Είναι ο Γουές Άντερσον, ο νέος Γούντυ Άλεν;

Γουές Άντερσον VS Γούντυ Άλεν

Οι περισσότεροι σινεφίλ της χώρας μας πρέπει να θυμάστε ότι η οικονομική σωτηρία μιας κακής κινηματογραφικής χρονιάς ήταν πάντα η τελευταία ταινία του Γούντυ Άλλεν.

Του Αλέξανδρου Ρωμανού Λιζάρδου

Από το 1982 μέχρι και το 2017, ο Γούντυ Άλεν παρήγαγε τουλάχιστον μία ταινία το χρόνο και οι περισσότερες από αυτές ήταν τεράστιες εμπορικές επιτυχίες στο box office· όχι όμως πιά. Η απότομη διακοπή του συμβολαίου του από την παραγωγό εταιρία Amazon – εξαιτίας του σάλου που προκλήθηκε μετά την αναμόχλευση παλαιότερων κατηγοριών που εμπλέκουν το όνομα του σκηνοθέτη με πράξεις καταδικαστέες από το #metoo – διέκοψαν αυτή τη ροή παραγωγής. Οι τελευταίες ταινίες του σκηνοθέτη «Μια Βροχερή μέρα στη Νέα Υόρκη» και «Το Φεστιβάλ του Ρίφκιν» απείχαν δύο χρόνια μεταξύ τους και καμία από τις δύο δεν κατάφερε να κερδίσει κοινό και ταμεία. Τα 4 βραβεία Όσκαρ που έχει κερδίσει και οι 16 ακόμα υποψηφιότητες του (με πιο πρόσφατη αυτή του 2014 για το Blue Jasmine) πλέον δεν εξαργυρώνονται στην τοπική και διεθνή αγορά.

Ο Γουές Άντερσον από την άλλη θεωρείται σκηνοθέτης που κερδίζει χρόνο με το χρόνο μεγαλύτερη αποδοχή από το ελληνικό κοινό, τα χαρακτηριστικά σκηνοθετικά του γνωρίσματα τον έχουν εντάξει στους σημαντικότερους δημιουργούς του αιώνα μας… Παρ’ όλα αυτά αποφεύγει να γυρίζει σε μικρό χρονικό διάστημα τη μία ταινία μετά την άλλη. Αυτό μάλλον αλλάζει και σε αυτό λειτούργησε ευεργετικά το Lock Down.

Ευρώπη: Μια αγκαλιά και για τους δύο

Στην Ευρώπη βρήκε δύο φορές ο Γούντυ Άλλεν την αποδοχή που του στέρησε η Αμερική. Ο Αμερικανός σκηνοθέτης όμως βρήκε και μια αγκαλιά στην Ευρώπη μετά τη νεοϋορκέζικη  περίοδό του γυρίζοντας το «Match Point» και το «Όνειρο της Κασσάνδρας» στο Λονδίνο, το «Vicky Cristina Barcelona» και το «Φεστιβάλ του Ρίφκιν» στην Ισπανία, το «Στη Ρώμη με Αγάπη» στην Ιταλία, το «Μεσάνυχτα στο Παρίσι» και το νέο ατιτλοφόρητο πρότζεκτ του που θα κυκλοφορήσει το 2022 στη Γαλλία. Ο ίδιος μάλιστα περιπαικτικά έλεγε στο τέλος της ταινίας του «Παίζοντας στα Τυφλά»: «Ευτυχώς που υπάρχουν οι Γάλλοι και αποδέχονται τις ταινίες μου χωρίς ιδιαίτερη κριτική διάθεση», υπογραμμίζοντας σαρδόνια ότι οι ταινίες του στην Αμερική δεν έκαναν ποτέ εμπορική επιτυχία.

Ο Γουές Άντερσον από την άλλη, εν αναμονή της εδώ και ένα χρόνο ολοκληρωμένης ταινίας του «Η Γαλλική Αποστολή», βρήκε χρόνο να αναπτύξει όχι ένα αλλά δύο σενάρια, όλα τους με ευρωπαϊκό αέρα. Το «Asteroid City»  που θα δούμε το 2022 είναι μια ρομαντική ιστορία με τους Τομ Χανκς, Άντριεν Μπροντύ, Μαργκό Ρόμπιν και Μπιλ Μάρεϋ που διαδραματίζεται κάπου στην Ευρώπη. Ο διευθυντής φωτογραφίας του Robert Yeoman αποκάλυψε ότι αυτόν τον Δεκέμβρη θα βρεθεί επαγγελματικά πάλι με τον Γουές Άντερσον στο Λονδίνο για να γυρίσουν τη νέα του ταινία που προγραμματίζεται να κάνει πρεμιέρα μέσα στο 2023. Έτσι σε Ευρωπαϊκό έδαφος θα έχουμε δύο ταινίες του back–to back, και αυτό σε χρονική ροή με τη «Γαλλική Αντίσταση».

