Ακριβώς πριν από έναν αιώνα… Τρίτη 9 Νοεμβρίου 1921

Μια ματιά στα γεγονότα και στην κάλυψή τους από τον ημερήσιο Τύπο της εποχής.

Έρευνα : Μανιώ Μάνεση

Η Συνδιάσκεψη της Ουάσιγκτον συνεχίζεται, χωρίς θετικές επιπτώσεις στη διαδικασία επίλυσης του Ανατολικού. Οι Χριστιανοί εγκαταλείπουν την Κιλικία κατά κύματα, ‘’το Πατριαρχικόν περιπλέκεται και πάλιν’’, οι Βορειοηπειρώτες έχουν εγκαταλειφθεί και η αντιπαράθεση βενιζελικών – αντιβενιζελικών μαίνεται…

ΑΣΤΡΑΠΗ

• ΑΙ ΑΣΧΗΜΙΑΙ ΤΩΝ ΕΝ ΦΑΝΑΡΙΩ

«Οι Αμυνίται, τετυφλωμένοι υπό του κομματικού πάθους βλέπουσι μόνον δι’ αυτού και αισθάνονται επίσης ό,τι η εμπάθειά των υπαγορεύει εις τας πεπρωμένας συνειδήσεις των. Πώς είνε δυνατόν να εννοήσουν ότι προκειμένου περί της εκλογής του Πατριάρχου δεν έχουν θέσιν αι κομματικαί διακρίσεις και ότι ο Οικουμενικός Θρόνος δεν ανήκει εις τας πολιτικάς μερίδας, αλλ’ εις το Έθνος;»

ΕΘΝΟΣ

• ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΕΤΑΙ Η … ΣΕΡΒΙΑ !

«Η Κυβέρνησις εγκατέλειψε τους Βορειοηπειρώτας εις το έλεος του Θεού και των Αλβανών. […] Τους προστατεύει όμως η Σερβία. […] Η αυτοτελειακή ευθιξία των μετανοεμβριανών Κυβερνητών, δεν συναισθάνεται πόσον ταπεινωτικόν διά την Ελλάδα των δύο ηπείρων και των πέντε θαλασσών να υπερασπίζεται τους αλυτρώτους Έλληνας η Σερβία; Δεν αισχύνονται, διότι κατήντησαν την Μεγάλην Ελλάδα εις τοιαύτην οικτράν θέσιν, ώστε να μη δύναται να επιβάλη αυτή τον σεβασμόν εις ένα κωμικόν κατασκεύασμα της διπλωματίας;»

ΕΛΕΥΘΕΡΟΣ ΤΥΠΟΣ

• ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΔΙΕΜΑΡΤΥΡΗΘΗ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΠΕΙΛΑΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ. ΕΠΕΜΒΑΣΙΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΥΛΗΣ ΕΙΣ ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ
• Η ΕΡΩΤΗΣΙΣ

«Και ήδη ερωτώμεν : Η παρούσα Κυβέρνησις, θα αναγνωρίση το δικαίωμα εις τον λαόν να αποφανθή επί του δημιουργηθέντος χάους και θα καταφύγη άνευ χρονοτριβής εις την ψήφον αυτού, ή θα αναμείνη να υψωθώσι πρό αυτής τα φάσματα των ηρώων, οίτινες άνευ φειδούς εθυσιάσθησαν αδίκως εν Ανατολή; Επ’ αυτού αναμένομεν έμπρακτον απάντησιν. Διότι ο λαός ανένηψεν»

ΕΜΠΡΟΣ

• Η ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ. Η ΓΑΛΛΙΑ ΟΥΔΕΜΙΑΝ ΕΧΕΙ ΕΥΘΥΝΗΝ ΔΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΝΟΝΤΑΣ
• ΑΙ ΔΥΣΧΕΡΕΙΑΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

«Όσον λοιπόν και αν είνε επιθυμητή εις τους Συμμαχικούς κύκλους η σύγκλησις Διασκέψεως προς σύναψιν γενικής ειρήνης μετά της Τουρκίας, η παρεμβολή της Συνθήκης της Κιλικίας ετροποίησε τοσούτον ουσιωδώς την όλην κατάστασιν και μετήλλαξε τόσον ριζικώς τας θέσεις των πρωταγωνιστών, ώστε ταύτης υφισταμένης, υπό την έννοιαν την οποίαν της αποδίδει η Αγγλική Κυβέρνησις, η σύγκλησις γενικής Διασκέψεως να αποβαίνη πρόβλημα δύσλυτον»

