Σχολική τσάντα: Η άγνωστη πάθηση που μπορεί να προκαλέσει το βάρος της στα παιδιά

Η σχολική τσάντα με την πάροδο του χρόνου αλλά και το πέρασμα της πανδημίας, βαραίνει όλο και περισσότερο ώστε να δημιουργεί προβλήματα στη σπονδυλική στήλη των παιδιών. Ποιοι κίνδυνοι κρύβονται πίσω από μια βαριά σχολική τσάντα;

Μετά από σχεδόν 2 χρόνια τηλεκπαίδευσης, τα παιδιά σταδιακά επανέρχονται στην καθημερινότητά τους με κάποιες αλλαγές, όμως, που επιδρούν στην υγεία τους. Σε πολλά σχολεία τα παιδιά πλέον δεν επιτρέπεται να αφήνουν τον σχολικό τους εξοπλισμό εκεί (σχολικά βιβλία, μπλοκ ζωγραφικής, κ.α.), εξαιτίας των μέτρων που έχουν παρθεί για την πρόληψη και αντιμετώπιση της διασποράς του κορονοϊού, με αποτέλεσμα να είναι αναγκασμένα να μεταφέρουν καθημερινά όλον τον υλικό εξοπλισμό που είναι απαραίτητος για την εκάστοτε μέρα.

Τα παιδιά μεταφέροντας την σχολική τσάντα καθημερινά σηκώνουν πολύ περισσότερο βάρος από το επιτρεπτό, σύμφωνα με δημοσιευμένες έρευνες, στις οποίες έχει πάρει θέση η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής αλλά και η Αμερικανική Εταιρεία Παιδιατρικής. Με βάση τις παιδιατρικές οδηγίες, το βάρος της σχολικής τσάντας πρέπει να είναι το 10-15% του συνολικού βάρους του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, εάν ένα παιδί 10 ετών ενδεικτικά ζυγίζει  30-35 κιλά, η σχολική τσάντα δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 3,5 με 4 κιλά. Παρόλα αυτά είναι διαπιστωμένο πως τα παιδιά σηκώνουν περισσότερο από το 25% του βάρους τους. Σύμφωνα με ενδεικτική έρευνα του ertnews.gr σε μικρό δείγμα γονέων, μια σχολική τσάντα πλέον μπορεί να ζυγίζει 5–10 κιλά.

Τα ευρήματά μας σχετικά με το βάρος της τσάντας παιδιών ηλικίας 6 – 13 ετών:

Η βαριά σχολική τσάντα επηρεάζει ιδιαίτερα την κυφοσκολίωση

Μιλώντας στο ertnews.gr ο ειδικευμένος φυσικοθεραπευτής, Γεώργιος Γουδέβενος, επιστημονικός συνεργάτης της Πανεπιστημιακής Ορθοπεδικής Κλινικής Τραυματολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, ο οποίος ειδικεύεται στην Οστεοπαθητική – Χειροπρακτική Σπονδυλικής Στήλης – Αρθρώσεων, αναλύει μια πολύ συχνή κατάσταση που βιώνουν αρκετά παιδιά στην σημερινή εποχή, την κυφοσκολίωση. «Πρόκειται για μια ιδιομορφία της σπονδυλικής στήλης, η οποία συνοδεύεται από την σκολίωση. Η κύφωση είναι ουσιαστικά η καμπούρα, που επιβαρύνεται από την βαριά σχολική τσάντα και τη στάση σώματος του παιδιού», όπως επισημαίνει ο κ. Γουδέβενος.

Με τις συνθήκες που προέκυψαν λόγω της πανδημίας – πραγματοποίηση διαδικτυακών μαθημάτων από το σπίτι – παρατηρείται ότι τα παιδιά έχουν «σκυφτή στάση», κλίση προς τα εμπρός και πόνο στον αυχένα, λόγω της κακής θέσης σώματος που είχαν κατά τη διάρκεια της χρήσης ηλεκτρονικών συσκευών. Η βαριά σχολική τσάντα επιδεινώνει την σκολίωση, ενώ η κύφωση αλλάζει την προοπτική της υπάρχουσας σκολίωσης.

