Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τετάρτη 16 Μαρτίου 1922

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Όλα προμηνύουν ότι πλησιάζει η ημέρα κατά την οποία η Ελλάδα θα κληθεί να εγκαταλείψει εδάφη ‘’ποτισθέντα διά χειμάρρων αιμάτων’’. Η συνεδρίαση της Εθνοσυνέλευσης αναβάλλεται για το τέλος της εβδομάδας, ενώ ο πρωθυπουργός προτείνει κλειστή συνεδρίαση των πολιτικών αρχηγών προς ενημέρωσή τους. Και ‘’η νικήτρια Ελλάς καλείται, κατά την υψηλήν επιθυμίαν των κυβερνήσεων Γαλλίας, Αγγλίας και Ιταλίας, να υπογράψη ατιμωτικήν ειρήνην με τον ηττημένον εχθρόν της’’…

ΑΘΗΝΑΙ

• ΔΕΝ ΑΠΑΙΣΙΟΔΟΞΟΥΜΕΝ

«Η ασκόπως γενομένη σπατάλη αίματος και χρήματος άγει εις αντίθετα της αποκαρδιώσεως αισθήματα. Αφ’ ης κατελύθη το πολιτικόν ψεύδος και η καπηλεία των ιερών και οσίων εχρεωκόπησεν, ας μη διστάζωμεν περί του αισίου τέρματος. Τα γεγονότα διδάσκουσιν. Η αλήθεια καθοδηγεί. Δι’ ανυπολογίστων θυσιών εφθάσαμεν εις την εκκαθάρισιν ταύτην της πολιτικής ατμοσφαίρας. Και με διαυγή πλέον την αντίληψιν ότι επιτελέσωμεν πάντες, ως είς άνθρωπος, το προς το έθνος καθήκον»

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• ΣΚΑΤΑ!

«Ένα άσεμνον και αύθαδες έγγραφον, φέρον μάλιστα και τρεις υπογραφάς εξεχόντων (!) πολιτικών ανδρών συμμάχων δυνάμεων, επεδόθη χθες εις την Ελληνικήν Κυβέρνησιν υπό τύπον διπλωματικής διακοινώσεως, δι’ ού η νικήτρια Ελλάς καλείται, κατά την υψηλήν επιθυμίαν των κυβερνήσεων Γαλλίας, Αγγλίας και Ιταλίας, να υπογράψη ατιμωτικήν ειρήνην με τον ηττημένον εχθρόν της. […] Αλλά προκειμένου η Ελλάς να απαντήση εις μίαν τοιαύτην αναιδεστάτην πρόσκλησιν, μίαν και μόνην λέξιν της παρέχει το ωμόν αυτής λεξιλόγιον : ‘’σκατά’’ δια να εννοηθή παρ’ εκείνων, οίτινες φαίνονται λησμονήσαντες τας περί τιμής αρχάς των λαών, ότι η Ελλάς δεν θα καλυφθή με προσχήματα ίνα αντικρύση τους βιαστάς της»

• Η ΒΑΛΚΑΝΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ

Η ΦΥΣΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΩΝ ΒΑΛΚΑΝΙΚΩΝ ΚΡΑΤΩΝ – ΕΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΜΙΚΡΩΝ ΠΡΟΣ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΝ

ΕΘΝΟΣ

• ΜΟΛΩΝ ΛΑΒΕ!

«Και θα υπάρξη Ελληνική χείρ, ήτις θα υπογράψη συνθήκην, διά της οποίας εγκαταλείπονται Ελληνικά εδάφη, ποτισθέντα διά χειμάρρων αιμάτων, και παραδίδονται οι τάφοι των ηρώων μας εις τους απίστους διά να συνηλθώσιν; Και ποίος θα είνε ο τολμηρός εκείνος, όστις θ’ αποτολμήση τοιούτον ανοσιούργημα απέναντι της Ιστορίας; […] Εάν ο κυβερνών παλαιοκομματισμός δεν αισθάνεται εν εαυτώ πολλοστημόριον της Εθνικής υπερηφανείας ενός Παλαιολόγου, ας κάμη τόπον εις τους δυναμένους να γαλβανίσουν την εθνικήν ψυχήν (…) και να δώσουν προς τον αντάρτην της Αγκύρας, την απάντησιν του Λεωνίδα των θερμοπυλών, ην τόοσν επικαίρως υπομιμνήσκει ημίν»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΥΣΤΑΤΗ ΕΚΚΛΗΣΙΣ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΙΣΧΥΡΟΥΣ ΝΑ ΜΗΝ ΠΑΡΟΡΑΘΟΥΝ ΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΔΙΚΑΙΑ
• ΕΘΝΟΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ

