Κίνδυνο φτώχειας για το 19,7% των νοικοκυριών διαπιστώνει η ΕΛΣΤΑΤ

Η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών μειώθηκε κατά 2,8% ή 40,95 ευρώ το 2015 σε σύγκριση με το 2014 με αποτέλεσμα να διαμορφωθεί στα 1.419,57 ευρώ την ίδια στιγμή που αξιόλογo ποσοστό του πληθυσμού αντιμετώπιζε το φάσμα της φτώχειας σύμφωνα με την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).

Το μεγαλύτερο μέρος των δαπανών κατευθύνεται στα είδη διατροφής με μερίδιο 20,7% και ακολουθούν η στέγαση με 13,3% και οι μεταφορές με 12,8%. Οι υπηρεσίες εκπαίδευσης αντιστοιχούν στο 3,3% των συνολικών δαπανών.

Η ΕΛΣΤΑΤ διαπιστώνει ότι το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης (αγορές, τρέχουσες τιμές) του πλουσιότερου 20% του πληθυσμού είναι 5,6 φορές μεγαλύτερο από το μερίδιο της μέσης ισοδύναμης δαπάνης του φτωχότερου 20% του πληθυσμού.

Επιπλέον, ο κίνδυνος φτώχειας απειλεί το 19,7% του πληθυσμού της χώρας, όταν στον υπολογισμό του δείκτη λαμβάνεται υπόψη μόνο η ισοδύναμη δαπάνη με τρόπο κτήσεως την αγορά (20,6% το 2014), ενώ ο δείκτης μειώνεται στο 13,2% του πληθυσμού (14,0% το 2014), όταν λαμβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες.

Η ΕΛΣΤΑΤ αναφέρει μεταξύ άλλων:

Η µέση µηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών, για το 2015, ανήλθε στα 1.419,57 ευρώ, καταγράφοντας µείωση κατά 2.8% ή 40,95 ευρώ, σε σύγκριση µε το 2014.

Σε πραγµατικούς όρους, η µέση µηνιαία δαπάνη µειώθηκε κατά 1,2% ή 16,82 ευρώ, λόγω της επίδρασης του πληθωρισµού, σύµφωνα µε τον ∆είκτη Τιµών Καταναλωτή του έτους 2015.

Η ποσοστιαία κατανοµή της µέσης µηνιαίας δαπάνης των νοικοκυριών στις δώδεκα (12) βασικές κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών για τα έτη 2015 και 2014,

Το µεγαλύτερο µερίδιο των δαπανών του µέσου προϋπολογισµού των νοικοκυριών αφορά στα είδη διατροφής (20,7%) και ακολουθούν η στέγαση (13,3%) και οι µεταφορές (12,8%), ενώ οι υπηρεσίες εκπαίδευσης αντιστοιχούν στο µικρότερο µερίδιο των δαπανών (3,3%).

Μεταξύ του 2014 και του 2015 το καταναλωτικό πρότυπο δεν παρουσίασε σηµαντικές µεταβολές, παρατήρηση που ισχύει τόσο για τις τρέχουσες όσο και για τις σταθερές τιµές.

Αναλυτικότερα, σε τρέχουσες τιµές η ποσοστιαία κατανοµή των δώδεκα (12) κατηγοριών έχει ως εξής: είδη διατροφής 20,7%, στέγαση 13,3%, µεταφορές 12,8%, ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια 9,9%, διάφορα αγαθά και υπηρεσίες 9,0%, υγεία 7,5%, είδη ένδυσης και υπόδησης 5,8%, διαρκή αγαθά 5,0%, αναψυχή και πολιτισµός 4,7%, επικοινωνίες 4,1%, οινοπνευµατώδη ποτά και καπνός 4,0% και εκπαίδευση 3,3%.

Η µόνη µεταβολή στη φθίνουσα σειρά συµµετοχής των κατηγοριών στην κατανοµή του 2015 σε σχέση µε το 2014, είναι η µετατόπιση της θέσης της αναψυχής και του πολιτισµού και των διαρκών αγαθών – από τη τέταρτη στην πέµπτη θέση – και αντίστροφα.

Σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα (2014), η µεγαλύτερη µεταβολή δαπανών (µείωση 8,6%) παρατηρείται στα διαρκή αγαθά, ενώ ακολουθούν η δαπάνη για εκπαίδευση – µείωση 8,1% – και τα διάφορα αγαθά και υπηρεσίες (µείωση 5,3%). Ένδεκα (11) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες δαπανών παρουσιάζουν µείωση δαπανών (µε τη µικρότερη της τάξεως του 1,1% στην αναψυχή και τον πολιτισµό). Η µόνη κατηγορία για την οποία παρατηρείται αύξηση της µέσης µηνιαίας δαπάνης είναι η υγεία (1,2%)-(Πίνακας 1).

− Σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα (2014), η µεγαλύτερη µεταβολή στην ποσοστιαία συµµετοχή των κατηγοριών (µείωση 0,3%) παρατηρείται στα διαρκή αγαθά. Τέσσερις (4) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν µικρή ποσοστιαία αύξηση συµµετοχής που κυµαίνεται από 0,1% (µεταφορές, αναψυχή και πολιτισµός, είδη διατροφής,) ως 0,3% (υγεία), τρεις (3) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν µικρή ποσοστιαία µείωση συµµετοχής που κυµαίνεται από 0,2% (εκπαίδευση και διάφορα αγαθά και υπηρεσίες) ως 0,3% για τα διαρκή αγαθά, όπως ήδη αναφέρθηκε, ενώ τέσσερις (4) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες δεν παρουσιάζουν ποσοστιαία µεταβολή ( οινοπνευµατώδη ποτά και καπνός, είδη ένδυσης και υπόδησης, στέγαση και επικοινωνίες).

− Σε σταθερές τιµές 2015, σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα, του 2014, η µεγαλύτερη µεταβολή δαπανών παρατηρείται στην εκπαίδευση (µείωση 10,1%), ενώ ακολουθούν τα διαρκή αγαθά (µείωση 6,8%) και τα οινοπνευµατώδη ποτά (µείωση 4,5%). Οκτώ (8) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν µείωση δαπανών (µε τη µικρότερη της τάξεως του 0,2% στα είδη ένδυσης). Αύξηση σε σταθερές τιµές 2015 παρουσιάζουν τέσσερις (4) κατηγορίες δαπανών (στέγαση, υγεία, µεταφορές, αναψυχή και πολιτισµός). Η αύξηση αυτή κυµαίνεται από 0,4% στην αναψυχή και τον πολισµό ως 3,4% στη στέγαση.

− Σε σταθερές τιµές 2015, σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα, του 2014, η µεγαλύτερη µεταβολή στην ποσοστιαία συµµετοχή των κατηγοριών (αύξηση 0,6%) παρατηρείται στη στέγαση. Τέσσερις (4) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν µικρή ποσοστιαία αύξηση συµµετοχής που κυµαίνεται από 0,1% (αναψυχή και πολιτισµός) ως 0,6% (στέγαση), οκτώ (8) από τις δώδεκα (12) κατηγορίες παρουσιάζουν µικρή ποσοστιαία µείωση συµµετοχής που κυµαίνεται από 0,1% (επικοινωνίες, διάφορα αγαθά και
υπηρεσίες, ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια) ως 0,5% στα είδη διατροφής.

– Μεγαλύτερη µείωση στη µέση µηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών (τρέχουσες τιµές) στις υποκατηγορίες δαπανών, σε σχέση µε το προηγούµενο έτος (2014), καταγράφεται στη µεταδευτεροβάθµια εκπαίδευση (-20,2%) και στις οικιακές συσκευές (-15,1%), ενώ
µεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στη στα ξενοδοχεία και ενοικιαζόµενα δωµάτια (19,3%) και στην νοσοκοµειακή περίθαλψη (12,3%).