Σημαντικός είναι και ο χρόνος που ένα παιδί κουβαλάει τη τσάντα σε συνδυασμό με τη κακή στάση

«Δεν είναι μόνο το βάρος που βλάπτει περισσότερο, αλλά και επί πόσο χρόνο κουβαλάει το παιδί την τσάντα». Όταν την κουβαλάει αρκετή ώρα, αυτό επιδρά καταλυτικά στην σπονδυλική στήλη, στα οστά τα οποία δεν έχουν ακόμα ωριμάσει, αλλά και στους μύες, οι οποίοι δεν μπορούν να αντέξουν για μεγάλο χρονικό διάστημα το βάρος. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση ενός παιδιού με κύφωση 40 μοιρών που έφτασε στις 60 μοίρες λόγω του βάρους.

Ο κύριος Γουδέβενος αναφέρει επίσης πως μια λύση στο πρόβλημα είναι η επιστήμη της Οστεοπαθητικής, στην οποία ειδικεύεται. Η επιστήμη αυτή ασχολείται με το δομικό κομμάτι της σπονδυλικής στήλης, κυρίως με τα οστά και με την σύνδεσή τους με τους μύες. Γενικότερα διευκολύνει τις κινήσεις, δίνει καλύτερη αρμονία στη σπονδυλική στήλη και στους σπονδύλους, στις αρθρώσεις, ενώ ταυτόχρονα προσφέρει καλύτερη ευλυγισία και καλύτερη κίνηση στον αυχένα, στον θώρακα, στη λεκάνη και στη μέση. «Η επιστήμη κινητοποιεί τη σπονδυλική στήλη με ειδικές τεχνικές, ώστε να κινείται αρμονικά, να έχει ευλυγισία, να φέρει στη σωστή θέση τα κόκκαλα προς το φυσιολογικό τους», λέει χαρακτηριστικά.

Ο κύριος Γουδέβενος μας εξηγεί πώς διεξάγεται η εξέταση και η διαδικασία της θεραπείας, με την εκπόνηση ειδικού πρωτοκόλλου φυσικής αποκατάστασης και εργομετρίας της ιδιοπαθούς σκολίωσης: Αρχικά μετράνε και σκανάρουν την σπονδυλική στήλη σε κίνηση, χωρίς ραδιενέργεια, με ειδικό σύστημα τηλεμετρίας, το οποίο διαφέρει από την ακτινοβολία. Στη συνέχεια με ιατρικά μηχανήματα μετρούν τη δύναμη και την αντοχή της κάθε πλευράς. Μόλις εντοπίσουν την αδύνατη πλευρά, την ενδυναμώνουν μέσα από ειδικό ασκησιολόγιο με τεχνικές για να επιτευχθεί διορθωτική άσκηση.

Άλλες λύσεις είναι η χρήση κηδεμόνα και η εργονομία, δηλαδή ειδικές οδηγίες σε βίντεο ή γραπτές, πώς θα διαβάζουν, πώς θα κινούνται, πώς θα σηκώνουν βάρη. Ο κηδεμόνας είναι ένα ορθοπεδικό μηχάνημα που υποβοηθά την κινητική λειτουργία ή την αποκατάσταση κινητικού προβλήματος.

Υπολογίζεται ότι το 2-3% των παιδιών παγκοσμίως έχει σκολίωση. Όπως λέει ο κ. Γουδέβενος, με βάση τις στατιστικές αποδείξεις η Ελλάδα κινείται ελάχιστα παραπάνω, στα 2,5% με 3,5%.

Εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι τα κορίτσια αντιμετωπίζουν σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό σκολίωση συγκριτικά με τα αγόρια. Ο κ. Γουδέβενος εκτιμά πως αυτό μπορεί να συμβαίνει λόγω της ευκαμψίας που έχουν, κάτι που όμως, όπως λέει, δεν έχει αποδειχθεί ακόμα επιστημονικά.

Καταληκτικά ο κύριος Γουδέβενος δίνει μια ενδεχόμενη λύση για το πρόβλημα της βαριάς σχολικής τσάντας: «Αντί το παιδί να κουβαλάει ένα βιβλίο που περιέχει την ύλη όλης της σχολικής χρονιάς θα μπορούσε να είναι χωρισμένο σε τρία τεύχη, ώστε να μοιραστεί στο ένα τρίτο το φορτίο τους. Αυτό μπορεί να επιτευχθει και από τον ίδιο τον γονιό».

Πηγή: Scoliosis Research Society 

Ρεπορτάζ: Αναστασία Πατρικάκη – Μαρία Αργίτη