«Ο πληθυσμός του αποσπωμένου θρακικού τμήματος μετά 800.000 Μικρασιατών καταθέτει προ του απειλουμένου κινδύνου την σφύραν της αναδημιουργίας και αναμιμνησκόμενος πρόσφατα βάσανα και σφαγάς, βλέπων δε και την εθνικήν αυτού υπόστασιν απειλουμένην, απευθύνει απελπιστικήν έκκλησιν προς την παγκόσμιον συνείδησιν με υπογραφήν ‘’Έθνος Προσφύγων’’»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΠΑΤΡΙΣ ΕΝ ΚΙΝΔΥΝΩ! ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΓΕΡΘΗΤΕ ΚΑΙ ΕΝΩΘΗΤΕ. Η ΕΛΛΑΣ ΕΚΔΙΩΚΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΥΞΕΙΝΟΝ! ΚΟΙΝΑ ΣΥΝΟΡΑ ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
• Ο ΤΡΑΓΙΚΟΣ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΗΣ ΑΝΑΚΩΧΗΣ

«Μεά πόσης τραγικής ακριβείας εκρίναμεν και εθέσαμεν το ζήτημα, αποδεικνύεται ατυχώς εκ του επισήμου ανακοινωθέντος της Διασκέψεως, το οποίον επαναλαμβάνον επί λέξει τον πρόλογον περί ανακωχής διακοινώσεως και ορίζει ότι ‘’υπό το πνεύμα τούτο εγένετο η πρότασις περί ανακωχής ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΠΡΟΘΕΣΕΩΣ ΟΠΩΣ ΕΞΑΣΦΑΛΙΣΘΗ Η ΕΙΡΗΝΙΚΗ ΕΚΚΕΝΩΣΙΣ ΤΗΣ ΜΙΚΡΑΣΙΑΣ’’! Η Κυβέρνησις βεβαίως μεθαύριον θα ελεγχθή διά το πραξικόπημα, όπερ διέπραξεν.

• Η ΕΘΝΙΚΗ ΚΡΙΣΙΣ

Η ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΣ ΔΙΕΚΟΨΕ ΤΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΗΣ. Η ΕΠΙΔΟΣΙΣ ΤΩΝ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΤΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ. Η ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΜΕΘΑΥΡΙΟΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΝ

«Πλαξ τρομεράς ευθύνης πιέζει από χθες τα στήθη της Συνελεύσεως, ήτις φέρει ήδη την όλην ευθύνην της καταστάσεως. […] Η διακοπή της συνεδριάσεως και η διήμερος αναβολή των εργασιών και ο ορισμός της Παρασκευής προς γενικήν συζήτησιν εμφανίζουν βαρύ και καταπίπτον το εθνικόν νέφος, το οποίον εν τούτοις το Έθνος είνε αποφασισμένον να διαλύση με την μάλλον αποφασιστικήν πνοήν των στηθών του»

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΣΤΑΥΡΟΦΟΡΩΝ – ΑΣ ΕΧΩΜΕΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΜΑΣ ΚΑΙ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΟΝ ΜΑΣ

«Από τούδε θα ισχύουν όχι αι Συμμαχίαι, όχι η πολιτική και ηθική αλληλεγγύη μεταξύ των συμμαχικώς αγωνιζομένων λαών, όχι αι διεθνείς συνθήκαι, όχι αι θυσίαι εις αίμα και χρήμα των πολιτειακώς συγκεκροτημένων Κρατών, αλλ’ αι αξιώσεις των επαναστατών, τα κινήματα του Δαννούντζιο και του Κεμάλ, τα συμφέροντα των νέων Σταυροφόρων! […] Αλλ’ εις την συνείδησιν, εις την καρδίαν του Έλληνος της Μικράς Ασίας και της Θράκης μένει και θα μείνη ανεξίτηλος η μνήμη των θριαμβευτικών νικών του Ελληνικού στρατού»

• ΑΥΘΕΝΤΙΚΑΙ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ ΔΙΑ ΤΑ ΕΘΝΙΚΑ ΜΑΣ ΖΗΤΗΜΑΤΑ – ΟΥΔΕΜΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΕΠΕΡΧΕΤΑΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΙΝ – ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΔΙΑΓΕΓΡΑΜΜΕΝΑ ΚΑΙ ΟΛΑ ΠΡΟΑΠΟΦΑΣΙΣΜΕΝΑ

ΕΣΤΙΑ

• ΤΟΥΛΑΧΙΣΤΟΝ ΟΜΟΝΟΟΥΝΤΕΣ !

