολιτισμού, το οποίον είνε ετοίμη να επιτελέση διά των ηρωικών της στρατευμάτων. Και ελπίζει να στερηθή την τιμήν ταύτην».

• ΤΟ ‘’ΕΜΠΡΟΣ’’ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ – ΤΟ ΜΕΓΑ ΠΑΡΑΠΟΝΟΝ ΤΩΝ ΓΕΝΝΑΙΩΝ ΜΑΣ – ΘΕΛΟΥΝ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΚΑΙ ΒΙΒΛΙΑ !

«Το ζήτημα του εφοδιασμού του μετώπου διά εφημερίδων και βιβλίων είνε απλούν, απλούστατον, είχε λυθή εις όλα τα Κράτη κατά τον Ευρωπαϊκόν πόλεμον, και μόνον τώρα εις τον ηρωικόν, τον ημιθεϊκόν αυτόν Ελληνικόν στρατόν υφίσταται»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΑΡΑΜΟΝΑΙ ΜΕΓΑΛΩΝ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ

«Σπανίως από της υπογραφής της συνθήκης του Ευρωπαϊκού πολέμου η διπλωματία ευρέθη εις παρομοίαν κίνησιν με αυτήν των τελευταίων ημερών. Αι νέαι δηλώσεις του κ. Τσάμπερλαι και η μετάβασις του Λόρδου Κώρζον εις Παρισίους αποδεικνύουν, ότι το Ανατολικόν ζήτημα διανύει την τελευταίαν του φάσιν. […] Η εσπευσμένη αναχώρησις του Έλληνος υπουργού των Εξωτερικών και η μετάβασις του κ. Θεοτόκη, υπουργού των Στρατιωτικών εις Κων/πολιν, σχετίζονται βεβαίως με την όλην διπλωματικήν ζύμωσιν, ήτις παρατηρείται εις το Λονδίνον και τους Παρισίους. Οπωσδήποτε η ημέρα των μεγάλων αποφάσεων, δεν είνε πλέον μακράν μας»

• Η ΑΓΓΛΙΚΗ ΕΠΕΜΒΑΣΙΣ

«Από ημέρας εις ημέραν λοιπόν, γίνεται αποκαλυπτικωτέρα η Αγγλική πολιτική επί του Ανατολικού ζητήματος, παρέχουσα αδιαφιλονείκητον πλέον την πεποίθησιν, ότι η Αγγλική Κυβέρνησις έχει πλέον λάβη αποφάσεις, η εκδήλωσις των οποίων θα εξαρτηθή εκ της περαιτέρω στάσεως της δικεφάλου Τουρκίας»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΚΙΝΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΝ

«Αλλά η εσωτερική εν Ελλάδι κατάστασις περιπλέκει τα μάλιστα το ζήτημα. Μία τοιαύτη συνεργασία με την Ελλάδα θα ηνάγκαζε τους Συμμάχους αργά ή γρήγορα –και κατά πάσαν βεβαιότητα γρήγορα- να αναγνωρίσουν το σήμερον κρατούν εν Ελλάδι καθεστώς. Και ως δύναμαι να γνωρίζω υπευθύνως, ουχί εκ μιάς αλλά εκ πολλών σοβαρωτάτων πηγών, οι Σύμμαχοι δεν δύνανται και δεν θέλουν σήμερον με κανένα τρόπον να αναγνωρίσουν το καθεστώς της Ελλάδος»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Η ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΗΣ ΑΓΓΛΙΑΣ ΕΙΣ ΤΑ ΒΑΛΚΑΝΙΑ