• ΕΝ ΕΤΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ 1^ΗΝ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

ΕΠΗΛΘΕΝ Η ΓΕΦΥΡΩΣΙΣ ΤΟΥ ΧΑΣΜΑΤΟΣ; Ο ΠΡΩΗΝ ΥΠΟΥΡΓΟΣ κ. Π. ΒΟΥΡΛΟΥΜΗΣ ΑΠΑΝΤΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΟΛΗΝ ΤΟΥ κ. Κ. ΣΤΡΑΤΟΥ. ΔΕΝ ΠΤΑΙΕΙ ΤΟ ΗΤΤΗΘΕΝ ΚΟΜΜΑ

ΕΣΠΕΡΙΝΗ

• Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ

«Ενώπιον μιάς τοιαύτης τραγωδίας, φρονούμεν ότι το καθήκον της Κυβερνήσεως, είνε διττόν. Αφ’ ενός μεν να φροντίση, όπως πάσει δυνάμει δι’ εμπορικού στόλου μεταφέρη τους δυστυχείς τούτους Χριστιανούς εις την Θράκην και την Μακεδονίαν, αφ’ ετέρου δε όπως εμφανίση προ των ομμάτων του Ευρωπαϊκού και Αμερικανικού Λαού όσον το δυνατόν στυγνοτέραν και ζωηροτέραν την εικόνα της τραγωδίας»

• ΘΑ ΑΝΤΙΤΑΞΩΜΕΝ ΑΜΥΝΑΝ

«Το ζήτημα του σχήματος των εφημερίδων έλαβε κάκιστον δρόμον, τον δρόμον της αντισυνταγματικότητος»

ΕΣΤΙΑ

• ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΧΑΣΜΑ

«Η Κυβέρνησις Γούναρη, αφού απεμόνωσε την Ελλάδα από τους φίλους της, αφού την απέσχισεν από τους Συμμάχους της, απειλεί τώρα να την αποσχίση και από το θρησκευτικόν της κέντρον. Η απειλή δεν θα επηρεάση, βέβαια, το Πατριαρχείον. […] Αλλ’ ο Ελληνικός λαός –είμεθα βέβαιοι- θα αποκρούση την ανίερον προσπάθειαν εις τα τόσα χάσματα, τα οποία κατεσκεύασεν η εμπαθής και τυφλή πολιτική των μετανοεμβριανών Κυβερνήσεων, να προστεθή και αυτό το ανυπολόγιστον θρησκευτικόν και εθνικόν χάσμα»

ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ

• ΟΙ ΔΥΟ ΧΩΡΙΣΤΟΙ ΔΡΟΜΟΙ

«Μέχρι μεν της 1^ης Νοεμβρίου η Ελλάς ηκολούθει ένα δρόμον. Και από της ημέρας εκείνης και εντεύθεν ακολουθεί άλλον. […] Και αν, κατά το λόγιον πάσα οδός άγει εις Ρώμην, οι δύο αυτοί δρόμοι δεν ήγαγον εις το ίδιον σημείον. Διότι ενώ ο ιδικός μας πριν τελειώση ακόμη μας έφερεν εις την Ελλάδα των πέντε θαλασσών, και αν εσυνεχίζετο θα μας ήγεν εις την Ελλάδα του Βοσπόρου, ο άλλος, ο ιδικός των, ως πρώτον σταθμόν του έχει τα σημερινά δεινά και παντοειδή χάλια και ως τέρμα έχει ένα κρημνόν»

• ΑΙ ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΔΙΑ ΤΟ ΑΝΑΤΟΛΙΚΟΝ. ΠΟΙΑΙ ΕΝΤΟΛΑΙ ΕΔΟΘΗΣΑΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΑΣ ΕΠΙΤΡΟΠΑΣ. ΑΙ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑΙ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΕΡΒΙΑΣ

ΝΕΑ ΗΜΕΡΑ

• Η ΕΠΙΔΕΙΝΩΣΙΣ ΤΩΝ ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ

«Αλλ’ εάν η Συνδιάσκεψις της Βάσιγκτων εις ουδέν ήθελε καταλήξει αποτέλεσμα, η Γαλλία επιφυλάσσει εις εαυτήν το δικαίωμα να εμμίνη εις την Συνθήκην μετά του Κεμάλ, αδιαφορούσα διά τας αγγλικάς απαιτήσεις. […] Εικάζεται δε ευχερώς από τούδε ότι η Γαλλία ευρισκομένη εις το προοίμιον ήδη της Συμφωνίας των τριών θαλασσοκρατειρών, προσπαθεί να χρονοτριβήση, όπως καταστήση την υποχώρησίν αυτής όσον το δυνατόν μάλλον ευχερή και ανώδυνον»

ΝΕΟΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ

• ΕΙΔΗΣΕΙΣ ΕΞ ΑΘΗΝΩΝ
• ΤΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΙΚΟΝ – Περιπλέκεται και πάλιν

«Φαίνεται, ότι μετά την πρώτην απόφασιν, επεκράτησαν και πάλιν οι υπέρ της αμέσου εκλογής του Πατριάρχου κεκηρυγμένοι και ότι συνεπώς η απόφασις περί αποστολής επιτροπής εις Αθήνας εματαιώθη»

ΠΑΤΡΙΣ

• ΔΙΟΤΙ ΤΟ ΚΡΑΤΟΣ ΤΗΝ ΕΧΑΣΕΝ

«Το Ελληνικόν Κράτος είναι υπόλογον και υπεύθυνον της απωλείας της Β. Ηπείρου. Και όταν εξ αιτίας αυτού 240 χιλιάδες Ελλήνων υπέπεσαν εις τον βαρβαρικόν ζυγόν των Αλβανών, το Ελληνικόν Κράτος έχει την βαρείαν ευθύνην να επανορθώση την βαρυτάτην Εθνικήν απώλειαν. Ούτε δικαιολογία καμμία έχει επί του προκειμένου την θέσιν της, ούτε η ειρωνεία μιας ματαίας παρηγορίας είναι η προσήκουσα διά μίαν τόσον μεγάλην ατυχίαν»

• ‘’Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΤΩΣΙΝ ΤΟΥ’’

ΠΟΛΙΤΕΙΑ

• Ο ΔΙΑΔΟΧΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΜΕΤΩΠΟΝ

«Η εξέλιξις, την οποίαν προσέλαβε το Ανατολικόν ζήτημα εκ της υπογραφής της γαλλοκεμαλικής συμφωνίας επιβραδύνει την ταχείαν επίτευξιν Συμμαχικής ομοφωνίας διά την λύσιν του. […] Διά την Ελληνικήν Μικράν Ασίαν εγγύησις ασφαλής της ελευθερίας και της ησυχίας της είναι ο στρατός, προς τον οποίον σήμερον ο Διάδοχος φέρει τον χαιρετισμόν του Έθνους. […] Γενική ευχή είναι η ταχεία ειρήνευσις της Ανατολής, αλλ’ αύτη ουδόλως θα ηδύνατο να στηριχθή εις την απόδοσιν ελευθερωθέντων εις την Κεμαλικήν τυραννίαν»

ΠΡΩΪΝΗ

• ΕΝΩΠΙΟΝ ΜΕΓΑΛΩΝ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ

«Η Γαλλία σήμερον βαδίζει επί του αυτού κολοσσιαίου προγράμματος, επί του οποίου εβάδισε και η Γερμανία. Επιζητεί να κλονίση την Αγγλίαν διά της εξεγέρσεως των Μουσουλμανικών πληθυσμών διασείουσα διά των κολοσσιαίων τούτων όγκων το κύρος και το γόητρον αυτής, όπως εξασθενίση την ισχύν της. Η Ελλάς ευρέθη εις τα πρώτα βήματα των μεγάλων, όσον και χιμαιρικών σχεδίων της Γαλλίας, είνε άρα φυσικόν να υποστή και τας συνεπείας των πρώτων ενεργειών»

ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ

• Η ΑΓΓΛΟΓΑΛΛΙΚΗ ΔΙΑΦΟΡΑ

«Έχοντες υπόψη μας ότι και άλλοτε περιέστη εις κρίσιν η Αγγλογαλλική αλληλεγγύη θέλομεν να πιστεύωμεν ότι όπως τότε και σήμερον η αδιάλλακτος εκ μέρους της Γαλλίας στάσις θα εγκαταλειφθή. Ότι τα μεγάλα ανθρωπιστικά ιδανικά θα εμπνεύσουν και πάλιν την Γαλλικήν πολιτικήν και ότι, είτε διά της επεμβάσεως των εν Βασιγκτώνι, είτε διά της επεμβάσεως των εν Ρώμη θα επε΄λθη η συνεννόησις εκείνη μεταξύ των διϊσταμένων Δυνάμεων εκ της οποίας ο κ. Γούναρης εξήρτησε την λύσιν του Ανατολικού»

ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ

• ΕΛΛΗΝΕΣ ΕΡΓΑΤΕΣ, ΧΩΡΙΚΑΙ ΚΑΙ ΒΙΟΠΑΛΑΙΣΤΑΙ, ΜΗ ΛΗΣΜΟΝΗΤΕ ΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΣΑΣ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΣΟΒΙΕΤΙΚΗΝ ΡΩΣΣΙΑΝ
• ΠΩΣ ΟΙ ΒΕΝΙΖΕΛΙΚΟΙ ΚΑΙ ΒΑΣΙΛΙΚΟΙ ΕΞΑΠΑΤΟΥΝ ΤΟΥΣ ΑΓΡΟΤΕΣ
• ΑΝΑΚΟΙΝΩΘΕΝ ΤΗΣ ΠΕΝΤΑΜΕΛΟΥΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΧΩΡΗΣΑΝΤΩΝ ΣΩΜΑΤΕΙΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΕΡΓΑΤΑΣ ΤΩΝ ΑΘΗΝΩΝ

ΣΚΡΙΠ

• ΕΠΕΔΕΙΝΩΘΗ Η ΘΕΣΙΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΗΣ ΚΙΛΙΚΙΑΣ. ΑΙ ΤΟΥΡΚ. ΣΥΜΜΟΡΙΑΙ ΗΡΧΙΣΑΝ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗΣ
• ‘’ΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΠΤΩΣΕΩΣ’’

«Μία από τας βενιζελικάς εφημερίδας καταγίνεται από τινος εις την δημοσίευσιν τερπνού, όσον και συγκινητικού αναγνώσματος, υπό τον τίτλον ‘’Τα μετά την πτώσιν’’. […] Αλλά τα μυστήρια ‘’ΤΑ ΠΡΟ ΤΗΣ ΠΤΩΣΕΩΣ’’, μυστήρια τα οποία θα αποτελέσουν πράγματι ανάγνωσμα τερπνόν όσω και ωφέλιμον, διότι θα λύσουν πολλάς απορίας της σημερινής γενεάς και θα αφήσωσι πολλά διδάγματα διά τας μελλούσας!»

• Η ΔΙΚΗ ΕΝΟΣ ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΟΥ

Ο ΛΑΝΔΡΥ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΟΣ ΠΡΟ ΤΩΝ ΔΙΚΑΣΤΩΝ. ΤΑ ΘΥΜΑΤΑ ΤΟΥ : ΠΑΝΔΡΕΜΕΝΕΣ, ΧΗΡΕΣ, ΔΟΥΛΕΣ

ΣΦΑΙΡΑ

• Η ΠΡΩΤΗ ΕΚΔΗΛΩΣΙΣ

«Η Αγγλική Κυβέρνησις, (…) απεφάσισε να αποστείλη εις την Μερσίναν και εις τα παράλια της Κιλικίας ισχυράν μοίραν Βρεταννικού στόλου διά την προστασίαν των χριστιανών. […] Τοιουτοτρόπως η Αγγλία εξέρχεται της μέχρι τούδε επιφυλακτικότητός της διά τα εν τη Ανατολή πράγματα και προβαίνει εις την πρώτην εκδήλωσιν της επιβολής και της προειδοποιήσεως, ότι ουδεμία δύναται να επέλθη εταβολή εις τα πράγματα της εγγύς Ανατολής, άνευ της εγκρίσεώς της»

• Η ΕΣΟΔΕΙΑ ΣΙΤΗΡΩΝ ΚΑΤΑ ΤΟ 1921