Μια performance για το μεταναστευτικό – προσφυγικό σε ένα παμπάλαιο εντυπωσιακό οίκημα

Ο Δυτικός Πολιτισμός μέσα από τα μάτια όσων τον βιώνουν υπό συνθήκες αναγκαστικού εκπατρισμού. Αυτός είναι ο πυρήνας της performance “How a Place becomes a Person…” που παρουσιάζει η Μαρίλλη Μαστραντώνη και το ΕΝΤΡΟΠΙΑ Ensemble από τις 17 Ιουνίου και για τέσσερις μόνο παραστάσεις στο Communitism, στο Μεταξουργείο. Πρόκειται για παράσταση-αποτέλεσμα του Ευρωπαϊκού Project Intimate Bridges, μιας συνεργασίας με φορείς και καλλιτέχνες από Ιταλία, Αυστρία, Πορτογαλία και Ελλάδα.

Η performance

Η Μαρίλλη Μαστραντώνη και οι συνεργάτες της αξιοποιούν τα εργαλεία του θεάτρου-ντοκουμέντο (documentary theatre) και του θεάτρου της επινόησης (devised theatre), δημιουργώντας ένα θέαμα που επιχειρεί να εξετάσει τον «τόπο» όπου οι άνθρωποι και οι ιστορίες τους διασταυρώνονται, αλλά και τη σχέση μεταξύ της υποκειμενικής άποψης και της συλλογικής αντίληψης της ιστορίας. H ίδια μίλησε στο ertnews.gr για την performance που σκηνοθετεί, μια δουλειά που θέλει να δημιουργήσει «γέφυρες οικειότητας» κι επιδιώκει την αλληλεπίδραση με τους θεατές.

«Με ενδιαφέρει πάντα η διερεύνηση επίκαιρων πολιτικοκοινωνικών θεμάτων, τα οποία επιχειρούμε να φωτίσουμε από μια διαφορετική οπτική από αυτήν που συνήθως προσφέρεται στον δημόσιο διάλογο. Το μεταναστευτικό/προσφυγικό ζήτημα σίγουρα ανήκει σ’ αυτά, και φοβάμαι πως θα μας απασχολήσει για πολύ καιρό ακόμα για διάφορους λόγους» αναφέρει ενώ σε ερώτηση για το υλικό στο οποίο βασίζεται η παράσταση απαντά: «Μέσα από τα Εργαστήρια Συν-δημιουργίας που διοργανώσαμε σε συνεργασία με φορείς της κοινωνίας των πολιτών που ασχολούνται με τα ζητήματα των “μετακινούμενων” πληθυσμών, και απευθύνονταν σ’ ένα ευρύ κοινό που περιλάμβανε το πολυπολιτισμικό στοιχείο της πόλης μας, καθώς και από κάποιες συναντήσεις και συνεντεύξεις με πρόσφυγες, αναδύθηκαν ιστορίες που εμπλουτίστηκαν κι από άλλες χαρακτηριστικές προσωπικές αφηγήσεις που ανακαλύψαμε ερευνώντας αρχεία, μαρτυρίες, ντοκουμέντα και δημοσιεύματα».

Τι θα δει το κοινό μέσα σε ένα παμπάλαιο εντυπωσιακό οίκημα

«Θέλαμε να παρουσιάσουμε την performance σ’ ένα μη συμβατικό θεατρικό χώρο μέσα σ’ ένα πλαίσιο που να ταιριάζει με τη θεματολογία της. Το Communitism είναι ένας ζωντανός, αυτοδιαχειριζόμενος, συνεργατικός πολιτιστικός χώρος σε ένα παμπάλαιο εντυπωσιακό οίκημα, σε μια υποβαθμισμένη πολυπολιτισμική γειτονιά του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, κατά συνέπεια θεωρήθηκε ως ο πλέον κατάλληλος γι’ αυτήν την πρώτη μας παρουσίαση. Όσο για τη σκηνική παρουσίαση, το παραστασιακό υλικό είναι ποικίλο, πολύμορφο, ετερογενές και αντιστικτικό. Χρησιμοποιούμε λόγο, κίνηση και multimedia, καθώς και τη διάδραση με τους θεατές. Πρόκειται για μια σπονδυλωτή παράσταση, διαρθρωμένη σε αυτόνομες σκηνές-εικόνες, που συνθέτουν ωστόσο ένα ενιαίο δραματουργικό και εννοιολογικό πλαίσιο».

Πώς εξηγείτε τον τίτλο της performance “How a Place becomes a Person…”;

«Ο τίτλος υπονοεί την τάση να μιλάμε με αριθμούς, γενικότητες και αφαιρέσεις λησμονώντας ότι πρόκειται για διαφορετικούς ανθρώπους, μεμονωμένες περιπτώσεις και μοναδικές ζωές. Αυτή την τάση επιθυμούμε να υπονομεύσουμε υπενθυμίζοντας πως η αναφορά σε έναν τόπο ή σε έναν αριθμό ανθρώπων με κοινή καταγωγή υποκρύπτει συγκεκριμένα άτομα, προσπαθώντας έτσι να «προσωποποιήσουμε» μια “γενικότητα”. M’ αυτόν τoν τρόπo, ένας μακρινός τόπος μεταμορφώνεται ξαφνικά σε ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, με όνομα και με τη δική του ιστορία ζωής. Από το σημείο αυτό και μετά, αμβλύνεται αναγκαστικά η τάση να τον κατατάξουμε συλλήβδην σε γενικότητες, όπως “πρόσφυγας” ή “μετανάστης”, αφού αυτοί οι όροι είναι απλώς μια αφαίρεση, μια κατάσταση στην οποία το πρόσωπο περιήλθε άθελά του κι η οποία είναι προσωρινή, μπορεί αύριο να αλλάξει και να γίνει πάλι πολίτης, συνεπώς σε καμία περίπτωση δεν τον προσιδιάζει συνολικά σαν άνθρωπο».

