Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 25 Μαΐου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Στην Εθνοσυνέλευση έχει ξεκινήσει η συζήτηση για την αναθεώρηση του Συντάγματος, προκαλώντας αντιδράσεις τόσο επί της ουσίας όσο και επί του χρόνου που επελέγη να προχωρήσει η διαδικασία. Ανησυχία καταγράφεται για την εξέλιξη του Βορειοηπειρωτικού και τις ανύπαρκτες κινήσεις της κυβέρνησης προς αποτροπή δυσμενών εξελίξεων. Ανησυχία και για την ακολουθούμενη πολιτική στο μείζον εθνικό θέμα, με την αντιπολίτευση να κατηγορεί την κυβέρνηση ότι αφήνει τα πάντα στην τύχη…

ΑΘΗΝΑΪΚΗ

• Η ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΠΕΡΙ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑΣ

«Επί της προτάσεως περί αναγνωρίσεως διά συνταγματικής διατάξεως της αυτοτελείας και ανεξαρτησίας του κράτους, ηκούσθησαν κατά την χθεσινήν συζήτησιν αντιρρήσεις και επιφυλάξεις. […] Δεν πρέπει να λησμονήσωμεν ότι κατά τας αρχάς της συστάσεως του Βασιλείου ο Ελληνικός λαός είχε διαιρεθή εις κόμματα απροκαλύπτως υπηρετούντα την πολιτικήν ξένων δυνάμεων […] Αι αντιρρήσεις, αι οποίαι διετυπώθησαν χθες εν τη Συνελεύσει διά την αναγραφήν διατάξεως αναγνωριζούσης την αυτοτέλειαν και ανεξαρτησίαν του κράτους, αποτελούν παράβασιν επιτακτικής εντολής του Ελληνικού λαού»

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΔΕΝ ΖΗΤΟΥΜΕΝ ΘΥΣΙΑΣ ΕΚ ΓΑΛΛΙΑΣ

«Σήμερον η Ελλάς μάχεται εναντίον εχθρού ωργανωμένου και συνεταγμένου. Αλλ’ αι νηοψίαι της απηγορεύθησαν. Και ο Κεμάλ εφοδιάζεται. Δεν δέλομεν ν’ αποδώσωμεν εις την γαλλίαν αιτιάσεις εκθετούσας την ειλικρίνειαν αυτής. Αλλ’ είνε δύσκολον να πιστεύση ο Ελληνικός λαός ότι ηθικώς έπαυσεν η εκ Γαλλίας ενίσχυσις του Κεμάλ. Εναντίον των Γάλλων δεν μνησικακούμεν. Θάττον ή βράδιον θ’ αντιληφθούν εις την Γαλλίαν πόσο φρούδαι είνε αι ελπίδες, τας οποίας στήριξαν εις την εξουσίαν της Αγκύρας»

ΕΘΝΟΣ

• ΑΣ ΕΡΓΑΣΘΗ Η ΚΑΛΗ ΤΗΣ ΤΥΧΗ!