«Αγγλική προσωπικότης εν Σόφια, φίλη της Βουλγαρίας, απέστειλεν εγγράφως προς την ημιεπίσημον ‘’Ηχώ της Βουλγαρίας’’ τας εξής δηλώσεις : ‘’Η ανατολική πολιτική της Μεγάλης Βρεττανίας υπήρξε πάντοτε απλή και ειλικρινής. Μεταξύ άλλων, ως σκοπόν έχει την διατήρησιν της ειρήνης και της ισορροπίας της Βαλκανικής εντός των αρχών των συνθηκών. Δεν αποβλέπει εις ανάμιξιν εις τας εσωτερικάς υποθέσεις των βαλκανικών κρατών, αλλά διετέλεσε πάντοτε άγρυπνος, επιτηρούσα την κατάστασιν και έτοιμος εν περιπτώσει ανάγκης, να απευθύνη αδιστάκως τας αναγκαίας συστάεις»

• ΠΡΑΚΤΟΡΕΣ ΜΠΟΛΣΕΒΙΚΟΙ ΕΙΣ ΚΩΝ/ΠΟΛΙΝ ΔΙΕΝΕΙΜΑΝ ΣΤΑΣΙΑΣΤΙΚΑΣ ΠΡΟΚΗΡΥΞΕΙΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΛΑΟΝ. ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ Η ΑΓΓΛΟΣΕΡΒΟΡΡΟΥΜΑΝΙΚΗ ΣΥΝΕΝΝΟΗΣΙΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΣΥΓΧΥΣΙΣ ΙΔΕΩΝ ΚΑΙ ΚΕΙΜΕΝΩΝ

«Η θεωρία της λαϊκής κυριαρχίας δύναται να μείνη σεβαστή, εφ’ όσον τούτο είνε δυνατόν, εις τα αντιπροσωπευτικά συστήματα, μόνον διά της κατ’ αναλογίαν εκλογής. Εάν η εκλογή απετέλει απόφασιν, θα ήτο ορθόν να λεχθή ότι η γνώμη της πλειονοψηφίας, πρέπει να κατισχύση απολύτως […] Εις την συχνά επίσης επαναλαμβανομένην αντίρρησιν ότι το αναλογικόν σύστημα προκαλεί τεμαχισμόν των κομμάτων, έχομεν να παρατηρήσωμεν, ότι τεμαχισμός κομμάτων, δυσχεραίνει τον σχηματισμόν σταθεράς Κυβερνήσεως παρουσιάζεται με όλα τα συστήματα»

• Η ΑΜΥΝΑ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ

«Δεν γνωρίζομεν αν σήμερον υπάρχη πλέον ευκαιρία όπως οι Έλληνες της Κων/πόλεως προσφέρωσιν αυτοί την στρατιωτικήν ενίσχυσιν της οποίας έχει ανάγκην η Αγγλία διά την ασφάλειαν των Στενών. Τα γεγονότα όμως έρχονται να αποδείξουν ότι δεν είνε μόνη η Ελλάς ήτις δύναται να εξυπηρετήση τα Αγγλικά συμφέροντα εν Ανατολή. […] Σήμερον οι Σέρβοι και οι Ρουμάνοι και οι Ιταλοί. Αύριον οι Βούλγαροι και αυτοί οι Τούρκοι ακόμη, αρκεί μόνον να κερδίσωσι την αγγλικήν εμπιστοσύνην, την οποίαν απώλεσεν η Ελλάς»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΝΕΑΙ ΚΑΤΑΔΙΩΞΕΙΣ

«Αλλ’ απευθυνώμεθα κυρίως εις την εργατικήν μας τάξιν, εις την οποίαν υπενθυμίζομεν την μορφήν της νέας τυραννίας, ήτις αντικατέστησε την παλαιάν. Ας μη λησμονήσουν οι εργάται, οι αγρόται και ο παρακολουθών ημάς κόσμο τα τυραννικά μέτρα το νέου καθεστώτος, αντιγράφοντος πιστώς το προηγούμενον. Σταρτιωτικόν νόμον, φυλακίσεις, καταδιώξεις, λογοκρισίαν, κατασχέσεεις αθώων βιβλίων, τα πάντα μετέρχονται το σημερινόν καθεστώς, διά να μη υστερήση του προκατόχου του»