«Εγονάτισε λοιπόν η Ευρώπη προ του Μουσταφά Κεμάλ! Η Ευρώπη η οποία διεμέλισε μίαν ολόκληρον Αυστρίαν! […] Απέναντι της αδικίας και των κινδύνων, επιβάλλεται, τουλάχιστον, να ευρεθώμεν ηνωμένοι. Αυτό απαιτεί το αίμα, που εχύθη εις την Μ. Ασίαν αδιακρίτως πολιτικών φρονημάτων, και οι τάφοι, που εσκέπασαν πολιτικώς αντιγνωμούντας, αλλά με το ίδιον εθνικόν ιδεώδες εις την ψυχήν»

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• ΓΝΩΡΙΖΕΙ ΤΙΠΟΤΕ Η ΚΥΒΕΡΝΗΣΙΣ ;

«Η Κυβέρνησις η προ μηνός και πλέον παριδούσα τας εγκαίρως δοθείσας παρ’ ημών συμβουλάς, και αποδεχθείσα σήμερον την τοιαύτην ερμηνευτικήν διακοίνωσιν, βεβαίως θα γνωρίζη κάτι τι, το οποίον μόνον αυτή γνωρίζει και ουδείς άλλος […] Και τούτο το μυστικόν της δίδει το θάρρος να ενεργή όπως ενεργεί. Διότι αν δεν υπάρχη τοιούτόν τι και η Κυβέρνησις απεδέχθη την ανακωχήν ως έχει, και συνέστησεν εις την Συνέλευσιν να την αποδεχθή άνευ συζητήσεως, βεβαιούσα ότι ουδέν αύτη προδικάζει, τότε δεν πρόκειται πλέον περί απλής παραπλανήσεως της Συνελεύσεως και του ελληνικού λαού, αλλά περί άλλου πολύ σοβαρωτέρου πράγματος»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΙΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ – ΥΠΟΒΟΛΗ ΠΡΟΤΑΣΕΩΝ ΕΙΡΗΝΗΣ – ΑΝΑΒΟΛΗ ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΕΩΣ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΝ
• Ο ΑΘΗΝΑΪΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

ΠΑΤΡΙΣ

• ΤΟ ΑΙΣΧΟΣ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΣΥΝΗΣ !

«Αλλ’ έως πότε, τέλος πάντων, θα εξακολουθήση εξελισσόμενον το μαρτυρικόν δράμα της ζωής του Ελληνισμού; Από πότε και εντός πόσου διαστήματος αι αιμοδιψείς τίγρεις μετεμορφώθησαν εις λευκάς περιστεράς διά να αποφασίζουν αντιπρόσωποι των τριών δυνάμεων να επαναφέρουν υπό την Τουρκικήν τυραννίαν Χριστιανικούς πληθυσμούς, οι οποίοι απετίναξαν διά του αίματος αυτών τον αφόρητον ζυγόν; Μη τάχα η ζωή των Χριστιανών της Ευρώπης ποιείται διαφοράν από την ζωήν των Χριστιανών της Ανατολής;»

• ΤΟΤΕ ΚΑΙ ΤΩΡΑ Η ΓΑΛΛΙΑ

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΟΧΙ ΕΙΚΟΣΙΠΕΝΤΑΕΤΗΡΙΔΑ ΤΟΥ 1897

«Η Εθνοσυνέλευσις έχει προ οφθαλμών τα προτεινόμενα. Ας μη λησμονήση, ότι δεκάδες μυριάδων ενόπλων Ελλήνων, ομού μεθ’ ενός ολοκλήρου αυτόχθονος πληθυσμού, αναμένουν την φωνήν της από τα υψίπεδα της Ασίας και από τας Θρακικάς παραλίας. Ας ενθυμηθή, ότι χιλιάδες προχείρων ξυλίνων σταυρών εμποδίζουν την αποχώρησιν των Ελλήνων μαχητών από τας θέσεις των προκειμένου να εγκαταλειφθούν οι Μικρασιάται. Και ας αναλογισθή ότι, αν πέρυσιν εωρτάσθη η εκατονταετηρίς του 1821 εις το πεδίον της μάχης του Δορυλαίου, ουδείς θα στέρξη να πανηγυρίση εφέτος την εικοσιπενταετηρίδα του 1897 υπό την σκέπην των τριών συμμαχικών σημαιών – και της πρασίνης του Προφήτου»