«Η Κυβέρνησις ανέθεσε την μεν λύσιν του Βορειοηπειρωτικού ζητήματος εις την Κοινωνίαν των Εθνών, την δε ενίσχυσίν μας εκ μέρους των Άγγλων και των Γάλλων ίσως εις τας χείρας του υψίστου και ημπορεί να επιδοθή απερίσπαστος εις το έργον της ‘’εσωτερικής ανασυγκροτήσεως’’. […] Διά την Ελλάδα ας εργασθή η καλή της τύχη»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΙΣ. ΤΙ ΣΥΝΕΣΤΗΣΕΝ Ο κ. ΠΑΣΙΤΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΩΦ. Η ΕΛΛΑΣ ΑΠΟΣΤΕΛΛΕΙ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΥΣ ΕΙΣ ΓΕΝΕΥΗΝ
• ΤΟ ΝΕΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Η Κυβέρνησις αποστέλλει, φαίνεται, αντιπροσώπους εις την Κοινωνίαν των Εθνών, όπως, συμφώνως προς την αίτησιν της Αλβανίας, συζητήση μετ’ αυτής το Βορειοηπειρωτικόν ζήτημα. Επανερχόμεθα ούτω εις την αλησμόνητον εποχήν της διπλωματικής επαιτείας, καθ’ ην η Ελλάς εξηντλείτο εις αγώνας ανωφελείς προς περίσωσιν των στοιχειωδεστέρων δικαιωμάτων της. […] Αλλά τις λοιπόν αγνοεί, ότι Η ΑΛΒΑΝΙΑ ΕΙΝΕ ΑΠΛΟΥΣΤΑΤΑ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΕΜΑΛΙΚΟΥ ΜΕΤΩΠΟΥ, ΜΕΘ’ ΟΥ ΕΧΕΙ ΠΛΗΡΗ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΝ ΚΑΙ ΕΝΟΤΗΤΑ, ότι Κεμαλικοί πράκτορες την διατρέχουσι καθ’ όλας τας διευθύνσεις, εξεγείροντες και φανατίοζντες καθ’ ημών τους μουσουλμανικούς της πληθυσμούς, ότι αυτοί την εφωδιάσαν με όπλα και πολεμοφόδια ΚΑΙ ΟΤΙ Θ’ ΑΡΚΕΣΗ ΕΝ ΝΕΥΜΑ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ, ΟΠΩΣ ΑΝΟΙΓΗ ΤΟ ΝΕΟΝ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΜΕΤΩΠΟΝ, ΟΥΤΙΝΟΣ ΕΠΙΔΙΩΚΕΤΑΙ Η ΑΠΟΣΟΒΗΣΙΣ δι’ αχαρακτηρίστων υποχωρήσεων;»

• ΑΙ ΤΑΡΑΧΑΙ ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ. ΤΑ ΑΙΤΙΑ ΤΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ. Η ΛΥΣΣΑ ΤΩΝ ΙΘΑΓΕΝΩΝ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Ο ΛΑΤΡΕΥΤΟΣ ΗΡΩΣ ΚΕΜΑΛ. ΦΟΝΟΙ. ΕΜΠΡΗΣΜΟΙ. ΑΝΑΡΧΙΑ. ΤΟ ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΒ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΑΡΧΟΥ ΑΛΛΕΜΠΥ

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΤΗΣ ΑΥΤΟΤΕΛΙΑΣ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ
• ΠΕΡΙ ΤΗΝ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΙΝ ΑΙ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΑΙ ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

«Αλλ’ ασφαλώς ο λαός είνε ξένος προς την πολυτέλειαν της συνταγματικής μας μεταρρυθμίσεως. Και πιστεύω απολύτως ότι η μεγίστη πλειοψηφία του λαού αγνοεί κατά βάθος περί τινος πρόκειται, όταν ακούη να γίνεται λόγος περί τροποιήσεων, θεμελιωδών μάλιστα, του πολιτεύματός του» 

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• ΠΟΛΙΤΙΚΟΙ ΑΡΧΗΓΟΙ ΚΑΙ ΜΙΚΡΟΠΟΛΙΤΙΚΑΙ ΜΗΔΑΜΙΝΟΤΗΤΕΣ

«Ενώπιον του Ελληνικού Λαού ορθούνται σκληρά τινα ερωτήματα, αφορώντα την διαχείρισιν των υψίστων πολιτικών ζητημάτων της Χώρας και εν γένει την πολιτικήν αυτού σταδιοδρομίαν, ερωτήματα σκληρά, εί των οποίων αι απαντήσεις, πηγάοζυσαι εξ αυτών των γεγονότων, παν άλλο ή εγκαρδιωτικαί είνε των μεγάλων αυτού αγώνων και των δικαίων αυτού προσδοκιών. […] Αι πολιτικαί μηδαμινότητες απετέλεσαν πάντοτε τον σάρακα και των στιβαρωτέρων πολιτικών Αρχηγών, ο δε κ. Δ. Γούναρης, πρέπει να πεισθή επιτέλους, ότι φθείρεται εκ της συγκεντρώσεως αρκετών περί αυτόν μηδαμινοτήτων, αίτινες επί τοσούτον καθίστανται επικινδυνωδέστεραι εφ’ όσον αφίνονται ανεπιτήρητοι»

