Ιταλία: Η ενεργειακή κρίση απειλεί και το φυσητό γυαλί Murano της Βενετίας

Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής

Μια επίσκεψη στην πανέμορφη Βενετία, πέρα από την εμπειρία, συνεπάγεται και την αγορά ενός παραδοσιακού, χειροποίητου ενθυμίου: από φυσητό γυαλί Murano, ένα προϊόν καλλιτεχνικής παραγωγής γνωστό σε όλο τον κόσμο για την κομψότητα, την ομορφιά και τα χρώματά του.

Αυτά τα αξιοθαύμαστα τοπικά έργα τέχνης όμως ενδέχεται να αποτελέσουν παρελθόν, εφόσον οι φωτιές στους φούρνους των μαέστρων του γυαλιού της Βενετίας γίνονται ολοένα και ασθενέστερες.

Απαγορευτικό το κόστος του φυσικού αερίου και των πρώτων υλών

Στο Murano βρίσκονται περίπου 70 εργοστάσια γυαλιού, με περίπου 650 άτομα τα οποία εργάζονται στον τομέα αυτό, ο οποίος αποτελεί τοπική παράδοση πολλών αιώνων.

Το φυσικό αέριο είναι το απαραίτητο καύσιμο για τη λειτουργία των φούρνων και κλιβάνων για την τήξη των ορυκτών συστατικών που χρειάζονται για να δημιουργηθεί η γυάλινη μάζα, η οποία στη συνέχεια διαμορφώνεται ώστε να πάρει τα πιο απίθανα σχήματα.
Όμως, υπέρογκοι είναι οι αυξανόμενοι λογαριασμοί ενέργειας με τους οποίους βρίσκονται αντιμέτωποι οι καλλιτέχνες της ευρύτερης περιοχής, και έτσι επικρατεί το εξής δίλημμα: να συνεχίσουν οι καλλιτέχνες το έργο τους ως ότου αντέξουν οικονομικά ή καλύτερα να κλείσουν τα εργοστάσια;

Από το φθινόπωρο του 2021, όταν δηλαδή διαπιστώθηκαν οι πρώτες ανατιμήσεις στις τιμές της ενέργειας, οι καλλιτέχνες του Βενετσιάνικου φυσητού γυαλιού κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και ζητούν έμπρακτη χρηματική ενίσχυση.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να τονίσουμε πως, αυτό το καλοκαίρι, η κρατική βοήθεια έφτασε. Το Ιταλικό Υπουργείο Οικονομικής Ανάπτυξης πρόσφατα προέβη στη διάθεση πέντε εκατομμυρίων ευρώ υπό μορφή μη επιστρεπτέων επιχορηγήσεων, οι οποίες μειώνουν το κόστος των λογαριασμών ενέργειας. Όμως, με τις τελευταίες ανατιμήσεις στο κόστος της ενέργειας, η βοήθεια δεν αρκεί.

Διάφορα εμπόδια σε μια παράδοση 800 ετών

Η ακρίβεια των λογαριασμών ενέργειας φαίνεται πως είναι μόνο ο τελευταίος παράγοντας-βουνό που εκκρεμεί πάνω από την παραδοσιακή δραστηριότητα των vetrai veneziani, εφόσον ο τομέας υποφέρει εδώ και αρκετά χρόνια – από προ-πανδημίας εποχές. Για παράδειγμα, οι αυξήσεις των πρώτων υλών, οι οποίες συνδέονται με την γενικότερη παγκόσμια κρίση ειδικά το τελευταίο καιρό, αποτελούν σίγουρα ένα σημαντικό στοιχείο στην εξίσωση.

Επίσης, σύμφωνα με την εφημερίδα Il Giornale dell’Arte, η οποία επικαλείται έρευνα του Εμπορικού Επιμελητηρίου της Βενετίας, περίπου το 80 τοις εκατό του γυαλιού που πωλείται στην πόλη είναι ‘μαϊμού’, μη παραδοσιακό γυαλί, συχνά Κινεζικής παραγωγής. Αυτό επετράπη για πολλά χρόνια, και μόνο τώρα η Δημοτική Διοίκηση είναι διατεθειμένη να επέμβει.

Φαίνεται να υπάρχει και μια περιβαλλοντολογική πτυχή στην διάβρωση του τομέα. Όπως δηλώνει ο Michele Pettenò της Ένωσης Filctem Cgil Venezia στην εφημερίδα Il Sole 24 Ore, σίγουρα δεν βοήθησαν και “οι Ευρωπαϊκές οδηγίες κατά των εκπομπών και της ρύπανσης, που απαιτούν την αναθεώρηση των αιωνόβιων τεχνικών παραγωγής».

Η ίδια εφημερίδα υπογραμμίζει επίσης πως “το παράδοξο είναι ότι δεν λείπει η δουλειά: εκτός από την ιταλική αγορά, καταφθάνουν νέες παραγγελίες, ακόμη και από την Ιαπωνία”. Πόσο μάλλον οι εξαγωγές μέσω e-commerce φαίνεται να φέρνουν σημαντικούς καρπούς. Όμως, σημειώθηκαν ανατιμήσεις σε όλους τους τομείς, συμπεριλαμβανομένων και των συσκευαστικών υλικών.

Αν προσθέσουμε σε αυτό πως δεν φαίνεται να υπάρχει μια επαρκής ανανέωση στον τομέα των μαέστρων φυσητών γυαλιού – πρόκειται για μια δύσκολη δουλειά, συνέχεια κοντά σε φούρνους, και με έδρα στα νησιά της laguna – τότε γίνεται αντιληπτό πως πράγματι η παράδοση βρίσκεται σε δύσβατο δρόμο.