• ΕΙΣ ΤΗΝ ΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ ΧΘΕΣ ΥΠΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΚΑΤΕΤΕΘΗ ΤΟ ΓΑΛΛΙΚΟΝ ΚΕΙΜΕΝΟΝ ΤΗΣ ΣΥΜΜΑΧΙΚΗΣ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΕΩΣ – Η ΕΠ’ ΑΥΤΗΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΑΝΕΒΛΗΘΗ ΔΙΑ ΤΗΝ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΝ

ΠΡΩΪΝΗ

• ΕΙΜΕΘΑ ΟΛΟΙ ΣΥΝΥΦΑΣΜΕΝΟΙ ΜΕ ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ

«Ως έχουν σήμερον εν Ελλάδι τα πράγματα και ο Βασιλεύς και η Κυβέρνησις και η Εθνοσυνέλευσις και μαζύ με αυτούς και κάθε πολίτης, είνε όλοι συνηφασμένοι προς το Νόμιμον της Χώρας Καθεστώς και πάντες ομού ως εις άνθρωπος παραβλέποντες τας φιλοδοξίας και τα συμφέροντά μας έχομεν καθήκον να σκεπτώμεθα και να εργαζώμεθα μόνον διά την νίκην»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• ΟΧΙ ΔΙΚΑΙΑΝ, ΑΛΛ’ ΑΝΕΚΤΗΝ

«Εφ’ όσον δε δεν είμεθα όλοι σύμφωνοι, (εκτός αν αποδειχθή το αντίθετον), ότι συμφέρει η εξακολούθησις της Ασιατικής εκστρατείας, ακόντων των Συμμάχων, εφ’ όσον δεν συμφωνούμεν όλοι επί της γνώμης ότι και νέαι τραγικώταται εις αίμα και χρήμα θυσίαι δύνανται να γίνουν προς επίτυεξιν αποτελέσματος, δηλαδή της κατασυντριβής, διασκορπισμού ή αιχμαλωτισμού του εχθρού ας ενισχύσωμεν την κυβέρνησιν εις την ενδεχομένην προσπάθειαν όπως βελτιώση τους προταθέντας όρους και επιτύχη μίαν ειρήνην αν όχι δικαίαν, τουλάχιστον ανεκτήν»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΟΧΙ ΦΟΡΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΕΙΡΗΝΗΝ, ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΥΣΙΝ ΚΑΙ ΕΛΑΤΤΩΣΙΝ ΤΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ
• ΠΡΟ ΝΕΑΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΚΡΙΣΕΩΣ

ΣΚΡΙΠ

• Η ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΣΥΜΜΑΧΩΝ ΔΙΑ ΤΑΣ ΛΗΦΘΕΙΣΑΣ ΕΝ ΤΗ ΔΙΑΣΚΕΨΕΙ ΤΩΝ ΠΑΡΙΣΙΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ – Η ΤΟΥΡΚΙΑ ΔΙΑΤΗΡΕΙ ΤΗΝ ΚΩΝ/ΠΟΛΙΝ – ΤΑ ΣΤΕΝΑ ΟΥΔΕΤΕΡΟΠΟΙΟΥΝΤΑΙ – ΠΩΣ ΔΙΑΡΥΘΜΙΖΟΝΤΑΙ ΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΘΡΑΚΗΣ
• Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΔΟΘΕΙΣΗΣ ΔΙΑΚΟΙΝΩΣΕΩΣ – ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΝ ΠΡΟΣ ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΣΕΙΣ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΣΥΣΚΕΨΙΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΧΗΓΩΝ

«Εφ’ όσον όμως η Ελλάς είνε και εξακολουθεί να είνε νικήτρια οι όροι αυτοί καταντούν όχι απλώς άδικοι, αλλά κάτι πλέον από τερατώδεις. Είνε όροι κακοήθεις, υπαγορευθέντες νομίζει τις, εκ του φάσματος της Πανισλαμικής εξεγέρσεως, ήτις τόσον πτοεί και την Αγγλίαν και την Γαλλίαν. […] Η πρότασις του κ. Γούναρη, όπως, εν μυστική συνεδριάσει μεταξύ των πολιτικών αρχηγών, συζητηθή η απάντησις την οποίαν θα δώση η Ελληνική Κυβέρνησις εις το ανακοινωθέν των Συμμάχων Δυνάμεων, είνε πράξις στοιχειώδους φρονήσεως»

• Η ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