ΕΣΤΙΑ

• Η ΓΑΛΛΙΑ ΚΑΙ Ο ΚΕΜΑΛ

«Η ιστορία των σχέσεων Ευρώπης και Τουρκίας θα ηδύνατο να προσφέρη απειρίαν παραδειγμάτων, αποδεικνυόντων σαφέστατα ότι και η ελαχίστη υποχωρητικότης της Δύσεως απέναντι των Τούρκων απεθράσυνε τους τελευταίους και απέβη προς ζημίαν της Ευρώπης. […] Το παρόν πείθει περί του αξιώματος τούτου. […] Τι θα συμβή, αν επικρατήση η άποψις την οποίαν εξετάζει ο Παρισινός ‘’Χρόνος’’ και οι περί αυτόν πολιτικοί κύκλοι και εάν πεισθή ο Κεμάλ ότι η Γαλλία είνε αποφασισμένη όχι να επιβάλη, αλλά να υποβάλη; Θ’ αυξήση, απλούστατα, τας αξιώσεις του»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ ΤΩΝ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΚΥΚΛΩΝ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΜΠΡΑΞΕΩΣ ΕΝ ΑΝΑΤΟΛΗ. ΟΛΩΝ ΨΥΧΡΑΙ ΑΙ ΔΙΑΘΕΣΕΙΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

«Τηλεγραφούν εκ Παρισίων ότι, αφ’ ότου η Εθνοσυνέλευσις της Αγκύρας απέρριψε την συμφωνίαν Μπριάν – Μπεκήρ και επήλθον αι εκδηλώσεις της κεμαλικής εχθρότητος, δύο ρεύματα εσημειώθησαν μεταξύ των γαλλικών κύκλων ως προς την τηρητέαν πολιτικήν εν Ανατολή […] Οι μεν (…) δεν αποκρύπτουν την επιθυμίαν των να ίδουν την Γαλλίαν συνεργαζομένην μετά της Αγγλίας […] Αντιθέτως προς την ανωτέρω μερίδα, οι κεκηρυγμένοι κατά της αγγλογαλλικής συμπράξεως δεν δέχονται να συνδράμουν οι Σύμμαχοι τους Έλληνας κατά των Τούρκων […] ο Μπριάν πρέπει να ακολουθήση πολιτικήν αντιτουρκικήν μεν, όχι όμως και φιλικήν προς την Ελλάδα»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΑΙ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΠΑΛΤΑΤΖΗ – ΑΓΓΛΟΥ ΠΡΕΣΒΕΥΤΟΥ. ΤΙ ΔΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΚΑΙ ΠΕΡΙ ΤΙΝΟΣ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ

«Δεν είνε απίθανον να παρασχεθή πάσα συνδρομή εις τον Ελληνικόν στρατόν υπό των Συμμάχων προς συμπλήρωσιν του έργου του –του κοινώς ενδιαφέροντος αυτούς- χωρίς όμως να συνεπάγεται τούτο και αναγνώρισιν του Βασιλέως. Σύμπραξις δύνατια κάλλιστα να λάβη χώραν, όπως και ήδη υπάρχει επαφή (de facto) των Συμμάχων με την Ελληνικήν Κυβέρνησιν, του ζητήματος της αναγνωρίσεως παραμένοντος εκκρεμούς»

• ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΣΥΜΜΑΧΙΩΝ

«Η Κυβέρνησις επιμελώς απέκρυψεν ότι η Ελλάς έχασε την συμμαχικήν αυτής θέσιν κατά την Συνδιάσκεψιν του Λονδίνου και αφήκε να πιστευθή ότι είχε την υποστήριξιν της Μ. Βρεττανίας. Αι εν Αγκύρα περιπλοκαί παρέχουσιν εις αυτήν μοναδικήν ευκαιρίαν όπως εξέλθη εκ της νόθου καταστάσεως την οποίαν εδημιούργησε και να δηλώση απεριφράστως αν διά την περιατέρω εξακολούθησιν των εχθροπραξιών η Ελλάς θα έχη την συνδρομήν των Συμμάχων ή όχι, προσαρμόζουσα έστω και αργά, την πολιτικήν της προς την νέαν κατάστασιν»