• ΝΕΑΙ ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΑΙ ΑΥΘΑΙΡΕΣΙΑΙ – ΑΝΑΙΤΙΟΙ ΣΥΛΛΗΨΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΤΗΣ ΚΕΝΤΡΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΤΟΥ ΣΟΣΙΑΛ. ΕΡΓΑΤ. ΚΟΜΜΑΤΟΣ – Η ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ

ΣΚΡΙΠ

• Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ κ. ΜΠΑΛΤΑΤΖΗΣ ΑΝΕΧΩΡΗΣΕ ΧΘΕΣ ΕΙΣ ΣΜΥΡΝΗΝ
• ‘’ΑΝΕΥ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΥ’’

«Ιδού ο άνθρωπος, όστις αξιοί να ονομάζεται ακόμη Έλλην και να ομιλή επ’ ονόματ της Ελλάδος. Ο άνθρωπος, όστις εις το άσβεστον μίσος και πάθος αυτού κατά του Βασιλέως Κωνσταντίνου θυσιάζει καιριώτατα Ελληνικά συμφέροντα και όστις προτιμά να ταφή εθνικώς ολόκληρος η Ελλάς αρκεί να άρχη αυτός εν μια αυτής γωνία έστω και ως Ύπατος Αρμοστής των Δυνάμεων, να μη ακούεται δε εν αυτή το όνομα Κωνσταντίνος!»

• Η ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΟΣ ΚΑΙ Η ΜΑΧΟΜΕΝΗ ΕΛΛΑΣ

«Επιτροπή Δωδεκανησίων παρουσιαζομένη ενώπιον της Α. Μεγαλειότητος του Βασιλέως πρόκειται να ζητήση την ένωσιν της πολυπαθούς ταύτης όσον, και αναποσπάστου γωνίας της Ελληνικής γης προς την μητέρα πατρίδα»

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΣ

«Και πράγματι τίποτε δεν δικαιολογεί την κατάστασιν αυτήν της πλημμελούς τροχιοδρομικής συγκοινωνίας, εις περίστασιν κατά την οποίαν η πρωτεύουσα έχει υπερπερίσσειαν συγκοινωνίας προς όλας της τας αποκέντρους συνοικίας πολύ πέραν του μεσονυκτίου. Και όμως ο Πειραιεύς του οποίου αι μόναι γραμμαί αναψυχής, κατά την εποχήν αυτήν του θέρους, είνε η του Ν. Φαλήρου και της Φρεαττίδος, είνε υποχρεωμένος να κλεισθή στα σπίτια του από της 10^ης νυκτερικνής ώρας, οπότε ακριβώς άρχεται η νυκτερικνή κίνησις του υπαίθρου και της αναψυχής»

• ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ

«Στα παληά χρόνια έλεγον ότι η κάθε πεντάρα του θαλασσινού έχει και ένα κόμπο αίμα από την καρδιά του. Αυτή μόνη η γνώμη είνε αρκετή για να δώση στον καθένα να σχηματίση μίαν ιδέαν του τι δοκιμάζει αυτός ο επαγγελματίας, αυτός ο βιοπαλαιστής εις την εξάσκησιν του επαγγέλματός του και πόσον ξεχωρίζει από τους άλλους βιοπαλαιστάς […] Ο θαλασσινός είνε ήρως και οι ήρωες δεν κατεβαίνουν ποτέ εις το χαμηλόν επίπεδον των  ανθρώπων που απασχολούν την κρίσιν των και την σκέψιν των και τας φροντίδας των δια να επινοήσουν κάτι τι κακόν, διά να επιτύχουν κάτι τι που είναι ενδεχόμενον να βλάψη τον άλλον»

• Η ΕΞΑΓΩΓΗ ΣΙΔΗΡΟΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΟΣ – Αι φορτώσεις εκ του λιμένος Νάρβικ – Ο Απρίλιος έχει το ρεκόρ των φορτώσεων – Ουδείς επηρεασμός εκ της απεργίας