Γιατί οι μεγάλοι Αμερικανοί σκηνοθέτες βρίσκουν αγκαλιά στην Ευρώπη;

Οι πρωτοπόροι Αμερικανοί σκηνοθέτες δεν απευθύνονται ευθέως στο ευρύ κοινό, αυτό είναι δεδομένο· πολλώ δε μάλλον στο αμερικανικό κοινό που προτιμά τις νόρμες από τους φιλοσοφικούς προβληματισμούς. Οι ταινίες του Γούντυ Άλεν αλλά και του Γουές Άντερσον δεν κατάφεραν ποτέ (με μικρές εξαιρέσεις) επί Αμερικανικού εδάφους να κερδίσουν την πρωτιά. Εν αντιθέση και οι δύο δημιουργοί έχουν βρεθεί στη δεκάδα των πιο εμπορικών ταινιών στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ελλάδα.

Και οι δύο δημιουργοί ύμνησαν -και υμνούν- την Ευρώπη, ο καθένας με τον δικό του τρόπο.

Ο Γούντυ Άλεν έκανε μια σειρά από τουριστικές ρομαντικές ταινίες που βοήθησαν τον τοπικό ευρωπαϊκό τουρισμό αλλά και τοπικά celebrities να κερδίσουν σημαντικά ευρωπαϊκά βραβεία (επί παραδείγματι, η Πενέλοπε Κρουθ κέρδισε Όσκαρ δεύτερου γυναικείου ρόλου για το Vicky Christina Barcelona) και μια θέση στην παγκόσμια βιομηχανία. Μέσα από τις ταινίες του Αμερικανοί ηθοποιοί και Αμερικανίδες που δεν είχαν αναγνωριστεί για τις υποκριτικές τους ικανότητες (πχ. Σκάρλετ Γιοχάνσον, Έμμα Στόουν, Μίρα Σορβίνο, Ντρου Μπάριμορ κλπ) επιβεβαίωναν ότι με ένα καλό σκηνοθέτη μπορούσαν να κάνουν θαύματα.

Ο Γουές Άντερσον αντιγράφει το παράδειγμα του Γούντι προσλαμβάνοντας μη αμερικανούς ηθοποιούς (Τίλντα Σουίντον, Λέα Σειντού, Τιμοτέ Σαλομέ, Μαθιού Αμαλρίκ, Ντενί Μενοσέ, Τόνυ Ρεβολόρι, Σίρσα Ρόναν, Ουάρις Αχλουγουάλια κλπ) και προσφέρει τη δυνατότητα σε παρεξηγημένους αμερικανούς ηθοποιούς να έχουν μια δεύτερη καλλιτεχνική ευκαιρία (Χάρβευ Καϊτέλ, Γκουίνεθ Πάλτροου, Λουκ Γουίλσον, Όουεν Γουίλσον, Μπεν Στίλερ κλπ). Και φυσικά, οι πρόσφατες ταινίες του έχουν αρώματα από Ουγγαρία, Γαλλία και Αγγλία (κάποια… και αρώματα Ινδίας).

Βλέπετε η Ευρώπη αναγνωρίζει τη διάνοια… Η Ευρώπη συγχωρεί… Η Ευρώπη επιβραβεύει… και δύο τέτοιοι δημιουργοί τιμούν την Ευρώπη και μόνο όταν την αναφέρουν στις ταινίες τους.

Επανερχόμαστε όμως στο αρχικό μας ερώτημα· «είναι ο Γουές Άντερσον ο νέος Γούντυ Άλεν»; Στην πραγματικότητα δεν θέλαμε να απαντήσουμε το ερώτημα αλλά να παρατηρήσουμε τους παράλληλους βίους. Η ερώτηση ίσως απαντηθεί στα μέσα Δεκεμβρίου, όταν «Η γαλλική Αποστολή» βγει και στις δικές μας κινηματογραφικές αίθουσες. Προβληματισμός και υλικό για τους μελλοντικούς αναλυτές της 7^ης τέχνης.