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• ΤΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΝ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΕΘΝΟΣΥΝΕΛΕΥΣΕΩΣ

«Φρονούμεν μόνον, ότι, αν θέλη η Εθνοσυνέλευσις να είναι σύμφωνος με την λαϊκήν εντολήν, οφείλει να περιορισθή εις την τροποποίησιν των μη θεμελιωδών διατάξεων του καταστατικού μας χάρτου»

• ΠΡΟΠΟΝΤΙΣ ΚΑΙ ΜΟΥΔΑΝΙΑ. Ο ΠΡΟΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ. ΠΟΛΙΣ, ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟΝ ΠΟΛΕΜΟΥ. ΟΙ ΗΡΩΪΚΟΙ ΤΟΥΡΚΟΦΩΝΟΙ. ΠΟΙΑ ΓΛΩΣΣΑ ΛΑΛΕΙΤΑΙ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ ΑΓΓΛΙΑ

«Η Κυβέρνησις Γούναρη, ποθούσα τον πόλεμον, ίνα λάβη την ευκαιρίαν να γίνη το όργανον του Αγγλικού ιμπεριαλισμού, έφθασε μέχρι του σημείου, τους πόθους της ως πραγματικότητα εκλαμβάνουσα να αφίση τας τελευταίας ταύτας ημέρας τας ανοήτους διαδόσεις περί Ελληνοβρεττανικής συμμαχίας! […] Ήδη δύο πολιτικαί αγωνίζονται, η πολιτική του λαού, συμπίπτουσα με την ταχείαν ειρήνευσιν της Ανατολής, και η πολιτική της Κυβερνήσεως, ποθούσης τον πόλεμον»

• ΠΩΣ ΣΚΕΠΤΕΤΑΙ ΝΑ ΔΡΑΣΗ ΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤ. ΚΟΜΜΑ

ΣΚΡΙΠ

• ΑΙ ΠΡΟΠΑΡΑΣΚΕΥΑΙ ΤΗΣ ΑΓΚΥΡΑΣ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΤΩΝ ΣΟΒΙΕΤ

«Αι τελευταίαι ειδήσεις εξ Αγκύρας αναφέρουν ότι η κυβέρνησις της πόλεως ταύτης πορβαίνει μετά δραστηριότητος εις τας στρατιωτικάς προπαρασκευάς. […] Η παραγωγή του πολεμικού υλικού, έφθασεν εις το ανώτατον όριον της αποδόσεώς της»

• ΑΦΡΟΙ ΛΥΣΣΗΣ

«Ο αντιδραστικός τύπος δεικνύει ζωηρότατον ενδιαφέρον διά τον Λαόν, ο οποίος παραπλανάται, λέγουν, από την αυθαίρετον αισιοδοξίαν, περί των συμμαχικών σκέψεων, την οποίαν κατασκευάζει δήθεν ο κυβερνητικός τύπος. […] Η διαστροφή και η προσπάθεια της συσκοτίσεως των πραγμάτων τίθεται εις ενέργειαν»

ΣΦΑΙΡΑ

• ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ

«Αγγέλλεται ήδη ότι τα Αγγλικά πολεμικά ήρχισαν εκτελούντα περιπολίας διά την ενέργειαν νηοψιών εις τα πλοία τα οποία, κατά κανόνα (…) μεταφέρουν τα εφόδια διά την παράτασιν των τελευταίων πνοών του Τουρκικού καθεστώτος […] Και μόνον το μέτρον τούτο είνε αρκετόν»

• ΕΜΠΟΡΙΟΝ-ΝΑΥΤΙΛΙΑ

Οι Αμερικανοί γαιάνθρακες – Νέα Αμερικανική ατμοπλοΐα – Ναυλώσεις ατμοπλοίων (TIME CHARTER)