Όσον αφορά στις δαπάνες στα είδη διατροφής, σε σχέση µε την προηγούµενη έρευνα (2014), παρατηρείται µείωση της µηνιαίας δαπάνης (τρέχουσες τιµές), για καφέ, τσάι και κακάο (7,0%), µεταλλικά νερά, αναψυκτικά, χυµούς φρούτων και λαχανικών (5,3%), γαλακτοκοµικά προϊόντα και αυγά (5,0%), αλεύρι, ψωµί και δηµητριακά (4,6%), κρέας (3,7%), ψάρια (2,0%) και φρούτα (0,6%), ενώ παρατηρείται αύξηση της µηνιαίας δαπάνης για τα λοιπά είδη διατροφής (24,0%) – το µεγάλο ποσοστό της µεταβολής έχει προκύψει από τη συµπερίληψη αγαθών από τις λοιπές κατηγορίες ειδών διατροφής – ζάχαρη, µαρµελάδες, µέλι κ.λπ. (5,9%), λαχανικά (0,7%) και, λίπη και έλαια (0,6%).

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ

Από τα στοιχεία της έρευνας προκύπτει ότι τα νοικοκυριά διαθέτουν:

• Τηλεόραση έγχρωµη (99,6%)

• Κινητό τηλέφωνο (90,1%)

• Σταθερό τηλέφωνο (87,4%)

• Επιβατηγό αυτοκίνητο ΙΧ (66,0%)

• Προσωπικό ηλεκτρονικό υπολογιστή (65,5%)

• Πλυντήριο πιάτων (36,5%)

• Καταψύκτη (29,1%)

• ∆εύτερη κατοικία (16.6%) και

• Κλειστό χώρο στάθµευσης (13,2%) και χρησιµοποιούν την κεντρική θέρµανση ως κύρια πηγή θέρµανσης σε ποσοστό 39,8%.

ΑΝΙΣΟΤΗΤΑ

Το µερίδιο της µέσης ισοδύναµης δαπάνης (αγορές, τρέχουσες τιµές) του πλουσιότερου 20% του πληθυσµού είναι 5,6 φορές µεγαλύτερο από το µερίδιο της µέσης ισοδύναµης δαπάνης του φτωχότερου 20% του πληθυσµού (ίδια τιµή και για το 2014). Ο δείκτης µειώνεται στο 4,4, όταν συµπεριληφθούν στην καταναλωτική δαπάνη και οι τεκµαρτές δαπάνες (τελική καταναλωτική
δαπάνη) (3) (επίσης ίδια τιµή για το 2014).

• Το µερίδιο της µέσης ισοδύναµης δαπάνης για είδη διατροφής των νοικοκυριών του φτωχότερου 20% του πληθυσµού ανέρχεται στο 31,3% των δαπανών των νοικοκυριών της Χώρας, ενώ το αντίστοιχο µερίδιο του πλουσιότερου 20% του πληθυσµού ανέρχεται στο 14,2%.

• O κίνδυνος φτώχειας απειλεί το 19,7% του πληθυσµού της Χώρας, όταν στον υπολογισµό του δείκτη λαµβάνεται υπόψη µόνο η ισοδύναµη δαπάνη µε τρόπο κτήσεως την αγορά (20,6% το 2014), ενώ ο δείκτης µειώνεται στο 13,2% του πληθυσµού (14,0% το 2014), όταν λαµβάνονται υπόψη όλες οι καταναλωτικές δαπάνες, ανεξάρτητα από τον τρόπο κτήσεως (τεκµαρτό ενοίκιο
από ιδιοκατοίκηση, ιδιοπαραγόµενα αγαθά, αγαθά και υπηρεσίες παρεχόµενες δωρεάν από τον
εργοδότη, άλλα νοικοκυριά, µη κερδοσκοπικούς οργανισµούς, κράτος κλπ.)

• Η µέση µηνιαία ισοδύναµη δαπάνη των φτωχών νοικοκυριών(4) εκτιµάται στο 32,6% των δαπανών των µη φτωχών νοικοκυριών(3). Τα φτωχά νοικοκυριά δαπανούν το 31,3% του µέσου προϋπολογισµού τους σε είδη διατροφής, ενώ τα µη φτωχά το 19,7%. Λόγω της σύνθεσης των φτωχών νοικοκυριών (ηλικιωµένοι, ανασφάλιστοι, κλπ.), η δαπάνη τους για την υγεία ανέρχεται στο 8,5% του µέσου προϋπολογισµού τους, ενώ η αντίστοιχη δαπάνη των µη φτωχών ανέρχεται στο 7,8%.