Τι θέλει να προσθέσει το «How a Place becomes a Person…» στον διάλογο γύρω από το μεταναστευτικό και το προσφυγικό;

«Ως Ευρωπαίοι πολίτες επιχειρήσαμε να  “αντιστρέψουμε” την οπτική μας πάνω στο συγκεκριμένο θέμα με τη βοήθεια εκείνων που βιώνουν αναγκαστικό εκπατρισμό, με τους οποίους ήρθαμε σε στενότερη επαφή μέσα από τα εργαστήρια μας. Εστιάζουμε περισσότερο πάνω στον προβληματισμό για τα κοινωνικοπολιτικά αίτια που ευθύνονται για το φαινόμενο, παρά απλώς για την καταγραφή του. Επιθυμούμε να αντιταχθούμε σε απλουστεύσεις και εφησυχασμό, και να διαρρήξουμε κοινωνικούς αυτοματισμούς και στερεότυπα».

Με τι αίσθηση θέλετε να αποχωρήσουν οι θεατές;
«Eύχoμαι να προβληματιστούν πάνω στα ζητήματα που θίγει η παράσταση, να απολαύσουν αισθητικά το θέαμα, και να διασκεδάσουν με την παιγνιώδη διάθεση, το χιούμορ και την ειρωνεία της!».

Τα επόμενα σχέδιά σας;

Ήδη δουλεύω πάνω σε ένα ακόμα Ευρωπαϊκό Ρroject, το ISLAND CONNECT (https://islandconnect.eu), ένα Διεθνές Δίκτυο Ανταλλαγών και Καλλιτεχνικών Διαμονών (Residency) σε Ευρωπαϊκά νησιά με στόχο την έρευνα πάνω στις σύγχρονες τάσεις των Παραστατικών Τεχνών, και την υποστήριξη των καλλιτεχνών στην προσωπική και επαγγελματική τους ανάπτυξη και στη διεθνοποίηση της δουλειάς τους. Πρόκειται για μια συνεργασία πέντε Οργανισμών των Παραστατικών Τεχνών από πέντε χώρες: BIRCA (Bornholm, Δανία), C.IN.E. (Μαγιόρκα, Ισπανία), Domino – Ζάγκρεμπ (Cres, Κροατία), Irish Aerial Creation Centre – IACC (Limerick, Iρλανδία) και την ENTΡOΠIA – Αθήνα. Στην Ελλάδα, τα Residency θα πραγματοποιηθούν τo φθινόπωρο στο νησί της Νάξου σε συνεργασία με τον Δήμο, όπου την τελευταία μέρα θα παρουσιαστούν τα αποτελέσματα των διαμονών στο τοπικό κοινό. Το Πρόγραμμα συνεχίζεται αρχικά ως το 2022 με ακόμα περισσότερες ομάδες και δράσεις. Είμαι ευτυχής, που μετά από τόσα χρόνια διεθνούς δουλειάς, θα μπορέσουμε να μεταδώσουμε αυτήν την εμπειρία σε Έλληνες καλλιτέχνες και να τους προσφέρουμε την κατάλληλη καθοδήγηση και τα εργαλεία για την εξωστρέφεια των παραγωγών τους, κάτι που δυστυχώς στην Ελλάδα δεν υποστηρίζεται θεσμικά με το δυναμισμό και τα μέσα που άλλες Ευρωπαϊκές χώρες προσφέρουν στους καλλιτέχνες τους. Παράλληλα, προετοιμάζω δύο νέες παραγωγές μας για το 2022.

Συντελεστές

Συντονισμός Project – Σκηνοθεσία: Μαρίλλη Μαστραντώνη

Δραματουργία: Εύη Προύσαλη

Art Director – Μουσική – Video Designer – Φωτογραφίες: Γιώργος Αποστολάκος

Χορογράφος: Χλόη Αλιγιάννη

Σχεδιασμός Φωτισμών: Άννα Σμπώκου

Περφόρμερ: Μαρία Κατσιώνη, Δήμητρα Κολοκυθά, Μαρίνα Κονταρίνη, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Γιώργος Μπακαλός

Voice-over: Κατερίνα Κατάκη

Οργάνωση Παραγωγής: Μαρία Αστερίου

Διεύθυνση Παραγωγής: Γιαλένα Κλειδαρά

Βοηθός Σκηνοθέτη: Κατερίνα Κατάκη

Βοηθός Παραγωγής: Κωνσταντίνος Αλεξίου

Graphic Designer: Luna Al-Mousli

Παραγωγή: ΕΝΤΡΟΠΙΑ

Χρηστικές πληροφορίες

Πού: Communitism (Ταράτσα), Κεραμεικού 28, Μεταξουργείο, https://www.facebook.com/communitism/

Πότε: Πέμπτη 17/6, Παρασκευή 18/6, Σάββατο 19/6 και Κυριακή 20/6

Ώρα έναρξης: 21:30

Διάρκεια: 60’ χωρίς διάλειμμα
Εισιτήρια: 15 € (γενική είσοδος) & 12 € (μειωμένο)

Συνεργαζόμενοι Φορείς:

I.DRA. – Μπρέσια – www.residenzaidra.it
Stand 129 / CARITAS – Βιέννη – www.stand129.at
ENTΡOΠIA – Aθήνα – www.theatre-entropia.gr
Associação Renovar a Mouraria – Λισαβόνα – www.renovaramouraria.pt
Prospettive Teatrali – Mιλάνο – www.stratagemmi.it